B a ş k a m e m l e k e t l e r d e y a p ı i ş l e r i
Almanya
E l e k t r i k t e s i s a t ı n a a i t b i r i s t a t i s t i k : Almanyada bugün 25.152 elektrik müessesesi vardır. Bu müesseselerde çalışan işçilerin ve teknisyenlerin adedi 82.447 e baliğ olmaktadır:
Müessese Müessesede çalı- adedi şanların adedi Elektro - teknik tesisatı: 21.329 71.204 Elektrik makineleri tamirat atölyeleri: 3.823 11.243 Das Elektro-Handwerk mecmuasından aldığımız bu ma- lûmattan başka yine bazı menbalardan öğrendiğimize göre 30 Haziran 1936 tarihinde yapılan istatistiklere nazaran; iş- siz elektrik amelesinin adedi 16.192 den 8.620 ye düştüğü an- laşılmaktadır.
a t k â r l a n i l l i : a k a l a Demir grupuna mensup endüstri branşında çalışan genç- leri teşvik maksadile Almanyada her sene milli müsabakalar tertip edilmektedir. Genç sanatkârların bu müsabakalara ne büyük bir ehemmiyet verdiklerini aşağıdaki tablodan kolayca görebiliriz:
1934 te 1935 te 1936 da
Müsabakalara iştirak eden Genç erkeklerin
adedi 90,000 120,000 180,000
Genç kızların adedi
açık ve kapalı yüzme havuzu. Mimar O. - Baurat Haerter Bu yüzme havuzu binası ve sahası Pirmasensde etrafı
ormanla çevrili ve rüzgârdan mahfuz bir çayır ortasına inşa edilmiştir. Kapalı havuz binanın zemin |katında ve 25X12 metre eb'adındadır. Bu katta esas giriş, müdiriyet, bekleme
ve istirahat salonu, gardrop, erkek ve kadın tuvaletleri, so- yunma kabineleri, ayak yıkama yerleri vardır.
Asma katta bir galeri, üst katta da terapi ve banyo odaları ile bunların müştemilâtı vardır.
H a y ı r c e m i y e t l e r i n i n u c u z k i r a l ı b i n a l a r ı : Danimarka hayırsever cemiyetinin meydana getirdiği ucuz kiralı binalarına dair, cemiyet azasından Matmazel Benzon aşağıdaki izahatı vermiştir:
«Cemiyetimiz, belediye meclisi ve diğer içtimai cemiyet- lerin iştir akile 1927 senesinde kuruldu. Evvelâ Kopenhag ci- varında temellük ettiği 202 haneyi muavenete muhtaç ve aile
efradı kesir olan kimselere gayet ucuz şeraitle kiralamakla işe başladı. İlk sene için kiracılarından kira ücretlerinin yalnız bir kısmını istemekle iktifa etti. İkinci sene kiraların üçte iki- sini, üçüncü sene de tamamını almağa başladı. Bunu mütea- kip idaresindeki ikametgâhların miktarını tezyit etmek su- retile 400 fakir aileyi sığındıracak ebniyeye sahip oldu.
Bu binaların kısmı azamı bidayette ahşap olup her ev- de beş ilâ altı kişilik aileler ikamet etmekte idi. 1936 senesin-
• £ j ı n J ı ı ı t ı n I ı n r i =
de cemiyet (Bioc de Valby) namı verilen büyük ve müşterek binaları yaptırdı. Bu binalar 86 daireyi ihtiva etmekte ve her dairede vasati üç oda ve bir mutfak bulunmaktadır. Bü- yük dairelerin genişliği 60 m2, küçük dairelerinki de 37 m2 üzerinden hesap edilmiştir. Binada iki odalı daireler de mev- cuttur. Kiraların en asgarî haddini muhafaza etmesi için kalorifer tertibatı yapılmamıştır. Salonda veya en büyük odada bulunan bir salamandıra bütün daireyi ısıtmağa kâfi gelmektedir. Zemin katı çamaşırlıklara ve bisiklet garajlarına tahsis edilmiştir. Çamaşırlıkların her biri dokuz ailenin ihti- yaçına kâfi gelecek surette tertip edilmiş ve her ailenin ayda üç gün emrine verilmiştir. Bu katta gençlerin ihtiyacı için bir jimnastikhane ve boks salonu da mevcuttur. Binanın orta- sında bahçe tanzim edilmiş ve burada çocuklara mahsus o- yun yerleri vücude getirilmiştir.
Bina 590.000 kurona malolmuştur. Mali şeraitin ne şe- kilde temin edildiğine gelince:
Belediye 48.000 kuron kıymetindeki arsayı cemiyete te- berrü etmiş, dinî müesseseler 30.000 kuronluk meblâğı 15 sene
müddetle ve faizsiz olarak cemiyetin emrine vermiş ve mü- tebaki sermaye emniyet sandıkları ve biriktirme müesseseleri tarafından gayet az faizle ipotek şeklinde temin edilmiştir. Bu suretle kiralar normal fiattan % 16 nisbetinde daha ucuza gelmektedir. Cemiyet vergi hususunda da bazı muafiyetler elde etmiştir. Bu dairelerde oturanların gelirlerinin ancak yüzde altısını kira ücretlerine verdikleri düşünülecek olursa kiraların ne kadar ucuz olduğu hakkında bir fikir edinilebilir.
Bu binalarda oturan mütevazı gelirli ailelerin çocukla- rının sıhhat ve terbiyelerinin inkişafı ciheti de hayır cemiyet- leri tarafından düşünülmüş, zemin katında ve bahçelerde ço- cuklara mahsus büyük mahaller ayrılmış, sıcak duşlar yapıl- mış ve bunlarla meşgul olacak terbiyeciler tutulmuştur.
Her binanın bir idarecisi vardır. Kendisi bina dahilinde oturur ve daima binaya nezaret eder. Tamirat şu şekilde aranje edilmiştir: Yenilenmeğe muhtaç olan yerlerin malze- mesi cemiyet tarafından temin edilir. Fakat işçiliği kiracıya aittir. Kira ücretleri apartımanların büyüklüğüne göre 39 - 45 kuron, yani 14-16 lira arasında tahavvül eder.
t plânı. Müdafaa Vekâleti
Şimalî Finlândlyada bir nehir kenarında yapılan bu otel, yaz ortasında gece yarısı güneşini görmiye gelen turist- ler için yapılmıştır. Şimalî Müncemid Denize giden cadde üzerindedir. Nehrin karşı yakasında Finlândiyanın en güzel manzarası, dağları vardır.
1937 s e r g i s i :
Önümüzdeki ilkbaharda küşadı yapılacak olan milletler- arası Paris 1937 sergisine, Meksikanın da resmen iltihakını bildirmesile, iştirak eden milletlerin adedi 50 yi bulmuştur.
Son gelen haberlere nazaran; bir kısım paviyonlarin ve büyük sergi saraylarının kurulmasına başlanmıştır.
30 Nisan 1937 de başlıyacak olan artistik bayram ve eğlencelerin projesi şimdiden ihzar edilmiştir. Her memleket- ten gönderilecek artist ve dansözlerin iştirakile arsıulusal bü- yük bir festival tertip edileceği haber verilmektedir.
U c u z i k a m e t g â h l a r h a k k ı n d a m ü h i m b i r r a p o r : Pransada ucuz ikametgâhlara verilen ehemmiyet öteden- beri malûmdur. 27 Temmuz 1934 kanunu ve 30 Eylül 1931 kararnamesile ucuz evler inşasına müteallik malî şartlar va kararlar tesbit edilmiştir. 1936 senesindeki inşaat faaliyeti ge-, çen senelerden bakiye kalan mebaliğle temin edilecektir. 1935 ten devredilen hesabat bakiyesinin yekûnu tahminen 8S0 mil- yon franktır. Bu para ile en âcil ihtiyaçların temini kararlaş- tırılmıştır.
Bu hususta âli meclis tarafından hazırlanan raporun hu- lâsasını aşağıya dercediyoruz. Bu raporda . M. Georges Risleı- ezcümle diyor ki:
«27 senedenberi beklenen bu mühim rapordan açıkça anlaşıldığına göre, gayemiz yalnız yeni ve sıhhi şartları haiz binaların inşası değil, ayni zamanda sıhhate muzır eski bi- naların her ne bahasına olursa olsun imhasıdır. Bu binalar içilmeğe salih olmıyitn sular gibidir. Nasıl ki otoriteler halkı müstekreh v.e mikroplu suları içmekten msnederse verem mikrobunun menbaı ;olan bu evlerde de ikamete müsaade etmemelidir. Büyük şehirlerimizin yüzkarası olan, ırkımızı cılız ve şıhhatsiz bir şşkle sokan bu mahalleler bir an evvel ortadan kaldırılmalıdır.
İdealimiz, şehirlerimizi sıhhat yuvalaı-ile doldurmaktır.
Eaha ziyade hususi aile evlerinin teminine gayret etmeliyiz.
Küçük mal sahiplerinin adedini çDğaltmalıyız. Güzel yuvalar aile saadetinin en mühim âmili olduğunu unutmıyalım. Mil- letin ruhu ve menbaı olan aileler ise ancak aile ocağında tc- . kemmül ve. tekessür eder.»
Itaiyâ
Roma'da Üniversite fizik enstitüsü. Mimar G. Pogar
Nebatat ve kimya enstitüsü. Mimar G. Capponl
Macaristan
Y a p ı İ ş l e r i :
Macaristan yapı âleminde 1935 senesinde göze çarpan dur-, gunluk Maliye Nezaretinin hazırladığı kanun: projesile zail olmağa başlamıştır. İlk tedbir olarak yapı endüstrisindeki işçi ve amele ücretleri haddiasgarîye indirilmiş ve bunun neticesi olarak sene nihayetinde yapıcılık sahasında bir salâh görülmüştür. Fakat 1936 senesi bidayetinde, uzun vadeli kredi bulunamadığından Macaristan vilâyetlerinde yapı işleri tek- rar atalet devresine girmiştir. Ancak hükümet merkezindeki
ev buhranını izale için gayret sarfedilmektedir. Aşağıdaki a- detler memleket inşaatı hakkında kâfi bir fikir verebilir.
Hükümet merkezi ve civarında :
Yeni yapılan bina ade di Daire adedi
1930 3.339 7.580
1931 4.002 7.622
1932 3.434 7.951
1933 2.554 5.264
1934 2.416 4.761
1935 2.627 2.688
Yekûn 18.072 38.866
Bütün Macaristan dahilinde:
1930 19.744 1931 18.664 1932 12.408 1933 11.208 1934 12.263 1935 12.808 Yekûn 87.095
25.334 23.407 17.909 14.437 15.236 15.652 111.935 Yukarıdaki istatistiklerin te'.kikinden anlaşılacağı Uzsre vilâyetlerdeki inşaat miktarı çok azdır. Bunun sebebini de Macaristanın bir kaç senadenberi maruz olduğu ziraî buhran teşkil etmektedir. Küçük şehirler, kasabalar ve köylerde bi- naların tamiratı için bile müşkülât çekilmektedir.
Budapeştede ise yapı faaliyetleri nüfusun seyrile müte- nasip bir vaziyettedir. Daha ziyade ufak evler inşasına ehem- miyet verilmekte ve eski binalar da, modern bir hale ifrağ için, tadilât yapılmaktadır. Netice itibarile Macaristanda yapı işleri endişe verecek derecede bir kriz geçirmektedir. İnşaat ustaları korporasyonunda miiseccel yapı amelesine ait şu adetler krizin el'an zail olmadığını isbat etmektedir:
Yapı işlerinde çalışan işçi adedi:
1927 1928 1929 1930
20.170 19.334 19.104 10.374
1931 1932 1933 1934 1935
9.772 9.610 10.248 9.892
fcuSyft Y e n i y o l ş e b e k e l e r i :
Sovyet Rusyada her sene yolların inkişafına büyük bir gayretle çalışılmasına rağmen, memleketin vüs'ati dolayısile, srzu edilen neticeye çok geç varılacağı zannedilmektedir. Bu- günkü mevcut yollar ihtiyaca tekabül etmekten uzaktır. Bu mevzu üzerinde M. Wohl tarafından yapılan etüdden; 1931 den 1935 senesine kadar memleket hudutları dahilindeki yol faaliyetleri aşağıya alınmıştır:
1931 de 1932 » 1933 » 1934 » 1935 »
32,100 kilometre 48,700 s.
46,500 ^ 59,000 » 65,000 » Yolların yapılması için her köylü senede altı gün bede- nen çalışır. Yeni yol projesine göre yapılmakta olan en mü- him yol Moskova - Nijni gudronlu şosesidir. Genişliği altı metredir. Ayni genişlikte diğer bir şose de Moskova ile Don nehri sahillerindeki Rostov şehrini yekdiğerine bağlamakta- dır. 1,500 kilometre uzunluğundaki üçüncü büyük yol garbi Sibiryayı katetmektedir.
Rusyada 1935 istatistiklerine nazaran; 200,000 kamyon, 45,000 otomobil mevcut olduğu anlaşılmaktadır.
