Sayfa 1 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 14 Eylül 2010
ISPARTA
Sayfa 2 / 37 Antalya, Isparta ve Burdur illerinin ekonomik kalkınmasının sağlanması amacıyla, 25 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 2009/15236 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulan Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA), Temmuz 2010 itibariyle ilk personel alımını gerçekleştirmiş olup, bölgenin ekonomik kalkınmasına yönelik çalışmalarına devam etmektedir.
BAKA, yapmış olduğu çalışmalarda, bölgede yer alan kamu kurum ve kuruluşları, özel kesim, meslek örgütleri ve ilgili diğer sivil toplum kuruluşlarının “katılımcılık” ilkesi çerçevesinde, Bölgenin ileriye dönük plan ve stratejilerinin hazırlanması ve uygulanmasına yönelik katkılarına büyük önem vermektedir. BAKA, bu kapsamda ilgili tüm paydaşların katılımı ile 14 Eylül 2010 Salı günü Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı’nda saat 10:00’da, “Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri” konulu bir Çalıştay yapılmıştır.
Çalıştaya Isparta Valiliği, Isparta Belediye Başkanlığı, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası, Isparta Ticaret Borsası, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü ve ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör temsilcileri ve STK’lar katılmıştır.
Çalıştayda Isparta Valisi Ali Haydar ÖNER, Isparta Belediye Başkanı Yusuf Ziya GÜNAYDIN, BAKA Genel Sekreteri Tuncay ENGİN, Isparta Tarım Müdür Yard. Taner Gökdoğan birer konuşma yapmışlardır.
Isparta Valisi ve BAKA Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ali Haydar Öner, tarım konusunda bölgemizin mevcut durumu hakkında kısa bilgiler verdikten sonra bitkisel üretim konusunda dekar başına üretimin artırılması için sulama konusunda çalışmalar yapılması gerektiğini, meyvecilikte alınan mesafenin önemli olduğunu, elma ve kiraz konusunda pazarlama stratejileri kullanılması gerektiğini bu konuda tarımsal örgütlenme yapımızın gözden geçirilmesi gerektiğine, hayvancılıkta özellikle potansiyel arz eden manda besiciliği, kıl keçisi ve saanen keçisi gibi önemli hayvancılık dallarına dikkati çekmiş ve bunlardan elde edilecek sütün sağlığa daha yararlı olduğu için piyasa talebinin ve fiyatının yüksek olduğunu, Yalvaç kaymağının Afyon kaymağından daha lezzetli olmasına rağmen tanıtım eksikliği ifade edilmiş, toprakları verimli, doğası ve iklimi uygun Isparta İlimizin yaşam kalitesi sıralamasında elde ettiği başarının önemli olduğunu ancak yeterli olmadığını, ilk 3’de yer almanın sorumluluk gerektirdiğini ve yerimizi sağlamlaştırmanın önemi, Tarım sektörünün avantajlı yönlerinin değerlendirilerek, Sanayi ve Hizmetler sektörlerinde de atılımlar yapılmasının gerekliliğini belirtmişlerdir. Tarımın Isparta için önemini ifade ederek, tüm katılımcılara teşekkürlerini bildirmiş ve çalıştayın başarılı olması temennisinde bulunmuşlardır.
Isparta Belediye Başkanı ve BAKA Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Yusuf Ziya Günaydın ise yakın geçmişte yaptıkları Çin ziyaretinde edindikleri izlenimleri
Sayfa 3 / 37 aktarmış, Çin’in diğer sektörler gibi elma, gül gibi Isparta’da öne çıkan sektörlerde de üretim yapmaya çalıştığını ancak bölgemizin özellikleri ve kendine has kliması sebebiyle kalite ve aroma olarak istenen seviyeyi yakalayamadıkları için pazarlama noktasında sıkıntı yaşadıklarını bildirmiştir. Bu çalıştayın başta pazarlama olmak üzere Isparta tarımının bugünü ve geleceği için kazanımlar sağlamasını temenni etmişlerdir.
BAKA Genel Sekreteri Sn. Tuncay Engin de BAKA hakkında kısa bir bilgilendirme yaptıktan sonra çalıştayın BAKA’nın hazırladığı Bölge Planı ve diğer çalışmaları için öneminden bahsetmiş ve başarı dileklerini eklemişlerdir.
Tarım İl Müdür Yardımcısı Taner Gökdoğan, tüm katılımcılara hoş geldiniz diyerek çalıştayın başarıya ulaşması temennisini dile getirmişlerdir.
Çalıştayda 5 adet alt sektörde çalışmalar yapılmıştır. Bu alt sektörler aşağıdaki gibidir.
1- Bitkisel Üretim 2- Hayvansal Üretim
3- Tarıma Dayalı Sanayi ve Gıda 4- Su Ürünleri
5- Tarımsal Örgütlenme ve Pazarlama
Her grup çalışmalarında Moderatör ve raportör rehberliğinde; her alt sektörün mevcut durumunu tespit ettikten sonra sorunları maddeler halinde sıralamış, sorunlara bir ya da birden çok çözüm önerisi getirmiş, çözüm konusunda hangi paydaşların, ne gibi roller üstlenmesi gerektiği belirlemiş, öğleden sonraki oturumda; yapılan çalışmalar rapor ve sunum haline getirilmiş, sunumlar yapıldıktan sonra çalıştay kapanış konuşması ile sona erdirilmiştir.
Söz konusu Çalıştay, Bölge ekonomisinin gelişimine yönelik stratejilerin tespit edilip uygulabilmesi ve sektörel önceliklerin tespit edilerek Bölge’nin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacak projelerin desteklenebilmesi için BAKA tarafından hazırlanmakta olan “2011-2013 TR-61 Düzey-2 Bölge Planı”na ve BAKA tarafından yapılacak diğer çalışmalarda önemli bir referans kaynağı olacaktır.
Çalıştay çalışmaları kapsamında her alt sektör tarafından hazırlanan raporlar www.baka.org.tr adresinde yayınlanmıştır.
Sayfa 4 / 37
Sayfa 5 / 37
Sayfa 6 / 37
Sayfa 7 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı Bitkisel Üretim Alt Sektörü Çalışma Grubu Raporu
BİTKİSEL ÜRETİM DSİ
SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ
SDÜ TARIMSAL UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ TARIM MÜDÜRLÜĞÜ
BAHÇE KÜLTÜRLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ ISPARTA ZİRAAT ODASI
ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ISPARTA TİCARET BORSASI
ZİRAAT BANKASI ISPARTA ŞUBESİ TKDK ISPARTA İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ GÜLBUDAKLAR A.Ş.
BAYINDIRLAR A.Ş.
EĞİRDİR ZİRAAT ODASI BATEM
ANTALYA TARIM A.Ş.
GÜLBİRLİK GÜLAR
ATABEY SULAMA BİRLİĞİ
ANTALYA İHRACATÇI BİRLİKLERİ APRİKUS GÜL VE GÜLYAĞI FABRİKASI AHSEN ÇELİK(ÇİFTÇİ TEMSİLCİSİ)
Sayfa 8 / 37
Sayfa 9 / 37 Sorunlar ve Çözüm Önerileri
1. Arazilerin bölünmüş ve dağınık bir yapıda olması Çözüm:
Toplulaştırma için gerekli çalışmaların artırılması
Ürün çeşidine bağlı olarak belirli bir büyüklükten daha küçük işletmelerin kooperatifleşmeye ya da yasal düzenlemelerle birleşmeye zorlanması
İlgili Kurumlar: Tarım Reformu Genel Müd.,
2. Organize tarım bölgesinin(sera, sebze, kesme çiçek ve diğerleri) yokluğu
Çözüm:
Organize tarım bölgelerinin kurulması
İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bak. Sanayi ve Ticaret Bak. Milli Emlak Genel Müdürlüğü
3. Gülcülükte ortak fiyat politikasının olmaması ve ortak üretim politikalarının olmaması
Çözüm:
Gülbirlik ve özel sektör işbirliğiyle ortak fiyat politikasının oluşturulması
Gülcülüğün verim ve kalitenin yüksek olduğu bölgelerde (Keçiborlu, Gönen) teşvik edilmesi, diğer bölgelerde alternatif ürünlerin yaygınlaştırılması
İlgili Kurumlar: Gülbirlik, Özel Sektör, Ziraat Fakültesi 4. Bilinçli sulama yapılmaması
Çözüm:
Açık sulama sistemlerinin ivedilikle kapalı sulama sistemlerine dönüştürülmesi
Ürün bazında bitki su tüketimine göre sulama programlarının hazırlanması
Sulama projelerinde mutlaka Ziraat Mühendislerinin onayının olması
Sulama projelerinde çok başlılığın azaltılması
Ürün desenine göre modern sulama yöntemlerinin yaygınlaştırılması
Modern sulama sistemlerinde mutlaka su saati uygulamasına geçilmesi İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, DSİ, İl Özel İdaresi
5. Bilinçli gübreleme yapılmaması Çözüm:
Sayfa 10 / 37
Toprak ve yaprak analizlerine göre gübreleme yapılması,
Gübreleme programlarında tarım danışmanlarından onay alınması
Verim ve kalitenin artırılması için gübrelemenin teşvik edilmesi İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Araştırma Merkezleri, Üniversiteler
6. Meyvecilikte tasnif makinalarının olmaması ve paketleme sorunu Çözüm:
Meyvecilik ve sebzecilikte tasnif ve paketleme sistemlerinin iyileştirilmesi İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, İl Özel İdaresi, Özel Sektör, TKDK, BAKA
7. Meyvecilikte budama işçilerinin eğitimsiz olması Çözüm:
Meyve ve sebze üretiminde yeterli kadar kalifiye işçinin olmaması nedeniyle bu konuya yönelik eğitim ve sertifika programlarının teşvik edilmesi
İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Araştırma Merkezleri, Uluslararası Kuruluşlar, Ziraat Fakülteleri
8. Bağcılığın ilkel koşullarda yapılması Çözüm:
Modern bağcılık sistemlerinin teşvik edilmesi
Yeni sofralık ve şaraplık üzüm çeşitlerinin yaygınlaştırılması
Sulama potansiyeli olan uygun bağ alanlarında, sulu tarıma geçilmesi İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Araştırma Merkezleri, Uluslararası Kuruluşlar, Ziraat Fakülteleri
9. Alternatif ürünlerin eksikliği Çözüm:
Her bölgeye göre alternatif ürünlerin (üzümsü meyveler, tıbbi aromatik bitkiler) yetiştirilmesinin teşvik edilmesi
Sayfa 11 / 37 İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Araştırma Merkezleri,
Uluslararası Kuruluşlar, Ziraat Fakülteleri 10. Tarımsal proje hazırlamada altyapı eksikliği
Çözüm:
Proje hazırlamada ilgili kurum ve kuruluşlardan danışman desteğinin alınması
Özel proje hazırlama ofislerinin kurulmasının desteklenmesi
İlgili Kurumlar: Üniversiteler, BAKA, TKDK, Özel sektör, Tarım Bakanlığı,
11. Altyapı projeleri için gerekli parasal kaynağın eksikliği Çözüm:
Önceliği olan altyapı projelerine yeterli finansman desteğinin sağlanmasına yönelik çabaların artırılması
İlgili Kurumlar: İl Özel İdare, BAKA, Maliye Bakanlığı, DSİ, Tarım Bakanlığı, TKDK
12. Bitkisel üretimde sertifikalı üretim materyali eksikliği Çözüm:
Ürün gruplarına göre sertifikalı materyalin kullanılmasının yaygınlaştırılması
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, Ziraat Fakültesi, Özel Sektör, İl Özel İdaresi
13. Veri tabanlarının güncel olmaması Çözüm:
Tarım İl Müd. koordinasyonunda ilin tüm tarımsal paydaşlarının katılımı sağlanarak veri tabanlarının güncellenmesi
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, Ziraat Fakültesi, İl Özel İdaresi 14. Toprak ve arazi kullanım haritalarının eksikliği (ürün desenlerinin
olmaması), arazi kullanım planlarının hazırlanmamış olması
Sayfa 12 / 37 Çözüm:
Toprak etütlerinin yapılması
Arazi kullanım haritalarının olmadığı yerlerde haritaların tamamlanarak uygulamaya geçilmesi
Arazi kullanım planlarının oluşturulması
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, Ziraat Fakültesi, İl Özel İdaresi, Çevre Bakanlığı
15. Ziraat mühendislerinin tarımsal projelerde yetkisiz olması, yaptırımın olmaması
Çözüm:
Tarımsal projelerde ziraat mühendislerinin yetkilerinin artırılması ve onayının alınması
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, Üniversiteler, İl Özel İdaresi, Ziraat Mühendisleri Odası
16. Üretimden sofraya kadar gelen süreçte ürün kaybı Çözüm:
Kalifiye eleman sayısının artırılması
Üretimde modern yetiştirme tekniklerinin kullanılması
Hasat sonrası soğuk zincirin devreye sokulması
Pazar istekleri doğrultusunda ambalajlamanın yapılması
Kontrollü atmosferli soğuk hava depolarının yaygınlaştırılması
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, İl Özel İdaresi, Üniversiteler, TKDK, BAKA 17. Üretici birliklerinin oluşturulamaması
Çözüm:
Üretici birliklerinin kurulmasının teşvik edilmesi
İlgili Kurumlar: Tarım Bakanlığı, İl Özel İdare, BAKA, TKDK 18. İlaçlamaların bilinçli bir şekilde yapılmaması
Çözüm:
Üreticiler bilinçlendirilmeli
Tüketiciler bilinçlendirmeli
Sayfa 13 / 37
Entegre mücadele sistemi uygulanmalı
Cezai yaptırımlar artırılmalı
İlaç kalıntıları ölçülmeli
Üreticiler bilinçlendirirken diyanet işleri ile beraber çalışılmalı
İlgili Kurum: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TRT, Diyanet İşleri Başkanlığı, MEB, Üniversiteler,
19. Meyve tüketimini teşvik edici mahiyette kampanyaların düzenlenmemesi Çözüm:
Yazılı ve görsel medyanın etkin bir şekilde kullanılması
Bu konuyla ilgili eğitim faaliyetlerinin yaygınlaştırılması
İlgili Kurumlar: MEB, TRT, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı
20. Bilinçsiz üretim sonucu üretim maliyetlerinin yüksekliği Çözüm:
Üretimin deneyimli personel gözetiminde gerçekleştirilmesi
Bilinçli üretim yapan üreticilerin desteklenmesi
İlgili Kurumlar: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, İl Özel İdaresi 21. Tarımsal ürün borsaların meyve ve sebzede olmaması
Çözüm:
Meyve ve sebze sektöründe ürün borsalarının kurulması
İlgili Kurumlar: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ticaret Borsaları, Tarım Bakanlığı
Sayfa 14 / 37
Sayfa 15 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı Hayvansal Üretim Alt Sektörü Çalışma Grubu Raporu
1 TARIM MÜDÜRLÜĞÜ 2 SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ
3 ISPARTA VETERİNER HEKİMLER ODASI BAŞKANLIĞI 4 ISPARTA TİCARET BORSASI
5 SDÜ TARIMSAL UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 6 TKDK ISPARTA İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ
7 DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ 8 DAMIZLIK KEÇİ KOYUN YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ 9 ŞARKİKARAAĞAÇ SÜT ÜRETİCİLER BİRLİĞİ
10 KEÇİBORLU ZİRAAT ODASI
11 KEÇİBORLU İLÇESİ SÜT ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ 12 ARICILAR BİRLİĞİ
13 TARIM KOOPERATİFLERİ ÜST BİRLİĞİ 14 ZİRAAT BANKASI
15 HASYEM
16 CANBOLAT HAYVANCILIK
17 OSMAN KAZAK(ÇİFTÇİ TEMSİLCİSİ) 18 ATABEY EKİCİLER SÜT ÜRÜNLERİ A.Ş.
Sayfa 16 / 37
Sayfa 17 / 37 1.
Sorun: Hayvancılık işletmelerinin projelendirilmesindeki teknik hataların varlığı.
Sorunun neden olduğu problemler: Çevre, ürün güvenliği vb. problemler doğuruyor. Özellikler Çünür mevkiinde kötü koku oluşturuyor. Üretilen ürün hijyen koşullarından uzaklaşıyor. Verim etkileniyor.
Çözüm Önerisi: Toprak koruma kanunu kesin uygulanmalı, projelendirme yetkin uzmanlarca yapılmalı.
İlgili Kurum veya Kuruluş: Tarım İl Müdürlüğü, Üniversiteler
2.
Sorun: Hayvancılık yatırımları için tek elden bilgi kaynağı olmaması
Sorunun neden olduğu problemler: Hayvancılık sektörüne yatırım yapmak isteyen özellikle büyük firmalar ve diğer yatırımcılar için bürokratik süreç (yer seçimi, ruhsat, izin vb.) konular yatırımcılar için caydırıcı olabiliyor.
Ayrıca yanlış yatırım kaynakların heba olmasına ve çevresel problemlerin oluşmasına yol açıyor.
Çözüm Önerisi: Hayvancılık teknoloji platformları kurulması, TUBİTAK İŞBAP projesi hazırlayarak Isparta’daki tüm kurum ve kuruluşların paydaş olarak projede yer alarak desteklerden faydalanılması, bu platformun faaliyet göstereceği bir mekan kurulması
İlgili Kurum veya Kuruluş: Üretici Birlikleri, Üniversiteler, BAKA, Özel Sektör, Tarım Müdürlüğü
3.
Sorun: Hayvanların Barınma sorunu
Sorunun neden olduğu problemler: Hayvan et ve süt veriminin ve kalitesinin düşmesi, sağlık problemleri
Çözüm Önerisi: Kapalı ahırların terkedilmesi, açıkta hayvancılığın desteklenmesi, amaca uygun barınak planlarının konu uzmanlarınca hazırlanması,
İlgili Kurum veya Kuruluş: Üretici Birlikleri, Üniversiteler, BAKA, Özel Sektör, Tarım Müdürlüğü, Zootekni vb. bölümler
Sayfa 18 / 37 4.
Sorun: Hayvanların Beslenme sorunu
Sorunun neden olduğu problemler: Ürünlerde verim ve kalite düşüklüğü Çözüm Önerisi: İlimizde yem bitki üretimi artırılmalı, Hayvan besleme ve rasyon hazırlama konularında Teknik yardım alınmalı
İlgili Kurum veya Kuruluş: Üniversiteler 5.
Sorun: Irk sorunu
Sorunun neden olduğu problemler: Yetiştiricilerin doğru ırklar ile amaca uygun üretim yapamamaları, ırkların özelliklerinin yeterince değerlendirilememesi
Çözüm Önerisi: Islah konusunda çalışma yapılmalı, Hangi özellikler, hangi oranda olmalı, Islah için bölgesel ve çiftlik bazında danışmanlık yapmalı İlgili Kurum veya Kuruluş: Üniversite, Tarım Bakanlığı, Birlikler
6.
Sorun: Sağlık konusu
Sorunun neden olduğu problemler: İnsan ve hayvan sağlığı için tehlikeli sonuçlar doğurması
Çözüm Önerisi: Herkes dolabındaki ilacı vermemeli, veterinerden danışmanlık alınmalı
İlgili Kurum veya Kuruluş: Veteriner Hekimler Odası, Tarım Bakanlığı
7.
Sorun: DAMIZLIK konusu
Sorunun neden olduğu problemler: Damızlıkların dışarıdan getirilmesi hayvan hastalıklarına yol açabiliyor
Çözüm Önerisi: Dışarıdan mümkün olan az materyal getirilmeli, materyali kendimiz üretmeliyiz, Üretim ve kayıt sistemi ile ilgili proje yapılmalı, Birlik ve Kooperatifler yetkilendirilmeli, hayvancılık kayıtları bir elden yapılmalı, hayvan borsası kurulmalı, Damızlık üretim işletmeleri desteklenmeli
Sayfa 19 / 37 İlgili Kurum veya Kuruluş: Tarım Bakanlığı, birlikleri kooperatifler, Üniversite
8.
Sorun: YEM-SİLAJLAMA konusu Sorunun neden olduğu problemler:
Çözüm Önerisi: Silajlık ve diğer tüm yem bitkilerinin üretiminin artırılması , silaj yapımı konusunda eğitimlerin artırılması, var olan çayır mera alanlarının ıslah çalışmalarına hız verilmesi
İlgili Kurum veya Kuruluş: Tarım Bakanlığı, Üniversiteler 9.
Sorun: Mekanizasyon konusu
Sorunun neden olduğu problemler: Ucuz, kalitesiz ve bakımsız makine ile sağım yapınca hayvan memesi zarar görüyor
Çözüm Önerisi: Süt sağımında makinenin ayar ve bakımı yapılması ile uygun makine seçimi olmalı, Makinelerin periyodik bakımlarının yapılmasının zorunlu tutulması, bu konuda eğitim alınmalı, üreticilere yönelik periyodik yapılması gereken bakımlar için yayınlar yapılmalı,
İlgili Kurum veya Kuruluş: Tarım Bakanlığı, SDÜ Ziraat Fakültesi, Özel Sektör, Üretici Birlikleri
10.
Sorun: Sütün kalite ve verim sorunu
Sorunun neden olduğu problemler: pazarlamada sütün değerini kalite belirlemeli, üretici kazancı artmalı, kalite düşüklüğü ve verimsizlik maliyetleri artırıyor.
Çözüm Önerisi: kaliteli ve verimli süt üretimi için proje yapılmalı, kalite laboratuvarları olmalı, üreticilere eğitim verilmeli
İlgili Kurum veya Kuruluş: Üretici Birlikleri 11.
Sorun: Küçükbaş hayvancılıktaki genel sorunlar
Sorunun neden olduğu problemler: Potansiyelin yeterince değerlendirilememesi, sadece büyükbaş hayvancılığa bağlı kalınması
Sayfa 20 / 37 Çözüm Önerisi: İlimizde önemli bir yer teşkil eden Koyun ve Keçi yetiştiricilerinin üretim konularında, sağlık, pazarlama konularına yönelik eğitimler verilmesi, Bölgemizde kıl keçisi yetiştiriciliğinin özendirilmesi
İlgili Kurum veya Kuruluş: Yetiştirici Birliği, Tarım Bakanlığı, BAKA, Üniversite,
12.
Sorun: Tüm hayvancılık sorunları
Sorunun neden olduğu problemler: damızlık, sağlık, üretim, pazarlama, kalite, verim, maliyetler, yem problemleri
Çözüm Önerisi: Toplu Hayvancılık Bölgesi Kurulması amacıyla Pilot toplu hayvancılık bölgesi kurulması, vatandaş katılımının görülmesi ve buna göre çoğaltılması, (Vatandaşın hayvanını kooperatife devretmesi, birleşip şirket kurulması, tüm ürün ve atıkların tek elden pazarlanması, girişte karantina bölgeleri oluşturulması).(Besi ve Süt hayvancılıkları ayrı bir yerde olacak şekilde)
Bu konuda olumsuz görüş: Üreticilerin yaklaşımı, hayvan hastalıkları açısından uygulanması zordur. (Prof Dr. Veysel AYHAN) Bu konuda özel sektörün yatırım yapması konusunda İldeki Kamu Kurumlarının yardımcı olmaları daha uygundur.
İlgili Kurum veya Kuruluş: Isparta Ticaret Borsası, BAKA ve ilgili kooperatifler ile birlikte
13.
Sorun: Arıcılık potansiyelinin yeterince değerlendirilememesi
Sorunun neden olduğu problemler: Az gelir elde edilmesi, başka illerden gelen arıcıların bu potansiyeli değerlendirmesi, arıcılığın ilimizde ikinci iş olarak yapılması
Çözüm Önerisi: Arı ürünleri çeşitlendirilmeli, Polen, Arı Sütü, Arı zehiri vb.
gibi, Organik bal üretimi teşvik edilmeli, Bölgeye has ana arının üretimi sağlanmalı, Paketleme ambalajlama tesisleri kurulmalı
İlgili Kurum veya Kuruluş: Yetiştirici Birliği, Tarım Bakanlığı, BAKA, Üniversite,
14.
Sorun: Arının faydalarının bilinmemesi
Sayfa 21 / 37 Sorunun neden olduğu problemler: Arı ve arıcılığa karşı önyargı oluşması (Ağaç ve sebzelerin çiçeklerine zarar veriyor düşüncesinin oluşması)
Çözüm önerisi: Farkındalık Projesi yapılmalı, Arının tozlaşma için önemli olduğunun bilinmesi sağlanmalı, Yabancı ülkelerde arı kovanları tozlaşma için kiralanıyor.
İlgili Kurum veya Kuruluş: Tarım Bakanlığı, MEB
Sayfa 22 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı Su Ürünleri Alt Sektörü Çalışma Grubu Raporu
1 DSİ 18. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 2 İL ÖZEL İDARESİ
3 ANTALYA KÜLTÜR VE TABİAT VARL. KORUMA KRL.
4 TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ 5 ÇEVRE MÜDÜRLÜĞÜ 6 KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ
7 TKDK ISPARTA İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ 8 SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSİTÜSÜ 9 SDÜ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ
10 İÇ SU ÜRÜNLERİ ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ
11 GELENDOST YENİCE SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİ 12 GELENDOST EMEKÇİLER SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİ
13 EĞİRDİR-KOVADA GÖLÜ ÇEVRE KORUMA BİRLİĞİ (EKO-BİR) 14 BAYSALLAR SU ÜRÜNLERİ
15 ŞAHLANLAR İŞLEME TESİSİ
16 SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLERİ MERKEZ BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI
Sayfa 23 / 37
Sayfa 24 / 37 Mevcut Durum:
Yetiştiricilik
Doğal kaynaklar
Isparta ilimizde 53 adet kara tesisi, 18 adet ağ kafes tesisi olmak üzere toplam 71 adet işletmede yılda yaklaşık 2000 ton alabalık üretimi yapılmaktadır.
Su ürünleri işleme-değerlendirme tesisleri 5 adet ve toplam kapasiteleri 4000 ton civarı olup 4’ü AB’ye ürün ihraç edebilmektedir.
Isparta bölgesindeki göllerde avcılık yapan 756 tekne ve 1500 avcı bulunmaktadır.
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
YETİŞTİRİCİLİK
1- Karacaören havzasında mevcut işletmelerin kapatılma durumlarının olması ve bölgede su ürünleri üretiminin bitirilmesi
Çözüm Önerisi: En önemli ve acil çözüm bekleyen çok ciddi problemdir.
Çözümü için Karacaören baraj suyunun Antalya’ya içme suyu olarak kullanılması yerine alternatif su kaynakları düşünülmelidir. Çünkü bu barajda çok ciddi bir balık üretimi sözkonusudur (Türkiye toplam alabalık üretiminin (70.000 ton) %12’si bu barajda üretilmektedir. Bu anlamda Antalya’ya alternatif içme suyu kaynakları arasında yer altı sularının yanı sıra, hiçbir faaliyetin olmadığı Oymapınar barajı ve Manavgat çayı düşünülmelidir.
Sayfa 25 / 37 2- Mevcut su kaynaklarının kullanımının uzun vadeli planlamasının
yapılmaması
Çözüm Önerisi: Isparta bölgesinde su ürünleri yetiştiriciliği yapılacak alanların gözden geçirilerek mevcut suyu kullanacak paydaşlarca uzun vadeli planların belli bir koordinasyon çerçevesinde yapılması (ilgili paydaşlar: İl Özel İdaresi DSİ, Belediyeler, Bayındırlık, Enstitüler ve Fakülteler).
3- Su kaynaklarının farklı birimlere yürütülmesi, tek elden yapılmaması
Çözüm Önerisi: Bu amaçla Başbakanlığa bağlı Su Ürünleri Genel Müdürlüğü kurularak bölge teşkilatları ile bölgeye ait su kaynaklarının paydaşlarca kullanımını koordine etmelidir.
4- Su ürünleri işletmelerinde ürünlerin izlenebilirliğinin sağlanması için, sağlık kayıtlarının tutulmaması ve yeterli uzman olmaması.
Çözüm Önerisi: İşletmelerde kayıt sisteminin düzenli olarak yapılması, bölgeye ait veri-kayıt sisteminin güncel bir şekilde oluşturulması (Tarım İl Müdürlüğü – İç Su Üreticiler Birliği), yeterli uzman personelin istihdamı.
5- Yetiştiricilik işletmelerinden çıkan suyun ne kadar kirlettiği tespitinin yeterince yapılmamış olması, filtrasyon uygulamalarının olmaması
Çözüm Önerisi: Bu amaçla ilgili bilimsel kuruluşlara işletmelerin suları ne kadar kirlettikleri bilimsel proje-araştırma kapsamında yaptırılmalıdır. Yine buna ilaveten tüm yetiştiricilik işletmelerine çökeltme havuzu, tambur filtre (mekanik filtre) sistemlerinin kurulması zorunlu hale getirilmelidir.
6- Su kiralanması sırasında kira bedeli kadar ek teminat istenmesi
Sayfa 26 / 37 Çözüm Önerisi: Konuya ilişkin yetiştiricilik işletmeleri bulunan diğer illerdeki uygulamalar da göz önüne alınarak gerekirse yönetmelik-mevzuat değişikliğine gidilmesi, mevcut toplam kiralama bedelinin tamamının ek teminat yerine % 5-10 civarında bir ek teminat oranının belirlenmesi yoluna gidilmelidir.
7- Su kira bedellerinin yüksek olması, (İl Özel İdaresi ile Tarım Bakanlığınca farklı bedellerin olması)
Çözüm Önerisi: Bu konuda Tarım Bakanlığınca belirlenen su kiralama bedellerinin esas alınmalıdır.
8- Balık nakillerinin kontrollü olarak yapılmaması
Çözüm Önerisi: Tüm canlı balık nakillerinde sağlık ve hastalık açısından gerekli hassasiyetin gösterilmesi
9- Yetiştiricilikte kullanılan ilaçların ve yemlerin bilinçsizce kullanılması
Çözüm Önerisi: İşletmelerde kullanılacak tüm ilaçlar veteriner kontrolünde yapılmalıdır.
Kullanılacak yemler uzman kontrolünde kalite-kantitesi dikkate alınarak ve uygun oranlarda kullanılmalıdır.
10- Isparta’da su ürünleri sağlığı merkezinin olmaması
Çözüm Önerisi: Isparta’da konuya ilişkin üreticilere hizmet verecek su ürünleri sağlığı merkezi oluşturulmalıdır.
11- Yemlerin pahalı olması ve balık fiyatlarının düşük olması
Çözüm Önerisi: Yem fiyatlarındaki KDV oranı kaldırılmalıdır.
Sayfa 27 / 37 AVCILIK-İŞLEME-DEĞERLENDİRME
1- Göller bölgesindeki su ürünleri avcılık sirkülerinin bilimselden ziyade siyasi olarak istenildiği gibi düzenlenmesi
2- Balık stoklarının giderek azalması
3- Balık sayısının fazla olması (756 tekneye karşılık 1586 avcı var), avcı sayısında kota uygulanmaması
4- İşleme tesislerine destek verilmemesi
5- İşleme tesislerinin yenilenmesi için desteklerin olmaması 6- Göl kiralarının yüksek olması
7- Avlanan ürünlere destek verilmemesi
8- Pazarlama konusunda kooperatiflerin bilinçlice yönetilmemesi.
EKOLOJİK DENGE
1-Zirai ilaç ve evsel atıkların bilinçsizce doğal su kaynaklarına bırakılması
2- Ekzotik türlerin bilinçsizce doğal su kaynaklarına bırakılması 3- Endemik türlerin korunmasındaki bilinçsizlik
SONUÇ:
İlimizdeki su ürünleri işletmelerinin çözümü için ilk yapılması gereken husus Karacaören Barajının Antalya’ya içme suyu kullanımından vazgeçilmesidir. Aksi halde diğer tüm çözüm önerileri boşa çıkacaktır, çünkü artık ilimizde su ürünleri yetiştiriciliği yapılamayacaktır.
Sayfa 28 / 37
Sayfa 29 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı Tarımsal Örgütlenme ve Pazarlama
Alt Sektörü Çalışma Grubu Raporu 1 TARIM MÜDÜRLÜĞÜ
2 SANAYİ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ 3 SÜCÜLLÜ BELEDİYE BAŞKANLIĞI 4 TARIM KOOPERATİFLERİ ÜST BİRLİĞİ 5 ISPARTA TKDK İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ 6 TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
7 SDÜ TARIM EKONOMİSİ BÖLÜMÜ
8 SDÜ TARIMSAL UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(TARUM) 9 ULUBORLU ULUSOY KİRAZ TİCARETİ
10 GELENDOST SOĞUK HAVA DEPOSU 11 ZİRAAT ODASI
12 PANCAR EKİCİ KOOPERATİFLERİ
13 GELENDOST YEŞİLKÖY SULAMA KOOPERATİFİ 14 EYÜPLER SULAMA KOOPERATİFİ
15 TSE 16 ETKO 17 ECAS
18 BUĞDAY EKOLOJİK YAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ 19 DOĞAL HAYATI KORUMA VAKFI (WWF)
Sayfa 30 / 37 Teşkilatlanma
1. Ziraat odaları
2. Kalkınma ve sulama koop.
3. Yetiştirici birlikleri 4631 sayılı kanun 4. Üretici birlikleri 5200 sayılı kanun
Sektörel dış ticaret
Örgütlenme koordinatörlüğü ve finansman Kaliteli üretim ve sürdürülebilir fiyat politikası Tanıtım, reklam ve organizasyon
1- Teşkilatlanma Sorunlar
Ziraat odaları çiftçileri yeteri kadar öncülük, rehberlik yapamıyor.
Kooperatifler ve ziraat odaları aktif ve verimli çalışmıyor.
Yeterince teknik personel istihdam edilmiyor.
Profesyonel yönetim şekli mevcut değil.
Kooperatiflerin pazarlamaya yönelik yeterli çalışmaları yok.
Denetim eksikliği.
Yetiştirici Birliklerinde Genel Kurulun 4 yılda bir toplanması.
Çözümler
Fuarlar takip edilerek daha yeni teknolojiler kullanılmalı.
Çiftçilerin yönelik eğitim çalışmaları yapılmalı.
İdari anlayışın değiştirilerek, bilinçli ve uzman, profesyonel kişilerin çalıştırılmasıyla çiftçilerin daha etkin bir şekilde bilgilendirilmesi.
Yönetici mevzuatında değişiklik yapılarak seçilecek yöneticilerin eğitim seviyelerinin yüksek olması.
Tarım İl Müdürlüğünden uzman kişilerin yılda en az bir defa kooperatifleri denetlemesi.
Denetleme mekanizmasının yeniden gözden geçirilmesi lazım
2- Sektörel dış ticaret Sorunlar
Son dönemde iç piyasa fiyatlarının dünya piyasasına göre daha fazla olmasından dolayı ihracatın azalması.
Sayfa 31 / 37
Üretim maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı dış piyasayla yeterli rekabetin yapılamaması.
Önceki senelere göre talepler azalınca son dönemde ürün fazlası oluşması.
Öncü olduğumuz ürünlerde dış ticaret için bir birlik kurulamaması.
Çözümler
İhracatçılar Birliğinde olduğu gibi bir üst birlik kurularak dış ticaret için uluslar arası alandaki rekabet gücümüzün artırılması.
3- Örgütlenme Koordinatörlüğü ve Finansman Sorunlar
Bütün kooperatifleri pazarlama bazında bir araya getirip onlara öncülük edecek bir örgütlenmenin olmaması.
Pazarlanamayan ürünlerin zararına satılması.
Çözümler
Pazar araştırması yapabilmek için bir örgütlenme olmalı ve bir finansman kaynağı olmalı.
Sektörel ürün borsalarının kurulması.
Pazarlama noktasında kooperatiflerin işbirliği yapması.
4- Kaliteli Üretim ve Sürdürülebilir Fiyat Politikası Sorunlar
Dünya pazarındaki fiyatın üzerinde bir fiyatla üretim yapılması.
Çiftçilerin birlikte hareket etmemesi.
Kaliteli üretimin olmaması ve hasat sonrası ürün kaybı.
Hayvansal ürünlerde hijyen sorunu.
Kabul edilebilir bir fiyat politikasının uygulanamaması.
Özellikle hayvancılık alanında ulusal minimum standartların yetersiz olması.
Tasniflenmiş ve tescillenmiş ürünlerin yeterli olamamasına bağlı olarak sürdürülebilir bir fiyat politikasının olmaması.
Çözümler
Tarımsal modernizasyonla üretim maliyetlerinin düşürülmesi.
Üretici birliklerinin oluşturularak AB hibe fonlarından faydalanmalarının sağlanması.
Üretici Birliklerinin 552 sayılı kanun hükmündeki kararnamenin gereklerinin yerine getirerek pazarlama üstünlüğü sağlaması ve AB hibelerinde faydalanmalarının sağlanması.
Sayfa 32 / 37 5- Tanıtım, Reklam ve Organizasyon
Sorunlar
Yeteri kadar yetiştirdiğimiz ürünlerin tanıtımının ve reklamının yapılamaması.
Pazar araştırması yapacak bir örgütümüzün olmaması.
Tanıtım, reklam ve organizasyon konularında yeterli bilgi birikimine sahip olunamaması.
Çözümler
TKDK’nın üretici örgütlerine vermiş olduğu destekten faydalanması.
Tanıtım ve reklama gerekli olan finansman kaynağının ayrılarak bölgenin ve bölgede yetiştirilen ürünlerin tanıtımı ve reklamı yapılmalı.
Sayfa 33 / 37 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Isparta’da Tarım Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı TARIMA DAYALI SANAYİ VE GIDA
Alt Sektörü Çalışma Grubu Raporu 1 ISPARTA BELEDİYE BAŞKANLIĞI
2 TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ
3 SANAYİ TİCARET İL MÜDÜRLÜĞÜ 4 İL KONTROL LABARATUVARI
5 SDÜ MİMARLIK MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GIDA MÜHEN.
6 SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ
7 SDÜ TARIMSAL UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(TARUM) 8 ISPARTA TKDK İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ
9 ASYA MEYVE SULARI
10 GÜLKÖY ENTEGRE TESİSİ (IYAŞ) 11 ELMATAŞ
12 BEŞLER KURUYEMİŞ 13 HEDİYE UN FABRİKASI 14 YAYLA SÜT
15 SÜTEM 16 ÜNSÜT
17 ISPARTA GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ 18 ISPARTA TİCARET VE SANAYİ ODASI 19 FIRINCILAR ODASI BAŞKANLIĞI 20 GÜLBİRLİK
21 ISPARTA ESNAF VE SANATKARLAR ODASI BİRLİĞİ
Sayfa 34 / 37
Sayfa 35 / 37
Sorun Çözüm Önerileri İlgili Kurumlar
Et ve süt ürünlerinin açık pazarlarda hijyenik
olmayan şartlarda satılması
Kapalı mekan
oluşturulmalı.
Belediyeler
Kontrol-sertifikasyon- izlenebilirlik esaslı üretim, işleme ve pazarlama
Eğitim-bilinçlendirme İşletme büyüklüğü sorununa karşı birlik kurulmasının teşvik edilemesi
Tarım İl Müdürlüğü, Laboratuvarlar, TKDK
Kurumsallaşma eksikliği, Profesyonel yönetim eksikliği
Eğitim-bilinçlendirme Üniversite,
Teknokent,KOSGEB,..
ARGE yetersizliği Özel sektere yönelik Eğitim-bilinçlendirme Çalışmaları
Destek veren
kuruluşlar Plansız üretim ve Pazar
araştırması yapılmaması
BAKA’nın hazırladığı Bölge Planı gibi sektörel araştırmaların
bulunduğu
araştırmalardan istifade etmek.
Üniversite, özel sektör, yerel yönetimler işbirliği ile koordinasyon ofisi kurulması
Üniversite, özel sektör, yerel yönetimler, Ticaret odası
Marka değeri
yaratılmaması
Markalaşmada
kullanılacak ürünlerin belirlenmesi, bunların bilinirliğinin sağlanması, fuarlara katılım sağlanması
BAKA, Tic. San. İl Müd., Tic. San. Odası
Gül türevlerinin çeşitlendirilmesi ve sanayiye yönelik domatesin üretim alanının genişletilmesi eksikliği
Kozmetik sektörü teşvik edilmeli, domates üretimi desteklenmeli
BAKA, TKDK,
Gülbirlik, Gülar, Tic.
San. Odası
Elma /Ürün İhtisas borsası kurulması
Mevzuat sorunları çözümü sağlanmalı,
Tic. San. İl Müd., Isp.
Tic. Borsası, BAKA Deri sektörünün yeniden
yapılandırılması
Deri ürünlerin üretimine yönelik yatırımların teşviki
BAKA, Deri OSB Müd., Tic. San. Odası Meyve, sebze işleme tesisi
eksikliği, bakliyat işletmesi eksikliği
Bu alanlardaki
yatırımların teşviki, yatırımcıların bu alanlara yönlendirilmesi
BAKA, TKDK,
KOSGEB
Et ve süt ürünleri sektörü Destekler çevre-rakip Hazine, BAKA
Sayfa 36 / 37 haksız rekabetle karşı
karşıya kalmaktadır.
iller seviyesine getirilmeli,
Destek sisteminin iyi bilinmemesi
Destek veren kurumlar arası koordinasyon, işbirliği
BAKA, TKDK,
KOSGEB, Ziraat Bankası, Tarım İl Müd.
Sektörel dış ticaret şirketleri bulunmaması
Bu sektörün
desteklenmesi, üretici firmalara ihracat eğitimi verilmesi
BAKA, KOSGEB
Kurumsal
sürdürülebilirliğin sağlanması
Kent konseyi
oluşturulması
Valilik, Belediye, Üniversite
Seracılığın geliştirilmesi Kalifiye eleman eksikliğinin giderilmesi, sektörün teşviki
BAKA, TKDK,
KOSGEB, Ziraat Bankası, Tarım İl Müd.
İşletmelerin
örgütlenememesi.
Üretici-sanayici ortak çalışması, üretim bölgeleri oluşturulması, sözleşmeli modele geçilmesi, üretici birliklerinin
oluşturulması- desteklenmesi
Tarım İl Müd., San.Tic. Odası,
Tarımsal atık ve artıkların geri kazanımı (Elde kalan, hasarlı meyveler)
Bu konuda ARGE çalışmaları yapılması, projelerin desteklenmesi
Üniversite, sanayi, BAKA
Kalifiye eleman eksikliği Mesleki eğitim, sertifikasyon projeleri
İşkur, İl Milli Eğitim Müd., Üniversite, Halk Eğitim Müd., BAKA, KOSGEB
Sanayi tesislerinin çevreye verdikleri zararlar
Denetimin sıklaştırılması
İl Çevre Orman Müd., Üniversite
Sayfa 37 / 37
