15
Ekim 2006 B‹L‹MveTEKN‹K
B ‹ L ‹ M V E T E K N L O J ‹ H A B E R L E R ‹
Büyük Magellan
Bulutu’nun Görkemi
Gökbilimcilerin Spitzer K›z›lötesi Uzay Teleskopu’nun çekti¤i 600.000 foto¤raf›n taranmas› ve 300.000 foto¤raf›n birlefltirilmesiyle oluflturulan bu görüntü, Samanyolu’nun uydu gökadalar›ndan Büyük Magellan Bulutu’nun tüm görkemini sergilemekle kalm›yor, içinde gerçekleflmekte olan süreçleri de tüm detaylar›yla ortaya koyuyor. Görüntüde mavi renk, daha çok orta çubukta toplanm›fl olan görece yafll› y›ld›zlardan gelen ›fl›n›m› temsil ediyor. Bu çubu¤un d›fl›ndaki darmada¤›n
parlak bölgeler, kal›n toz tabakalar› alt›na gömülü s›cak, büyük kütleli y›ld›zlarla dolu. Bu parlak bölgeleri çevreleyen k›rm›z› renk, y›ld›zlardan gelen ›fl›n›mla ›s›nan tozdan geliyor. Görüntünün her yan›na
serpifltirilmifl k›rm›z› noktalarsa, tozlu yafll› y›ld›zlar ya da aradan görülen daha uzak gökadalar. Yeflil bulutlar, üzerlerine düflen y›ld›z ›fl›¤›yla ayd›nlanan görece so¤uk y›ld›zlararas› gaz ve molekül boyutlar›ndaki tozdan olufluyor.
Gökbilimciler, bu resmin gezegenlerin ve insanlar›n yap›l› olduklar› uzay tozunun bir gökadada yeniden ifllenme sürecini gösterdi¤ini söylüyorlar. Resimde toz evrende genellikle bulundu¤u üç ayr›
ortamda da görünüyor: Genç y›ld›zlar›n çevresinde yutulurken (k›z›l›ms› renkli parlak bulutlar); y›ld›zlararas› bofllukta da¤›lm›fl olarak (yeflilimsi bulutlar) ve ömrünü tamamlam›fl yafll› y›ld›zlar›n uzaya sald›klar› kabuklar içinde (rasgele da¤›lm›fl k›rm›z› noktac›klar). Dünya’dan 160.000 ›fl›ky›l› uzakl›kta bulunan Büyük Magellan Bulutu, Samanyolu’nu çevreleyen cüce uydu gökadalar›n en büyü¤ü. E¤er tümünü ç›plak gözle görmek mümkün olsayd›, 480 dolunay›n içine s›¤d›¤› bir kare gibi görünürdü. Spitzer’in oluflturdu¤u görüntüde, gökadan›n ancak üçte biri izlenebiliyor.
NASA Bas›n Bülteni, 31 A¤ustos 2006
