+ ssRNA virüsleri

(1)

5. REPLİKASYONLARINDA TERS TRANSKRİPSİYON KULLANAN VİRÜSLER

+ ssRNA virüsleri

Fam: Retroviridae Fam: Metaviridae:

Genus: Metavirus (Saccharomyces cerevisiae Ty3 virus) Genus: Errantivirus (Drosophila melanogaster gypsy virus)

Fam: Pseudoviridae

Genus: Pseudovirus (Saccharomyces cerevisiae Ty1 virus)

Genus: Hemivirus (Drosophila melanogaster copia virus)

(2)

Fam: Retroviridae

Subfamily: Orthoretrovirinae

 Genus: Alpharetrovirus, Avian leukosis virus, RSV

 Genus: Betaretrovirus, Mouse mammary tumor virus

 Genus: Gammaretrovirus, Murine leukemia virus

 Genus: Deltaretrovirus, Bovine leukemia virus, HTLV

 Genus: Epsilonretrovirus, Walley dermal sarcoma virus

 Genus: Lentivirus, hastalık oluşuncaya kadar belli bir süre geçtiği için latince yavaş anlamındaki bu isim verilmiştir. HIV, SIV ve at, kedi, sığır ve koyun lentivirüsleri bu cinse aittir.

Subfamily: Spumaretrovirinae

Genus: Spumavirus, enfekte ettiği hücredeki vakuoller sabun köpüğü şeklinde görüldüğü için bu isim verilmiştir.

Hücre kültürlerinde sitopatik etki göstermektedir, ancak herhangibir hastalıkla ilişkileri gösterilememiştir. Human spumavirus bu cinsde bulunur.

(3)

Retrovirüs genomunu diğer genomlardan ayıran başlıca 4 özellik bulunmaktadır.

 Genomları diploiddir

 Hücresel genler gibi, hücresel transkripsiyon mekanizmalarını kullanarak ekspresse olurlar

 Replike olabilmeleri için hücresel bir tRNA’ya ihtiyaç duyarlar

 + ss RNA’dan oluşan genomları mRNA olarak

kullanılmaz

(4)

Rous sarcoma virus (RSV)

 RSV’nin 38S + 38 S = 70 S’lik RNA’sı mRNA olarak kullanılmamaktadır.

 Viral enzimlerle 38 S RNA’dan 38 S, 28 S ve 21 S olmak üzere üç tip mRNA sentezlenmektedir.

 38 S’lik mRNA’dan 76 kDa’luk gag ve pol genlerineine ait proteinler üretilmektedir.

 28 s mRNA’dan 70 kDa’luk kılıf proteinleri üretilmektedir.

 21 S mRNA’dan 60 kDa’luk src proteini üretilmektedir.

(5)

Human T lymphotropic virus (HTLV)

 İnsan T hücresi lenfotropik virüsü, HTLV-1 ve HTLV-2

 HTLV-1, insanda tümör oluşumuna ve

nörolojik hastalıklara sebep olur, dişilerden erkeklere geçemez

(6)

pX mRNA’dan üç protein sentezlenir

 p40tax proteini, virüs replikasyonu için gerekli olan viral

mesajın transkripsiyonunu aktive ederek viral proteinlerin

ekspresyonunu arttırmaktadır. Diğer hücresel genleri de aktive eden bu protein hücre transformasyonlarını gerçekleştirmektedir.

 P27rex proteini, mRNA’ların çekirdekten ayrılmalarını ve

stabilizasyonunu kontrol etmektedir. Büyük mRNA’ların viral

proteinlerin üretimi için sitoplazmaya geçişini kolaylaştırmaktadır.

 p21 proteininin işlevi bilinmemektedir.

Human T lymphotropic virus

(HTLV)

(7)

Human immunodeficiency virus (HIV)

 İnsan bağışık yetmezlik virüsünün(HIV), HIV-1 ve HIV-2 olmak üzere iki tipi

bulunmaktadır.

 insanlarda sonradan kazanılan bağışıklığın eksikliğine=edinilmiş

bağışıklık yetmezlik sendromuna (AIDS)

sebep olmaktadır.

(8)

HIV

HIV’in sahip olduğu 5 özellik, bu virüsün virülensliğini arttırmaktadır.

 Çok sık mutasyonların oluşması:

 Latent peryotlarının olması:

 CD4+ T lenfosit hücrelerini öldürmeleri:

 Çok sayıda farklı hücreyi enfekte edebilmeleri: HIV, CD4+ T lenfositlerinden başka monositleri, makrofajları, timus ve kemik iliğindeki öncü hücreleri de enfekte edebilir.

Hücre kültürlerinde beyin, sindirim sistemi, ciğer, kalp ve böbrek hücrelerini de enfekte ettikleri gösterilmiştir.

 Hızlı çoğalmaları

(9)

HIV’e karşı immün cevabın gelişimi

 Virüsle enfekte kişilerde hem antikorların üretildiği sıvısal bağışıklık

 hem de hücresel bağışıklık

görülmektedir.

(10)

HIV enfeksiyonu sonucu uzun süre canlı kalan insanlarda aşağıdaki olaylar gözlenmiştir.

 Enfeksiyonu yapan virüs tipi çok fazla virülens değildir.

 Kandaki virüs miktarı düşüktür.

 Virüsü çoğaltıcı antikorlar oluşmaz.

 Güçlü bir CD8+ hücresel antiviral aktivite

vardır.

(11)

HIV tedavisi

 Nükleosit analoğu ters transkriptaz inhibitörleri:

Zidovudine (ilk olarak 1987’de kullanılmıştır),

Didanosine, Zalcitabine, Stavudine ve Lamivudine

 Nükleosit olmayan ters transkriptaz inhibitörleri:

Birinci grup gibi viral DNA ile birleşmezler, direk ters transkriptaza bağlanarak HIV replikasyonunu önlerler.

Nevirapine ve Delavirdine

 Proteaz inhibitörleri: Saquinavir, Ritonavir, Indinavir ve Nelfinavir

(12)

Genler  Ürünler  İşlevi

 Gag  p 24 (25), p 17p 15 (p 9, p 7)  Kapsit proteinleri

 Pol  p 15p 63p 11 Proteaz Ters transkriptaz İntegraz

 Env  gp 120gp 41 Yüzey proteini Transmembran proteini

 REGÜLATÖR GENLER

 LTR  Promotor

 Tat p 16/ 14  LTR ile birlikte virüs replikasyonunu düzenler

 Rev  p 20 Viral mRNA işlenmesini önler

 Nef  p 27  Virüs replikasyonunu baskılar yada arttırır

 Vif  p 23  Virüsün enfektifliğini arttırır

 Vpr   Transkripsiyonu düzenler

 Vpu  p 16  HIV-1’de var

 Vpx  p 1/14  HIV-2’de var

(13)

Fam: Hepadnaviridae

 Genus: Orthohepadnavirus, Hepatit B virüs (HBV)

 Genus: Avihepadnavirus, Duck hepatitis B virus (DHBV) Bu grupta yer alan bitkileri enfekte eden virüsler ayrı bir

familya altında toplanmıştır.

 Fam: Caulimoviridae, iki cinsi vardır. Konukçu hücre DNA’sına integre olmayan bu virüslerin diğer özellikleri HBV’ye benzemektedir.

 Genus: Caulimovirus, Cauliflower mosaic virus

 Genus: Badnavirus, Commelina yellow mottle virus

(14)

 C geni  core proteinlerini kodlar

 P geni  polimeraz enzimini kodlar

 S geni  pre-S1, pre-S2 ve S polipeptidlerini (yüzey antijenlerini) kodlar

 X geni  viral transkripsiyonu aktive eder.

Bundan sentezlenen HBx proteini konukçudaki kontrollü hücre ölümünü (apoptosis) kontrol eder.

 Genomlarından üç (4) mRNA (3.5 kb (pregenomik), 2.4 kb, 2.1 kb) transkribe

edilmektedir. Ancak bunların hangi proteinleri sentezlediği tam olarak belirlenememiştir.

(15)

Hepatit D (Delta) virüsü

 Sadece HBV ile enfekte olmuş kişilerde görülmektedir.

 Genomları küçük sirküler – ss RNA’dan oluşur.

 Genomları, konukçu hücre RNA polimeraz II’yi kullanarak yuvarlak döngü mekanizması ile replike olur.

 HBsAg’ce zengin bir dış kılıfları vardır.

 HDV’nin yardımcı (helper) virüsü HBV’dir.

 HDV delta antijenini kodlamaktadır. Ayrıca RNA’sından iki protein daha

sentezlenmektedir. S-HDAg, 195 amino asitli protein, HDV replikasyonu için gereklidir. L-HDAg, 214 amino asitli protein, paketlenme ve virionların

serbest hale geçmesi için gereklidir.

 Virionları L-HDAg ve HBV’den alınan HBsAg proteinlerinden oluşmaktadır.

(16)

Retroelementler

 Ters transkriptazı kodlayan genleri içeren retroelementler, hayvanlarda bitkilerde ve mikroorganizmalarda bulunur.

 Retrovirüslerden farkı kılıfsız olmaları, hücre dışında

bulunmamaları ve enfektif olmamalarıdır. Hücreler arasında hücre füzyonuyla yayılırlar. İlkel virüsler olarak düşünülürler.

 Retrotranspozonlar: gag, pol genleri ve LTR gen bölgeleri vardır.

 Retropozonlar: gag, pol genleri vardır, LTR kısımları yoktur.

 Retronlar: Son yıllarda bakterilerde olduğu saptanmıştır. Bir RNA ile kovalent olarak ilişkili tek iplikli DNA’ya sahip

epizomal karakterli yapılardır. Ters transkriptaz enzimini çoğalmalarında kullanırlar.