ÖRGÜTLERDE
GÜÇ VE POLİTİKA
Güç
• Güç, başka bir bireyi kontrol etme potansiyelidir. Yani bir başkasının düşünce ve davranışlarına etkileme biçimidir.
• Davranışları değişimini, olayların gidişatını etkileme, direniş ve tepkileri yönetme başa çıkma ve bireylerin hedeflenilen şekilde hareket etmelerini planlayarak onları kazanma yolunda potansiyel bir beceridir.
2
Güç İle İlişkili Kavramlar
• Güç, bir kimsenin başkasını kendi istediği gibi bir davranışa sevk etme yeteneğidir. Bu sebepten güç ilişkisel bir kavramdır.
• Otorite, ise bireyin örgütte yer aldığı konum nedeniyle sahip olduğu biçimsel bir güçtür. Gücü meşru kılar ve ayrıca bir güç kaynağıdır. Otorite güç kullanım biçimidir. Güç se otoriteyi de içine alan daha geniş bir kavramı ifade eder.
4
• Gücün Özellikleri;
• Güç; bir bireyin diğer bireyler üzerinde bir güce sahiptir. Yine aynı şekilde bir grup da diğer bir grup üzerinde güce sahiptir.
Güç kavram olarak, bireylerarası etkileşimi kişiselleştirir.
Aynı zamanda güç, bireylerarası ilişkilere ve zamana göre de değişiklik göstermektedir.
• Otorite kavramı da güç ve kavramıyla yakından ilişkili olmasına rağmen birbirlerinden farklıdır. Örgütün vazgeçilmez kaynağı güçtür ve etkili olabilmek için gücün ne olduğunun iyi bir şekilde anlaşılması önemlidir. Buradan yola çıkarak bireyin gücü ne zaman ve nasıl kullandığını göz önünde bulundurarak bireyin güç kullanımındaki başarı yada başarısızlıkları gözlemleyebiliriz.
5
• Otoritenin Özellikleri:
• Otorite, bireyin herhangi bir bireysel özelliğinden değil, örgüt içindeki konumdan alır.
• Otorite, astlar tarafından kabul edilir. Yasal otoriteye sahip birey, diğer bireylerin onun sözünü dinlemesini sağlar.
• Otorite, örgütte emir komuta zincirini kullanır ve üstten alta doğru olan bir hiyerarşik yapı mevcuttur.
6
• Kuvvet, gücün uygulanma biçimidir. Güçte, yöneticinin talimatına uyulur. A bireyi B bireyinin verdiği talimata uyar. Kuvvet de ise, B bireyi, A bireyinin talimatına uymaz. Ancak, A bireyinin uyguladığı kuvvet karşısında uymak zorunda kalır. Buradan yola çıkarak kuvvet, gücün bir diğer ifade edilme biçimidir.
• Etki, bir bireyin davranışlarıyla diğer bir bireyin davranışlarını değiştirdiği süreçtir. Yani, bireyin gücünü kullanırken yararlandığı bir süreçtir.
7
• Lider, önderlik ederek çevresindeki bireylere doğrunun ne olduğunu gösteren kişilerdir. Bir örgütün amaçlarına ve hedeflerine başarılı bir şekilde ulaşması için neler yapmaları gerektiğine dair yol gösteren kişidir. Liderlik ise dinamik bir süreç olmasıyla beraber bireylere heyecan ve ilham veren bir niteliktir. Buradan yola çıkarak güç ve liderlik kavramların birbirine çok yakın olduğunu söylenebilir çünkü liderler, güçlerini grupların yada organizasyonların amaçlarına ulaşmaları için kullanırlar. Farkları ise;
• Amaçların Uygunluğu: Güç için amaçların uygun olması ge rekmezken, liderlikte, lider ve astları arasında uygunluk olmalıdır.
• Etkinin Yönü: Liderlik, gücün tersine yatay iletişim ve aşağıdan yukarı doğru gelen etki biçimlerini kullanır.
• Araştırmaların Önemi: Liderlik araştırmalarının çoğu tarz üzerine yoğunlaşırken, güç ile ilgili araştırmalar ise söz dinletme taktiklerine yoğunlaşır.
8
Gücün Temelleri
• Ödüllendirici Güç
• Zorlayıcı Güç
• Yasal Güç
• Uzmanlık Gücü
• Kişisel (Özdeşlik) Güç
9
Güç Yönetimi
• Güç yönetimi konusunda yardımcı olacak bir takım ilkeler bulunmaktadır;
• Her örgütte, farklı çıkar grupları bulunur. Bu grupların nerede ve kime ait olduğunun saptanması gerekir.
• Birey ve alt birimlerin görüşleri alınmalı, farklı olan görüşlerin nedenleri araştırılmalıdır.
• Güçle mücadele etmenin diğer yolu ise, gücün nereden geldiğini, kaynaklarının nasıl geliştirileceğini bilmektir.
10
Güç Taktikleri
o Meşruluk
o İkna
o Dikkat uyandırma
o Danışma
o Birleşme
o Değişim
o Kişisel istekler
o Sevgi kazanmak
o Baskı
11
• Örgüt seviyeleri arasında ikna en önemli etkileme taktiğidir.
• Astları etkileyebilmek konusunda en etkili taktik ise, dikkat uyandırma taktiğidir.
• Baskı uygulama taktiği ise, sadece aşağı yönlü örgüt seviyelerinde işe yaramaktadır.
• Kişisel istekler ve birleşmeler yatay etkilemede çok etkilidirler.
• Etki yaratmanın diğer en önemli faktörleri ise, taktikleri uygulama sırası, taktikleri uygulayan kişinin sahip olduğu yetenekler ve örgüt kültürüdür.
12
