İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri

İnsanın Canlılar

Dünyasındaki Yeri

İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri



Canlıların sahip oldukları özellikler arasındaki benzerlikler bütünüyle kalıtımdan köken almaz, birbirinden bağımsız olarak, evrim sürecinde benzer ortamlara uyum sağlamayla da kazanılmış olabilir.



İnsan; besinlerini sindiren, hareket eden, duyu ve sinir sistemine sahip olmasıyla hayvanlar aleminin bir üyesidir.

 Hayvanlar aleminde vücudu boydan boya geçip kollara ayrılan bir sinir sistemine sahip olması nedeniyle kordalı hayvanlarla aynı şubede,

 Bunlar içinde omurgalılar alt şubesinde,

 Omurgalılar içinde memeliler arasında yer almakta.

 Memelilerin alt takımları içinde insan; iri beyinleri, üç boyutlu görme yetileri, ellerinde beş parmağa sahip olmaları nedeniyle primat adı verilen takım içinde yer alır.

İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri

Alem: Hayvanlar (Aimalia)

Alt Alem: Çok Hücreliler (Metazoa) Şube: Kordata

Alt Şube: Omurgalılar (Vertebrata) Sınıf: Memeliler

Alt Sınıf: Plasantalı Memeliler (Eutheria) Takım: Primat

Alt Takım: Antropoid

Üst Aile: İnsanımsı (Hominoidea) Aile: İnsansı (Hominidae)

Cins: Homo Tür: Sapiens

(İnsan çeşitliliği ‘ırk’ adı verilen bir kavramla tanımlanmaya çalışılmıştır.)

İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri

Primatların ortak özellikleri:

Ağaç yaşamına uyarlanmayı temsil eden anatomik özelliklere sahiptir. El ve ayaklarında beşer parmak bulunur.

Koklama duyusu azalırken, görme (üç boyutlu ve renkli görüş) gelişir.

Koklamanın gerilemesi nedeniyle burun ve çene küçülür, diş sayısı azalır.

Birçok primat karma beslenmeye sahiptir.

Yeryüzündeki en iri beyne sahiptir. İri beyin karmaşık düşünce sistemi ve öğrenmenin gelişimi demek. Uzun süren çocukluk, öğrenilen şeylerin

artmasına neden olmaktadır.

Gurup içinde yaşamaya eğilimli. Büyüme süreci uzun olan insan, hayatını bütünüyle içinde yaşadıkları toplumdan öğrendiklerine dayandırmaktadır.

İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri

İnsanı Nasıl Tanımlarız

İki ayak üstünde ve dik duruş: Ellerin serbest kalması

Beyin: İri ve karmaşık. Soyut düşünme potansiyeline sahip

Konuşma: Boğaz-ağız anatomisinin sunduğu bir özellik (Böylece bilgi birimi aktarılabiliyor)

Neoteni: Uzun bir gelişme ve büyüme süreci

Eller: Kavramanın yanı sıra hassas tutuşa sahip

Gözler: Üç boyutlu ve renkli görme yetisi

Dişler: Her şeyi yiyebilen canlı (omnivor)

Kesme, parçalama ve öğütme işlevi göre dişlere sahip

 İnsan;

 Homo erectus (iki ayağı üzerinde dik olarak yürüyen)

 Homo habilis (yetenekleri olan)

 Homo faber (araç-gereç oluşturan)

 Homo lingua (konuşabilen)

 Homo symbolicus (soyutlayabilen)

 Homo oikonomikus (ekonomik faaliyetlerde bulunan)

 Homo sapiens (akıl/idrak/düşünce sahibi) bir canlıdır.

İnsanın Canlılar Dünyasındaki Yeri

Bu özellikleri nedeniyle temelde “biyolojik bir varlık” olan insan, “kültürel” bir varlığa dönüşür.

Evrim

Evrim, zaman içinde bir türün genetik yapısında meydana gelen değişimi ifade eder.

Evrim bilimsel ve dinsel görüşlerin çarpıştığı bir alan ancak aslında ikisinin soruları farklıdır.

Evrim, bilimsel bir kuramdır. Yani pek çok sağlam kanıtla

desteklenmiştir. (Bilim gözlem yapar, hipotezler oluşturur, bunları sınar ve kuramlara ulaşır.)

Jeoloji, biyoloji, ekoloji, antropoloji gibi disiplinlerin elde ettiği veriler,

canlıların değiştiğini göstermektedir.

Evrim

Dik yürümenin kökeni 6-7 milyon yıl öncesine dayanır. İnsanı insan yapan özellikler (homo sapiens) 2,5 milyon yıllık bir evrimsel süreçte oluşmuştur.

DNA üzerine yapılan çalışmalar, günümüz insanlarının 140 bin ila 290 bin yıl öncesinde Afrikalı bir ortak atadan türediğin göstermektedir.

Modern Homo sapienslerin evrim sahnesine çıkmasıyla birlikte, biyolojik

açıdan pek çok çevreye uyum sağlamış ve kültürel açıdan da önemli çeşitlilik ortaya çıkmıştır.

Homo sapiensler, Üst Paleolitik’te; dilgi tekniğiyle aletler, hayvan

kalıntılarından araç-gereç ve giysi üretmiş, oldukça karmaşık silahlar ile ilk konutları geliştirmiş (mağara ağızlarına duvar örmüş), takılarla ilk ticaretini yapmış, ilk inanç pratiklerini yansıtan heykeller ve duvar resimleri yapmıştır.

Kaynak

 Aydın, S. ve Y. S. Erdal (2014) Antropoloji, (Ed: Handan Üstündağ)

Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları