HUKUK ETİK VE
MESLEK ETİKLERİ
ETİK NEDİR
Etiğin anlamı ve ahlâktan
farkı Değer ve değerler Değerler insanla ilgilidir. Bu
ilgiyi görmek gerekir.
Değerler var olan şeylerdir, var olan imkânlardır.
Değerse bir şeyin değeri, bir şeyin bir çeşit özelliğidir.
(insan ve Değerleri, s.40)
Etik, insan eylem ve değerlendirmelerini nesne
edinir (Tepe, Teorik Etik, s.25).
AHLAK NEDİR?
AHLAK DEĞER YARGILARI
DEĞER YARGILARI? İYİ/KÖTÜ
İZİN VERİLEN/İZİN VERİLMEYEN
TEŞVİK
EDİLEN/YASAKLANAN
genel olarak kabul
edilmiş olabilir.
aynı grup içinde zamanla değişebilir.
gruptan gruba değişiklik gösterebilir.
Değer yargıları,
Aile büyüklerinin yanında sigara
içmek ayıptır.
Namuslu kadın evlenmeden bir
erkekle birlikte yaşayamaz.
Yalan söylemek kötüdür.
Dürüst olmak gerekir.
Namus için insan öldürülür.
Rüşvet almamak gerekir.
İşveren işçisine sataşmamalıdır.
ETİK-AHLÂK
• Ahlaka aykırı olan etiğe, etiğe aykırı olan ahlaka uygun olabilir.
• Ya da bir norm hem ahlaka hem etiğe uygun ya da aykırı olabilir.
ETİK,
DEĞER KORUM AYI GEREKTİ RİR
Etik insanın değerinin bilgisine dayanır
İnsanın değerini koruma önemlidir.
Etik davranmaya kimse zorlanamaz.
İlkeler değer korumak içindir .
DEĞERLER: Dürüstlük, sevgi, saygı, güven ve adalet olarak karşımıza çıkar.
ETİK
• En basitinden etik, “insanın içinde bulunduğu yer ve olay tek ve eşsizdir, ona göre değerlendirilmelidir” der.
Bir kişinin yaptığı, bir diğerinin
yaptığı ile aynı gibi görünse de, aynı olarak değerlendirilmesi yanlıştır etik açıdan. Yasalar bunu yapar “ahlaksal bildirgeleri” ile. “Dürüst” bakkal
örneği vereceğim:“İki bakkal var. İkisi de terazilerini eksiltmiyor. Biri
insanları kandırmamak, diğeri ise müşterilerini kaybetmemek için bunu yapıyor. İkisi de “dürüst” müdür?”
• İoanna Kuçuradi,
http://liberteryen.org/2017/12/etik-a hlak-ve-degerler-egitimi-2/
ETİKTE DOĞRU
DEĞERLENDİ RME
Tek durum değerlendirmesi yapılır.
Tek durum ezbere değerlendirilmez
Tek durumu değerlendirmek için öncelikle önyargılı olmamak ve açık fikirli olmak
gerekir.
Tek durumu değerlendirirken evrensel ilkeler yol göstericidir.
• Etik değerler, kişiler arası ilişkilerde o anki eylem, anlam ve yaşantıya göre şekilllenir.
Dürüstlük, saygı, minnet… Bunlar kişiler arasında ilişkilerde ortaya çıkar. Ancak, insan olmanın “bilgisine” sahip olan kişi etik değerler sahip olabilir. Değerli ve doğru eylemde bulunmasının temeli bilgidir. İnsan olmanın değeri ve kişinin değeri bu noktalarla ilgilidir.
• “Değer”in amacı: Dürüst bir kişi, dürüst olmayan bir kişiye de dürüst davranmalıdır! İnsan hakları bunu gerektirir. Bir eylemin amacı etik açıdan değerlendirilirken, karşılıksız, çıkar amacı gütmeden yapılmış olmasına bakılır. Yine insan haklarına göre baktığımızda, bir caninin de yaşama hakkını savunan kişi etik değerlere gerçek anlamıyla sahip olan kişidir.
Bu durumda bir tutarsızlık yoktur. Kişinin etik özelliğidir, tutarlıdır. “Senin için yaptım ya da senin aracılığınla kendim için bir şey yaptım” etik bazda “değer” içermez. Amaç, karşılıksız olmalı; eylem sonucunda bir karşılık beklenmemelidir.
• İoanna Kuçuradi http://liberteryen.org/2017/12/etik-ahlak-ve-degerler-egitimi-2/
