Günefl Enerjisi
Fiyatlar› Düflüyor
Günefl, enerjisinden yararlanmam›z için bizden para talep etmiyor; öyleyse bunu kullanacak sistemi kurmak neden bu kadar pahal›? Neden çat›lar›m›z günefl panelleriyle dolup taflm›yor? Sorun Günefl’te de¤il, silikonda. Sikikon, günefl gözelerinde
kullan›lan ana malzeme. Ne var ki uzun denebilecek bir süreden beri ciddi bir silikon üretim s›k›nt›s› yaflanmakta. Silisyum fiyatlar›n›n artmas›, bu durumun do¤al bir sonucu. Ve tabii beraberinde günefl enerjisinin de... Fiyat art›fl›n›n bir nedeni, hükümetlerin verdikleri desteklere ba¤l› olarak belirgin biçimde artan talep ve ifllenmifl silisyum üretiminin bu talebi karfl›layamamas›.
Ancak durum de¤iflece¤e, günefl enerjisiyle elde edilen elektrik de yak›nda ucuzlayaca¤a benzer. Nedeni, silikon ‘k›tl›¤›n›n’ tahminlere göre yak›nda sona erecek olmas›. Tahminler do¤ru ç›karsa, önümüzdeki birkaç y›l içinde fiyatlar›n ciddi biçimde düflmesi ve ona ba¤l› olarak da günefl enerjisiyle üretilen elektri¤in fiyat›n› flu an kulland›¤›m›z flebeke elektri¤ine yak›n bir düzeye çekmesi beklenebilir.
Uzun süredir yar›iletken endüstrisinin merkezinde yer alan kristal silikon, ayn› zamanda günefl
panellerinin en s›k kullan›lan tipindeki etkin malzeme. Ancak günefl enerjisinin artan kullan›m›na ayak uyduramam›fl ve fiyat› normal düzeyin yaklafl›k 10 kat›na f›rlam›fl durumda. Kapasiteyi istenen düzeye getirmek için gereken süreyse 2-3 y›l. Ancak sürecin bafllad›¤›n› duyuruyor endüstriciler. Günefl gözelerinde kullan›labilecek silikon
2005 y›l›nda 15.000 tonken, 2010 y›l›nda bu say›n›n 123.000’e ulaflmas›, bu art›fl›n da sürmesi bekleniyor. Uzmanlar›n haz›rlad›¤› raporlar çok sevindirici. Bunlara göre silikon üretimindeki art›fl›n günefl panelleri fiyatlar›n› 2010’da, 2006’dakinin yar›s›na çekmesi bekleniyor. Bunun anlam›, günefl enerjisiyle elde edilen elektri¤in çok günefl alan bölgelerde kW-saat (kilowatt-saat) bafl›na 10 sent’e düflecek olmas›. Bu, ABD’de flebeke elektri¤inin flimdiki ortalama fiyat›. Fazla iyimser görünüyor belki ama endüstri alan›nda çal›flan uzmanlar, pazar›n genifllemesiyle birlikte bu konuda büyük bir de¤iflim yaflanaca¤› konusunda eminler.
Technology Review, 1 May›s 2008
11
Haziran 2008 B‹L‹MveTEKN‹K
Robot Sandalye, Uzay
Araçlar›n› Aratm›yor
Bu ne bir gemi, ne de bir uzay arac›. Manevra ve park becerisi onlar› arat-masa da, söz konusu olan yaln›zca bir tekerlekli sandalye! Elbette en basitin-den de¤il. Lazerle yönlendirilebilen, kullan›c›s›n›n arabas›na ustal›kla yana-flan ve içeri girmeyi de beceren bir “ro-bot tekerlekli sandalye”.
Engelliler için tasarlanm›fl sandalye, ba-sitçe flöyle çal›fl›yor: Kullan›c›, arabas›-n›n (flimdilik bir minibüs) kap›s›n› aç›p ön koltu¤un inmesini sa¤layacak bir dü¤meye bas›yor ve arabaya biniyor. Sonra kendisi floför koltu¤unda oturur-ken uzaktan kumandayla sandalyesini minibüsün arkas›na yanaflt›r›yor. Bu aflamadan sonra ifli devralan, bir bilgi-sayar. Bilgisayar, radyo dalgalar› ve la-zer yönlendirmesinden yararlanarak sandalyeyi bir kald›r›c›n›n taban›na
yer-lefltiriyor. Kald›r›c› da sandalyeyi yük-selterek minibüsün içine sokuyor. Arka kap› yine bilgisayar komutuyla kapat›l›-yor. Engelli kullan›c› istedi¤i yere ulafl-t›¤›nda da süreç tersine iflliyor. ABD’deki Lehigh Üniversitesi araflt›r-mac›lar›, Freedom Sciences of Phila-delphia flirketiyle birlikte sistemi bafla-r›yla uygulam›fl. fiirket çal›flanlar› as›l sorunun, sandalyenin araca yanaflma
ve yerleflme iflleminin %100 güvenli ol-mas›n› sa¤lamak oldu¤unu vurguluyor ve bunun yaln›zca bir uzaktan kuman-dayla yap›lamad›¤›n› söylüyorlar.
Arac›n içindeki bilgisayar, sandalyeyi yönlendirmede LIDAR (Ifl›k Alg›lama ve Uzakl›k Belirleme) sisteminden ya-rarlan›yor. Sistem, sandalyenin konu-munu izleyebilmek ve kald›r›c›ya göre ayarlamak için kol dayama yerlerindeki yans›t›c›dan yans›yan lazer ›fl›nlar›ndan yararlan›yor. Benzer bir sistem, Ulusla-raras› Uzay ‹stasyonu’na yanaflan kar-go arac› Jules Verne’de de geçti¤imiz Nisan ay›nda kullan›lm›flt›.
New Scientist.com, 30 Nisan 2008
