YUNUSEMRE MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ 2020 ARALIK UZAKTAN EĞİTİM DERS NOTLARI
Alan: Mobilya Ve İç Mekân Tasarımı Dal Adı: Ahşap Doğrama Teknolojisi Ders Adı: İç Ve Dış Mekân Doğramaları Dersin Sınıf Düzeyi: 11. Sınıf
Modül : Ahşap Ve Ahşap Ürünleri İle Ara Bölme Yapmak Konu : Seperatör Yapmak
Konu Tarihi Aralığı : 14-18 Aralık 2020
Ders Öğretmeni : Fahrettin YILMAZ
HAREKETLİ ARA BÖLME YAPMAK
1.Tanıtılması ve Çeşitleri
Odalarda, salonlarda, pastane, berber, lokanta otel ve benzeri yerlerde görünmesi istenmeyen bölümlerin perdelenmesi için yapılan dekoratif bölmelere hareketli ara bölme (seperatör) denir.
Konuldukları yerde yalnız görüntü yönünden bir ayrım sağlar. Az ya da çok boşluklu olabilir.
Bazen dekoratif amaçla bazen de görüntüyü perdeleme amacıyla kullanılır.
Tuvalet ve mutfak girişi gibi görünmesi istenmeyen bölümlerin perdelenmesinde yardımcı olan dekoratif bölmeler optik bir ayırım sağlar
Dekoratif bölme yapımında,
Kafes Sistemi,
Çerçeveli Sistem,
Kutulu Sistem
Aplike Sistem
Çıtalı Sistemler kullanılabilir.
Gereç olarak , ağaç ve ağaç ürünü plakalar, dekoratif kumaşlar, hasır ve bitkisel örgülerden, değişk metallerden, dekoratif seramik elemanlarından, renkli cam ve pleksiglastan yararlanılabilir.
Seperatörlerin ölçüleri kullanım yeri ve mekânın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.
Seperatörler kullanım yerine göre yere, tavana ya da duvara montajı yapılarak kullanılır.
2. Hareketli Ara Bölme Yapım Teknikleri
Seperatör yapımına geçilmeden önce seperatörün konulacağı yerde hangi amaçla
kullanılacağının bilinmesi gerekmektedir. Kullanım amacının bilinmesi, seperatörün amacına uygun olarak tasarlanmasında faydalı olur.
Oturma, dinlenme gibi yaşam alanlarında kullanılacak seperatörlerin daha büyük boşluklu olması, mutfak ve tuvalet girişlerinin perdelenmesinde kullanılacak seperatörlerin ise daha küçük boşluklu olması tercih edilmelidir.
Piyasada standart ölçülerde hazır satılan seperasyon malzemesi kullanılırken tasarım ve
uygulamalarda standart ölçüleri dikkate alınır. seperatörün yapılacağı alanın ölçülerine göre seperatör bölümlemesi hesaplanır.
Seperatör ayak parçalarının hazırlanması
Seperatör ayak parçaları hazırlanırken ayak kalınlıklarının seperatör dolgu malzemesinin ağırlığını taşıyabilecek kalınlıkta olmasına dikkat edilmelidir. fırınlanmış kereste kullanılmalıdır.
Seçilecek ağacın düzgün elyaflı ve budaksız olmasına özen gösterilmelidir. Genellikle ayak kalınlıkları 4x4-6x6 cm ölçülerinde yapılır. Ayak parçalarının kenarlarına uygun şekilde kordon açılır.
İş parçasının yüzeylerini rendelemek
Seperatör ayakları için uygun iş parçası seçilerek planya makinesinde yüz cumba düzeltme işlemi
yapılır
İş parçasının ölçüsünü çıkartmak
Şerit testere makinesi siperi uygun ölçüde ayarlanır. Kesim işlemi yapılırken düzeltilen yüzeylerin sipere ve makine tablasına tam olarak dayanmasına dikkat edilerek kesim işlemi yapılır
Kaba kesim işlemi biten ayak parçaları kalınlık makinesinden geçirilerek net ölçülerine getirilir
Baş kesme makinesinde veya Daire Testere Makinesinde boyları kesilen ayak parçalarına kordon açma işlemi yatay ya da dikey freze makinelerinde yapılır.
Seperatör çerçeve parçalarının hazırlanması
Seperatör çerçeve parçaları hazırlanırken dikkat edilmesi gereken husus, görüntü engellemesi yapılacak
bölümün ölçüleridir. Ayrıca hazır seperatör malzemesinden yararlanılacak ise piyasada bulunan hazır gereçlerin de ölçülerinin bilinmesinde yarar vardır.
Piyasada bulunan hazır gereçlerin genel ölçüleri
60 x 110 ya da 60 x 170 cm
ebatlarındadır. İş parçası üzerinde markalama işlemleri
Seperatör çerçeve parçalarını markalamak ve seperatör çerçevesini pluşturmak
Seperatör çerçevesini oluşturacak parçalar, kalınlık genişlik ve boyları kesildikten sonra markalama işlemlerine geçilir.
Çerçeve köşe birleştirmeleri zıvanalı, kavelalı, 45 derece yabancı çıtalı olarak yapılabilir.
Zıvanalı birleştirmelerde Dişi zıvana boşluğu parça kalınlığının 1/3’ü kadar olmalıdır.
Dişi zıvanadan sonra uygun şekilde erkek zıvana açılmalıdır. erkek zıvananın dişi zıvana deliğine “tatlı sıkı” diye tabir edilen şekilde birleşmesi gerekmektedir.
Daha sonra Seperatör parçalaroına kordon açma işlemi yatay ya da dikey freze makinelerinde yapılır İş parçasına lamba açma işlemi yatay freze, dikey freze ya da daire testere makinelerinin birinde açılır
Hazırlanan seperatör parçaları markalama yerlerine göre tutkallanıp işkencelerle sıkılarak seperatörün çerçevesi oluşturulur.
Sıkma işlemi sonrasında çerçevenin gönyesinin düzgünlüğü kontrol edilir. Gönyesi kontrol edilen çerçeve parçası kurumaya bırakılır.
Lambaların iç kenarlarından göbek parçasının genişlik ve boy ölçüleri alınır. Seperasyon malzemesi daire testere makinesinde gerekli ölçüye getirilir.
Ölçülendirilen seperasyon malzemesi çerçeve içine oturtularak lamba çıtaları ile sabitlenir. Sabitleme sırasında başsız çivi kullanılır. Çivi başlarının gömülmesine özen gösterilir.
3. Hareketli Ara Bölme Perdahı ve Üst Yüzey İşlemleri Yapılması
Seperatör parçalarının kaba perdahı montaj işleminden önce yapılmalıdır.
Tüm markalama çizgileri ve parça yüzeylerinde oluşan çizikler giderilinceye kadar sistireleme ve kaba zımparalama yapılır. Kaba zımparalama 80 numara zımpara ile yapılmalıdır. Kaba zımparalama esnasında zımparanın elyaf yönünde sürülmesine özen gösterilmelidir
Kaba perdahı biten iş parçaları üzerinde olu an zımpara izlerinin giderilmesi için ince perdah işlemi yapılmalıdır. İnce perdah işlemi 180–220 numara zımparalar kullanılarak yapılır. İnce perdahta amaç kalın zımpara izlerinin giderilmesi yanında kalkık liflerin de yok edilmesidir
Kaba ve ince perdahı biten iş parçaları üst yüzey işlemleri için hazır hâle getirilmiş olur.
Ahşap renklendiriciler ile renklendirilecek işler, dolgu verniği uygulamasından önce renklendirilmelidir. Ahşap renklendirici sürüldükten sonra iyice kurutulan iş parçalarına dolgu verniği uygulanmadan önce kabaran liflerin alınması unutulmamalıdır.
Dolgu verniği iş parçası üzerine fırça, rulo ya da vernik tabancası ile uygulanır. Uygulama sırasında vernik katmanının yüzeylere eşit olarak dağılmasına özen 16 gösterilmelidir.
4. Hareketli Ara Bölme Montajı Yapmak
Seperatörlerin montajı yapılırken ileride mekânlarda olabilecek değişiklikler de hesaplanır. Bunun için seperatörler yapıya tutturulurken kolaylıkla tekrar sökülebilecek şekilde konstrüksiyon çözümlemeleri getirilmelidir.
Genellikle seperatörler zemin ile tavan arasına sıkıştırılmak sureti ile monte edilir. Bu montaj işleminde özel vidalı seperatör ayakları yanı sıra dolap ayaklarından da faydalanılabilir.
Seperatör ayaklarının çerçeveye montajını yapmak
Seperatör ayaklarının çerçeveye montajına başlamadan önce ayak parçalarına montaj
elemanlarının bağlanması gerekir. Bunun için seperatör ayak parçalarının her iki ucuna yatay delik makinesinde uygun çapta ayak cıvata delikleri açılır.
Açılan bu deliklere ayak somunları monte edilir. Bu somunlar vidalı olarak monte edilebildiği gibi çakılarak da monte edilebilmektedir. Çakılan somunlara vidalı ayaklar monte edilerek ayak parçaları çerçeveye montaja hazır hâle getirilir.
Çerçevenin ayaklara montajından önce markalanarak uygun deliklerin delinmesi gerekir. Bunun için seperatör ayak parçaları çerçeve parçaları ile yan yana getirilerek gönye yardımı ile markalamalar yapılır.
Markalanan yerlerden uygun çaptaki matkap ile vida delikleri delinir
Vida delikleri delinen ayak parçaları çerçeve parçası ile birlikte uygun tezgâha alınır. Burada ölçülere uygun bir şekilde ayak parçaları ağaç vidaları ile çerçeveye sabitlenir.
Seperatör montajı yapmak
Seperatör ayakları ile birleştirilen seperatör çerçevesi, montajı yapılacak alana getirilir. Ahşap ayaklar üzerine takılan vidalı ayaklar sıkılarak seperatörün kaplayacağı boşluğa kolayca girmesi sağlanır.
Alt ayak vidaları su terazisi yardımıyla yavaş yavaş açılarak seperatör dikliği ayarlanır.
Zemine göre teraziye getirilen seperatörün sabitlenmesi üst ayak vidalarının gevşetilerek aradaki boşluğa sıkışmasıyla sağlanır
Sıkışma miktarı kontrol edildikten sonra vida tapaları kapatılarak montaj işlemi bitirilir.
