FEN-EDEBiYAT FAKULTESi Y AKIN DOGU DNiVERSiTESi TURK DiLi VE EDEBiYATI DALGI<;LAR

FEN-EDEBiYAT FAKULTESi

Y

AKIN DOGU DNiVERSiTESi

TURK DiLi VE EDEBiYATI

DALGI<;LAR ·

RESiMLi ROMAN

ALi HAYDAR EMiR

TEZ <;ALISMASI

ERDEM ERASLAN

20020531

DANISMAN: Y ARD.DO<;.DR.ALi EFDAL OZKUL

LIBRARY

i<;iNDEKiLER

Onsoz...

1

Dalgiclar/Birinci Mektup ). . . 2 Ikinci mektup.. . . . 3 U cuncu mektup. . . . . . 5 Dordiincii mektup.. . . . .. 7 Besinci mektup... .. . . .. . . . ... . . 9 Altmci mektup... 12 Y edinci mektup... . . . 15

I

I

I

I

I

ONSOZ

Uzun bir cahsmarrun mahsulii olan bu eser, edebi bir tur olan mektup tarzma girmektedir.

Zaman

yil

itibariyle tam bilinmese de ilkbahar aylannm sonu ve yaz aymda gecmektedir,

Mektup karsilikh degil de birinci salus agzmdamyazann kaleminden) ele ahnrrustir.

Kullandigi dil ve uslup acisindan suslu ve alegoriktir. Mektubun yazan Efsun adh bir gene

kiza gonlunu kaptirnus, mektuplannda belirtmese de daha once beraber olan bu

ciftin

aynhk

sebebi verilmemistir.

Yazar, hastaligi nedeniyle yurt d1~111a tedavi gormesi amaciyla gonderilmis, fakat yazar asil

hastaligmm maddiyatmm degil, maneviyatmm yani ruhunun hasta oldugunu her firsatta dile

getirmektedir. Mektuplarm yazilisi zamam ise 10 Mayis, 3, 25 Haziran,1, 11, 25 Temmuz ve

1 Agustos aylanm kapsamaktadir. Yazar hastahgi dolayisiyla gittigi yerde, arkadasiyla

birlikte 91kt1g1 bir sandal gezisinde nisanh gene dalgiclarla rastlasir. Hemen hemen her sandal

gezisinde onlan gorur. Onlann iliskisine, yasantilanna imrenir ve hep kendisinin de onlar gibi

mesut olmasim temenni eder. Lakin bu emeli hep karsihksiz kalnustir.

Mektuplarmm tamammda askina olan olurnsuzlugunu ve ebedi sevgisini rahathkla

gorebiliyoruz, Sandal gezisinde doganm butun guzelligini, asktan yana muzdarip oldugu icin

sevgilisine duydugu ask ve askma karsihk bulamamasi neticesindeki aciya benzetip, kendisine

manevi anlamda aci cektirmesi romamn genelini olusturmaktadir.

Bana bu cahsmamda yardimci olan Gime Milli arsivdeki butun cahsanlara, zorlandigim bazi

terkip ve kelimelerde bana yardimci olan sevgili arkadasim Gulhan Ceran'a, maddi ve manevi

yardimlanm eksik etmeyen anneme, bu tez calismamda Turkiyeden bilgisayanm gonderip,

istifade etmemi saglayan agabeyim Ersin Eraslan'a ve bu tez konusunu secrnemde bana yol

gosterici olan saym hocam Yard. Do9. Dr. Ali Efdal Ozkul'a tesekkurlerimi bir bore bilirim.

I

I

I

i

i

I

Dalgiclar

Resimli Roman Ali Haydar Emir

''Birinci mektub''

10 Mayis

( ... )Day1m; ve beni bu muhtesem yerlere iktisab-i afiyet icin getirdiler. .. Dusunemediler ki mariz olan maddiyanm degil; ruhum , maneviyatimdir. Ezilen , erir gibi sizlayan bu zavalli kalbimi her dem bahar cayirlanmn hava-yi muattar-i $ita pezira edecegi? ... Cimenlerin pay-i agyar altmda sessiz sedasiz muhavvel-i turab olan mini mini ciceklerin, ve derinliklerinde hiiviyet-i nigalum gaib olan mai semalann muressemat-i nur-1 envan, mufekkiremde guya nuru guzin edebiyetle nakisgir hayat olmus, -Bir sima-i me'nusisiyle bilecek mi; ..

Unutarmyorum sevgili Nejatcigim: ve benimle birlikte pervesiyab-i sebab olan bu tab- hayalperestaneme, olsemde unutamayacagim, Ah, isterdim ki sahne-i mahzun mufarakatimizde o da, iki ser sek tahassur doksun. 0 katreler, belki sihhatim icin iksir-i hayat olurdu .. Efsun'Dusunmedi ; dusunmeye tenezzul etmedi ki hasta hasta geldigim bu guluzar meserretin bana karanhk bir sine-i mezar acmak ihtimali var ...

Size hep kendimden , kendime aid mesaib-i tahammulsuzluk tesiratmdan bahs eyledigim icin beni ta'zir etmezsiniz .degil mi kardesim'iBilirsiniz ki butun mevcudiyetimi .. ihata eden o nerm ve nazik tahasisatm bir kere zebun ve musahhan olmusum. A111k m'azur goriiniiz, Hicranlanrm , en aci gozyaslanmla beraber donmege ihtiyacim var.Muhabbet ve subhe . . . iste hayatmun es inkirazi'Bilmem kac defadir gecdiginiz bu yollardan.Onun hatiramzi belki en latif menazirla susleyen bu yerlerden size bahisler acmak zaiddir.Cunku siz

onlardan baska milstagniza.Ben ise zavalh ben.Kendimden baska bir alem temasasina muktedir degilim ki o milstesna levhalann serair dilrubasim tesrih edeyim.

Havas-i mevcudem mu'tal degildi: Goriiyordum getiren, ma'lum, olan revs-i ihtiyatm rey icinde titreyerek kosuyor, ve etrafimdaki manzaralar pis-i nigahimda , zahir olunub silinen bi-esas hulyalar gibi suratle teakub ediyor.Lakin dimagimda onlardan zevkiyab olacak kudret yok . Benim butun emellerim o butun hevasim onunla mesgul yalmz onu goruyor ve yalmz onu dusunuyorum. Bazen a'mak-i enaniyetimde nazik bir serare-i tekbir parhyor; Tesir-i atesinle cismim zerre zerre yamyor ve"ne icin? Diyorum. Beni sevmeyen, beni muhkir goren hakikat-i nasmasi bu kadar derin dusuneyim'Xinun tahsilatmi kendi amal-i seyyahnakimi ile siisleyerek ... Sirf soylememekden bir muhabbet fevkalade hulasa eyledim .... ''

Zan ediyorum ki artik kurtuldum. Ve ilk trenle vatana, size, aileme donebilirim.Heyhat! Bu hiddet hudperestanemde o hissiyati-i ask-i ulviden isyanmdan ibaret degil mi?

Evet! Unutarruyacagim ! Ve isterseniz hevasimi began bu aci kederlerimle sizi rencide etmeyeyim ...

Ikinci Mektub

3

Haziran

Goniilleri, bizim gibi , muteverrim bir askin inkiyaz-i harabisiyle muteellim olan bicareganm bedayi' tabiata ne buyuk ibtilasi var.Muhabbet , hevas-i me'asuniyyeye o derece nezaket bahs ediyor ki bedi' bir simada tehayyul eylemis sa'sali bir zekaya meftun oldugumuz vakit artik ruhaniyetimizi malulu .. ad eyleyebiliriz.

Bilseniz ben geceyi ne kadar severim . 0 nihayet-i gayri meri karanhklar arasmda mufekkirem bir asinay-i kadim bulur. Fersiz kevkebler semi' ruhuma mechul bir lisanm

I

I

I

I

i

I

I

nesayid-i mafeukelhayatirn fisildar.Faikiyyet-i revakdanyla en evvel calib-i intizanm olan parlak bir noktaya baktikca bir yildiz daha gorurum.Sonra bir daha ... ve nigahem o yuksek avalimin temasasinda

ilerledigi

kadar bu uzak yildizlar teaddid eder.

0 vakit uluvviyet ve muhabbetler onunde secdegenan-i hayret olan fikr-i nacizanam cirpimr; Gayn mazbut bir meyl-i tayaranc ile mavera-yi rnusebbehat-i cihaniyeyemizin hevayat-i musteviresini anlamak hevesine duser.

Yine bu semanm altmda , yine bu nucumun sehadat-i munevveresine karsi biz ne bedayi perver geceler emrar etrnistik? ! Balkonda ... bagcede ... derenin gamgamat-i rukudarurmzi, simanm o muthis dideleri hep bizim amal-i mutekabilemizi takdis eder gorunurken onunla aramizda derinligi nisbetinde belig bir sukut , . .leyyale mahsus o sehik-i muhibbiye kansarsk hafif esmerliklerin sine-i tebcilinde uyuyan hissiyat-i safiyanemiz bidar olur. Simdi serin bir nufha-i Nermin saba-i teneffiis -i peri-i leyyale benzer latif bir tehziz cenah ile turrelerini cehreme doker ... Simdi belig bir nemi hazin esef. Onun taze deham biraz acarak ruh-i muhteremden butun mevcudiyetime bir seyyale-i istika uzatirdi . . . Artik bu uzucu mahcubiyetin te'sir-i isyanmdan kurtulmak icin guftesiz bir sey soylenir; Ve bu gI$$-1 mutlak icinde her seyden bihaber, yalmz yekdigerimizin vukuf-u mevcudiyetiyle bahtiyar, ruhani bir safayi sermedinin tekmil-i ezvak sitaretini his eylerdik.Ah o leyyal-i emel tab!

Nicin benden yuz cevirdi ?Hevesiyat1mm en taze , a'mak-i ruhumun en tehi bir zamanda ne sebebden beni sever goriiniib hakim-i huvviyetim oldu?Ben .ask ve alakanm hassaisi guzide maneviyatim hep ondan iktilaf eyledim. 0, sebabmm amal-i vesi' a masumanesi heb benim nazarlanmda okudu. Simdi bu feragat niye? ...

Efsus! Gecelerine mukevkeb. Karanhklar yine sifir-i efza-yi sekun. Simalanna cazib ve bl intiha ... Yalmz ben, bu kasvet-i bahs-i zamir olan rnubhemmiyyetlere karsi bikes ve bicare.Yalniz ben zavalli! ... zavalli ben ...

Gah, deryanm sath-i saf ve takudiyyetine daha yakm bulunmak bulunmak. Heva-yi cavidaniyyesini daha yakm teneffus eylemek uzere kucuk sandahmizla seyrana cikiyorum. Deniz beni korkutuyor. Rihtmun silsile-i nevrini hat-i vahid mustakim seklinde , tatbik silsilelerine gomulurken kalbime garib heyecan geliyor.Oh,bu deniz ! Ka 'rmola ne kadar ezdad , ve tesirata medfundur.Iste rakid, halim ve merin.Fakat bu ruyi haz ibedar sukun altmda dagilmanus kaideler sevk-i cereyan ile sallamyor.Curumemis cildler sisgin ve gayri

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

'

I

muteaffin yamyor.Enkaz haline gelmis sefineler mahvolmus servetler hep yekdigerine bigane, hep kendi aleminde ve hepsinin fevkinde peresdide ruhumuz bu hareli deniz!

Acihyoruz .. Her nevazes-i mukazzafimiz sadr-1 esmerin deryada leyyal-i muzlimeye mahsus bir ceriha-i nevrin acarak daima acihyoruz.Sonra ben bedayi-i kainata meftun; refikim , kiirek cekmeden yorgun, diimeni, kurekleri birakiyoruz.Simdi bizim serseri teknecik sulann .mensezimiz matimi merak etmis bir cesetavi camidle suruklenib aheste giderken, ben.jrefikimin havab-i mefturuni nimelvesile ad iderek butun ruh-1 teecassukanmla mafevk-i hayalete yukseliyorum ....

Iste boyle .. Kainatm semt-i amikina kansib ondan daha Samet bir vaz-1 hazin agu~unda kimbilir ne kadar acihyoruz.Nihayet o nageham bir lerzis intibaha ile mahsusundan, gecenin bu los ratibmdan ve daima korkarak sevdigim bu durgun sulardan o yanub gorenlere sanhyor.Simdi Racid .. ! Mukavvitatm tehhicat-1 neym-i ve daima korkarak sevdigim bu durgun sulardan kaciyoruz,

lste

bir gunluk hayat-1 merizanem.

U

ciincfi Mektub

25 Haziran

Beni af ediniz sevgili kardesim. Adab-i muhabereyi bana unutturan su: terbiyem degil.Sevk-i askimdir.Kalemin hakimi ben olsaydun yazacagim (mektublarda biraz da sizin icin hasr-1 sutun eylerdim.Heyhat ... Degil mi ?Hissedilmi~ olanlar asla )unutulamaz . Sizin, o gorunmek istediginiz seyleri evvelki mektubumda bildiremedim, bu dogrudur.Sahaif- i maziyemi birer birer acmak isterdim.Fakat hal-i hazinmm isyan-1 tefekkurati icinde makabli hayatuna ferceyab rucur olmak ne kadar muskul ?! Sizin emel-i safinizle istirak (ederek istiyorum ki, gozlerim hal-i hazir hayatimm elvan-1 atesbanyla tenciyab olmadan mazimin o bifer, lakin sefik, Masum hatirat-i medfunesiyle konusayim: Simdi karanhk ve perisan olan

i

Ii

makbere-i sermedi karara gormedugum muazzez vi.icudlan birkac saniye ihya edeyim! Ve mevcudiyeti maneviyyemi irca' ederek o hava-yi sekerin sabahmda biraz museffa teneffus edeyim. Ah! Simdi ki tesiratm evvelki tahsisata karsi ne gecilmez bir sedd-i mumanati var!

Bir aksam tenezzuha-i bahriyemize biraz erken baslarmsdik. Mutadiyarmz kadar acildik. Sefinelerin arasmdan vakur ve aheste o reftar-1 hireman ile geciyorduk. Hep geldigi yerlere bakdigindan, ara sira omuzlanm cevirmege cahsarak onunu gormek isteyen, refik-i seyranemin ~ayretlerine ragmen dumeni bir dalgic sandalma dogru kiralim. Sevimli filikamiz mai sularda hafif bir diimen suyu yaparak o buyuk sandala takrib etti.

Simdi hos fakat gayri mamul bir levha-i muhib bir kafa 91kt1... Karsismda bulunuyorduk: Boyah.Metin sandalm sag tarafmda denize ,tic; ayak bir merdiven uzatilrms: Arka tarafmda teneffiis makinesi yerlestirilmisdi. Kurekciler .isarete muntazirfBasda iki gene, uclan a'rnak-i bahirde garib olmus iki ipi muhafaza ediyorlar.Merdivenin yanmda teneffus borusu da muhtelif ellerle tanzim oluna oluna oraciklardan denize iniyordu.Bu levhada nazan hayretimi celb eden sey, makinenin Dilruba bir kiz tarafmdan tedvir edilmekte olmasiydi. Durmak dinlenmek bilmeyen narin kollan bayti ve emin bir sa'yi muferatla Bila Tevfik o kucuk carki donduruyor. .. Bu tab-1 fersa isin bar-i tazyikine karsi Behic ve Sadan terliyor, fakat arams1z, futursuz mutemadiyen cahsiyordu. Filikarmz biraz daha yaklasti,

Merdivenin yanmda denizin cazib-i derinliklerinden aynlan kerivat-1 havaiye biri birini miiteakib yiikselerek sath-1 maiye gelince dagihyor. Bu vecihle o kiiciik safhada daimi bir galeyan-1 meshud oluyordu.

Nefes borusu sandalm kenan imtidadmca seyrederek dalgicm ka'r-1 deryadaki hareketini takip eylemekte idi. Kiz, yine catsiyor, ve lahzahk tevkifinin ne vahim bir netice hasil edecegine vakif bir tavr-1 alicenabane ile asagidaki bi-careye taze hava sevk ediyordu ...

Bilmem ne oldu! Ipi yavas yavas cektiler; nihayet ici parlak seylerle dolu bir ag geldi. Guzel kizm taravetli ruhsan yinelesti. Siyah ve muthic gozlerinden atesin bir tabes-i istiyak dokuldu. Butiin asabiyet-i ihtiraziyla carki biraz daha bati ve emin tedvire basladi. Ve tenefiis borusu da ihtiyat ile cekildi.

i

i

i

i

i

i

I

Sakm sulann merdivene karib sathi lama nesar harelerle dalgalandi. Demir rnigferle

miicehhez bir kafa 91kt1. Sonra iii omuzlar, vahsi eller, yanm bir vucut muhaffef-i sudan zahir

olup merdivene sanldi,

Simdi seri bir hareketle makineyi baskasina tevdi eden kiz bu vucud-i muhabbet

V

resane atildi. 0 demir bashgi cikardi.Oh! bu muhaffaf bashk Veniis'iin bir setide-i ruhunu

ihtiva ediyordu: Taflane handelerinin nekat-i maneviyeti isitilen miiltemi ' nazarli gens; ,

narin, ter-u taze bir sima, butun mehasin ve cildiyle uzun saclanni nasiyesinden silkerek guzel

kizin cehre-i mustakina egildi.Sonra o matra bas.Venus'un sadr-i teslimkanna istinad

etti.Dinledi ve diklendi! 0 kalb. 0 samaya suphesiz en miiessir mesayet-i hicran okudu.

Mesud bir cift! dedim: Ve bir de kendi hayat menkesrimi dusundum ... Yine nicin?

Nicin? diye feryada

basladim,

Evet, nicin? .. Bizim telakki-i bahtiyaranemize kim mani

olacakti?

..

Dordiincu Mektup

1 Temmuz

Size nasil tesekkur edeyim

.. Hayat-1 magmum askmun tahyizini, takviliyetini,

sebabiyetini bildirmek benim icin saadat-1

maziyeme ricat demektir.Mektublanrm okudukca

ne kadar nahemvar bir tarik-i istifnake siiliik etmis bulundugumu anlayacaksimz, kabahat

benim mi?. diyeceksiniz ki ben bahtiyarlignru kendi ellerimle itiyorum. Fakat miisade ediniz

azizim.Refte refte acngirn bu sikeste meal sahifeler size gosterecektir ki saadet bizi bekliyor:

Cazibeli nazarlannda arzu-yi davet okunuyor; Kemal-i surur ve muhalesetle ona yaklasiyoruz.

0 vakit bizden kaciyor , uzaklara ... ta uzaklara gidiyor ve benim meri bir nokta-i baide de

yine bizi bekliyor! Bu isve-i nazaniyla bizi askm ebediyetlerine rehberledi; Orada da

birakmadi. Daha kim bilir nerelere sevk edecek? ! ..

I

i

i

I

I

i

i

i

i

i

i

i

i

i

i

i

i

Ii

Ben sevdim , fakat itirafi izzet-i nefsime yediremedim! Belki o da benim mevkiimde bulunuyor! Fakat iste bir levha: Ne izzet-i nefis, ne kibir sevda!.. Hep sakat ask; seraser bir sevda asikar!

0 dalgic nisanhlan artik ekseriya goruyorum. Onlarm temasasi, saadetleri bana masum ve nevsin avunrnasi ettiriyor. Kendilerine karsi gittikce daha merbut bir alaka-i vicdaniye-i perverde ettigimi anlaymca guzel kiz bana dest-i muveddetini uzatti, vc israr-i garrarrum acti.

Bir eliyle pirinc carki ceviriyorken nazarlanm da Adonisi'nin nisane-i hayat ve hareketi olan ince boruya, ve onun en hafi ihtizazatma nasb ederek nasil sevdigini .. ne kadar sevdiginil. Ne zamana kadar sevecegini , hepsini anlatdi.Sozlerinin kalbimde actigi derin ve eceltak yaralan gormeyerek hafif, atesli o savt-1 temriniyle sahaif rakik sevdasim birer birer cevirdi.Ve beni kendi pur sefide-i ruhuna takdim etti ...

Bir silsile-i muhasene -i merbutinin isimlerini bilmeksizin mueddasmdan mustefid oluyorlardi. Aralannda agbirar, serzenis hususuyle tekebbur ve teazzim yokdu. Nadiren miikaleme ederler. Her vakit siiknana biri birinin cehre-i bediini temasa ile istigraka dalarlardi. Sevda , bu saf gonullerde pek erken tecelli eylemisti.Bu guzel gene; daha biraz bu yuk bir cocuk iken kiicuk bir kizcagiz olan Venus' e her tesadufunde kendisinde garip bir mahzuziyet hissedermis.Kiz , bu hissiyati anlamakda gecikmemis.Pek kucuk, pek masum kalbinde bu mini mini delikanhya bir cay-1 kabul ve muhabbet hazirlarms.Bir gun Venus cantasi elinde mektebe giderken, refikalan Adonis'e "Seninki geciyorvdemisler.Baska bir gun yine onun yanmdan gecerken iri gozleriyle Adonis'e bakarak kucuk kardesine hitaben "Koske gidiyoruz, Adiyo! "diye ilk hicranmm alam-1 kalbiyesini ifsa etmek istemis.

0 zaman delikanh basmdan serpusunu cikardiktan sonra ! , kmk bir rom sisesiyle nisanhsirun izahatma ilave etti:"Ben onda latif bir tekayyudmaderane bulmustum.Kendisini guya evvelden beri tamyor gibiydim! Kucuk kardesinin elinden tutup onu dusmekten, camurlara basmaktan oyle bir muhafaza edisi vardi ki o cocuktan pek pek iki bucuk parmak buyuk olduguna inanmayacagim gelirdi."Burada ikisi de handan, busecin oldular.Ve sonra Adonis'i ,daha sevdavi bir hal ile :"Bazan , dedi elinde bir seyi oldugu halde ona tesaduf ederdim.Yiiziime matuf gozlerinde biitim mana-yi mevcudiyeti okunacak kadar dikkat eder, ve nihayet gozleri gozlerimde , ayagina bir tas iliserek sendeler, elindeki duserek bin parca

I

I

olurdu!.. "Venus 'un eli, yine bir gill tiramyla onun agzmi orttu, serzeniskar nikahiyla

nisanlisim ihata edere cevap verdi:"Ne kadar rm himmetsizdinl'<Yuzune baktigim icin

yerlere dustugumu gorurdun de beni oldurecek gibi siddetle gulerdin.

"Gozlerinde hazin bir

dolgunluk vardi, Fakat o bahtiyar yaslar akmaga vakit bulamadi.

Ben , o levhaya daha ziyade bakamazdim ve artik onlarla hem dem olmak curetine

I

malik degilim.Fakat hatir etmede bu dalgic nisanhlar en mualla bir levha-i sevda olarak

· -

ebediyen payidar kalacak.

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Biz de boyle bahtiyar olamaz rmydik? ..

Besinci Mektub

11 Temmuz

Evet. .. ve bilmem haksiz miyim; bilmem yalmz erkekler mi, hayatm hep tekrardan

ibaret bu muternadi nizamda yalmz, yalmz erkekler mi haksiz. Guzel bir endam, zayif bir

kalp; sonra kadmlar. Ciddiyetimin nerede bitip askimm nerede basladigina vakif olsaydim

belki kalbimi sikar; henuz acilmak isteyen o cerihayi ortmege , basnrmaya cahsirdim .. Bu

oyle bir ruhani bir tevali-i hissiyat ile miiteradifdi. 0 kadar gayr-i mahsus bir hiiviyet latifesi

vardi ki ne onu bilmek , bilmege uzanmak ne de orada , o nokta-i tecellide tevkif etmek kabil

degildi.

Birlikte dogduk , birlikte yasadik ve bilmem birbirimizde ne akla gelmez mehasin

bulmustuk, Herseyirniz bir meziyet daima bir tekabul-i ibtila ahangiyle kanstmp bu

muvafakiyetden sermesar ve mahsuz gorunmekten de ayn bir zevk-i ebedi alarak hayatlammz

oyle kansrms, oyle bir vucud olmusduk ki bir an sahsiyet-i mahsusiyemizi dusunmeye mecbur

olacagimiz ihtimali tahakkuk edince, bu bir olum, ah,hatta hicbir umid-i necat, hicbir ferda-yi

uhrevi ile tenvir etmeyen aci bir olum oldu.Ben onda , o bende o kadar uzun yasadiktan sonra

bu rucu ; maneviyetimize pek ag1r... hele benim zayif ruhumun tahamul edemeyecegi

derecede agir bir darbe-i mucazat idi

.. Lakin hata etmemistim; Ve ararruzda hicbir mani

yoktu, yalmz izzet-i nefis!

I

I

I

I

I

I

LIBRARY ~

0, her vakit neticesi tekebbiire, daha sonra zillet-i perisaniye cikan hiss-i garib~~I/~~\>' ne tatli baslarmsti.Rabitanuz her saat yeni kuvvetlerle bir kat daha bizi bir viicud ederker1 araya muhabbetin ihale eyledigi ihtiraz, ve tereddiit, buyuye buyuye bir sekl-i mahsus almasaydi; Biz daima hep o safiyetle hep o ask-i mesturiyetimizle asina, oyle kalsaydik ... hep oyle ... mesela ~u mesud dalgiclar gibi ...

Aksamin mugabber bulutlu derin simasma karsi daima donen bu kucuk daire-i hayat; denizin gittikce golgelenen serair-i perver galgalan altmda o vucud ile mutehalik ve meshur, bila aram cahsan bu kizcagiz arasmda ne kadar ciddi bir rabita-i gram oluyordu. Biri derinlere

I

dahyor, her seyinin oldugu o mezar bi-intihadan hayat cikanyor; ve o vakit oteki, nisanhsmm idare-i hayatmi o kadar mustesna bir hiss-i tehalike yedd-i ihtimamma ahyordu ki, asagidaki,

I

bu devasiz , bu sevasiz, yahud hevasiz bir sema olan bu mavera-yi emvaca auldigi zaman kendisini en hayat arttmci hevalann , ruhlann , ebediyetlerin amakma hulul etmis

I

addedebilirdi.

I

Bazi aksam , artik pek ahstigim denizde , guzel dalgiclan bulamazdim, o vakit biitiin hicranlanmla yalmz kalmis olurdum .. Sihrinin semalarda, damagnrn yorucu, mest edici bir

I

nihayetsizlik vardi, vakit sularm hicbir tarafmda bir nur, bir lem'a goriinmezdi. Ufuk , biitun etrafimda bir daire-i zilal-i muphemiyet cizer; ben bu hatt-1 gayr-i mahsusu gozlerime ve en

I

uzak karanhklara aym zamanda merbut gorurdum, Y almz bir cihet , artik bize pek baid kalan nhtun ciheti sanki bir nur ab-1 Nermin ile bakirurdi; sehrin sema-yi esmeriyetine beyaz, hafif

I

I

I

I

I

I

I

bir toz serpilirdi .. muhitimde yegane eser-i hayat o nur-1 hakikatden ibaretti.Evet , oyle bigane.oyle yalmz ... o semanm altmda , o denizin ustunde o guzel kadar yalmz ... Ve kendimi filikamizla birlikte gibi hicbir tarafa temayul etmeden durgun sulann ihtimam-1 lakaydma terk ederek, sandali, sandalciyi, geceyi ve muhitimi hatta mevcudiyet-i halarimi busbutun unutarak oyle bikeslikler gecirdim ki ... bu kalb ne? Bu rabita-yi maneviye ne?

Belki aldamyorum, belki bu siddetli rabita cumle-i asabiyenin elim birer dai'fidir. Hatiramzda

nuBilmem

ne kadar cocukduk ve Gunes natavan agaclann , lerzestar kutlelerini penbe bir nur-1 seyyal ile orterek aralannda kendisine bir lane-i istihaarat anyor iken sizinle kol kola o bildiginiz hayaban icinde geziyorduk.Butun ruhlar, sanki bir mateme hazirlaruyor: Bir sukun -1 maksi cabeca tabiati dolasiyor. Renksiz bi hayat yapraklan titreye, titreye dokiiluyordu.. Vatan cidden birkac kus uryan dallann birinden otekine atihp her darbe-i

I

cenahlarmda uzun bir silsile-i evrakm bitab ve lerzistar sukuk etmesine matemku otusuyorlar., Afitab, o da mersiye-i ekvare uzakdan istirak etmis agliyor; Hicbir sey bu nesis-i tabiata lakayet kalmiyordu, her sey hazin ve bihayat yapraklar, titreye, titreye dokuluyorlardi. ... Oh pek sevdigim bir vucudun firas-i ihtizan yanmda kadim agaclann bana dogru uzanrms kadid

I

ellerinde hayatm vapesin bir ra' se izmihilalini gormek icin acilan gozlerim . U zaklardan, ta a'mak-i nihan mevcudiyetimden ruhuma bir buse-i keda atan o Nennin ellerin bu kadid eller

I

gibi, yavas yavas ganude-i renk-i memati oldugunu goruyordu. 0 vakit miinkesir kalbimde bir ukde-i buga coziildii; Agladim; Ve; sizden gizlenmeleri bir emri nafize gibi izzet-i nefsimde

I

istenen o masum katreleri size gostermemek icin uzaklara , odama kadar kacdim. Ve danlmis

, simamzi bir daha ferda-yi izdirabimda gordum ...

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Yine baska bir gece yagmurdan evvel balkonda idik. Samet ve zulam-1 kainat her an artiyor. Nehrin uyuyan sathi ustunde muphem mechul kanatlar ucusuyordu, Sizinle ben birbirimize , biraz daha sokulmus, nefeslerimizi imtizacmdan muzdad olan hayif cesaretinizle , karanhk ufuklann nihayetlerine ani ve gayet zayif iltima' eden hutut bir kiyye ile sararrms fakat hala giilen cehrelerimi bir kere daha gostererek ve birbirimize biraz daha yaklasarak sessiz mutefekkir balkonun koseciginde tabiatm kim bilir ne kadar felaketlerin hadvesine bais olacak bu siikunetli hazirhklanna vakif ruh ile museddik . Asumanlar miinhedim ve birbiri ustune yigilrms gibiydi.

Zir bayi temasarmzda sehrin sealver semasi yorgun mamafi yine pur hayat, o heyecan mu'tadi icinde dinleniyordu ... Bir ses isiddik, ve birden ikimizde ona kosduk. 0 ses bir cift guvercinin feryad-i meyusu imis; ellerimiz boyunlanmiza dolasrms , sizinle ben sine besine-i masumiyet o teraneyi dinliyorduk. Firtina yaklasiyor, ara srra ellerimize soguk, miihemil katreler dokiiliiyordu, Biz butun o tehdidkar alametlere bigane yalmz, olumiin, tahribatmdan kurtaramayacagrmizi o mini mini vucudlan feryad-i me'yusi icinde yasiyorduk, Nagehan,bir sirare nereden geldigi anlasilmayan bir ates kazayi tutusdurdu. Muhitimizin her zerresinden bipayan denizler tugyan etti. Her koseden bir yildmm her taraftan gulgule-i asuman efgan tasidr.Arnk biz o hava-yi muharebin uzaklanna kacrmsnk. Nihayetsiz zulumlerin arasmda miitevali ve miinkesir kivilcimlar uzamyor ve her defasmda muhib ve lerzeresan-i tarakalarla kansik yeni bir tufan-1 kiyamet bosaniyordu. Butun bu rnuttefik dehsetleri gorememek icin simsiki kapamis oldugumuz perdelerin arasmdan, cocuklugun vesvesekar ve mutereddid endiseyi istifarmyla simsekleri goruyor, titriyordu. Fakat yine bakmadan men' nefis ediyorduk.

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

1

I

Yagdi. Gi.irledi. Sonra kesb-i heft etdi ve biraz sonra bu burulmus tabakat-1 hevaiyyede bir sikaf-i tesamih acildi, Oradan kamer ve tedricen baska yildizlar iltimai yol bularak o muhlik yaz yagmurundan sonra . Nihayet mi.inevver ve asude bir yaz gecesi sahne-i temasarmza avdet eddi. Gonlumuzde nihan bir endise vardi. Y ekddigerimizden bihaber o bir cift kuscagizi aradik. Mahitabim envar-1 behicesine karsi orada yikilnus bir lane onun ustunde bikes bir yavrucuk! Belki o mesud eslerin nasilsa bir hayat kalan bir teki, aci

act

feryad ediyordu; Kendi yalmzhklanna, kendi oksuzluklerine aghyordu.

Biz de agladik .Iste simdi agliyorum ve oyle bikes gecelerinde kendime namutenahiligin karanhk agusuna bi ihtiyar ativerdigim zaman yalmzligimda bir cihan-hazin ve gam acihyor! Herkese hayat bahseden bu sihhi yerde ben boyle mi bu dusiincelerle mi iyi olacagim .. ?.

Altmci

Mektub

25 Temmuz

Hastayim hicranzedeyim ...

Halbuki butun asklan, sohret leri, saadetleri ile beraber hayatirmz nedir? Hakir bir su'lc, ve sonmesi icin hafif bir nefes! Hayat icinde o pek dar sahnede ne kadar naciz olmaliyizki onu buyiitiir kendisinde ulviyetler , si 'riyetler tasavvur eyliyoruz? Biz ki muhayyelimiz cihanlarla dolmayacak kadar vasir olmak iddiasindayiz! Bununla beraber o maholud sey icinde rengin ve cidden nihayetsiz bedialar miindemic ; olanlann seyr-i mulahatlanyla yasamanm aciliklanm onunde biliyoruz.Fakat bizzat o telahhii muammeriyyet -i mundefi olmuyor.Giram-i ihtisasanmiz, hie bir vakit o zehr-i emel fersaya sehid smh veremiyor said halimize kail oldugumuz zaman esbab-i musariyemizi biraz ciddi dusunsek o sebeblerin o muserretlerin ne kadar bi esas oldugunu goruruz. Ve mebna-yi zerin-i saadetimiz semegu oluyor. Y asamakdan maksat nedir?

Onu o kadar filosofhane dusunmege muktedir degilim; bununla beraber goriiyorum maksad , sahsa gore degisir. Mesela biz ! Mesela su dalgiclar! Bize muhabbetimiz icin kibr-i

nefsimizi feda edememege mahkum; Bu derece ulvi olan askimrzi izhar edersek sanki o mi.imtaziyet, serab olacak. Iste sevdigimi his ediyorum .Lakin hissettigimi soylemiyorum.Onlar samimiyetlerini fedakarhklanm gunde yuz kere isbat icin daima vesileci. Gecen gun, yine bi't-tesadi.if, belki bilaihtiyar, 0 mesud arkadaslanma kosdum. Ve biraz onlann feza-yi saf muhalisatlannda yasadim. Ve nevsim, butun bana musterek emellerini acdi; Butun menakib-i sevdasnu okudu.

Muhabbetleri ne kadar bi haberane baslannsdi, tibki bizimki gibi. Sonra o bihaberlik, birgun pek tatli bir intibah-i a$1kane ile arz-i hiiviyyet edince guya kalplerine bir berkan-1 tehyic-i feveran etmisti. Artik kendilerini o cereyan-1 latife terk etmekde hicbir beis gormemi$lerdi.

- Diigiin ne vakit?

Diye sordum. Gen9 kiz ufuklarda bir cayi saadet arayan biraz daha suzerek:

- Kim bilir! dedi ... Boyle calisa cahsa ev parasi biriktiriyor; Koyun tenha bir sahilinde arsamz var; oraya soyle yuva kadar bir sey kurdukdan sonra ...

Ve sonra simasi kizamus, mahcubiyyetle biraz daha guzellesmis, ilave etti:

-Evimiz, ilahi kus yuvasi gibi olacak yesil agaclann ortasmda; ve deniz. Acacagumz bir kanalcikdan gecerek onu ...

Oh, baskalan gibta edebilir; fakat benim icin hased olunacak bir saadet.

Bize gelince: zekasi o kadar parlak ... Muhakemesi o kadar mi.inevver. .. vicdam o kadar saf idi. Olurcesine

sevdigim

lisammdan mae'da her azvim tarafmdan

ayn

ayn, titreye titreye efham olunurdu; Nasil oldu da anlayamadi! Kalbim mi, bu tegafil , butecahil onu belki kendisinden daha iyi tamyan bir kalb icin sayan-i itimat olsun?Ve mademki bilemiyordu; Nicin iizerimdeki nufuz-1 maneviyesini tam sirasmda bana ihtar eder; Oyle derin ve manidar ,beni bir agu~ nur-1 intizar icinde bahtiyar ederdi? Nicin? Madem ki anlamiyordu ...

Unutabilir miyim zan ediyordu?

Bir emeli, bir emeli, bir temennisi nice mumku ni.i'l-isaf olmak icin yalmz, ma fevk-i miilkiyetime kadar o nigah sevdakan ile murafik bulunmak, kafi idi.Buna bilmeyerek mi beni lerzan lerzan ifa-yi amaline kosduruyor.Bir bakisla yalmz o sen ve miitefekkir bakisla her

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

seye munkad ediyordu? 0 nikahm ruhumda ki tesiri fikr-i ferasetini bilmeyerek mi? .. Heyhat !En muhtefi bir emel-i didelerde okuyan, en kaph ve muamma-yi mubdeinde kesf eden! Ah! Hele benim butun muhakemati perisarurm benligimin her nasiyesinde bir kitab-1 kusad: meali gibi hanifane bilen oyle ulvi bir zekaya heval . Nasil olur da bu muhrib-i sevdayi, bu dilsiz su'ule dilleri gorernez? Nasil olur, madem ki o derece zekidir? ...

Oh, ne kadar sevdim; ve soyledigime ne kadar emin olduml Ask, ask ... ben o muhit-i muhteseme karsi cerr-i mesarrem ; ancak bir muhabbeti edebiyyet kadar biintiha .nihayetsizlik kadar mubeccel, bir kalb-i nevzad gibi lekesiz , afif Ve iste bu kadar.Ask degil, cunku bizi yikar, oldurur, muzab eder. Onun tesiri de unvam gibi muharrebdir. Biz de ona mukavemet yoktur. Bizim icin sevda, askm naciz bir sakird-i nubavesi !

Iste

o da bizimle unsivet edemiyor o da hakaret ediyor. Bunin bedayiima fevk-i'l hayati bizim izzet -i nefsimize karsi pir-i aciz ve izdirab ve ricat ediyor. Nedir yarim? Bu her biiyiikliikten daha biiyiik izzet-i nefis nedir? Ve ne icin onu yalmz bana karsi kullamyor? Ben ki onu suphesiz herkesten ziyade takdir ediyorum.

Simdi biraz da hitabim sizedir.Ey benim insafsiz namzedim! ister m1s1111z ki bu muhabbet , bu artik muhabbete de benzemeyen ibtilayi mukaddes , bu cennet-i vahide-i emelfeza, yavas yavas, yahud, nagihan bitiversin.

Artik sizi sevmiyeyim? ..

Ister rmsimz: huzurunuzda, maliyatimzi, bihakki takdir etmis, takdir ve tahsini kendisine ali bir meftuniyyet bahasma gelmis; Nazarlanm tesrih etseniz hep derinliklere, ulviyetlere mutafiz bir nur-i hayat baha-yi rest-i vucu ile sayedar, oyle ki bir hifre-i sekbun nazarlarda size karsi bir hayal-i secdeyan var! Karanhklarda, gayr-1 mazi Kehkesanlarda revenkdar bir hayali cakerin.. Bir hakir.. bir kole . . . oyle bir sey ki maddi degil; Ve golgenizde bir cayi kabul istemez, isteyemez ... Belki bir zan! lakin belki bir mana! Fakat hep hakikat. .. barika nisar, lakin naciz dogrul

Gryabiruzda , sizi kendisinde yasatan ;siz mevcud degilken hatta siz olseniz , bu ruya- yr kabilden bidar-i hakikata uyansamz bile, sizi kendi hayatiyla yalmz kendisi icin ihya eden .. iste sizi takdise sitaban bir ruh, evet. ister misiniz , artik sizden ferag olsun? ..

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Ah, evet demeyiniz ! bu sizin icin hie , o kadar taciz .. .lakin benim icin her sey o kadar kiymetdar ... 0 muhabbet size bir sey ilave etmez.Lakin ben ikmal eden odur: ister misiniz ki olduren de o olsun. Muhabbet gida-yi ruhdur; Gida ruhu oldurmez, onu sani temdidi hayat olmalidir. .. Muhabbet hayat-1 kainarur.Masumlara cellad ; olmaz.Onun vas'i fazilete tahdid edilmistir. .. Dolayrsiyla siz ,bizzat kendiniz kursun gibi itlaf icin degil takdir gibi bedbaht etmek icin degil.ecel gibi oksuz birakrnak icin degil.Makber gibi furkat dusunmek icin degil, degil, degil.i.Siz, ancak, elmas gibi kiymetbahs olmak, peygamber gibi bahtiyar etmek, emel gibi uzlet vermek, hecle gibi vuslatbas olmak icin halk olundunuz.Nihayet ister misiniz ki bir melik bir 'ifriyet olsun?.

Oh, hayir deyiniz!Size yakisan odur; Yasatmak, bahtiyar etmek.Ve zaten bi't-tecrube eminiz: Bu sevda-yi garib ne benim icin zaiddir. Ne sizin icin noksan! Size acilmaz bir kitab; bana dokunmaz bir mesur.Sizemazlum bir mazi; Bana miinevver bir istikball Size , faidesiz bir dusunce.Bclki o kadar da muhim degillfsana , sehir tersan bir gencine ; hatta ondan da giran kiymet!

Y edinci Mektub

1 Agustos

Doktor dun, ber mu'tad beni uzun uzun muayene etdikten sonra , ''Pek tuhaf , dedi herkes buraya fena gelir iyi gider; siz ise .. "Kalben aci aci guldum. Evet , ben ise ... Lakin benim iyi olmak ihtimalim nasil olur ki zaten kendimde hicbir fenahk tasavvur edemiyorum. Orada eski yerimde kalsaydim, kim bilir bana duzelir ma'anen kesb-i afiyet eylerdim. Lakin burada bu hep ruhumdan ayn dakikalanmda ? ..

Daha ziyade duramayacagim.Son darbe ne kadar tahammtlkinm varsa hepsi harab eddi. Dunyada imkan-1 sa'adetin ademine artik katiyyen kani oldum.O dalgiclar , o bahtiyar bir cift kus, vaktiyle beraber seyretrnis oldugumuz firtna netice-i semeti gibi , bilseniz nasil perisan oldular! 0 saadet yuvasi semavi emeller nasil ser nigun oldu ....

-Bu sefer dernisti, Kie kameresini gezecegim, Gorseniz ne tabii kabristan.

Onlan ilk tamdigim yerde bir vapur batmis. Son defa kendilerine mulaki oldugum vakit, rnagruk sefinenin enkazi mesturini geziyorlar.Fahri ediyorlardi.Ne kadar idi bir samimitle sukun ikdami icinde refik-i azizini canlandmyordu.ip yine ince ince seyrediyor gayri kabil ta'adad-i hava kabarciklan rakid-i rek sath-i madde infilak eyliyor ve o dasire-i gulyan cabeca geziyordu.Veniis:

-Bilseniz , diyordu. Neler cikardik. Bu koca geminin ne kiymetli ne hazinelerini kesfettik ... Sonra bastakilere hitap ediyordu;

- Dikkat ! iskeleye geciyor. ..

Sevgilisine, sevgili odun isine boyle pek madarane takideleri vardi.

-Memnu musun , dedim. Hayatiruz arasmda o kadar derin bir ucurum var! Sen daima sevin iistiinde, o her vakit deniz diplerinde! Fakat dedi. Biz daima birbirimizin kalbinde!

Oh daima, yavrucaklar daima bahtiyar olun bu sizin hakk-i sarihamzdir.

Birkac kere gens; , o mehabetli ba~1111 sudan cikardi, Bir seyler getirdi. Yine daldi. Tekrar o ka're-i napabe inerken:

Ve indi. 0 pek tabii buldugu kabristam gezmek icin karanhklara, oliimlere indi. Kizcagiz, benim daha ziyade kendimi , kendi ihtimal-i ikbalimi dustmen bir aderane nazarlanm karsismda eski faaliyet-i mukademasiyla cahsmaya basladi.

Oh kendi ihtimal-i ikbalim! Hayir, kendi inkiraz-i alemim! Semanm, denizin ve karsimdaki levh-i saffiyyetin nihayetsizligine karsi yine her seyden tecrid eylernisdim. Onsuz ben ,sefil!

Beni hayata biraz ismdiran .. begahiyyet -i ictimaiyyeyi biraz sevdiren kendisiydi. Evvelce bu zemzemat-1 beserriyyete ne kadar bigane idim! Kendimi ne kadar oksuz, gayri iradi atihvermis oldugum bu cihan-1 garip icerisinde ne kadar bikes bulurdum. Ve o, en ziyade benim meyl-i inzivarm seviyor gorundu ...

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Hicbir seyin bence kiymeti yokdu. Bir ben vardim , Hayalim icinde basardim. Cemiyyet-i medeniyye benim icin, bir manzara-i ma fevk elvusul idi. Ona karsi hicbir emel-i muvanesetde beslemezdim ben bir alem-i tecridde idim, demek ki bahtiyar idim !

Lakin hayir, bahtiyar degilmisim, 0 , bana isabet etmis idi ki insanlar dunyaya yasamak ve olmek icin gelmemislerdir.Ve hence fikrini tecil etmis onunla mizac olmusdum. Ahlakim muteali tahayyulatim malikane idi. Ciinkii beni dembudem kerive-i beseriyyetden baska bir merkez feyz-i ruhaniyete cikanyordu, Diinya munis insanlar kamil, hadisat-1 kevniye zevk-i ifsan idi .Nasil yasadigimi hissetmiyerek, bir havab-i zemin-i istigrak icinde bir server idim.Hele o yammda iken, hele yammda iken, hele o ruhurnun en bildigim bir nokta-i ternlikinde iken!

0 levh-i zerin hayat silindi.O meclis-i periserver dagildi.O behiset-i muhayyel haksar oldu. 0 oldu; ben oldum; Hayat-1 Umumiye oldti ... Simdi, her sey yasiyor: Sefalet!bilrniyor rnuydu, onsuz ben sefil ! .

-Ne dalgmhk!

Gunes , mevkii tevazu'na imnek uzere idi. Venusiime cevap vermek icin gozlerimle ufuklardan istirndad eyledim. Herseyi samet , ve bana bir serruste-i ati vermemege muttefik soyle sudan bir sey olmak uzere,

I

I

-Dusunuyordumki, dedim, benim de bir nisanhm vardi. ..

Giizel deniz perisinin cehresinde gurubun sihab-i atesine mukabil bir harnarat-i hicab ucdu.

-Ya! dedi. Simdi ne oldu?

Evet simdi ne olmusdu? Gayri ihtiyari: -Bakmiz dedim.

Cigarami yakrrus oldugurn kibrit havamn olum sukunetine karsi kesayisle parhyordu.t Yaloruzljihtanna masumane inkiyad eden o bakir nazarlarm onunde , bu naciz kibrit , omuzun , o muhtesem ser ihtirakiyyla , nagiham bir temas uzerine gayr-i iradi bir cazibe-i husn-u aska tutulmus mekanetsiz golgeler gibi, tasali bir tab-i nim-i magrur ile yanrmsdi. 0 parlayisda aci bir felsefe-i hayatmimdemicdi. 0 miihella bas karardi; 0 latif

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

pereta natuvan kaldi. 0 mevzun kamet bir olum irti'asiyla bukuldu; ezildi; simsiyah oldu simdi elimde soguk bir mevta vardi. Bir an evvel mezin katularda mahzun bu nazenin. A111k atilmah, cunku nemli, ezilmeliydi. Attim, ve gasub bir isabetle cignedim, ezdim.

0 artik bir zerre, bir kul , aciz bir hie olmusdu ...

-lste ,

dedim. 0 da benim kalbimle boyle oynadi. Herseyden evvel bir temas-i nagihamyla yakdi; biraz muddet. Bicareligimle eglenen rikkat-1 hissiyatimla ferihyab olan merhametsiz felsefesine taban onunla mesgul oldu. Kalbim ezildikce o, giildu! sonra birden ativerdi.Efsus! Kibrit soner; lakin kalb mzdome'l -hayat yanar; Hatta onu yakanda sonduremez!..

Venusun kollannda mamul etmedigim bir bittabiyes gordum. Dusunuyor gibiydi. Ben de, o da birinci defa birbirimizin gozlerinde yasadik. Onda mecruh, elminan? Bir feryad-i sakit vardi, Kadmligm ince bir his sine dokunmusdum.

-Dikkat ! ..

Emir, bu defa basdan geldi. Ve kizcagiz, pek azameddat etmis olan bu musademe-i hissiyaddan perisan ve natuvan ricat ederek fakat halinde calib-i nazar bir telas-i izmihilal ile vazifesine basladi. Iki dakika sonra!, Basdakilere Rumca bir seyler soyledi. Simdi hepsi, evvelce bir saha-i galyan olan sathi gulyan olan sath-i maye nasib-i intizar eddiler.. Orada artik hicbir zerre-i inkilak-i meshud degildi: Kizcagiz , 91ld1m11~ gibi feryad etti. Ipleri cekdiler.. Mi.itakiben o mihib bas sudan 91kd1! Fakat va esefa! bir lahzahk tevkif Veni.ise, persetide-i ruhunu oldurmusdu!

Gunes grub noktasmda idi. Ve her sey mi.itevaliyyen grub ediyordu ... 0 sahne-i felaketden nasil aynldigirm bilemiyorum. Her

sey,

hatta zavalh dalgiclann seadeti bile bir lahzada eful edebiliyorrnus! Dalgasiz Venusler!

Ben ise, butun bu fecayi' ruhfersayeye ragmen yine sevecegim. Lakin ne vakte kadar? His eyledigim tam bir ask ise, o halde ask nami.itenahidir; Nammutenaligin hududu olmaz ... Ask hakikatdir. Hakikatm hitarm kabil degildir. .. Ey ask! huzurunda sennest-i

istigrakim! ne bir nida-yi istikak, ne bir niyaz-1 istifam ... Bu, ser nuset-i bedbahtanememi: Ask, bir felaket ise, ona ser-i feru ediyorum.

Ask bir saadet ise, hissedemeyerek mesud oluyorum ask hayat ise oluler gibi yasiyorum.Ah, ask mucerred kendi ise ... Fakat hepsi heyhat! ...

A~k olumse , ben hali ihtizarday1m.A~k mezar ise bu yazilar benim defter-i a'rnalim olsun! Mizan-1 mualla-yi gibriyada onlar, samimiyet-i vicdaniyyeme burhan olacaklar; Hayat ma'neviyyemi soyleyecekler; Bana husn-u

sehadet edecekler; Bu zehirler beni bahtiyar

edecek.O halde ey zehirlerim!Devam ediniz; beni tasmiyemde bir saniye ihmal etmeyiniz;

asla mazur gormeyecegim ....

Ali Haydar Emir

19

OZEL iSiMLER iNDEKSi

Efsun, 353 (1. Mektup)

Nejat,353

(1. Mektup)

Behir;,357

(3.Mektup)

Sadan,357

(3.Mektup)

.Veniis,358

(3.Mektup),359(4.Mektup),366,367,368(7.Mektup)

Adonis,359

(4.Mektup),366 (7.mektup)

20