PARA VE BANKACILIK
• Para, mal ve hizmetleri satın almaya yarayan araçtır.
Para kelimesi; gelir,servet ve kredi kavramları için de kullanılır. Satın alma, borç ödeme işlevi vardır
• Dünden bugüne para oldukça önemli bir evrim geçirmiştir. Mal (altın ve gümüş) para, sigara para(esir kampları), fiat para (kağıt ve madeni paraların malzeme değeri yoktur-bugünkü
gibi),çekler,EFT,havale gibi ödeme sistemleri(banka parası),bitcoin(kripto para) gibi çeşitli formları
kullanılmış ve kullanılmaktadır.
•
PARANIN İŞLEVLERİ
• 1.Değişim aracı-İlk zamanlarda değişim aracı olarak kullanılan takas ve trampa siteminin
yerini para almıştır. Böylece, takas sisteminden kaynaklanan zorluklar ve maliyetler azalmıştır.
• 2.Hesap birimi-Mal ve hizmetlerin değerini ölçer.
• Ağırlık-kg
• Mesafe-metre
• Mal ve hizmetler-para
PARANIN İŞLEVLERİ
• 3.Değer muhafaza aracı-tasarruf fazlası serveti
muhafaza biçimidir. Herhangi birşeyin muhafaza aracı olması için alacağı mal ve hizmet miktarı zaman içinde azalmamalı, satın alma gücü korunmalıdır.
• Para bir varlıktır.Para dışında reel varlıklar
(altın,gümüş, otomabil,ev,vs…)ve finansal varlıklar (bono,hisse senedi,nakit) değer aracı olarak kullanılır.
Paranın en önemli özelliği “likit” yani “dönüştürülebilir
“ olmasıdır.
• Likit tutmanın riski, değer kaybının kolay olabilmesidir.
Dolayısıyla, para tutmanın alternatif maliyeti vardır.
PARANIN ÖLÇÜLMESİ
• Madeni para ve kağıt para dışında,
• vadesiz mevduat,
• vadeli mevduat,
• hazine bonosu,
• tahvil ve gayrimenkuller, piyasadaki “para arzını”belirler.
•
• Ok yönünde likidite azalır.
•
Para arzı
• Para arzı=M1+M2
•
• M1=Dolaşımdaki nakit para ve vadesiz mevduatın toplamı
• M2= vadeli mevduat,hazine bonosu,tahvil ve gayrimenkuller toplamıdır.
BANKA
• Para arzının önemli bir kısmı vadeli ve vadesiz mevduattan oluşur. Bankalar da kar amacı güden kuruluşlardır.Borç
vermek ve almak isteyenler arası aracılık yapar.Krediler ve mevduatlar aracılığı ile para arzını artırır.
• Tasarruf amacıyla kasada tuttuğu paranın bir kısmını kredi olarak kullandırarak kar elde eder.Kar elde etmesi için
Mevduat faizinin,kredi faizinden küçük olması gerekmektedir.
• Banka da tutulan paraya banka parası ya da kaydi para adı verilir. Bankaya 1000 tl mevduat girdiğinde, dolaşımdaki para 1000 tl azalır.Ancak toplam para arzı değişmez.
•
