1. GİRİŞ 2. REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN

(1)

İÇİNDEKİLER

Sayfa No SUNUŞ

1. GİRİŞ... 4

2. REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN ... 4

§ 2.1. Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar... 5

§ 2.2. Muafiyet... 6

§ 2.3. Hakim Durumun Kötüye Kullanılması... 6

§ 2.4. Birleşme ve Devralmalar ... 7

§ 2.5. Menfi Tespit... 7

§ 2.6. Rekabetin Korunmasına Yönelik Tedbir, Tespit, Düzenleme ve § Denetlemeye İlişkin İşlemler ... 8

3. 05.11.1997 - 31.12.1999 TARİHLERI ARASINDA REKABET KURUMU KURALLARININ UYGULANMASINA İLİŞKİN YAPILAN ÇALIŞMALAR ... 8

§ 3.1. Rekabet İhlallerine İlişkin Başvurular ... 10

§ 3.1.1. Adıyaman İli LPG Soruşturması ... 31

§ 3.1.2. Özel Okullar Soruşturması ... 32

§ 3.1.3. BİAK Soruşturması ... 32

§ 3.1.4. Ege Bölgesi Çimento Soruşturması... 33

§ 3.1.5. Cine 5 Soruşturması ... 34

§ 3.1.6. Ekmek Soruşturması... 35

§ 3.1.7. İGTOD Soruşturması... 36

§ 3.1.8. Kapsam Dışı Olan Başvurular ... 37

§ 3.2. Menfi Tespit ve Muafiyet Başvuruları... 37

§ 3.3. Birleşme veya Devralma İşlemlerine İlişkin Başvurular ... 53

4. 05.11.1997 - 31.12.1999 TARİHLERİ ARASINDA YÜRÜTÜLEN DİĞER ÇALIŞMALAR... 77

§ 4.1. Mevzuat Çalışmaları... 77

§ 4.1.1. 1997/1; Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve § Devralmalar Hakkında Tebliğ ... 77

§ 4.1.2. 1997/2; Anlaşmaların, Uyumlu Eylemler ve Teşebbüs Birliği § Kararlarının Kanun’un 10 uncu Maddesine Göre Bildiriminin § Usul ve Esasları Hakkında Rekabet Kurulu Tebliği... 77

§ 4.1.3. 1997/3; Tek Elden Dağıtım Anlaşmalarına İlişkin § Grup Muafiyeti Tebliği... 78

§ 4.1.4. 1997/4; Tek Elden Satın Alma Anlaşmalarına İlişkin § Grup Muafiyeti Tebliği... 78

§ 4.1.5. 1998/3; Motorlu Taşıtlar Dağıtım ve Servis Anlaşmalarına İlişkin § Grup Muafiyeti Tebliği... 79

§ 4.1.6. 1998/4; Özelleştirme Yoluyla Devralmaların Hukuki Geçerlilik § Kazanabilmeleri İçin Rekabet Kurumuna Yapılacak Ön Bildirimlerde ve § İzin Başvurularında Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ... 79

§ 4.1.7. 1998/6; Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve § Devralmalar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ... 80

(2)

§ 4.1.8. 1998/7; Franchise Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği... 80

§ 4.2. Uluslararası İlişkiler... 81

§ 4.3. Uluslararası Toplantılara Katılım ... 81

§ 4.4. Tanıtım ve Bilgilendirme... 82

§ 4.5. Araştırma Faaliyetleri ... 86

§ 4.6. Çeviriler ... 90

Türk Rekabet Mevzuatı... 92

Rekabet Kurumu Organizasyon Şeması... 94

TABLOLAR VE ŞEKİLLER Tablo 1: 05.11.1997 - 31.12.1999 Tarihleri Arasında Yapılan Başvurulara İlişkin Çalışmalar ... 9

Tablo 2: Rekabet İhlallerine İlişkin Başvuruların Sektörlere Göre Dağılımı ... 11

Şekil 1: Rekabet İhlali Başvurularının Sektörlere Göre Dağılımı ... 13

Tablo 3: Hakkında İlk İnceleme, Önaraştırma ve Soruşturma Yapılan Başvurular ... 14

Tablo 4: Reddedilmiş Sayılan Başvurular ... 26

Tablo 5: Menfi Tespit/Muafiyet Başvurularının Sektörlere Göre Dağılımı ... 38

Şekil 2: Menfi Tespit/Muafiyet Başvurularının Sektörlere Göre Dağılımı ... 40

Tablo 6: Karara Bağlanan Menfi Tespit/Muafiyet Başvuruları ... 41

Tablo 7: Birleşme ve Devralma Başvurularının Sektörlere Göre Dağılımı... 54

Tablo 8: Birleşme/Devralma Başvuruları Hakkında Genel Bilgiler... 55

Tablo 9: Özelleştirmeler Hariç, Birleşme/Devralma Başvurularında Tarafların Ülke Orijinleri .. 55

Şekil 3: Birleşme ve Devralma Başvuruların Sektörlere Göre Dağılımı ... 57

Tablo 10: Birleşme/Devralma Başvuruları... 58

(3)

SUNUŞ

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 27 (k) maddesi Rekabet Kuruluna;

yılda bir yaptığı çalışmalarla ve görev alanındaki durum ve gelişmelerle ilgili bir rapor yayınlamak görevini yüklemiştir. Elinizdeki bu Rapor, her yıl gereği yapılacak olan bu Kanun emrinin ilk kez yerine getirilmesi anlamını taşımaktadır.

Rapor, bu defaya mahsus olmak üzere, 1998-1999 yıllarını içerecek şekilde, 5 Kasım 1997- 31 Aralık 1999 tarihleri arasındaki yaklaşık 26 aylık bir döneme ilişkin Kurumumuz faaliyetlerini kapsamaktadır.

Rekabet kuralları, geniş anlamda “Rekabet Politikası”nın bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu görüşten hareketle Rekabet Kurumu, Rekabet Politikası ile diğer ekonomik politikalar arasındaki ilişkileri ele alan çalışmaları başlatmış bulunmaktadır.

Bu ilk Raporun, konunun ilgililerine yararlı olması umuduyla…

Prof. Dr. M. Tamer MÜFTÜOĞLU Rekabet Kurumu Başkanı

(4)

1. GİRİŞ

Anayasamızın 167 nci maddesi, Devlete "para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tedbirleri" alma, "piyasalarda fiili veya anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve kartelleşmeyi" önleme görev ve sorumluluğunu yüklemiştir.

Bu Anayasal hükmün bir gereği olarak, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamalar ile piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek amacıyla hazırlanan 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun³ T.B.M.M.'nce 07.12.1994 tarihinde kabul edilmiş, 13.12.1994 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunu uygulamaktan sorumlu Rekabet Kurumu'nun karar organı olan Rekabet Kurulu ise, üyelerinin yaklaşık 27 aylık bir gecikmeyle 27.02.1997 tarihinde atanması ile oluşmuştur. Ancak Kurum, teşkilatını 8 ay gibi kısa bir sürede tamamlayarak, bu durumu Kanun'un Geçici 2 nci maddesi uyarınca, 05.11.1997 tarihinde yayımladığı bir tebliğ ile kamuoyuna duyurmuş ve bu tarihten sonra hızla başvuruları değerlendirmeye başlamıştır. Kurul, bu 8 aylık sürede yalnızca fiziki altyapısını ve teşkilatını oluşturmakla kalmamış, aynı zamanda ikincil mevzuat olarak adlandırılan, Kanun'un uygulanmasına yönelik tebliğleri de süratle hazırlayarak yürürlüğe koymuştur.⁴ Böylece, Türk Rekabet Kanunu ve Kanun'u uygulayacak Kurum'un oluşması sürecinin ilk ve en önemli aşaması geride bırakılmıştır.

Bu Raporun izleyen bölümlerinde, öncelikle 4054 sayılı Kanun'un kısaca açıklanmasına, ardından Kurum'un 05.11.1997 - 31.12.1999 tarihleri arasında yürüttüğü çalışmaların dökümüne yer verilmiş ve Raporun sonuna 31.12.1999 tarihi itibarıyle Rekabet Mevzuatı listesi ve Rekabet Kurumu örgütlenme şeması eklenmiştir.

2. REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un amacı, mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları ve piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamaktır. Bu amacın gerçekleştirilmesine yönelik olarak Kanun kapsamındaki işlemleri üç ana başlık altında toplamak mümkündür.

· Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarında faaliyet gösteren ya da bu piyasaları etkileyen her türlü teşebbüsün aralarında yaptığı rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar,

· Piyasada hakim durumda olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanması,

· Hakim durum yaratmaya veya var olan bir hakim durumu güçlendirmeye yönelik ve bunun sonucu olarak rekabeti önemli ölçüde azaltacak birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukuki işlemler.

Kanun uygulamasının çatısını oluşturan ve yasaklayıcı hükümler içeren 4, 6 ve 7 nci maddelerin getirdiği düzenlemeler teşebbüslere yöneliktir. Teşebbüs, Kanun’un 3’üncü maddesinde,

"Piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bağımsız karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimler" şeklinde tanımlanmıştır. Bu noktada, ekonomik bir etkinlikte bulunan ve kendi ticari kararlarını verebilen birimlerin teşebbüs sayıldığı; ekonomik değişkenleri başka gerçek veya tüzel kişilerce belirlenen birimlerin ise, kontrolü elinde bulunduran irade yönüyle ekonomik bütünlük sergilediği diğer birimlerle birlikte tek bir teşebbüs olarak kabul

3 Bundan sonra “Kanun” olarak anılacaktır.

(5)

edildiği belirtilmelidir. Belirli amaçlara ulaşmak için teşebbüslerin oluşturduğu birliklerin (teşebbüs birliği) tüzel kişiliğe sahip olup olmadığına bakılmaksızın, kararları da Kanun kapsamında incelenmektedir.

Kanunun uygulanmasında kamu teşebbüsleri ya da özel teşebbüsler arasında herhangi bir fark gözetilmemiş, bir başka deyişle kamu teşebbüsleri için bir ayrıcalık getirilmemiştir. Rekabeti sınırlayıcı anlaşma, eylem veya kararların kamu teşebbüslerince gerçekleştirilmesi durumunda, bu teşebbüsler de Kanun hükümlerine muhatap olacaktır. Ayrıca, Kanun’da sektörel bir ayırım da bulunmamaktadır. Başka bir deyişle, istisna getirilmeksizin tüm mal veya hizmet piyasalarındaki teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin rekabeti sınırlayıcı işlemleri Kanun kapsamında sayılmaktadır.

2.1. Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar

Kanun’un 4’üncü maddesinde; rekabeti sınırlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran ya da doğurabilecek nitelikte olan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararları yasaklanmaktadır.

4’üncü maddeyle ilgili olarak, teşebbüs veya teşebbüs birliklerince oluşturulan anlaşma ve kararların rekabeti kısıtlama amacını taşıması veya rekabetin kısıtlanması etkisini doğurabilecek nitelikte olmasının, maddenin yasaklayıcı hükmünün uygulanması için yeterli olduğunun altı çizilmelidir.

Başka bir deyişle, uygulanmamış ve böylece pazarda etki yaratmamış anlaşma ve kararlar, amacı ve olası etkileri yönüyle Kanun’un 4’üncü maddesi kapsamında sayılabilmektedir.

Aynı maddeyle ilgili olarak vurgulanması gereken bir diğer husus, söz konusu maddenin birden fazla teşebbüsün iradesiyle oluşan işlemleri konu almasıdır. Başka bir deyişle, bağımsızca alınması gereken ekonomik kararların ortaklaşa oluşturulması durumunda, işlem 4’üncü madde kapsamına girmektedir. Bu noktada, teşebbüs birliği kararlarının da; üyelerinin irade ve çıkarlarını yansıtması nedeniyle, birden fazla teşebbüsce oluşturulmuş sayılacağı, dolayısıyla bu madde kapsamında inceleneceği ortaya konulmalıdır. Yazılı olmayan veya bağlayıcı olmayan anlaşma ve kararlar, hukuki geçerliliğine bakılmaksızın, rekabeti sınırlayabilecek nitelikte olması durumunda 4’üncü madde kapsamında değerlendirilmektedir.

Anlaşma ve kararların yanı sıra, anlaşma olmaksızın işletmelerin iradesiyle oluşan, pazardaki paralel davranışlar olarak nitelendirilebilecek uyumlu eylemler de 4’üncü madde kapsamındadır.

4’üncü maddenin ikinci fıkrasında yer alan, "Bir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat değişmelerinin veya arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin faaliyet bölgelerinin, rekabetin engellendiği bozulduğu veya kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi, teşebbüslerin uyumlu eylem içinde bulunduklarına karine teşkil eder." şeklindeki hüküm ile uyumlu eylem karinesi getirilmiştir. Böyle bir durumda, uyumlu eylem karinesine dayalı bir iddia karşısında uyumlu eylemde bulunulmadığının ispat yükü teşebbüslerdedir. Bu bağlamda, uyumlu eylemi anlaşma ve kararlardan ayıran unsurlardan biri, karine dolayısıyla ispat yükümlülüğünün iddiaya konu olan teşebbüslere yüklenmiş olmasıdır.

4 üncü maddede, rekabeti sınırlayıcı işlemlere ilişkin bazı örnek durumlar sayılmıştır. Ancak, rekabeti kısıtlayıcı nitelikte olan ve teşebbüslerin ortak iradesiyle oluşan işlemler, maddede belirtilen örneklerle sınırlı değildir.

Rekabeti sınırlayıcı işlemleri, yatay ve dikey işlemler olarak iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Pazarın aynı seviyesinde etkinlik gösteren teşebbüslerin gerçekleştirdiği anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar yatay işlemler; pazarın farklı seviyelerinde yer alan teşebbüslerin, örneğin mal sağlayıcısı ve dağıtıcının taraf olduğu anlaşmalar ise dikey işlemler olarak adlandırılır. Ancak hemen belirtmek gerekir ki, bir işlem hem taraf teşebbüslerin faaliyet gösterdiği seviyedeki hem de pazarın diğer seviyelerindeki rekabeti olumsuz etkileyebilir. Bu noktaya ilişkin olarak, birlikte fiyat belirlenmesi ve pazarın paylaşılması örneklerinde olduğu gibi, markalar arası rekabeti sınırlayan yatay işlemlerin, marka içi rekabeti sınırlayan dikey işlemlere göre, pazardaki rekabet üzerinde daha

(6)

kısıtlayıcı etkiler doğurduğu hususunun rekabet hukuku uygulamalarında genel kabul gördüğünü belirtmekte fayda bulunmaktadır.

2.2. Muafiyet

Kanun’un 5 inci maddesinde; belirli koşulların varlığı halinde tarafların talebi üzerine anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararlarına 4 üncü madde hükümlerinin uygulanmasından muaf tutulabileceği hükme bağlanmıştır. Bunun için, tarafların rekabeti sınırlayıcı işlem hakkında Kurul’a başvurmak suretiyle bireysel muafiyet talep etmesi gerekmektedir. Bireysel muafiyetin ön koşulu olan bildirim, Kanun’un 12 nci maddesi çerçevesinde çıkarılan 1997/2 no’lu "Anlaşmaların, Uyumlu Eylem ve Kararların Kanun’un 10’uncu Maddesine Göre Bildiriminin Usul ve Esasları Hakkında Rekabet Kurulu Tebliği" ekindeki formun (Form-1) eksiksiz olarak doldurulmasıyla yapılmaktadır. Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca; anlaşma, eylem ve kararların, oluşturulma tarihinden itibaren 30 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir. Muafiyet kararları, en fazla 5 yıl için verilebilmekte ve Kanun’un 13 üncü maddesinde belirtilen durumlarda geri alınabilmektedir.

Bireysel muafiyet yalnızca 4 üncü maddeyi ihlal eder nitelikte olan işlemler için, bunların 5 inci maddedeki şartları taşıması koşuluyla söz konusu olabilmektedir. Başka bir deyişle, yalnızca rekabeti sınırlayabilecek nitelikteki anlaşma ve kararların bireysel muafiyet koşullarını taşıyıp taşımadıkları Kurul tarafından incelenmektedir.

Muafiyet koşulları 5 inci maddede; üretim, dağıtım veya hizmetin sunulmasında yeni gelişme sağlanması, tüketicinin bundan faydalanması, ilgili pazarın önemli bir kısmında rekabetin ortadan kalkmaması ve rekabetin sayılan amaçlara ulaşılması için zorunlu olandan fazla sınırlandırılmaması olarak belirlenmiştir. 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında; bu koşulların gerçekleşmesi durumunda, belirli tür anlaşma ve kararlara grup olarak da muafiyet tanınabileceği ifade edilmiştir. Buna dayanılarak; 1997/3 no’lu "Tek Elden Dağıtım Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği", 1997/4 no’lu "Tek Elden Satın Alma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği", 1998/3 no’lu "Motorlu Taşıtlar Dağıtım ve Servis Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği" ve 1998/7 no’lu "Franchise Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği" çıkarılmıştır.

2.3. Hakim Durumun Kötüye Kullanılması

Kanun’un 6 ncı maddesinde; bir veya birden fazla teşebbüsün hakim durumunu kötüye kullanması yasaklanmaktadır. Aynı maddede; hakim durumun kötüye kullanılması durumlarıyla ilgili olarak pazara başka bir teşebbüsün girişinin engellenmesi, pazardaki teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, eşit durumdaki alıcılara farklı koşullar uygulayarak ayrımcılık yapılması, bir mal veya hizmetin alımının diğer bir mal veya hizmetin alımına bağlanması, yeniden satış koşullarına sınırlama getirilmesi, bir pazardaki hakim duruma dayanarak başka bir pazardaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemlerde bulunulması ve tüketicinin zararına olacak şekilde pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması örnekleri verilmiştir.

6 ncı maddenin uygulanması açısından, bir teşebbüsün hakim durumda olup olmadığının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Kanun’un 3 üncü maddesinde; hakim durum, "Belirli bir piyasadaki bir veya birden fazla teşebbüsün, rakipleri ve müşterilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gücü" şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanımda açıkça yer almamakla birlikte uygulamada, alıcıların satıcılardan bağımsız bir şekilde hareket edebilmesinin, alıcıların satıcılara karşı hakim durumuna işaret ettiği kabul edilmektedir. Pazar payı, ürün çeşitliliği, pazara giriş engelleri, dikey bütünlük, ilgili ürünün ikame edilebilirliği ve diğer özellikleri gibi unsurlara bağlı olarak somutlaşan hakim durum, teşebbüsün pazarın aynı seviyesinde etkinlik gösteren diğer teşebbüslerin rekabetçi baskısından ve alıcılarının pazarlık gücünden bağımsız karar alabilmesini sağlamaktadır.

(7)

6 ncı madde ile; hakim durumda olma değil, hakim durumun kötüye kullanılması yasaklanmakta ve bu durumdaki teşebbüslerin pazardaki mevcut ve potansiyel rekabeti ortadan kaldırması önlenmeye çalışılmaktadır. Hakim durumdaki teşebbüslerin ilgili pazarda güçlü konumda olması nedeniyle, bunların gerçekleştirdiği işlemler pazardaki rekabet üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Bu çerçevede, 6 ncı madde kapsamındaki eylemlere muafiyet tanınmamaktadır.

2.4. Birleşme ve Devralmalar

Kanun’un 7 nci maddesinin birinci fıkrası, "Bir veya birden fazla teşebbüsün hakim durum yaratmaya veya hakim durumlarını daha da güçlendirmeye yönelik olarak, ülkenin bütünü yahut bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü veya bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları, miras yoluyla iktisap durumu hariç olmak üzere, devralması hukuka aykırı ve yasaktır." şeklindedir. Aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca, hangi tür birleşme ve devralmaların hukuki geçerlilik kazanması için Rekabet Kurulu’na bildirilmesi gerektiği 1997/1 no’lu Tebliğ ile belirlenmiştir. Buna göre; bir birleşme, devralma veya ortak girişimin rekabet hukuku kapsamında değerlendirilebilmesi için öncelikle, söz konusu işlemin bağımsız teşebbüsler arasında gerçekleşmesi ve işlemin sonucunda kontrolün el değiştiriyor olması gerekmektedir. Bu çerçevedeki birleşme, devralma veya ortak girişim işlemlerinde taraf teşebbüslerin ilgili ürün pazarındaki toplam pazar paylarının %25’i veya toplam cirolarının 25 trilyon TL. (1998/2 no’lu Tebliğ ile değişik)’yi aşması halinde işlemin hukuki geçerlilik kazanabilmesi Rekabet Kurulundan izin alınması gerekmektedir.

Hakim durum yaratmaya veya var olan bir hakim durumu güçlendirmeye yönelik birleşme ve devralmalar, aynı zamanda pazardaki rekabeti önemli ölçüde sınırlaması durumunda yasaklanmaktadır. Bu çerçevede, hakim durumdaki bir teşebbüsün gerçekleştirdiği birleşme ya da devralma işleminde de, ilgili pazardaki rekabetin önemli ölçüde sınırlanıp sınırlanmadığı incelenmektedir.

Birleşme ve devralmaların değerlendirilmesinde, 6 ncı maddeye ilişkin incelemelerde olduğu gibi, ilgili pazarın tanımlanması oldukça önemlidir. İşlem sonucunda hangi mal veya hizmet pazarında ve hangi coğrafi alanda rekabetin etkileneceğinin öngörülmesi, ilgili pazarın doğru bir şekilde belirlenmesine bağlıdır. İlgili pazarın nasıl tanımlanması gerektiği, 1997/1 no’lu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin son iki fıkrasında ortaya konulmuştur.

Bildirime konu olan işlemin sonucunda pazarda rekabetin önemli ölçüde azalması yönünde şüphelerin bulunması durumunda, Rekabet Kurulu işlemin nihai incelemeye alınmasına karar verebilmektedir. Nihai inceleme yapılmasına gerek görüldüğü durumlarda işlem, nihai karara kadar geçerli ve uygulanabilir değildir, diğer bir deyişle askıdadır.

Kanun’un 11 inci maddesine göre; bildirilmesi zorunlu olan birleşme ve devralmaların Kurul’a bildirilmemesi durumunda, Kurul’un işlemden haberdar olarak başlattığı inceleme sonunda, öncelikle izin başvurusunda bulunulması gerektiği halde bildirim yapılmadığı için 16 ncı maddenin birinci fıkrasında gösterilen cezai yaptırım uygulanmakta, işlemin aynı zamanda 7 nci madde kapsamında olduğu belirlenirse; 4 ve 6 ncı maddeye aykırı işlemlerde olduğu gibi, Kanun’un 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince, işlemi gerçekleştiren teşebbüslere idari para cezası verilmekte ve birleşme veya devralma sona erdirilmektedir.

2.5. Menfi Tespit

Kanun’un 8 inci maddesine göre; ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin başvurusu üzerine Kurul bir anlaşmanın, kararın, eylemin veya birleşme ve devralmanın 4, 6 ve 7 nci maddelere aykırı olmadığını gösteren bir menfi tespit belgesi verebilmektedir. Kurul, Kanun’un 13 üncü maddesinde belirtilen koşulların gerçekleşmesi durumunda, menfi tespit kararından geri dönebilmektedir. Menfi

(8)

tespit belgesi, teşebbüslerin gerçekleştirdiği işlemlerin Kanun karşısındaki belirsizliğini ortadan kaldırması nedeniyle önem taşımaktadır. Menfi tespit başvurularının nasıl yapılacağı, 1997/2 no’lu

"Anlaşmaların, Uyumlu Eylemler ve Teşebbüs Birliği Kararlarının Kanun’un 10 uncu maddesine Göre Bildiriminin Usul ve Esasları Hakkında Rekabet Kurulu Tebliği"nde düzenlenmiştir.

2.6. Rekabetin Korunmasına Yönelik Tedbir, Tespit, Düzenleme ve Denetlemeye İlişkin İşlemler

Kanun’un 2 nci maddesinde; yukarıda belirtilen maddi hususların yanı sıra rekabetin korunmasına yönelik tedbir, tespit, düzenleme ve denetlemeye ilişkin işlemlerin de Kanun kapsamına girdiği belirtilmiştir. Böylece, mal ve hizmet pazarlarında sağlıklı bir rekabet ortamının yaratılmasına yönelik her türlü işlemin, rekabeti kısıtlayıcı nitelikteki eylemlerin önlenmesini de içerecek şekilde Kanun’un uygulanma alanının içinde olduğu anlaşılmaktadır.

Rekabet Kurumu’nun karar organı olan Rekabet Kurulu’nun görev ve yetkilerinin düzenlendiği 27 nci maddenin (g) ve (h) bentlerinde; rekabet hukuku ile ilgili mevzuatta yapılması gereken değişiklikler konusunda doğrudan veya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın talebi üzerine görüş bildirmek ve rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve kararlarla ilgili olarak diğer ülkelerin mevzuat, uygulama, politika ve tedbirlerini izlemek Kurul’un görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Bu hükümler ışığında, ülke genelinde rekabet mevzuatı ve diğer ilgili mevzuattan oluşan rekabet politikasının oluşturulmasına ve bunun sağlıklı bir şekilde yaşama geçirilmesine katkıda bulunmanın, Rekabet Kurulu çalışmalarının önemli bir bölümünü oluşturduğu ortaya çıkmaktadır.

3. 05.11.1997 - 31.12.1999 TARİHLERİ ARASINDA REKABET

KURALLARININ UYGULANMASINA İLİŞKİN YAPILAN ÇALIŞMALAR

Rekabet Kurumunun teşkilatını oluşturduğunun kamuoyuna duyurulduğu tarih olan 05.11.1997 tarihinden 31.12.1999 tarihine kadar Kurum’a toplam 896 başvuru yapılmıştır. Bu başvurulardan 444’ü rekabet ihlallerine, 294’ü menfi tespit/muafiyet başvurularına, 143’ü birleşme/devralma işlemlerine ilişkindir.

Kurumumuza yapılan rekabet ihlali başvurularından Rekabet Kanunu kapsamına girdiği anlaşılarak işleme alınanlardan 50'si hakkında önaraştırma yapılmış, başlatılan önaraştırmalardan 20 tanesi hakkında soruşturma kararı alınmış ayrıca doğrudan iki soruşturma kararı alınmış, böylece bu dönemde toplam 22 soruşturma açılmıştır. 31.12.1999 tarihi itibarıyla bunlardan yedisi hakkında Kurul nihai kararını vermiştir.

Rekabet Hukukunun yeni bir hukuk dalı olduğu ve Kanun’un getirdiği hak ve yükümlülüklerin henüz yeteri kadar bilinmediği hususu dikkate alınarak öngörülen Kanun’un geçici 2 nci maddesi uyarınca Kurul, 1997/2 no’lu Tebliğ ile teşebbüs ve teşebbüs birliklerine, teşkilatını oluşturduğunu ilan ettiği tarih olan 5 Kasım 1997 tarihinde var olan anlaşmalarını 6 ay gibi uzun bir süre içerisinde bildirme imkanı tanımış, bu süre içinde ve takip eden dönemde Kurum kayıtlarına toplam 294 menfi tespit/muafiyet bildirimi intikal etmiş ve incelemeye alınmıştır. Bu başvurulardan 78’ i sonuçlandırılmıştır.

4054 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi ve bu maddeye dayanılarak çıkarılan Tebliğler çerçevesinde Kurumumuza 143 birleşme ve devralma başvurusu yapılmış, bu başvurulardan 132’si, biri red kararı olmak üzere Kurul tarafından karara bağlanmış, 11’inin ise incelemesi devam etmektedir.

Bu tarihler arasında rekabet ihlallerine ilişkin olarak Rekabet Kurumuna yapılan başvurularla ilgili yapılan çalışmaların dökümü aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. (Tablo 1)

(9)

TABLO 1

05.11.1997-31.12.1999 Tarihleri Arasında Yapılan Başvurulara İlişkin Çalışmalar

I. REKABET İHLALİ BAŞVURULARI 444

Hakkında Önaraştırma Yapılmasına Karar Verilenler

Soruşturma Açılmasına Karar Verilenler…………. 22

* Doğrudan soruşturma açılanlar..…….... 2⁵ * Önaraştırma Üzerine……… 20

B Resen……….3

B Başvuru Üzerine………..19

⇨ Soruşturması Sürenler………..15

⇨ Nihai Karara Bağlanan Soruşturmalar…..7

Önaraştırması devam edenler………. 12

Önaraştırma sonucu reddedilenler………. 18

50 İncelemesi Sürenler * İlk İnceleme Raporu Hazırlanmakta Olanlar………. 13

* Kurul Gündeminde Bulunanlar………. 4

* Değerlendirme Safhasında Olanlar……… 29

* Yürütülmekte Olan Soruşturmaların Sonucunu Bekleyenler……….. 1

47

Reddedilen Başvurular

* İlk İnceleme Raporuna Göre Reddedilenler

* Reddedilmiş Sayılanlar

82

4054 Sayılı Kanun Kapsamında Olmayanlar 263

II. MUAFİYET/MENFİ TESPİT BAŞVURULARI 294

◙ Karara Bağlananlar

◙ İncelemesi Sürenler

78 216

III. BİRLEŞME/DEVRALMA BAŞVURULARI 143

◙ Karara Bağlananlar

◙ İncelemesi Sürenler

132 11

IV. GÖRÜŞ 15

V. GENEL TOPLAM 896

5 Haklarında doğrudan soruşturma açılmasına karar verilen 2 başvuru Rekabet İhlali Başvuruları toplamına eklenmiştir.

(10)

3.1. Rekabet İhlallerine İlişkin Başvurular

Tablo 1’de de görüleceği üzere, 05.11.1997-31.12.1999 tarihleri arasında Kurumumuza rekabet ihlaline ilişkin toplam 444 başvuru yapılmış, bunlardan Rekabet Kanunu kapsamına girdiği anlaşılarak işleme alınanlardan 50'si hakkında önaraştırma yapılması kararı alınmış, başlatılan önaraştırmalardan 22 tanesi hakkında soruşturma açılması kararı alınmış ve 31.12.1999 tarihi itibariyle bunlardan yedisi hakkında Kurul nihai kararını vermiştir.^ж

Geri kalan 27 adet başvuruya ilişkin incelemelerin 12 tanesinin, önaraştırmaları ve soruşturmaları devam etmektedir. Bu başvuruların sektörlere göre dağılımına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir (Tablo 2).

ж 13.12.1994 tarihli ve 22140 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, Rekabet Kurulu’nun şikayet, ihbar üzerine veya re’sen harekete geçerek yürüteceği prosedürü belirli sürelere tabi kılmıştır. Bu prosedüre ilişkin safhalar önaraştırma, soruşturma ve sözlü savunma safhaları olarak sınıflandırılmıştır.

Kurul resen veya kendisine intikal eden ihbar ve şikayet gibi başvurular üzerine doğrudan soruşturma açılmasına karar verebileceği gibi, soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının tespiti için önaraştırma yapılmasına da karar verebilir.

Önaraştırma yapılmasına karar verildiği taktirde Kurul Başkanı, meslek personeli uzmanlardan bir ya da birkaçını raportör olarak görevlendirir ve önaraştırma yapmakla görevlendirilen raportörler 30 gün içerisinde eldeki bilgileri, her türlü delilleri ve konu hakkında görüşlerini Kurul’a yazılı olarak verir. Önaraştırma raporunun Kurul’a teslimini takip eden 10 gün içinde, Kurul elde edilmiş olan bilgileri değerlendirerek karar vermek üzere toplanır ve soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar verir. Soruşturma yapılmasına karar verildiği taktirde, Kurul, görevli raportör veya raportörler ile birlikte soruşturmayı yürütecek Kurul üyesi veya üyelerini belirler. Soruşturma en geç 6 ay içinde tamamlanır. Ancak, gerekli görüldüğü hallerde bir defaya mahsus olmak üzere Kurul tarafından 6 aya kadar ek süre verilebilir. Kurul, başlattığı soruşturmaları, soruşturmaya başlanması kararının verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ilgili taraflara bildirir ve tarafların ilk yazılı savunmalarını 30 gün içinde göndermelerini ister. Soruşturma safhasının sonunda hazırlanan rapor, tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara tebliğ olunur. Kanun’u ihlal ettiği belirlenenlere yazılı savunmalarını 30 gün içinde Kurul’a göndermeleri tebliğ edilir. Bu, tarafların göndermiş olduğu ikinci yazılı savunmadır ve bu savunmaya karşı soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler 15 gün içinde ek yazılı görüşlerini tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirirler. Soruşturma heyetinin hazırlamış olduğu ek yazılı görüşe taraflar 30 gün içinde cevap verebilirler. Bu, taraflara tanınmış üçüncü yazılı cevap verme hakkıdır. Tarafların haklı gerekçeler göstermesi halinde bu süreler bir defaya mahsus olmak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilir. Taraflar cevap dilekçelerinde sözlü savunma hakkını kullanmayı talep etmeleri halinde veya re’sen Kurul kararı ile sözlü savunma toplantısı yapılır. Sözlü savunma toplantısı, soruşturma safhasının bitiminden en az 30 gün en çok 60 gün içinde yapılır. Sözlü savunma toplantısı davetiyeleri sözlü savunma toplantısı tarihinden en az 30 gün önce taraflara gönderilir.Sözlü savunma toplantıları en çok, birbirini izleyen beş oturumda tamamlanır ve bir gün içinde yapılan çeşitli toplantılar bir oturum sayılır. Sözlü savunma toplantısı yapıldıktan sonra aynı gün, bu mümkün olmaz ise gerekçeleri ile birlikte 15 gün içinde karar verilir.

Yukarıda ayrıntıları ile yer verilen prosedürden anlaşılacağı üzere, incelemeye başlanılmasından Kurul’un nihai kararına kadar geçen aşamalar diğer kanunlarda düzenlenen soruşturmalarla karşılaştırıldığında oldukça uzun ve ayrıntılı bir süreci ortaya koymaktadır. Esasen Rekabet Hukuku alanında köklü geleneklere sahip ülke örnekleri de bu uygulamaya paraleldir.

Bunun en önemli nedeni, rekabet soruşturmaları sonucunda verilen kararların yalnızca tarafları değil ilgili piyasanın tümünü etkiliyor olmasıdır. Bu durum da doğal olarak, uzun ve titiz bir çalışma dönemini gerektirmektedir.

(11)

TABLO 2

Rekabet İhlallerine İlişkin Başvuruların Sektörlere Göre Dağılımı

Sektör Başvuru

Adedi Kimya ve Kimyasal Ürünler, Petrokimya Petrol Ürünleri, Gübre 12

Plastik ve Kauçuk Ürünler 1

Kara, Hava, Deniz ve Demiryolu Taşıtları 9

Sağlık, Eğitim, Spor, Diğer Hizmetler ve Serbest Meslek Faaliyetleri 13

İnşaat, Çimento ve Diğer İnşaat Malzemeleri 8

Elektrik–gaz-su 9

Maden ve Madencilik 5

Demir – Çelik 1

Demirdışı Metaller 1

Telekomünikasyon 4

Basın ve yayın, plak, kaset vb. Kayıtlı Medyanın Çoğaltılması 16

Elektrik-Elektronik Sanayi 1

Büro Makinaları ve Bilgisayar 5

Tıbbı Aletler, Hassas ve Optik Aletler 2

Gıda Ürünleri ve İçecekler 36

Tekstil ve Hazır Giyim, Deri ve Deri Ürünleri 2

Makine ve Techizat İmalatı 3

Tarım, Hayvancılık, Orman ve Su Ürünleri 6

Tütün Ürünleri 2

Ulaştırma 29

Turizm 1

Finansal Hizmetler (bankacılık, sigortacılık ve diğer mali kuruluşlar ) 8

Diğer 6

Toplam 181

(12)

REKABET İHLALLERİ SEKTÖRLER DAĞILIMI

Gıda Ürünleri ve İçecekler 36

Ulaştırma 29

Basın ve yayın, plak, kaset vb. Kayıtlı Medyanın Çoğaltılması 16 Sağlık, Eğitim, Spor, Diğer Hizmetler ve Serbest Meslek

Faaliyetleri

13 Kimya ve Kimyasal Ürünler, Petrokimya Petrol Ürünleri,

Gübre

12

Kara, Hava, Deniz ve Demiryolu Taşıtları 9

Elektrik–gaz-su 9

İnşaat, Çimento ve Diğer İnşaat Malzemeleri 8

Finansal Hizmetler (bankacılık, sigortacılık ve diğer mali kuruluşlar )

8

Tarım, Hayvancılık, Orman ve Su Ürünleri 6

Maden ve Madencilik 5

Büro Makinaları ve Bilgisayar 5

Telekomünikasyon 4

Makine ve Techizat İmalatı 3

Tıbbı Aletler, Hassas ve Optik Aletler 2

Tekstil ve Hazır Giyim, Deri ve Deri Ürünleri 2

Tütün Ürünleri 2

Plastik ve Kauçuk Ürünler 1

Demir - Çelik 1

Demirdışı Metaller 1

Elektrik-Elektronik Sanayi 1

Turizm 1

Diğer 6

TOPLAM 180

(13)

ŞEKİL 1: REKABET İHLALİ BAŞVURULARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI

36

29

16

13 12

9 9 8 8

6 5 5

4 3

2 2 2

1 1 1 1 1 6

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38

Gıda Ürünleri ve İçecekler Basın ve yayın, plak, kaset vb. Kayıtlı Medyanın Çoğaltılması Kimya ve Kimyasal Ürünler, Petrokimya Petrol Ürünleri, Gübre Elektrik–gaz-su Finansal Hizmetler (bankacılık, sigortacılık ve diğer mali kuruluşlar ) Maden ve Madencilik Telekomünikasyon Tıbbı Aletler, Hassas ve Optik Aletler Tütün Ürünleri Demir - Çelik Elektrik-Elektronik Sanayi Diğer

(14)

TABLO 3

Hakkında İlk İnceleme, Önaraştırma ve Soruşturma Yapılan Başvurular

No Başvuru

Tarihi Sektör Başvurunun Konusu

İlk İnceleme Sonunda Alınan

Kurul Kararı

Önaraştırma Sonunda Alınan Kurul

Kararı

Soruşturma Sonunda

Alınan Kurul Kararı

1 23.09.1997 Basım Yayım Günaydın Gazetesi’nin promosyon kampanyası

Red 20.11.1997 250-6

2 30.10.1997 Demir Dışı

Metaller Çinkur’un devralınması sonucunda ilgili piyasada tekel oluşması

Red 03.12.1997 41/264-14

3 30.10.1997 Gıda Ürünleri

ve İçecekler Şişe sütü piyasasında fiyat karteli

oluşturulması

Red 07.01.1998 323-34

4 05.11.1997 Gıda Ürünleri ve İçecekler

Antalya’da faaliyet gösteren ekmek üreticilerince dağıtımın durdurulması

Red 20.11.1997 97/8 245-1

5 11.11.1997 Ulaştırma

İstanbul-Ankara arasında taşımacılık işlerine aracılık yapan ambarların navlun fiyatlarını tespit etmeleri

Red 20.11.1997 251-7

6 11.11.1997

Kimya ve kimyasal ürünler, petrokimya, petrol ürünleri, gübre

Pancar üreticilerine gübre satınalımlarında yapılan devlet yardımı nedeniyle

Pankobirlik’in rakipleri ile rekabette avantajlı duruma getirilmesi

Red 03.12.1997 268-18

7 11.11.1997 Basım Yayım Hürriyet Gazetesi’nin ilanları yayınlamaması

Red 20.11.1997 257-13

(15)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

8 12.11.1997 Elektrik,Gaz, Su

TMMOB tarafından çıkartılan yönetmelik uyarınca İzmir EMO Şubesinin TUS hizmetinde 5000 m² uygulamasının rekabeti sınırlaması

Önaraştırma Yapılması 10.12.1997 97/6

Red 19.02.1998 53/384-44

9 12.11.1997 Elektrik,Gaz, Su

Adıyaman ili ve ilçelerinde LPG 12 kg.lık ev tüpü fiyatının maliyetin altında satışa sunulması

Önaraştırma Yapılması 20.11.1997 40/249-5

Soruşturma Açılması 07.01.1998 97/321-32

NİHAİ KARAR 26.11.1998 93/750-159

10 12.11.1997

Tarım ve Hayvancılık, Orman Ürünleri, Su Ürünleri

Yaş Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Kanunu’nun uygulanmaması sonucu ortaya çıkan rekabet ihlalleri

Red

19.11.1997/17

11 12.11.1997

İnşaat, çimento ve diğer inşaat malzemeleri

Ege bölgesinde faaliyette bulunan çimento fabrikalarının paralel fiyat

uygulamaları

NİHAİ KARAR 17.06.1999 99-30/276- 166

12 12.11.1997 Basım Yayım BİAK’a üyeliğin engellenmesi

NİHAİ KARAR 04.03.1999 99-13/99-40

13 13.11.1997 Büro

Makinaları ve Bilgisayar

Kamu ihalelerindeki bilgisayar alımlarında TSE belgesinin yeterli görülmeyerek FCC belgesinin aranması

Red 03.12.1997 41/269-19

Gıda ve Gıda Dışı Dayanıksız Tüketim Malları Toptan Ticareti piyasasında faaliyet gösteren bazı firmaların rekabeti engellemeye yönelik davranışları

NİHAİ KARAR 24.11.1999 99-53/579- 366

(16)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

Ekmek mayası pazarında faaliyet gösteren maya

fabrikalarının aralarında yapmış oldukları gizli anlaşmalar sonucu fiyat birliği sağlamak amacı ile aynı gün ve oranda zam yaptıkları ve bölge paylaşımı içinde bulundukları

Önaraştırma Yapılması 05.02.1998, 51/364-39

Soruşturma Açılması 20.05.1999 99-24/208-121

(Soruşturma Sürüyor)

16 ^· Gıda Ürünleri

ve İçecekler

İstanbul ili ekmek piyasasında faaliyet gösteren teşebbüs birlikleri tarafından rekabeti engellemeye yönelik davranışlar

NİHAİ KARAR 27.10.1999 99-49/536- 337

17 14.01.1998 Büro

Makinaları ve Bilgisayar

Novell İtalya ve Armada Bilgisayar San.ve Tic.A.Ş.’nin fiyat tekeli oluşturmaları ve hakim durumlarını kötüye kullanmaları

18 16.01.1998 Basım Yayım

Yaysat ve BBD’nin biraraya gelerek Biryay’ı oluşturmaları ve dağıtım kanallarında tekel haline gelmeleri

Red 22.01.1998 345

Meşrubat Sanayi Şirketlerince Hiper ve Süpermarketlere uygulanan fiyat ve promosyonlar nedeniyle Bakkalların haksız rekabete maruz bırakıldığı

(Görevlendirme Yapılmadı)

· Bu şikayetler İlk İnceleme Raporuna bağlanmaksızın Kurul gündemine giren başvurular arasında değerlendirilerek, bu

(17)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

Satel Sabah

Prodüksiyon A.Ş. ve DTV Haber ve Görsel yayıncılık A.Ş.’nin Bimaş Birleşik Medya Pazarlama A.Ş:’yi kurmaları suretiyle hakim duruma gelmeleri ve bu durumu kötüye kullanmaları

21 11.02.1998 13.02.1998

İlaç ve Kimya İşverenler Sendikası Yönetim Kurulu tarafından hazırlanarak imza altına alınan ve satış koşullarını belirleyen protokolün, RKHK’u ihlal ettiğine ilişkin başvuru

Türkiye 1.Futbol Ligi müsabakalarının televizyondan yayın haklarının CİNE 5 Filmcilik ve Yapımcılık A.Ş.’ye devri ile tekel yaratılması

NİHAİ KARAR 07.10.1999 500-316

Mepaş Medya Pazarlama A.Ş.’nin Bimaş Birleşik Medya Pazarlama A.Ş.’yi piyasa dışına çıkarmayı amaçlayan fiyat uygulamaları

24 04.03.1998

Kara, hava, deniz ve demiryolu taşıtları

Oyak Renault

Fabrikaları A.Ş. ve Mais Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş.’nin hakim durumunu kötüye kullanması

Önaraştırma Yapılması 07.05.1998 98-64/486-78

25 06.03.1998 Optik Aletler

Sesa Dış Ticaret Ltd.Şti.

“Police, Sting, Vogart”

markalı gözlüklerinin paralel ithalatına engel olunması

(18)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

26 04.05.1998^· Basım Yayım

Yaysat ve BBD’nin biraraya gelerek Biryay adı altında faaliyet göstermeleri, Biryay’ın piyasadaki hakim durumunu kötüye kullanması

27 04.05.1998^· Basım Yayım

Sabah, Hürriyet ve Milliyet Gazetelerinin teşebbüs birliği

oluşturarak birlikte fiyat tespit etmeleri

28 08.05.1998

Türk Eczacılar Birliği (TEB) ve bazı bölge Eczacı Odalarının talep miktarlarını ortak tespit etmek suretiyle rekabeti sınırlamaları

29 14.05.1998^· Eğitim

İstanbul ilinde Özel Okullar Derneğinin özel okul ücretlerini

belirlemeye yönelik kararları ile 4054 sayılı Kanunu ihlal ettiklerine ilişkin şikayet

NİHAİ KARAR 11.02.1999 99-6/48-17

30 08.06.1998 Finansal

Hizmetler T.Emlak Bankası Çorlu Şubesi’nin zorunlu sigorta uygulaması

Red 20.05.1999 99-24/211-124

Türkiye Şeker Fab.A.Ş.’nin hakim durumunu kötüye kullanması

Red 13.08.1998 78/603-113

· Bu şikayetler İlk İnceleme Raporuna bağlanmaksızın Kurul gündemine giren başvurular arasında değerlendirilerek, bu konularda doğrudan önaraştırma açılmasına karar verilmiştir.

(19)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

Alınan Kurul Kararı 32 22.07.1998^· Ulaştırma

Havaş’ın hakim durumunu kötüye kullanması

Red 3.03.1999 99-12/89-31

33

07.08.1998^· 14.10.1998 14.10.1998 20.10.1998 20.10.1998 09.02.1999 01.03.1999

Gıda Ürünleri ve İçecekler

Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün uygulamaya koyduğu bayilik sistemine ilişkin şikayetler

Red 22.06.1999 99-31/277-167

34 11.08.1998 Ulaştırma

TOBB’a verilen teminat mektubu karşılığında firmaların TIR sisteminden yaralanmalarındaki ayrımcılığa ilişkin şikayet

Önaraştırma Yapılması 16.02.1999 99/7/64-21

Red

20.05.99/99- 24/217-130

İkinci Futbol Ligi karşılaşmalarının Futbol Federasyonu’nun aldığı kararla sadece TRT’de yayınlanması

Görevlendirme Yapılmadı) INE5 Danıştay Karar sonucu bekleniyor.

36 19.08.1998^· Ulaştırma

Gar-Havaalanı hattında araçlarının

faaliyetlerinin Havaş Firması tarafından engellendiğine ilişkin şikayet

Red

17.08.99/99- 38/396-252

37 26.08.1998 Finansal Hizmetler

İMKB’nin Söksa A.Ş.’nin hisse senetlerinin gözaltı pazarında işlem görmesine ilişkin kararının kaldırılması

Red 24.12.1998 96/785-169

(20)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

38 31.08.1998^· Eğitim

Milli Eğitim Bk.Özel Öğrenciler Gn.Müd.’ne bağlı motorlu taşıt sürücü kurslarının her Mayıs ayı sonuna kadar ilan etmekle yükümlü oldukları fiyatları gazetede

yayınlamalarına ilişkin şikayet

Önaraştırma Yapılması 16.02.1999/

99-7/64-21

Red 6.07.99 9-33/315-195

39 31.08.1998 Serbest meslek faaliyetleri

Şoförler Cemiyetine ilişkin şikayet

Red

28.09.99/99- 44/469-298

40 1998 yılı muhtelif tarihli şikayetler^·

İnşaat, çimento ve diğer inşaat malzemeleri

Çimento sektöründe rekabet ihlaline yönelik şikayetler

Görevlendirme Yapılmadı)

41 11.08.1998^· İnşaat, çimento ve diğer inşaat malzemeleri

Hazır Beton firmalarının kartelci bir zihniyetle fiyat ayarlamaları yapmaları.

Görevlendirme Yapılmadı)

42 03.09.1998 Büro Makinaları ve

Bilgisayar

IBM Türk Ltd.Şti’nin Hakim durumunu kötüye kullanmak suretiyle, Kanun’u ihlal ettiklerine ilişkin şikayet başvurusu

Red 24.08.1999 99-39/411-263

43

30.09.1998 17.09.1998 03.02.1998

Plastik ve Kauçuk Ürünler

Petkim Petrokimya A.Ş.’nin satış sisteminin ve uygulamalarının plastik sanayicilerinin arasındaki rekabeti bozduğuna ilişkin iddialar

Red 17.08.1999 9-38/404-260

(21)

No Başvuru

Kurul Kararı

Kararı

44

01.10.1998 08.10.1998 22.10.1998

Gıda Ürünleri ve İçecekler

Süt firmalarının ihalelerde ve nihai satışta anlaşarak uyumlu eylem yoluyla rekabeti kısıtladıkları iddiaları

Önaraştırma Sürüyor

45 27.10.1998 Ulaştırma

İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş.’nin 4054 sayılı Kanunu ihlal ettiğine ilişkin şikayet

Red 28.04.1999 99-21/169-88

Marsa A.Ş., Paksoy A.Ş., Unilever A.Ş. ve Turyağ-Henkel A.Ş.’nin tekel oluşturarak, bir araya gelip zam yaptıkları

Red 20.05.1999 99-24/209-122

47 22.12.1998 Finansal Hizmetler

Benkar A.Ş.’nin mağaza kart hizmetleri

piyasasında ayrımcılık yapması ve ilgili piyasada rakiplerin faaliyetlerini

zorlaştırmasına ilişkin şikayet

Red 28.04.1999 99-21/167-86

48 08.01.1999

Kara, hava, deniz ve demiryolu taşıtları

TR Rumuzlu plakaların basım yetkisinin sadece Ostim Plaka A.Ş.’ya verilmesine ilişkin şikayet

Red 03.03.1999 99-12/91-33

49 27.01.1999 Sağlık

Kartal Eğitim ve Araştırma Has.Sağlık ve Sos.Yar.Vakfı

İkt.İş.Md.’nün Tıbbi Sarf malzemesi satışına başlamasına ilişkin şikayet

Red

50 27.01.1999 Diğer

CNR Uluslararası Fuarcılık A.Ş.’nin düzenlediği TATEF Metal İşleme Fuarına katılmak isteyen firmalara ilişkin şikayet

Önaraştırma Yapılması 23.03.99/99- 17/119-53