Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 247
Temeller yapının en alt katındaki kolon veya perdelerin yükünü (normal kuvvet, moment, v.s.) yer yüzeyine (zemine) aktarırlar. Diğer bir deyişle, temeller yapının ayaklarıdır.
Kolon veya perdeler zemine doğrudan oturtulamazlar. Betonarme kolonun dayanımı zeminin dayanımına göre çok daha yüksektir (100~200 kat).
Kolon kesitleri kendi yüklerini güvenle taşıyacak şekilde seçilir. Ancak, bu kesitler dayanımı çok küçük olan zemine doğrudan oturtuldukları takdirde zeminde, zemin dayanımının çok üstünde olan gerilmeler oluşur ve kolon zemini zımbalayarak saplanır. Zemindeki gerilmeyi düşürebilmek için, kolonların alt ucu ile zemin arasına kesit alanı kolonun kesitinden çok daha büyük olan plak, kiriş gibi betonarme elemanlar (temel) yapılır.
Temelin tek amacı zeminde oluşan gerilmeyi zeminin taşıyabileceği düzeye düşürmek değildir. Diğer önemli bir amaç da kolon veya perdenin altındaki zeminde oluşacak çökmeyi (oturma) sınırlı bir düzeyde tutmak ve üst yapının farklı oturmalardan zarar görmesini önlemektir. Tüm kolonların aynı miktarda oturması üst yapıya zarar vermezken, farklı oturmalar çok tehlikeli olabilirler. Ancak, az yada çok, hemen her yapı oturur. Önemli olan oturma ve farklı oturmanın sınırlı kalmasıdır. δ<5-10 cm ve α<1/500 kabul edilebilir değerlerdir. Hassas makinelerin çalıştığı yapılardaα<1/750 uygundur.
Üst yapı tipi ne olursa olsun (betonarme, yığma, çelik, ahşap), daima betonarme temel tercih edilir. Çünkü diğer malzemeler (çelik, ahşap gibi) dayanım ve zemin şartlarına dayanıklılık açısından uygun değildir.
TEMELLER
Farklı oturma sonucu yan yatan yapılar
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ İnşaat Mühendisliği Bölümü
Pisa kulesi/İTALYA.
İnşa süresi: 1173-1370
Temel tipleri
1. Duvar altı temeli 2. Tekil temel1 3. Birleşik temel 4. Sürekli temel2
a) Bir doğrultuda sürekli temel b) İki doğrultuda sürekli temel 5. Radye temel3
a) Kirişsiz radye b) Kirişli radye
6. Kazıklı temel 7. Keson temel4
Yüzeysel temellerDerin temeller
Düşük maliyet
Yüksek maliyet Sağlam zemin
Çürük zemin
1 Münferit temel de denir.
2Şerit temel, mütemadi temel de denir.
3 Alan temel, plak temel, yayılı temel, radye jeneral da denir.
4 Kuyu, kutu temel de denir.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 249 Üst yapıdan gelen yük
Perspektif görünüş
Tekil temel
plan
kesitler
Perspektif görünüş Plan
Duvar altı temeli
Kolon
Kolon pabucu
Bağ kirişi
Bir-iki katlı basit yığma yapıların temel duvarlarının altına, duvardan en az 20 cm daha geniş betonarme bir kiriş yapılarak oluşturulur. Genişliği 50-70 cm, yüksekliği 30-40 cm civarındadır.
Kolonlarının altına kolon kesitinden çok daha büyük betonarme bir plak(pabuç) yapılarak oluşturulur. Deprem kuvvetini aktarması için pabuçlar bağ kirişi veya kalınlığı en az 15 cm olan döşeme ile birbirine bağlanır. Pabuç alanı(bx ve by); kolon kuvvetinden zeminde oluşan gerilme zeminin emniyetle taşıyabileceği gerilmeden küçük kalacak şekilde seçilir. Pabuç boyutları en az 100x100 cmxcm, kalınlığı en az 25 cm dir, uygulamada 30-40 cm civarında olur. Tekil temel; yüksekliği az fakat uzun hangar tipi yapılarda ve çok sağlam (kaya) zemin üzerindeki normal yapılarda kullanılır. Apartman tipi yüksek yapılar için uygun bir temel değildir. Farklı oturma riski çok yüksektir.
Kolon
Kolon pabucu
Bağ kirişi Kolon
Pabuç
Bağ kirişi
Bağ kirişi
Tekil temel Birleşik temel
Nd1≈Nd2
Nd1<< Nd2
Nd1>> Nd2
Perspektif görünüş
İki kolonun birbirine çok yakın olması durumunda her iki kolon için tek pabuç yapılarak oluşturulur. Eksenel kuvveti yüksek olan kolon tarafında pabuç daha geniş yapılarak zeminde oluşan gerilme dağılımının pabuç altında her yerde eşit olması sağlanır.
Yüksekliği değişken: Kolon yüzünde moment ve kesme büyük olur.
Taşıma gücünü artırmak ve ekonomik olması amacıyla kesit yüksekliği değişken yapılır. Kalıp zorluğu nedeniyle tercih edilmez.
Kaçık temel: Yapının cephe kolonlarının temelinin komşu arsaya girmemesi için yapılır.
Ek moment oluşur, zemin gerilmesi üniform olmaz. Mecbur kalmadıkça yapılmamalıdır.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 251
Bir doğrultuda sürekli temel
Perspektif görünüş
Yapının bir doğrultudaki her aksı boyunca dizili kolonlarının altınaters tablalı betonarme bir kiriş yapılır. Kolon yükleri kirişe, kirişten tablaya (pabuca), tabladan zemine aktarılır. Deprem kuvvetini aktarması için kirişler bağ kirişi veya kalınlığı en az 15 cm olan döşeme ile birbirine bağlanır. Kolon kesiti tümüyle kirişe oturmalı bir kısmı kirişin dışına taşmamalıdır. Bu nedenle kiriş genişliğini kolonların kesitleri belirler. Pabuç kalınlığı en az 20 cm dir, uygulamada genelde 25-30 cm civarında olur. Pabuç genişliği en az 100 cm dir ve kolon kuvvetlerinden zeminde oluşan gerilme zeminin emniyetle taşıyabileceği gerilmeden küçük kalacak şekilde seçilir. Bir doğrultuda sürekli temel; kolonları bir doğrultuda düzenli dizili hangar tipi yapılarda kullanılır. Apartman tipi yüksek yapılar için genellikle uygun değildir. Farklı oturma riski yüksektir.
Plan
Kolon
Temel papucu(tabla) Kiriş
Bağ kirişi
dolgu
İki doğrultuda sürekli temel
Plan
Kolon
tabla
Yapının her iki doğrultudaki her aksı boyunca dizili kolonlarının altına ters tablalı betonarme kiriş yapılır. Kolon yükleri kirişe, kirişten tablaya (pabuca), tabladan zemine aktarılır. Kolon tümüyle kirişe oturmalı bir kısmı kirişin dışına taşmamalıdır. Pabuç kalınlığı en az 20 cm dir, uygulamada genelde 25-30 cm civarında olur. Pabuç genişliği en az 100 cm dir ve kolon kuvvetlerinden zeminde oluşan gerilme zeminin emniyetle taşıyabileceği gerilmeden küçük kalacak şekilde seçilir. İki doğrultuda sürekli temel apartman tipi yüksek yapılar için genelde uygundur. Farklı oturma riski, bir doğrultuda sürekli temele nazaran, çok daha düşüktür.
Kiriş dolgu
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 253
Radye Temel
Plan
Kolon
Kalın Plak Plan
Kiriş
Kirişsiz radye Kirişli radye
Plak
Kiriş
Kirişsiz radye temel: Yapının tüm kolonları altına, inşaat alanının tümünü örten kalın bir plak yapılarak ve kolonlar doğrudan plağa oturtularak kirişsiz radye temel oluşturulur. Plak kalınlığı en az 30 cm dir. Apartman tipi normal yapılarda plak kalınlığı kabaca kat sayısının 8-10 katı civarında olur. Örneğin, bodum katlar dahil, 15 katlı bir yapıda plak kalınlığı 120-150 cm civarındadır. 40-50 katlı gökdelenlerde plak kalınlığı 300 cm olabilmektedir. Özellikle köşe kolonlar zimbalama açısından risklidir. Plak kalınlığının zımbalama olmayacak şekilde belirlenmesi zorunludur.
Kirişli radye temel : Yapının tüm kolonları altına, inşaat alanının tümünü örten bir plak, plağın üstüne de kirişler yapılarak ve kolonlar kirişlere oturtularak kirişli radye temel oluşturulur. Plak kalınlığı en az 20 cm dir. Normal yapılarda plak kalınlığı 30-40 cm, kiriş genişliği 40-60 cm, kiriş yüksekliği(plak dahil) 100-150 cm civarındadır.
Kolon kuvvetlerinden radye plağı altında oluşan gerilme zeminin taşıyabileceği gerilmeyi aşarsa plak ve varsa kirişler konsol yapılarak gerilme düşürülür. Ancak, konsol yapılabilmesi için arsa durumunun müsait olması gerekir (arsa başkasına ait olmamalı). Radye temellerde farklı oturma riski çok düşüktür. Radye temel, zayıf zeminlerde, apartman tipi yüksek yapılar için en uygun temel tipidir. Kirişli radye kirişsiz radyeye nazaran davranış ve güvenlik açısından daha iyidir, ancak kalıp işçiliği daha fazladır.
Kolon
Kazıklı temel
Temel platformu
Kazık Zemin
Çok zayıf zeminlerde sağlam zemine ulaşılıncaya kadar çakılan veya delip yerinde dökülen kazıkların üstüne zemin seviyesinde bir platform oluşturulur ve kolonlar bu platforma oturtulur. Maliyeti çok yüksektir. Çok değerli arsalarda, köprü ve liman inşaatında uygulanır.
Temel platformu
Kazık
Köprü ayağı kazıklı temeli
Keson temel
Çok zayıf zeminlerde veya su içinde temel yapımında kullanılır. Et kalınlığı az, çapı büyük halka veya içi boş prizma betonarme elemanlar kendi ağırlığı ile zemine veya suya batırılır. Sağlam zemine ulaşılıncaya kadar üstüne yeni elemanlar konur. İçi malzeme ile doldurulur ve temel platform betonu dökülür. Betonarme elemanlar yerinde dökülüp içteki toprak boşaltılarak batırma yoluyla da yapılmaktadır. Maliyeti çok yüksektir. Çok değerli arsalarda, köprü ve liman inşaatında uygulanır.
Öndöküm batırma keson Yerinde döküm keson
Zayıf zemin
Sağlam zemin Kazık
Yapı
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 255
Temel bağ kirişi sınır değerleri (TBDY-2018, madde 16.8.5)
Nb
Nb
Nb
Nb
Bağ kirişinin amacı:
•Deprem kuvvetini pabuçtan-pabuca, yada kazıktan kazığa aktararak tüm sistemin bir bütün olarak depreme direnmesini sağlamak
•Yatay yönde temellerin farklı yer değiştirmelerini önlemek.
Bağ kirişi sınır değerleri:
Bağ kirişleri genellikle kare kesitli yapılır. En küçük kesit 300x300 mmxmm, donatı oranı 0.005, etriye Ø8/200, net beton örtüsü 50 mm olmalıdır.
Deprem sırasında bağ kirişinde eksenel kuvvet(çekme-basınç) oluşur. TBDY-2018, madde 16.8.5.3 e göre bu kuvvet N = 0.10S N
alınır. Nk bağ kirişinin bağladığı kolon veya perdenin düşey yükler ve deprem etkisinden oluşan en büyük eksenel tasarım kuvvetidir.Kısa periyod tasarım spektral ivme katsayısıdenilen S TBDY-2018, bağıntı (2,1) de
S = S F
İle verilmiştir. Harita spektral ivme katsayısıdenilen SSdeğeri inşaatın yapılacağı arsanın enlem ve boylamı girilerek Türkiye Deprem Tehlike Haritalarından1 okunur.
Yerel zemin etki katsayısıdenilen FSdeğeri yerel zemin sınıfına bağlıdır, TBDY-2018 , tablo 2.1 den alınır.
ÖRNEK: Aşağıdaki, kolon eksenel tasarım yükleri bilinen tekil temel Eskişehir’de inşa edilecektir.
Malzeme: C25/30-B420C.
İnşaat alanının koordinatları enlem: 39.74890, boylam: 30.45350 Zemin ve temel etüd raporuna göre yerel zemin sınıfı: ZB
Bu bilgileri kullanarak bağ kirişini boyutlandıralım, kesitini çizelim.
ÇÖZÜM:
Tüm bağ kirişleri aynı kesitli yapılacaktır.
Kesit 300mmx300 mm, donatı min As=0.005.300.300=450 mm2olmalı.
En büyük eksenel tasarım kuvveti: Nk=2000 kN.
Arsanın koordinatlarıTürkiye Deprem Tehlike Haritalarınagirilerek SS=0.710 okundu.
TBDY-2018, tablo 2.1 den yerel zemin sınıfı ZB ve SS=0.710 için FS=0.9 okundu.
S = S F =0.710.0.9=0.639
Nb= 0.10S N = 0.1.0.639.2000=127.8 kN
Deprem sırasında bağ kirişinde Nb= 127.8 kN eksenel kuvveti çekme veya basınç olur. Bağ kirişinin üzerindeki zemin ve taban betonu nedeniyle burkulmayacağını varsayarsak, basınç değil çekme etkin olacaktır. Çekme durumunda beton katkıda bulunamayacak Nbkuvvetini sadece çelik çubuklar taşıyacaktır. Bu kuvveti taşıyacak donatı alanı Nb ≤Asfydbağıntısından As ≥127800/365.22=350 mm2
< min As=450 mm2 dir. Seçilen: 4Ø14 (452 mm2).
4φ12 Etr.
φ8/200 300 mm
300 mm 50
50
---
1 https://testtdth.afad.gov.tr/
Nd : G, Q ve E etkilerinden oluşan kolon tasarım yükü, (temele üst yapıdan gelen tasarım yükü).
h :Temel derinliği
σz : Kolon kuvvetlerinden temel altında oluşan gerilme σzem: Zemin emniyet gerilmesi.
fzn : Zemin net dayanımı.
γz : Zeminin birim hacim ağırlığı.
γb : Betonarme betonu birim hacim ağırlığı.
Zeminde oluşan gerilme = kolon kuvvetlerinden oluşan gerilme + temel betonundan oluşan gerilme - boşaltılan topraktan oluşan gerilme.
σz +1.5γbh – 1.5γzh≤1.5 σzem
olmalı. Burada σz gerilmesi tasarım,γbh, γzh ve σzemgerilmeleri ise karakteristiktir. Karakteristik değerler 1.5 ile çarpılarak tasarım değerlerine dönüştürülmüştür. γbve γzdeğerleri sabittir, γz≈8-22 kN/m3, γb ≈24-25 kN/m3 civarındadır.
σz +1.5(γb–γz) h≤1.5 σzem γ
σz ≤1.5 σzem -γh
γdeğeri yaklaşık 18~20 kN/m3 arasında, genelde γ=18 kN/m3 alınır.
fzn= 1.5 σzem -γh
gerilmesine zeminin net dayanımı denir. Mühendis h temel derinliğine karar vererek fzn değerini hesaplar ve
σz ≤fzn
sağlanacak şekilde temel taban boyutunu (pabucu) belirler.
Zemin gerilmesi modeli-tanımlar
h
Kolon
Temel betonu zemin
gerilme
σ
zσ
zσ
zKumlu (kohezyonsuz) zeminde gerilme dağılımı
Killi (kohezyonlu) zeminde gerilme dağılımı
Varsayılan gerilme dağılımı modeli
Zemin karmaşık bir ortamdır, bilinmeyeni çoktur. Bir temelin zemini ne kadar araştırılırsa araştırılsın beklenmedik bir durumla her zaman karşılaşılabilir. Gözden kaçan bir yerinde kaya bir yerinde dolgu veya kapatılmış kuyu olabilir, kolon temeli bu noktaya rastlayabilir. Temel hesabı teorisi de çok net değildir. Bu nedenle temel hesaplarında basitleştirici modeller kullanılır, boyutlarda cömert davranılır, karmaşık hesap yöntemleri yerine basit hesap yöntemleri tercih edilir.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 257
A
B
C
Nd2
Nd5
Nd8
L1
L2
a1
a2
z1
z2
z3
b
2
2
Hesap modeli: Bir doğrultuda sürekli temel
Model
plan
Nd2, Nd5ve Nd8 : Kolon tasarım kuvvetleri (kN)
σz1, σz2, σz3 : Kolon kuvvetlerinden zeminde oluşan gerilmeler (kN/m2)
q1=σz1.b, q2 =σz2.b, q3 =σz3.b : Gerilmelerin eşdeğer çizgisel yükü=kolon kuvvetleri ile dengede olan zemin tepki kuvvetleri (kN/m)
Bir doğrultuda sürekli her temel diğerinden bağımsız davranır. Bağ kirişinin görevi depremde sadece yatay yönde bir bütün davranışı sağlamaktır.
Kiriş üzerindeki kolon kuvvetlerinden pabuç altında düzgün yayılı varsaydığımız gerilme oluşur:σz1, σz2, σz3. Her kolonun eksenel kuvveti farklı olduğundan kiriş boyunca farklı gerilme oluşur. Arsa müsait ise(başkasına ait değilse) ve gerekirse, ilk ve son kolonun altındaki gerilmeyi düşürmek için, a1ve a2konsolları yapılır. Gerilmeler pabuç genişliği b ile çarpılarak düzgün yayılı q1, q2ve q3eşdeğer çizgisel yüklerine dönüştürülür. Çizgisel yükler kolon kuvvetleri ile dengededir.
N
d2A B
N
d5C
N
d8a
1L
1L
2a
2L
1L
2a
1a
2N
d2N
d5N
d8A B C
3
4 q
q' = 2
q q'3=q2+ 3 2
q q'2=q1+ 2
1
1 q
q' =
Sınır değerler:
h ≥Lnet/10 b≥100 cm Cc≥50 mm t ≥200 mm
As2 ≥As1/3 (açıklıkta montaj donatısı) Donatı oranı:
As1, As2, Asgöv : açıklık, mesnet ve gövdede kirişlerdeki gibi
As3 : Plak ana donatısı (bir doğrultuda çalışan döşemelerdeki gibi) As4 ≥As3 b/5 : Plak dağıtma donatısı (bir doğrultuda çalışan döşemelerdeki gibi)
Statik ve betonarme hesaba esas alınacak sürekli kiriş modeli 2
a L q N
1 1
d2
1= +
2 L 2 L q N
2 1
d5
2= +
2 2
d8 3
2 a L q N
+
=
b bw
t
As1
As2
As3
Cc h
As4
Asgöv
çekme donatısı
Montaj veya mesnet donatısı Etriye
Pabuç ana donatısı
Pabuç dağıtma donatısı
Kolon tasarım kuvvetleri üst yapının analizinden bilinmektedir. İnşaat alanı uygun ise a1konsol boyu q1≈q2ve a2 konsol boyu q3≈q2olacak şekilde seçilir. Ancak; konsol boyunun 1.5 m yi aşması da istenmez. q1, q2ve q3 çizgisel yüklerinin sayısal değerleri bulunur:
Temel kirişi ters dönmüş bir sürekli kirişe dönüşmüştür. Kolonların bulunduğu noktalar mesnettir. q1, q2 ve q3 yükleri açıklıklarda farklıdır. El hesaplarında zorluk yaratır. Açıklık yüklerinin ortalaması alınarak açıklık yükleri düzgün yayılı olan daha basit bir model oluşturulur:
Gövde donatısı
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 259
Temel kirişinin moment ve kesme diyagramları, hesapta izlenen yol
Temel kirişinin statik çözümü herhangi bir yöntem ile yapılabilir. El hesapları için yeter doğrulukta olan şu basit yol izlenir: Soldan sağa doğru giderken yükler toplanarak kesme kuvveti diyagramı çizilir, sonra kesme alanlarından moment diyagramı çizilir. Hesabın yaklaşıklığı nedeniyle sağ uçta diyagramlar tam kapanmayabilir.
+ + +
- - - Vd
+ + +
- - Md
a1 L1 L2 a2
q'1
q'2 q'3 q'4
N
d2N
d5N
d8Hesap sırası:
1. a1, a2konsol boyları belirlenir(≤1.5 m)
2. Kiriş genişliği bwseçilir(kolon uçları boşta olmayacak şekilde) 3. Pabuç yüksekliği t seçilir(25-30 cm)
4. Beton örtüsü seçilir(≥5 cm)
5. Kiriş yüksekliği kesme kuvvetinden hesaplanır (Vcr≈Vdolacak şekilde) 6. Pabuç genişliği b hesaplanır(σz ≤fzn olacak şekilde)
7. Zeminde oluşan gerilme hesaplanır 8. Kiriş etriye hesabı yapılır
9. Kiriş açıklık donatıları hesaplanır(genelde minimum olur) 10. Kiriş mesnet ek donatıları hesaplanır(genelde minimum olur) 11. Papuç plağı kalınlığı t kontrol edilir
12. Pabuç donatıları hesaplanır 13. Kirişin çizimi yapılır
Açıklıklarda çekme üstte
Mesnetlerde ve konsollarda çekme altta
•h kiriş yüksekliği Vcr≥ Vd veya elden geldiğince Vcr≈Vdolacak şekilde seçilir. Vdkolon yüzünde hesaplanır. h kiriş yüksekliğini Vcr≥ Vdolacak şekilde seçmek çok yüksek kirişler gerektirir, maliyet(kazı, beton, donatı) aşırı artar. Bu nedenle, kesme kuvvetinin %80-%90 nını beton, geri kalanını etriye alacak şekilde h yüksekliğini seçmek uygun olur.
•Betonarme hesaplarda kesit açıklıklarda ters tablalı (⊥), mesnetlerde dikdörtgendir.
•Açıklıktaki As1ve mesnetteki As2donatıları Mdmomentinden hesaplanır.
•Temellerde kesme kuvveti momente nazaran daha etkindir. Bu nedenle önce kesme (etriye) hesabı yapılır.
•Moment etkin olmadığından, genellikle, boyuna donatılar minimum olur.
Pabuç genişliğinin belirlenmesi:
b pabuç genişliği; zeminde oluşacak en büyük gerilme zemin net gerilmesi fznden küçük kalacak şekilde seçilir.
zn ' i
z f
b σ q
Max
Max = ≤
Pabuç konsollarında kesit tesirleri:
M d= 0.5 σz [(b-bw) / 2]2 Vd= σz [(b-bw) / 2]
•As3donatısı Md momentinden hesaplanır.
•t pabuç kalınlığı (mutlaka!) Vcr>Vdolacak şekilde seçilir. Çünkü etriye konulamaz, kesmenin tamamını beton almak zorundadır.
•Kuvvetler 1 m derinliğindeki pabuç parçası için yapılır.
Momentin birimi kN. m/m, kesme kuvvetinin birimi kN/m dir.
σ
zb bw
Vd Md As3
En çok zorlanan kesit
Pabucun davranışı : Zemin gerilmesi pabucu yukarı doğru eğer, pabuç bir konsol plak gibi davranır. Pabuç altında çekme oluşur. Pabucun kiriş yüzündeki kesiti en çok zorlanan kesittir. Pabuç bu kesitte hesaplanan moment ve kesmeye göre boyutlandırılır, alttaki çekme kuvvetini karşılamak için pabucun altına As3 donatısı konur.
Konsol momenti, pabuç altında çekme Konsol kesme kuvveti
Çatlak
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu a1=1.35
a2=1.5
3.4 m 3.8
Kolo n
30 60
Kolo n
30 60
Kolon
30 60
910 kN 900 kN
770 kN
q1= 252.5 q2= 252.8 kN/m q3= 264.7
q'1= 252.5 q'2= 252.7 kN/m q'3= 258.8 q'4= 264.7 TK03
TK02
TK01 TK04
3.4 m 3.8
Kolo n
30 60
Kolon
30 60
Kolo n
30 60
910 kN 900 kN
770 kN
Kolon
Vd
+ + +
- - -
-429 341 kN
-480 kN -397
430 503
1.95 m
+ + +
- -
Md
-213 -135 kN.m
230
231 kN.m 277
A B C
910 kN 900 kN
770 kN a1=1.35
a2=1.5
3.4 m 3.8
1.7
1.7 m 1.85
-21
-
261
Örnek: Bir doğrultuda sürekli temel kirişi
30/60 cmxcm kesitli üç kolonun oturduğu temel kirişi yapılacaktır. Kolonların duruşu ve eksenel tasarım kuvvetleri şekilde verilmiştir. Arsa sınırı ilk kolonun 2 m solunda, son kolonun 3 m sağındadır. σzem=150 kN/m2, şantiye iyi denetimli, malzeme C25/30-B420C dir. Gerekli statik-betonarme hesapları yapalım, şantiyeye gidecek çizimleri verelim.
ÇÖZÜM:
Önce orta kolonu dengede tutacak çizgisel yükü bulalım:
Max q’i
Arsa müsait olduğundan solda ve sağda konsol yapılabilir:
Konsol boyunun 1.5 m den de daha fazla olmasını da istemiyoruz, çünkü moment ve kesme kuvvetleri büyük olur. Bu nedenle a1=1.35 m ve a2=1.5 m seçtik. q1 ve q3 değerlerini yeniden hesaplayalım:
Bu değerler ile hesaplanan q1’, q2’, q3’ , q4’ ortalama düzgün yayılı tepki yükleri ve bunlara ait kesme ve moment diyagramları solda verilmiştir. Kesme diyagramı soldan sağa giderken bu yüklerin toplanması ile hesaplanmıştır. Moment diyagramı ise kesme alanlarından hesaplanmıştır. Bu basit hesap yolu kabul edilebilir yeter doğruluktadır. Sağ konsol ucunda kesme ve moment, hesabın yaklaşıklığı nedeniyle, tam sıfır olmayabilir.
Kolon yükleri ile dengede olan çizgisel yükler Model Ortalama yükler
Açıklıklarda çekme üstte
Mesnetlerde ve konsollarda çekme altta
q = 910
(3.4 + 3.8) 2 ⁄ = 252.8 kN/m
!."⁄
= 252.8 → a
%=1.35 m
&
!.'⁄ (
= 252.8 → a =1.7 m
q
%= 770
1.35 + 3.4 2 ⁄ = 252.5 kN/m q
!= 900
3.8 2 + 1.5 ⁄ = 264.7 kN/m
İlk kolon yükünü dengede tutacak tepki yükü bir sonraki kolonun tepki yüküne eşit olsun istiyoruz(gerilmelerin olabildiğince aynı olabilmesi için)
Son kolon yükünü dengede tutacak tepki yükü bir önceki kolonun tepki yüküne eşit olsun istiyoruz(gerilmelerin olabildiğince aynı olabilmesi için)
Soldan sağa doğru yükler toplanarak çizilen kesme
Kesme alanlarından hesaplanan moment
Hazırlık:
fcd= 16.67, fctd= 1.2, fyd= fywd365.22 N/mm2 ρb=0.0205
Minρ= 0.8.1.2/365.22 =0.0026 Maxρ= 0.02
Max (ρ-ρ’)= 0.85ρb=0.0174
Kiriş kesitinin belirlenmesi:
Kiriş genişliği bw= 50 cm seçildi.
Pabuç plağı kalınlığı t = 30 cm seçildi.
Beton örtüsü = 5 cm seçildi.
Vd= 425.6 kN.
Vcr≈Vd sağlanmalı:
Vcr=0.65.1.2.500.d ≈425600 d ≈1091 mm
Kesmenin yaklaşık %90 nını beton alsın istiyoruz:
d ≈0.90.1091=982 mm
d = 95 cm, h = 95+5 = 100 cm seçildi.
Kontrol: h =100 cm > Lnet/10=(380-60)/10=32 cm
bw=50
b=?
t=30
5 cm(beton örtüsü) h=?
Vcr=0.65 fctdbwd ≈Vd
Kiriş yüksekliği h nın tahmini:
Kesmenin tamamını beton almalı, ancak bu durumda kiriş yüksekliği çok fazla olur. Tamamı yerine %80-%90 nını betonun alması yoluna gidilebilir.
165 cm
503 kN
Vd
TK03 Kolon TK04
C
30 195 cm
30
V
,503 = 165
195
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 263
Kiriş etriye hesabı:
En büyük kesme kuvvetine göre tek hesap yapılacaktır.
Vd= 425.6 kN
Max Vd= 0.22.16.67.500.950 = 1742.0 kN Vd< Max Vd
Vcr= 0.65.1.2.500.950 = 370.5 kN
Vcr< Vddir, kesmenin 370.5/425.6=0.87 (%87) si beton tarafından karşılanıyor.
Vcr< Vdolduğundan min etriye yetmez, etriye hesabı yapılacak:
4 kollu φ10 etriye kullanılırsa:
Asw= 4.79 = 316 mm2
316/s = 425600/(365.22.950) s = 258 mm olur.
Seçilen etriye: 2φ10/200 açıklıklarda
2φ10/100 sarılma bölgelerinde.
Kontrol:
316/(200.500) ≥0.3.1.2/365.22 olmalı 0.0032 > 0.0010
Pabuç genişliği b nin belirlenmesi:
zn '
i f
b q Max ≤
264.7/b ≤207.0 b ≥1.28 m
Zemin sürprizlerle dolu olduğundan %10-%20 gibi daha büyük seçerek güvenli tarafta kalmak uygun olur. Bu nedenle
b = 150 cm seçildi.
Zemindeki gerilme:
Maxσz = 264.7/1.50 = 176.5 kN/m2 ≤fzn= 207.0 kN/m2
Kesit boyutları:
olmalı.
fzn= 1.5σzem - γh=1.5.150.0 – 18.1.0 = 207.0 kN/m2 Max q’i= 264.7 kN/m
Max Vd=0.22 fcdbwd
Vcr=0.65 fctdbwd
ywd ctd w
sw
f f sb
A ≥0.3
d f
V s A
ywd d sw= bw=50>35 cm olduğundan 2 etriye=4 kol kullanıldı
b gerekenden biraz büyük seçildiği için gerilme düşecektir
Kiriş boyuna donatı hesabı (EK7B ve EK8A tabloları ile):
Önce en büyük açıklık momentine göre hesap yapılacaktır. Minimum donatı çıkması kuvvetle muhtemeldir. Eğer en büyük moment için minimum donatı çıkarsa diğer açıklıklar için hesap yapmaya gerek kalmaz, onlar da minimum donatı gerektirecektir. Boyuna donatıların bir kısmını pilye yapmak uygun olur.
Çünkü moment değil kesme etkindir, pilye ek kesme güvenliğini sağlar.
B-C açıklığında(tablalı-EK8A tablosu):
Md=213 kNm, d=95 cm t/d=30/95≈0.3, b/bw=150/50=3 K=1000.213106/16.67/1500/9502=9.4 K=10 için ω=101
As=101.16.67.1500.950/104/365.22=657 mm2 Min As=0.0026.500.950=1235 mm2>As As=1235 mm2 alınacak.
Üstte seç.: 3φ16+3φ16 (603+603=1206 mm2)
Mont.:1206/3=402 mm2
Altta Seç.: 4φ12 (452 mm2) montaj
Montaj ve düz donatılar kesilmeden kiriş boyunca uzatılacak(L<12 m)
A-B açıklığında(tablalı):
Md=135 kNm <B-C açıklığındaki moment. B-C açıklığında Min donatı kullanıldığından, bu açıklıkta da minimum donatı gerekecektir.
Üstte seç.: 3φ16+3φ16 (603+603=1206 mm2) Altta : 4φ12 (452 mm2)
C Mesnedinde(dikdörtgen)-EK7B tabloları ile:
Önce en büyük mesnet momentine göre hesap yapılacaktır. Minimum donatı çıkması kuvvetle muhtemeldir. Eğer en büyük moment için minimum donatı çıkarsa diğer mesnetler için hesap yapmaya gerek kalmaz, onlar da minimum donatı gerektirecektir.
Md=277-(397.0.60)/3=197.6 kNm d=95 cm
K=10.197.6.106/500/9502=4.4 Min donatı As=Min As=0.0026.500.950=1235 mm2 Asmev=603+452=1055 mm2
Asek=1235-1055=180 mm2 Altta ek seç.: 1φ16 (201 mm2)
B Mesnedinde(dikdörtgen):
Min donatı gerekli.
As=1235 mm2.
Asmev=2.603+452=1658 mm2>As, ek gerekmez.
A Mesnedinde(dikdörtgen):
Min donatı gerekli, C mesnedi ile aynı.
Altta ek: 1φ16 (201 mm2/m)
Gövde donatısı:
Asgövde=0.001.500.950=475 mm2 Seç.:4φ12 (452 mm2)
50
150 cm
Md=178.1 kN.m As=?
Moment azaltması:
3 a M V Md← d- d
Tabloda K=7.9 değeri yok. En yakın değer K=10 satırından ωokunur
3φ16 düz 3φ16 pilye Montaj donatısı ≥ açıklık donatısı/3 olmalı
Üstten tablo dışında kalıyor
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 265 50 cm
V
dM
dAs3
525
50 50
50
sz =176.5 kN/m2
Pabuç statik-betonarme hesabı: Papuç plağının 1 m lik şeridindeki iç kuvvetler hesaplanır.
Pabuç konsol kuvvetleri:
Md =176.5.0.502/2 = -22.1 kNm/m Vd= 176.5.0.50 = 88.3 kN/m Pabuç kesme hesabı:
Max Vd= 0.22.16.67.1000.250=916.9 kN/m >Vd
Pabuca etriye konulamadığından kesmenin tamamını beton karşılamalıdır:
Vcr> Vdolmalı (mutlaka!)
Vcr= 0.65.1.2.1000.250 = 195.0 kN/m >Vd Seçilen pabuç kalınlığı t=30 cm yeterlidir!
Pabuç enine donatısının hesabı(EK7B tabloları ile):
Md = 22.1 kNm/m, d=25 cm.
K=10.22.1.106/1000/2502=3.5 Min donatı As3= Min As3=0.002.1000.250=500 mm2/m Seç.: φ10/155 (507 mm2)
Pabuç boyuna(dağıtma) donatısının hesabı:
Dağıtma donatısı As4= As3 b/5 As4=507.1.5/5 =152 mm2 Seç.:2φ10 (157 mm2)
En çok zorlanan kesit Max Vd=0.22 fcdbwd
Vcr=0.65 fctdbwd>Vd Konsol momenti, pabuç altında çekme Konsol kesme kuvveti
Bir doğrultuda çalışan plaklarda Min ρ=0.002
100
100 100 100
13500 3400 mm 3800 mm 1500
600 600 600
4Ø12 L=
1Ø16 L=
3Ø16 L=
3Ø16 L=
3Ø16 L=
1Ø16 L=
2Ø12(göv) L=
3Ø16+3Ø16 3Ø16+3Ø16
4Ø12 4Ø12
100 100 100 100
TK02 500/1000
TK01 TK03 500/1000 a TK04
a
6Ø16
4Ø12
2Ø12 2Ø12
2Ø10 2Ø10
1500 500
300700
50 Ø10/155
Ø10/155 L=
Etr.:2Ø10/100 L=
a-a
2Ø12(göv) L=
2Ø12(göv) L=
2Ø12(göv) L=
2Ø10 2Ø10
2Ø10 2Ø10
A B C
C25/30 B420C
Çizim:
Not: Temel kirişlerinde pilye açısı 450değil 600yapılır. Çünkü temel kirişi yüksektir, 450 ile kıvrılırsa açıklık kısmı çok az olur, hatta hiç olmayabilir.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 267
Hesap modeli: İki doğrultuda sürekli temel
8 d 2 x 1 x 2 y
2 y y
8 d
5 d 2 x 1 x 2 y 1 y
2 y 1 y y
5 d
2 d 2 x 1 x 1 y
1 y y
2 d
6 d 2 y 1 y 2 x
2 x x
6 d
5 d 2 y 1 y 2 x 1 x
2 x 1 x x
5 d
4 d 2 y 1 y 1 x
1 x x
4 d
L N + L + L
= L N
L N + L + L + L
L +
= L N
L N + L + L
= L N
L N + L + L
= L N
L N + L + L + L
L +
= L N
L N + L + L
= L N
Farklı hesap modelleri vardır. Burada en basit bir model açıklanacaktır.
Her kolon yükü, o noktaya birleşen kirişlerin komşu açıklıkları ile orantılı olarak, kirişlere dağıtılır. Her kiriş, bağımsız olarak, bir yönde sürekli kiriş gibi hesaplanır. Örnek olarak B ve 2 aksı kirişlerinin yükleri aşağıda verilmiştir.
Hesap modeli: Kirişli radye temel
Kolon kuvvetlerinin bileşkesi yaklaşık olarak plak ağırlık merkezinden geçmelidir. Gerekirse plak konsolları yapılarak bu sağlanmaya çalışılır. Bu durumda zemin gerilmesi düzgün yayılı olur.
Zemin gerilmesiσz=ΣNdi/A≤ fzndir. A plak alanıdır.
Plaklarσzdüzgün yayılı yükü ile çözülürler. Plak zati yükü alınmaz.
Kirişlere plaklardan üçgen, trapez ve varsa (konsol döşemelerden) düzgün yayılı yükler etkir. Kiriş zati yükü alınmaz. Kirişler sürekli kiriş gibi çözülür.
Döşeme ve kiriş zati yükleri, kendi paylarına düşen zemin gerilmesi ile dengelendiğinden, plak ve kiriş statiğinde yük olarak alınmazlar.
Plak ve kirişlerin açıklıklarında üstte, mesnetlerinde altta çekme oluşur.
Plak ve kiriş minimum koşullarına ve temeller için verilen minimum koşullara uyulur.
1 aksı kirişinin yükleri örnek olarak gösterilmiştir. El hesaplarında bu yükler eşdeğer düzgün yayılı yüke dönüştürülür.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Foto: Ozan YILMAZ, Göztepe eğitim ve araştırma hastanesi,2016
Temelin yatay yer değiştirebilmesi için bırakılan boşluk
Yol
Temel
Temel Temel
Deprem izolatörü
269
Deprem izolatör katı Yapının alt kolonlarının alt, orta veya üst noktasına deprem izolatörü yerleştirilerek zeminin hareketinin üst yapıya
yansıması azaltılır. İzolatörler düşey kuvvetlere karşı rijit yatay kuvvetlere karşı esnek davranırlar. Zemin sağa-sola hareket ederken üst yapı hemen hemen hareketsiz kalır. İzolatörlü yapının periyodu uzar, rezonans riski düşer, üst yapıda oluşan ivme ve kuvvetler azalır. İzolatör 40-80 cm civarında yatay yer değiştirir fakat üst yapının kat yer değiştirmeleri hemen hemen aynı olur. Bitişik yapılar ve zayıf zeminli yapılarda izolatör kullanılmaz.
İzolatörlü ilk yapı Makedonya’da 1969 yılında inşa edilen bir okuldur. Sağlık bakanlığı, 2012 yılından itibaren, 1. ve 2.
deprem bölgelerinde 100 yataklı ve üzeri hastanelerin taşıyıcı sistemlerinin sismik(deprem) izolatörlü olarak projelendirilmesini istemektedir. Bu tarihten itibaren Türkiye’de 50 ye yakın bina deprem izolatörlü inşa edilmiştir- edilmektedir.
Örnekler: Erzurum sağlık yerleşkesi, Marmara üniversitesi eğitim ve araştırma hastanesi, Sabiha Gökçen hava alanı dış hatlar binası, Manisa devlet hastanesi, İstanbul Okmeydanı hastanesi, Isparta şehir hastanesi.
TBDY-2018 in 14. bölümünde yalıtımlı(izolatörlü) bina tasarım ilkelerine yer verilmiştir.
İzolatör doğrudan satın alınabilen hazır bir eleman değildir. Yapının statik-dinamik hesapları yapılarak o yapıya özgü izolatörler üretici firmaya sipariş edilir, testler yapılır. Türkiye’de izolatör üreten firmalar vardır, ancak testler yurt dışında yapılmaktadır. Sipariş ve teslimat süresi uzundur. İzolatör yapının maliyetini %10-%20 civarında artırır.
Deprem izolatörlü temel Derste anlatılmayacak
İzolatör
Kolon İzolatör
Kurşun çekirdekli tabii kauçuk tipi izolatörün yapısı
Temel depremde sağa- sola hareket eder.
Üst yapı hemen hiç hareket etmez
Doğal gaz, temiz-atık su, elektrik tesisatı yapıya mutlaka esnek elemanlar ile bağlanır
İzolatör Sürtünmeli sarkaç tipi izolatörün
yapısı
Uygulama bilgileri: tanımlar, temel tipi seçimi
Tanımlar ve temel tipi seçimi:
±0.00 kotu: Yapının kot alacağı noktanın kotudur. Kırmızı kot da denir. Belediye tarafından yeri gösterilir. Genellikle yapı cephesindeki yolun tretuvar üstü ±0.00 kotu olarak verilir.
Saçak kotu: Yapının son katının tavan döşemesinin üst kotudur ± 0,00 kotuna göre belediye tarafından verilir. Yapı yüksekliği de denir.
Zemin kat kotu: Zemin kat döşemesinin üst kotudur. Subasman kotu da denir. Subasman kotunu belediye genelde kısıtlar. Örneğin, Belediye imar yönetmeliğinde “subasman kotu +0.50 ile +1.00 m arasında olacaktır” gibi bir kısıtlama olabilir. Mimar bu kısıtlamaları dikkate alarak subasman kotunu belirler.
Diğer kat kotları: 1. kat, 2. kat, son kat, 1.bodrum kat,.. gibi tüm diğer katların döşemelerinin üst kotlarını mimar ayarlar.
Bunun için kırmızı kota, saçak kotuna ve subasman kotuna mutlaka uyar.
Tabii zemin kotu: İnşaatın yapılacağı parselin kazı ve dolgu yapılmamış doğal zemininin kotudur . Siyah kot da denir.
Don derinliği: Toprağın donma derinliğidir. Tabii zemin kotundan aşağı ölçülür. Her ilde farklıdır.(genelde en az 80 cm).
Don seviyesi kotu: Kırmızı kota göre hesaplanmış donma derinliğidir. Temel alt kotu bu kotta veya daha aşağıda olmalıdır.
Temel üst kotu: Bodrumlu yapılarda en alt bodrum taban döşemesinin üst kotudur. Bodrumsuz yapılarda zemin kat döşemesinin üst kotudur.
Temel alt kotu: Temel pabucunun(plağının) alt kotudur. Mühendis karar verir.
Sağlam zemin kotu: Yapının yükünü taşıyacak kadar sağlam ve izin verilen oturma ve dönme sınırını sağlayan zemin kotudur. Zemin etüdü ile belirlenir.
Bu kot temel üst kotuna yakın ise yüzeysel temel mümkündür. Bu kot temel üst kotundan çok aşağıda ise proje tadilatı(gereği kadar bodrum kat ilavesi) veya zemin iyileştirmesi veya derin temel gerekir.
A<Aarsa/2 durumunda sürekli veya tekil temel yeterli olabilir. Aksi durumda radye temel gerekebilir. Üst yapının aşırı düzenssiz olması tekil ve sürekli temelin de çok düzensiz olmasına neden olur. Böyle bir durumda, zemin sağlam olsa bile, radye temel düşünülmelidir.
A≈Aarsa durumunda radye temel yapılmalıdır.
A>>Aarsa durumunda proje tadilatı(gereği kadar bodrum kat ilavesi) veya zemin iyileştirmesi veya derin temel gerekir.
YASS kotu: Yer Altı Su Seviyesinin kırmızı kota göre hesaplanmış derinliğidir. Zemin etüdü ile belirlenir. Temel alt kotu YASS kotu altında kalıyorsa; ya drenaj ile su seviyesi düşürülmeli yada radye temel yapılarak su yalıtımı yapılmalıdır. Diğer temel tiplerinde su yalıtımı mümkün değildir.
Radye plak yapılabilecek arsa alanı Aarsa: Temelin radye yapılması durumunda radye plak yapılabilecek parsel alanının üst sınırıdır.
Radye plak alanı A: Temelin radye yapılması durumunda σz temel tabanı gerilmesini müsaade edilen zemin gerilmesinin altına düşürebilmek için gerekli alandır.
Temel tabanı gerilmesi σz: Yapı yüklerinden temel tabucu altında oluşan gerilmedir. Statik hesap yapılarak belirlenir.
İzin verilen oturma ve dönmeler δve α: Yapının kullanım amacı dikkate alınarak temelin yapabileceği oturma ve dönmenin üst sınırıdır. Mühendis tarafından belirlenir. Zeminden beklenen oturma ve dönme bu sınırları aşmamalıdır. Aşması durumunda zemin iyileştirmesi , derin temel gibi çözümler düşünülür.
Blokaj ve grobeton: Temel plağı doğrudan sağlam zemine oturtulmaz. Bazı durumlarda 15-25 cm kalınlığında sıkıştırılmış blokaj yapılır. Grobeton ; sağlam zemin üzerine veya , varsa , blokaj üzerine 10-20 cm kalınlığında dökülen donatısız betondur. Grobetonun üst kotu temel pabucun alt kotudur, yani temel pabucu grobeton üzerine oturur, temel betonunun zemin ile bağı kesilir.
Tahmini zemin gerilmesi σztahmin: Statik hesap öncesi zeminde oluşacak σz gerilme bilinemez. Ancak, hesap öncesi tahmini bir gerilme, σztahmin, belirlemek yararlıdır. Normal yapılarda yük katsayıları ile artırılmamış karakteristik sabit ve hareketli yüklerin toplam kütlesi yaklaşık olarak g+q=1 t/m2dir. Yapıda n tane kat(bodrum katlar+zemin kat+asma kat+normal katlar) varsa σztahmin=n t/m2olur. Diğer birimler cinsinden: σztahmin=0.10 n kg/cm2, σztahmin=10 n kN/m2dir. Bu değerler radye temel yapıldığı varsayımı için geçerlidir, sağlam zeminin müsaade edilen gerilmesinin alt sınırıdır. Deneyimli mühendisler salt bu değere göre temel tipini doğruya yakın tahmin ederler. Bu değerin zemin etüdü yapılırken dikkate alınması yararlıdır.
Kazı derinliği: Tabii zemin kotu ile sağlam zemin arasındaki mesafedir.
Sıvılaşma riski yüksek zemin: İnşaatın bu tür parselde yapılmasından vazgeçilebilir veya zemin iyileştirmesi, derin temel düşünülür.
Derin temel: Kazıklı veya keson temeldir.
Ekonomik temel: Temel hem güvenli hem de ekonomik olmalıdır. Zemin iyileştirmesi ve derin temel çok yüksek maliyet getirir. Bu durumda yapı sahibi , proje tamamlanmadan önce, bilgilendirilmeli, yapının hafifletilme imkanları(ağır kaplama, duvar malzemelerden vazgeçilerek, kat sayısı azaltılarak, kullanım amacı değiştirilerek, ..) mal sahibine anlatılmalı, karar beraber verilmelidir.
Komşu yapıların durumu: Yapıya bitişik eski yapı varsa bu da temel tipi seçiminde dikkate alınır: http://www.sondakikahaberleri.info.tr/haber/974680-izmir-de-5-katli-bina-coktu
Derste anlatılmayacak
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 271
Bir yönde sürekli temel
Pabuç Kiriş donatıları
Kolon filizleri
Tekil temel
Pabuç
Kolon filizleri Kolon kalıbı
Pabuç
Bağ kirişi Birleşik temel
Tekil temel
Birleşik ve tekil temel
Temel Örnekleri (Fotoğraflar)
Tekil temel(prefabrik yapı kolon soketi)
İki yönde sürekli temel: dolgu yapılıyor İki yönde sürekli temel: Donatılar yerleştiriliyor
Kiriş donatıları
Pabuç donatıları
Kiriş donatıları Kolon filizleri
Konsol
İki yönde sürekli temelde kiriş-kiriş-kolon birleşim noktası.
Kesitte birden çok etriye kullanıldığına dikkat ediniz.
Kolon filizleri
dolgu
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 273
Kirişli radye temel: Donatılar yerleştiriliyor Kirişli radye temel : beton dökülüyor
Kirişli radye temel : kalıp söküldükten sonra
Radye plak donatıları
Kiriş donatıları
Kiriş Radye plağı
Kolon filizleri
Kirişli radye temel : Boşluklar dolduruluyor
Kazıklı temel Kirişsiz radye temel
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 275 Foto: Cihan BÜYÜKBURÇ-Romanya, 2005
Keson temel