CERRAHİ BAKIM
Vaka Analizleri İle Birlikte
Editör
Bu kitabın yayın hakkı AKADEMİSYEN TIP KİTABEVİ'ne aittir. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası gereği herhangi bir bölümü, resmi veya yazısı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Yazıların içerikleri yazarları bağlamaktadır.
© 2017 AKADEMİSYEN TIP KİTABEVİ
Yayın Dağıtım ve Pazarlama A.Ş.
Halk Sk. 5/A Yenişehir/ANKARA
Tel: 0312 431 16 33
www.akademisyen.com
Cerrahi Bakım: Vaka Analizleri İle Birlikte
Editör: Prof. Dr. Fatma Eti Aslan
ISBN: 978-605-9354-39-4
Dağıtım Adresi
Akademisyen Kitabevi
Halk Sk. 5/A Yenişehir/ANKARA
Tel: 0312 431 16 33
www.akademisyen.com
Yayıncı Sertifika No : 25465
Yayın Koordinatörü :
Yasin DİLMEN
Mizanpaj :
Rahime DİLMEN
Kapak : Yusuf ÖZALP
Herkesin yaşamına anlam katan önemli insanlar vardır. Benim de tabi …… Ancak bunlardan birisi var ki aynı zamanda bana yaşama sevinci veriyor.
BÖLÜM 1 Cerrahi Kavramlar
Konu 1 Cerrahi̇ ve Cerrahi̇ Hemşi̇reli̇ği̇ni̇n Tari̇hçesi̇ Cerrahi̇ni̇n Sınıflandırılması Cerrahı̇ Gerektı̇ren Durumlar ve Hasta
Üzeri̇ndeki Etkileri ...3
Nadiye Özer
Konu 2 Cerrahi Alan Enfeksiyonları ve Önlemler ...39
Tülin Yıldız, Ebru Önler
Konu 3 Sıvı Elektroli̇t Denge ve Dengesi̇zli̇kleri ...59
Nurhan Bayraktar, Saide Faydalı
Konu 4 Homeostazi̇s Travma, Hemoraji̇k Şok ve Hemostaz ...85
Fatma Eti Aslan, N. Ayşen Pamir Aksoy
Konu 5 İnflamasyon, Cerrahi Yara İyileşmesi ve Bakımı ...115
Özlem Bilik
Konu 6 Yanıklar ...145
Özge Uzun, Aylin Erdim
Konu 7 Yaşlı Cerrahisinde Bakım ...181
Dilek Aygin
Konu 8 Cerrahi Yoğun Bakım ...249
Ayla Yava
BÖLÜM 2 Cerrahi Süreç
Konu 1 Cerrahi Hastanın Değerlendirilmesi ...279
Meryem Yılmaz
Konu 2 Cerrahi Süreç: Ameliyat Öncesi Hazırlık ve Bakım ...319
Emel Yılmaz
vi
Konu 3 Cerrahi Süreç: Ameliyat Sırası Bakım ve Ameliyathane
Hemşireliği ...347
Türkan Özbayır
Konu 4 Günübirlik Cerrahi ...405
Eda Dolgun, Meryem Yavuz Van Giersbergen
Konu 5 Cerrahi Süreç: Ameliyat Sonrası Bakım ve Komplikasyonların
Önlenmesi ...425
Ümmü Yıldız Fındık
Konu 6 Cerrahi İyileşmenin Hızlandırılması İçin Modern Teknikler ...455
R. Haldun Gündoğdu
BÖLÜM 3 Sistem Cerrahisi
Konu 1 Gastrointestinal Sistem Cerrahisinde Bakım ...471
Fatma Eti Aslan, Şenay Karadağ Arlı
Konu 2 Hepatopankreatobi̇li̇yer Si̇stem Cerrahi̇si̇nde Bakım ...513
Sevban Arslan, Sevilay Erdem
Konu 3 Solunum Sistemi Cerrahisinde Bakım ...531
Fatma Cebeci
Konu 4 Endokrin Cerrahisi
Ko 4.1 Meme Cerrahisinde Bakım ...583
Özgül Karayurt, Figen Erol Ursavaş, Saadet Çömez
Ko 4.2 Tiroit Cerrahisinde Bakım ...629
Özgül Karayurt, Aylin Durmaz Edeer
Konu 5 Sinir Sistemi Cerrahisinde Bakım ...651
Seher Deniz Öztekin, Ezgi Seyhan Ak, Didem Öztürk
Konu 6 Kalp Damar Sistemi Cerrahisinde Bakım ...699
Fatma Demir Korkmaz
Konu 7 Üriner Sistem Cerrahisinde Bakım ...813
Ayfer Özbaş, İkbal Çavdar
Konu 8 İskelet Sistemi Hastalıkları: Bacak Amputasyonları ...871
Filiz Öğce
Konu 9 Organ ve Doku Nakli ...911
YAZARLAR
YAZARLAR ÜNVAN VE SOYADINA GÖRE SIRALANMIŞTIR
Prof. Dr. Fatma Eti Aslan Acıbadem Üniversitesi Prof. Dr. Nurhan Bayraktar Yakın Doğu Üniversitesi Kıbrıs Prof. Dr. Meryem Yavuz Van Giersbergen
Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Özgül Karayurt İzmir Ekonomi Üniversitesi Prof. Dr. Seher Deniz Öztekin İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Özge Uzun Kilis 7 Aralık Üniversitesi Prof. Dr. Ayla Yava
Hasan Kalyoncu Üniversitesi Doç. Dr. Sevban Arslan Çukurova Üniversitesi Doç. Dr. Dilek Aygin Sakarya Üniversitesi Doç. Dr. Özlem Bilik Dokuz Eylül Üniversitesi Doç. Dr. Fatma Cebeci Akdeniz Üniversitesi
Doç. Dr. Fatma Demir Korkmaz Ege Üniversitesi
Doç. Dr. İkbal Çavdar İstanbul Üniversitesi
Doç. Dr. R. Haldun Gündoğdu Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara
Doç. Dr. Ümmü Yıldız Fındık Trakya Üniversitesi
Doç. Dr. Filiz Öğce
İzmir Ekonomi Üniversitesi Doç. Dr. Ayfer Özbaş İstanbul Üniversitesi Doç. Dr. Türkan Özbayır Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Nadiye Özer Atatürk üniversitesi Doç. Dr. Emel Yılmaz Celal Bayar Üniversitesi Doç. Dr. Meryem Yılmaz Cumhuriyet Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Şenay Karadağ Arlı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yard. Doç. Dr. Eda Dolgun Ege Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Aylin Durmaz Edeer Dokuz Eylül Üniversitesi
viii
Yard. Doç. Dr. Sevilay Erdem Çukurova Üniversitesi Yard. Doç. Dr. Saide Faydalı Necmettin Erbakan Üniversitesi Yard. Doç. Dr. Yaprak S. Ordin Dokuz Eylül Üniversitesi Yard. Doç. Dr. Ebru Önler Namık Kemal Üniversitesi Yard. Doç. Dr. Tülin Yıldız Namık Kemal Üniversitesi Dr. Aylin Erdim
Marmara Üniversitesi
Öğr. Gör. N. Ayşen Pamir Aksoy Acıbadem Üniversitesi
Uzm. Hem. Ezgi Seyhan Ak İstanbul Üniversitesi Uzm. Hem. Saadet Çömez Dokuz Eylül Üniversitesi Uzm. Hem. Özge Pekin İşeri Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Uzm. Hem. Didem Öztürk İstanbul Üniversitesi
Uzm. Hem. Figen Erol Ursavaş Çankırı Karatekin Üniversitesi
ÖNSÖZ
Cerrahi, yaralanan ilk insanla başlayan ve tıbbın gelişim sürecinde uzun yıllar ih-mal edilen, diğer bir deyişle geçmişte en son başvurulan tedavi şekli iken bugün ilk akla gelen tedavi seçeneğidir.
Bununla birlikte cerrahi girişim büyük ya da küçük, acil ya da planlanmış olsun, yaşamı güven altına alan uygulamalar olmakla birlikte, hasta için hem psikolojik hem de fizyolojik bir travmadır ve bedendeki tüm sistemleri etkiler. Beden cer-rahi girişime travmaya verdiği gibi tepki verir. Bu nedenledir ki cercer-rahinin hasta üzerine etkileri, stres tepkisinin oluşması, enfeksiyona karşı direncin azalması, vasküler sistemin bozulması, organ fonksiyonlarının bozulması, beden imajının ve yaşam tarzının değişmesi olarak değerlendirilebilir.
Cerrahinin özellikleri ve hasta üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda cerrahi bakım vericilerinin de özel donatılmış sağlık profesyonellerinden oluş-ması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu nedenledir ki cerrahi hemşiresinden beklenen;
hasta güvenliği hedeflerini dikkate alarak, cerrahi ekip ve diğer sağlık profesyo-nelleri ile iş birliği içinde bakım uygulamasıdır. Ayrıca, cerrahi yolla tedavi olan hastalarda tanı, tedavi ve tedavinin neden olduğu semptomların yönetimi birey-selleştirilmiş bakım gerektirir.
Elinizde ki bu kitap bireyselleştirilmiş bakım felsefesi doğrultusunda cerrahi has-talarına bakım veren sağlık profesyonellerinin bilgi ve beceri donanımına katkı sağlayacak bir ilk – Cerrahi Bakım; Vaka Analizleri ile Birlikte - olması nedeniyle ayrıca bir öneme sahiptir.
Bu kitap Türkiye’nin 18 Üniversitesinden alanında uzman 36 bilim insanının de-ğerli katkıları ile hazırlandı. İnsanlığa ve özellikle cerrahi hastası ve ailesine katkı-larından dolayı yazarlarımıza, bilgiyi kitap yapan ve ulaşılabilir kılan Akademisyen Yayın Evi çalışanlarına, özellikle titiz çalışmalarından dolayı Rahime Dilmen ve Yusuf Özalp’e teşekkürlerimi sunarım.