FİZYOTERAPİST VE HASTA İLETİŞİMİ
Editör
Prof. Dr. Uğur CAVLAK Fizyoterapist
İSTANBUL TIP KİTABEVLERİ
istanbultip.com.tr
O n l i n e A l ı ş v e r i ş S a t ı ş H a t t ı
0506 866 97 04
©İstanbul Medikal Yayıncılık BİLİMSEL ESERLER dizisi Fizyoterapist ve Hasta İletişimi
Editör: Prof. Dr. Uğur Cavlak 1. Baskı 2020 ISBN - 978-605-7607-61-4
2020 İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.
34104, Çapa-İstanbul-Türkiye www.istanbultip.com.tr e-mail: info@istanbultip.com.tr Yasalar uyarınca, bu yapıtın yayın hakları
İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.’ye aittir.
Yazılı izin alınmadan ve kaynak olarak gösterilmeden,
elektronik, mekanik ve diğer yöntemlerle kısmen veya tamamen kopya edilemez;
fotokopi, teksir, baskı ve diğer yollarla çoğaltılamaz.
Yayına Hazırlayan: İstanbul Medikal Sağlık veYayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.
Yayıncı Sertifika No: 12643 Yayın Koordinatörü: Seda Şahin
İmy Adına Grafiker: Seda Nur Akbaş
Baskı ve Cilt: SAGE Yay.Rek.Mat.San.Tic.Ltd.Şti
Uğurlu İş Merkezi No:97/24 İskitler - Ankara
0 312 341 00 02 - 0312 341 00 05 Yayıncı Sertifika No: 14721
UYA RI
Me di kal bil gi ler sü rek li de ğiş mek te ve ye ni len mek te dir. Stan dart gü ven lik uy gu la ma la rı dik ka te alın ma lı, ye ni araş tır ma lar ve kli nik tec rü be ler ışı ğın da te da vi ler de ve ilaç uy gu la ma la rın da ki de ğişik lik le rin ge rek li ola bi le ce ği bi lin me li dir. Oku yu cu la ra ilaç lar hak kın da üre ti ci fir ma ta ra fın dan sağ la nan her ila ca ait en son ürün bil gi le ri ni, do zaj ve uy gu la ma şe kil le ri ni ve kont ren di kas yon la rı kont rol et me le ri tav si ye edi lir. Her has ta için en iyi te da vi şek li ni ve en doğ ru ilaç la rı ve doz la rı nı be lir le mek uy gu la ma yı ya pan he ki min so rum lu lu ğun da dır. Ya yın cı ve edi tör ler bu ya yın dan do la yı mey da na ge le bi le cek has ta ya ve ekip man la ra ait her han gi bir za rar ve ya ha sar dan so rum lu de ğil dir.
ÇAPA/MERKEZ Turgut Özal Caddesi Börekci Veli Sokak No: 4/A Çapa-İSTANBUL Tel: 0212.584 20 58 (pbx) Faks: 0212.587 94 45
KADIKÖY
Rasimpaşa Mahallesi Teyyareci Sami Sokak No:13 Dükkan 11- 12 Derya İş Merkezi Kadıköy-İSTANBUL Tel: 0216.336 20 60
KONYA
İhsaniye Mahallesi Tacülvezir Sokak No:1/A Selçuklu-KONYA Tel: 0332.351 32 53
EDİRNE Kocasinan Mah.
Şevki Arman Caddesi No:12/B Merkez-EDİRNE
Tel: 0284. 999 16 80
MAĞAZALARIMIZ
Sevgili babam, Ali Osman Cavlak’ın anısına.
Saygılarımla...
Sağlığın her alanında olduğu gibi rehabilitasyon sürecinde de başarılı ve kaliteli bir yaklaşım sunabilmek için iyi ve etkili bir iletişime ihtiyaç vardır. İnsan ilişkilerinin çok yoğun olduğu rehabilitasyon sürecinde, hastayla kurulacak iletişimde fizyo- terapistin hastayla ve diğer sağlık profesyonelleriyle olan bi- reysel tutum ve davranışları önemli rol oynar. Rehabilitasyon süreci için yönlendirilen hasta ve hasta yakınları, genellikle üzgün ve kırılgan olabilmekte ve bu nedenle iletişim prob- lemleri yaşanabilmektedir. İşte bu noktada bu kitabın rehabi- litasyon sürecinde etkili ve başarılı bir sonuç alabilmek adına hasta ve hasta yakınları ile olumlu ilişkiler kurulması aşama- sında bilgiye sahip olmak isteyen öğrenciler, fizyoterapistler, ergoterapistler ve rehabilitasyon sürecinde çalışan diğer tüm sağlık çalışanları için faydalı ve bu alana özel önemli bir kaynak olacağını düşünmekteyim.
Akademik yaşamı boyunca çalışmalarıyla fizyoterapi alanına yaptığı güzel katkılarından dolayı her zaman kendisiyle gurur duyduğum editör Prof. Dr. Uğur Cavlak başta olmak üzere kitapta emeği geçen tüm bölüm yazarlarını klinik ve akademik tecrübelerini kitaba yansıtmalarından dolayı tebrik ederim.
Prof. Dr. Hülya Arıkan Atılım Üniversitesi, Ankara
ÖNSÖZ
YAZARLAR
Prof. Dr. Türkan AKBAYRAK Hacettepe Üniversitesi, Ankara Doç. Dr. Orçin Telli ATALAY Pamukkale Üniversitesi, Denizli Uzm. Emine BARAN
Hacettepe Üniversitesi, Ankara Nuray BİLGİN
Görme Engelliler Sınıf Öğretmeni, Trabzon Prof. Dr. Filiz CAN
Hacettepe Üniversitesi, Ankara Prof. Dr. Uğur CAVLAK Avrasya Üniversitesi, Trabzon Dr. Öğr. Üyesi Arzu ERDEN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Prof. Dr. Mintaze KEREM GÜNEL Hacettepe Üniversitesi, Ankara Selda GÜRSOY
İşitme Engelliler Öğretmeni, Trabzon Doç. Dr. Nursen İLÇİN
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Prof. Dr. Didem KARADİBAK Dokuz Eylül Üniversites,i İzmir
Dr. Öğr. Üyesi Beliz Belgen KAYGISIZ Lefke Avrupa Üniversitesi, KKTC Dr. Fzt. Cemil ÖZAL
Hacettepe Üniversitesi, Ankara Doç. Dr. Serap ÖZGÜL Hacettepe Üniversitesi, Ankara Prof. Dr. Fatma ÜNVER Pamukkale Üniversitesi, Denizli Doç. Dr. Bülent ŞEN
Avrasya Üniversitesi, Trabzon Uzm. Harun TAŞKIN Pamukkale Üniversitesi, Denizli Doç. Dr. Fzt. Betül TAŞPINAR Demokrasi Üniversitesi, İzmir Doç. Dr. Fzt. Ferruh TAŞPINAR Demokrasi Üniversitesi, İzmir
Doç. Dr. Fizyoterapist Hülya YÜCEL İstanbul
İÇİNDEKİLER
FİZYOTERAPİST-HASTA İLETİŞİMİ: TEMEL İLKELER VE STRATEJİ BÖLÜMLERİ
Bölüm 1: Rehabilitasyon Sürecinde Etik Prensipler ve Hasta Hakları ...1 Prof. Dr. Uğur CAVLAK
Bölüm 2: Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Sürecinde Temel İletişim Stratejileri ...23 Prof. Dr. Uğur CAVLAK
Bölüm 3: Rehabilitasyon Sürecinde Duygusal Zekâ ve İletişim ...35 Doç. Dr. Bülent ŞEN
Bölüm 4: Sözlü ve Sözsüz İletişim ...61 Dr. Öğr. Üyesi Arzu ERDEN
Bölüm 5: Yazılı ve Görsel İletişim ...91 Doç. Dr. Betül TAŞPINAR • Doç. Dr. Ferruh TAŞPINAR
Bölüm 6: İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi ...111 Prof. Dr. Didem KARADİBAK • Doç. Dr. Nursen İLÇİN
FİZYOTERAPİST-HASTA İLETİŞİMİ: ÖZEL BÖLÜMLER
Bölüm 7: Çocuklarda Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Uygulamalarında İletişim ...125 Prof. Dr. Mintaze Kerem GÜNEL • Dr. Cemil ÖZAL
Bölüm 8: Yaşlılarla Çalışan Fizyoterapistler için İletişim Yöntemleri ...153 Prof.Dr. Filiz CAN
Bölüm 9: Sporcularla Çalışan Fizyoterapistler için İletişim Yöntemleri ...175 Prof. Dr. Fatma ÜNVER
Bölüm 10: Kadınla Çalışan Fizyoterapistler için İletişim Yöntemleri ...197 Prof. Dr. Türkan AKBAYRAK • Doç. Dr. Serap ÖZGÜL • Uzm. Emine BARAN
Bölüm 11: Yoğun Bakım Ortamında Hasta ile İletişim ...233 Doç. Dr. Orçin TELLİ ATALAY • Uzm. Harun TAŞKIN
Bölüm 12: Rehabilitasyon Sürecinde Uzaktan İletişim-Telerehabilitasyon ...247 Dr. Öğr. Üyesi Beliz Belgen KAYGISIZ
Bölüm 13: Havuzda İletişim ...261 Doç. Dr. Hülya YÜCEL
Bölüm 14: Görme ve İşitme Yetersizliği Olan Bireylerle İletişim ...269 Bölüm 14.1: Görme Yetersizliği Olan Bireyler İle İletişim...271 Nuray BİLGİN
Bölüm 14.2: İşitme Yetersizliği Olan Bireyler ile İletişim ...285 Selda GÜRSOY
