KAFEİN NEDİR

(1)

KAFEİN NEDİR

 Dünyadaki En Yaygın Ergojenik Yardım Olarak Kabul Görmektedir

 Kafein Bitkilerde Doğal Olarak Ortaya Çıkar (alkaloid) (Paluska, 2003)

 60’dan Fazla Bitki , Çay Yaprakları, kahve ve Kakao Çekirdeği,

çikolata, alkolsüz İçecekler (kola, enerji içecekleri vs)

 Yetişkinlerin Yüzde 90’ının Her Gün Kullandığı Bir Madde, (Keisler ve Armsey, 2006)

Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219 Paluska SA. Caffeine and exercise. Current Sports Medicine Reports 2003, 2:213–219

1

(2)

2

Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2005, 45:535–562

(3)

3

Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2005, 45:535–562

(4)

(5)

KULLANIM YAYGINLIĞI-1

 Kafeinin Tüketimi Çeşitli Formlarda Olmaktadır

 Büyük oranda Çay, Kahve, Çikolata şeklinde olur

 En Fazla Tüketilen Farmakolojik Maddedir (Paluska,2003)

 En Fazla %75 Oranında Kahve Formunda Tüketilmektedir

 Amerika Birleşik Devletleri Her yıl tükettiği Kahvenin %30’ luk

oranını ithal etmektedir. (Keisler ve Armsey, 2006)

Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219

Paluska SA. Caffeine and exercise Current Sports Medicine Reports 2003, 2:213–219 5

(6)

KULLANIM YAYGINLIĞI-2

 Amerika’da tüketim Kişi Başı Günlük 238 Mg/gün  İskandinav Ülkelerinde tüketim Kişi Başı 400 Mg/gün

 Vardiya Çalışanları, Kamyon Şoförleri, Askeri Personel, Sporcular

Yorgunlukla Savaşmak İş Kapasitelerini Uzatmak Amacıyla Kullanmaktadırlar (Burke, 2008)

 Sağlıklı Yetişkin Nüfusta Orta Düzeyde Günlük Kafein Alımı (Günde 400

Mg veya 6 mg/kg ) Olumsuz Etkilere Sebep Olmuyor (Keisler ve Armsey, 2006)

6

Keisler BK, Armsey TA. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219

(7)

7

Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

KULLANIM YAYGINLIĞI-3

 Davranışsal yan etkiler görülme riskinin artışı nedeni ile;

 12 yaşın altındaki çocuklarda kafein alımı 2.5mg/kg dan az

olmalıdır (Burke,2008).

 Kafein mideden ve ince bağırsaktan 45 dakika sonra

tamamen sindirilmektedir

 Vücuttaki yarı-ömrü 3-4 saat arasında değişmektedir

 Kafein ergojenik dozu 2-9 mg/kg arasındadır (Astorino ve Roberson, 2010)

17

Burke LM. Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab. (2008) 33: 1319–1334

Astorino, TA.; Roberson, DW. Efficacy of acute caffeine ingestion for short-term high-intensity exercise performance: a systematic review Journal of strength and conditioning research, 2010; 24(1): 257-265

(18)

TARİHİ

 Kafeinin Yorgunluğu Azalttığı ve Uyanıklığı Arttırdığı Yüzyıllardır Bilinmektedir

 Kafein kahve olarak yaklaşık M.Ö 850’den bu yana Mısır’da popüler hale getirildi.

 Aslında 1900’lerin başından bu yana yorgunluğun fark edilmesini önleyici etkisi

bilinmekte (Burke,2008)

 Kafein olası bir ergojenik yardım aracı olarak uzun süredir ilgi odağıdır

 1970’lerin sonuna doğru kafeinin egzersiz performansını geliştirdiğini gösteren

çalışmalar olası bir ergojenik yardım aracı olarak kullanılmasını popüler hale getirmiştir. (Keisler ve Armsey, 2006)

Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219

(19)

KAFEİN FİZYOLOJİSİ-1

 Kafein cytochrome p450 enzyme system vasıtasıyla karaciğer

üzerinden katalize olur

 20 dakika içinde %90 oranında temizlenerek, sindirim sistemi yoluyla

hızlı bir şekilde absorbe olur

 Yüksek plazma konsantrasyonuna 40-60 dakika arasında ulaşılır

 Plazmadaki serbest yağ asidi seviyesini arttırır

 Kolaylıkla merkezi sinir sistemine etki eder (Keisler ve Armsey, 2006)

(20)

KAFEİN FİZYOLOJİSİ-2

 Lipophiliktir (yağı seven), ve kolaylıkla bütün vücut membranlarına

ulaşır. Daha sonra kan beyin bariyeri ve plasentaya ulaşır

 Yağ oksidasyonları üzerinde etkisini gösterir

 Merkezi sinir sistemini uyarır, iskelet kaslarına direkt etki eder  Vücuttaki lipoliz bez sayısını arttırır (Keisler ve Armsey, 2006)

20

(21)

Kan beyin bariyeri

 Kan beyin bariyeri kan kompozisyonundaki değişikliklerden ve toksik

maddelerden beyni koruyan bir zardır.

 Hormonlar, amino asitler ve potasyumun hücre dışı

konsantrasyonları gün içinde sıklıkla değişir (özellikle yemeklerden, egzersizden sonra veya stresli durumlarda)

 Bu moleküller aynı zamanda nöron uyarılmasını düzenlediğinden değişim ile kontrol edilemeyen beyin aktivitesine sebep olabilir.

 Kan-beyin bariyeri bu değişiklerin beyni etkilemesini önler.

 Bariyeri oluşturan hücreler beyne giren veya çıkan maddeler üzerinde kontrol sahibi olunmasını sağlar (Dash, 2015)

21

Dash PD, Chapter 11: Blood Brain Barrier and Cerebral Metabolism

Department of Neurobiology and Anatomy, The UT Medical School at Houston http://neuroscience.uth.tmc.edu/s4/chapter11.html, erişim tarihi: 15 Şubat 2015

(22)

FİZYOLOJİSİ-3

 Kafein kardiyovasküler sistemde kalp atımını ve kan basıncını arttırır.

 Kafein tüketimi ile artan sistolik kan basıncı arasında pozitif ilişki bulunmaktadır.

 Kan basıncının ne kadar yükseleceği bireyin referans kan basıncına

bağlıdır. Hipertansiyon hastalarının kahve tüketimi nedeniyle kan basıncının normal bireylere göre daha yüksek çıktığı gösterilmiştir.

 Kadınlar ve erkekler karşılaştırıldığında erkeklerde ; vasküler dirençte

artış görülürken kalp debisi üzerinde etki görülmemiştir.

 Kadınlarda ise; aynı miktarda kafein tüketimi ile vasküler dirençte artış

gözlenmemiştir (Keisler ve Armsey, 2006)

(23)

KAFEİN ETKİ MEKANİZMASI

1-)

Adenozin Reseptör Antagonisti

2-)

Metabolik ve Hormonal Etki

3-)

İskelet Kasında İyon Hareketleri

4-)

Solunum Sistemine Etkileri

5-)

Metaboliz

Hıza Etkisi

6-)

Algılanan Zorluk Düzeyine Etkisi

23

(24)

Adenozin ve Kafein

Adenozinin Normal Aktivitesi Adenozinin Aktivitesine Kafein Etkisi

(25)

 Adenozin = adenin + riboz  Güçlü vasodilatör * *

 Adenozin ile kafein kimyasal yapı olarak birbirine benzemektedir. *

 Adenozin; Ağrı algısını ++ , uykuyu tetikler, uyarılmayı düşürür, nöro

düzenleyicidir. * *

Slyvan C, Jonzono B, Fredholm BB. Adenosine injection into the brachial artery produce s ischemia like pain or discomfort in the forearm. Cardivasc Res 1988; 22:674-8 *

J.K Davis., J. Matt Green. Caffeine and Anaerobic Performance : Sports Med. 2009; 39 (10): 813-832* *

25

©Doç.Dr.Fırat AKÇA

(26)

 Kafein lipofilik (yağ sever) doğası gereği beyin-kan bariyerini kolayca aşarak reseptöre bağlanır. *

 Adenozinin A2 reseptörü ağrıyı arttırma özelliğine sahiptir. Kafein bu

reseptöre bağlanır. * *

 Adenozin karşıtlığı kafein performans ilişkisinde en önemli kafein

mekanizması teorisidir. *

 Adenozin aktivasyonunun engellenmesi sinir iletimlerini hızlandıracak ve

performans artırıcı nörotransmitterlerin salınımını kolaylaştıracaktır.**

Slyvan C, Jonzono B, Fredholm BB. Adenosine injection into the brachial artery produce s ischemia like pain or discomfort in the forearm. Cardivasc Res 1988; 22:674-8 *

J.K Davis., J. Matt Green. Caffeine and Anaerobic Performance : Sports Med. 2009; 39 (10): 813-832* *

26

(27)

©Doç.Dr.Fırat AKÇA 27

Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

 Adenozinin temel rolünün nöroprotektif olduğu düşünülmektedir.

 Bu fonksiyonunu; uykuyu artırarak, canlılığı baskılayarak ve uzun süreli

zihinsel aktiviteyi takiben adenozin birikimiyle motor aktiviteyi azaltarak gerçekleştirir.

 Bu etkilerini temel nörotransmitterler olan seratonin, dopamin, asetilkolin, epinefrin, norepinefrin ve glutamatı baskılayarak gösterir (Volk ve Creighton, 2013)

Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi ve

(28)

Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

 Adenozin reseptörleri sinir sistemi ve hatta yağ dokusu, kalp ve kas damarlarının iç zarında bulunmaktadır.

 Bundan dolayı, kafeinin etkisi hangi adenozin reseptörüne bağlandığı ve

reseptörün nerede olduğuna bağlıdır.

 Kafeinin adenozin reseptörüne bağlanmasının, büyük ölçüde presinaptik

olarak gerçekleştiği düşünülmektedir (Volk ve Creighton, 2013)

(29)

Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

 Kafein, adenozin salımını engelleyerek (veya basitçe bloke ederek) uyarıcı

nörotransmitterlerin salımını ve nöronal uyarılabilirliği artırır.

 Kafeinin uyarıcı etkilerinden büyük ölçüde sorumlu olduğu düşünülen

nörotransmitterler, dopamin, seratonin, gamaaminobütirik-asittir (GABA)

S. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

 Bu mekanizmayla MSS üzerinde aneljezik etki yapar ve böylece egzersiz

(30)

KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN,

NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

 Birçok çalışma , yüksek şiddetli egzersizde kafein alımıyla

yükselmiş bir adrenalin salgısı olduğunu göstermektedir.

 Dayanıklılık çalışmalarında bu adrenalin salgısının artış

oranı daha yüksektir.

 Sadece birkaç çalışmada kafein alımı ile adrenalin

yükselmesi arasında bir ilişki bulunamamıştır (Davis ve Green, 2009)

30

Davis JK, Green JM. Caffeine and Anaerobic Performance Ergogenic Value and Mechanisms of Action. Sports Med, 2009; 39 (10): 813-832.

(31)

KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN,

NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

 Yükselen adrenalin seviyesi performansı olumlu yönde

etkilemektedir.

 Adrenalin performans artışında önemli bir rol oynasa da,

asıl mekanizma olma ihtimali düşük görünmektedir (Davis ve

Green, 2009)

31

(32)

KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN,

NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

 Eğer kafein glikojen depolarının korunmasında rol oynuyorsa bile, bu

etkisinin egzersizin ilk 15-30 dakikasında görülebileceği söylenmekle birlikte uzun süreli dayanıklılık egzersizlerinde böyle bir etkinin olmadığı

belirtilmektedir

 Kafeinin merkezi sinir sistemi üzerine etkilerinin performansı artırmada daha büyük paya sahip olduğuna inanılmaktadır (Tarnopolsky, 2010)

Tarnopolsky, M. (2010). Caffeine and Creatine Use in Sport. Annals of

(33)

LAKTİK ASİT KONSANTRASYONU

ÜZERİNE ETKİLERİ

 Kafein alımı bir çok dayanıklılık çalışmasında laktik asit

konsantrasyonunu arttırmıştır

 Anaerobik çalışmalarda kafein laktik asit ilişkisi belirsizdir.

 Çalışmaların çoğu laktik asit artışının performans arttırıcı

etkisi olduğunu göstermektedir.(Schneiker ve ark, 2006)

 Kafeinin merkezi sinir sistemini etkileyerek ağrı algısını

azalttığı gösterilmiştir. (Davis ve Green 2009)

33

Schneiker KT, Bishop D, Dawson B, Hackett LP.. Effects of caffeine on prolonged intermittent –sprint ability in team sports athletes. Med Sci Sports Exerc, 2006; 38: 578-585.

(34)

 Kafeinin, aktif kaslarda doğrudan Ca++

mobilizasyonuna neden olduğu yani,

 sarkoplazmik retikulumun Ca++ geri alım oranını azaltırken Ca++ salımını artırdığı düşünülmektedir.

 Bu mekanizmayla uyarılma-kasılma işlevi kolaylaşmakta ve kasın kasılma verimi artmaktadır (Bishop ve ark., 2003)

34

KAFEİN – İSKELET KASI İYON HAREKETLERİ

Bishop, D., Lawrance, S. ve Spencer, M. (2003). Predictors of repeated-sprint ability in elite female hockey players. Journal of Science and Medicine in

(35)

 İnaktif iskelet kasındaki Na+/K+pompasının uyarılması K+un hücre dışına,

Na+un hücre içine hareketiyle sonuçlanır ve dinlenik kas membran potansiyeli bozulur ki bu kas yorgunluğuna neden olabilir.

 Kafein dinlenik durumda ve egzersiz sonrasında plazma K+

konsantrasyonunu azaltır.

 Bunun sonucunda, potasyum alımında artışa ve kas hücrelerinde dinlenik

membran potansiyelinin korunmasına bağlı olarak egzersiz performansı artabilir.

 Bu mekanizmanın dolaylı olarak, kafeinin cAMP‟ye bağlanması sonucu

veya Ca++ salımında artışla birlikte olabileceği de düşünülmektedir (Duncan ve ark., 2012)

35

KAFEİN – POTASYUM İLİŞKİSİ

KAFEİN – İSKELET KASI İYON HAREKETLERİ

(36)

● Çalışmaların çoğunda Kafein alımından sonra yapılan yüksek şiddetli egzersizde kandaki K+ düşmüştür. *

● Lindinger 9 mg/kg dozda K+ daha yüksek oranda düşürdüğü sonucuna varmıştır. * *

● %78 MaxVO2’de daha fazla K+ düşüşü %85 MaxVO2 ile kıyaslandığında * * ● Kafein K+ ilişkisinin egzersizin şiddetiyle de alakalı olabileceğini öne

sürmüşlerdir. *

Lindiner MI, Graham TE, Spriet LL. Caffeine Atteunates the exercise-induced increase in plasma K+ in humans. J Appl Physiol 1993 ; 74: 1149-55 * * Greer F , Mclean C , Graham TE . Caffeine , performance and metabolism during repeated Wingate test. J Appl Physiol 1998; 85 *

36

(37)

 Fosfodiesteraz inhibisyonu ile düz kaslarda gevşeme,

arteryel kan akımında artma ve vazodilatasyon meydana

gelir.

(38)

KAFEİN-SOLUNUM SİSTEMİNE ETKİSİ

 Bir kafein metaboliti olan teofilin astım tedavisinde kullanılmaktadır ve 4 mg/kg kafeinin bronşlarda düz kasları rahatlattığı gösterilmiştir.

 Bu zamana kadar, kafeinin solunum kapasitesine etkisine dair birkaç mekanizma açıklanmıştır.

Bu mekanizmalar;

 pulmoner kan akışında artış,

 bronşioler ve alveoler düz kaslardaki rahatlamaya bağlı olarak

akciğerlere hava akışında artış,

 solunum merkezinin uyarılması,

 iskelet kasının kasılmasında ve kardiyak çıkışında artıştır. (Arnaud, 2005)

Arnaud M.J. (2005). Caffeine. B. Caballero, L. Allen ve A. Prentice (Ed.).

(39)

 Akut kafein tüketimi bazal metabolik hızı %5-25 oranında arttırmaktadır.

 100 mg kafein tüketiminin önemli ölçüde termojenik etkisi olduğu gösterilmiştir. (Arnaud, 2005)

 Kafein tüketimi sonrası artan enerji harcaması tüketimden 3 saat sonraya kadar bazal seviyelerine dönmemiştir.

 Enerji metabolizmasındaki bu değişiklikler serum serbest yağ asitleri, gliserol ve laktat konsantrasyonlarında

önemli artışlarla ilişkilendirilmiştir.

 Kafeinin lipolitik etkisi, katekolamin salımı ve adenozin reseptör antogonizm mekanizmaları ile açıklanmaktadır.

(Astrup ve ark., 1990)

KAFEİN-METABOLİK HIZA ETKİSİ

Astrup, A., Toubro, S.ve Cannon, S. (1990). Caffeine: A double-blind, placebo controlled study of its thermogenic, metabolic, and cardiovascular effects in healthy volunteers. The American Journal of Clinical Nutrition, 51, 759-67.

(40)

 Algılanan zorluk derecesi (RPE), kafeinin performans üzerine

merkezi etkilerini ölçmek için kullanılan yöntemlerden biridir ve dayanıklılık egzersizini kapsayan birçok çalışmada kullanılmıştır.

 Bir meta-analize göre plaseboya kıyasla, kafeinin dayanıklılık egzersiz sırası ve sonrasında algılanan zorluk derecesini %5,6

oranında düşürdüğü belirtilmiştir. (Volk ve Creighton, 2013)

KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

(41)

 Dayanıklılık sporcularında egzersizden 1 saat önce alınan orta

doz kafein sporcunun egzersizi pozitif algılamasını arttırmakta ve uzun süreli egzersiz boyunca daha pozitif bir deneyim

yaşamasını sağlamaktadır.

 Bundan başka, kafeinin sıcak koşullarda ağrı hissini azalttığı

gösterilmiştir. (Volk ve Creighton, 2013)

KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

(42)

 Kafeinin dayanıklılık sporlarında algılanan zorluğa etkilerini

inceleyen çok çalışma olmakla birlikte anaerobik egzersizlerde bu konuda yapılan çalışmalar yetersizdir.

 Yüksek şiddetli egzersizlerle yapılan az sayıda çalışmaların

bazılarında değişiklik görülmemiş, bazılarında RPE’de azalma görülürken bazılarında da artış görülmüştür (Volk ve Creighton, 2013)

KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

(43)

43

(44)

44

(45)

45

(46)

46

(47)

KAFEİN ALIŞKANLIĞI

 TOLERANS  BIRAKILMASI

47

(48)

KAFEİN TOLERANSI

 Kafein toleransı ard arda kafein alımıyla gerçekleşen fizyolojik tepkidir.

 Adenozin reseptörleri sayısının kafein ile doğru orantılı artması sebebi ile oluşur.

 Düşük dozda kafein bile kullanıcı olmayan bireylerde güçlü etkiler yaratabilir.

 Kullanıcı olmayanlarda orta doz kafein tüketimiyle 5 veya 6 gün içerisinde kafein

toleransı oluşmaktadır. (Sokmen ve ark, 2008)

48

Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

(49)

49

(50)

KAFEİN BIRAKILMASI

 Sırasıyla, Zihinsel uyanıklık, gerginlik , yorgunluk , ağrı

algısı , uyku , baş ağrısı .

 Bu belirtiler kafein bırakılmasının ardından 28 ile 48

arasında zirve noktaya ulaşmaktadır

 4 - 7 gün sonra normale seviyeye dönmektedir . (Sokmen ve ark, 2008)

50

(51)

KAFEİN BIRAKILMASI-2

 En önemli belirtisi, beyin kan damarlarının genişlemesinden dolayı

baş ağrısı olmaktadır

 Kullanıcı sporcular müsabaka öncesi ani bırakmalardan

kaçınmalıdır.

 Sporcular müsabakadan 1 hafta önce kademeli bir şekilde kafein

alımını azaltmalıdır.(Sokmen ve ark, 2008)

51

(52)

52

(53)

(54)

KAFEİN FORMU

54

Graham TE, Hibbert E, Sathasivam P. Metabolic and exercise endurance effects of coffee and caffeine ingestion. J Appl Physiol, 1985; 85(3): 883-889.

(55)

55

(56)

(57)

KAFEİN-KULLANIM ZAMANLAMASI

 Ağız yoluyla 30-75 dk arasında plazmada kafein zirve noktasına ulaşmaktadır

(Lieberman,2003)

 Kafeinin Yarı ömrü 3 ile 4 saat arasındadır. Bu kullanıcıya göre değişir.

 Kafein alımından 6-7 saat sonra kafeinin %75’İ vücuttan temizlenir . (Sokmen ve ark, 2008)  Araştırmacılar kafein alımından 1-3-6 saat sonra tükenme zamanını incelemişlerdir.  1 ve 3 saat süresinde tükenme zamanının arttığı, 6 saat sonra ise herhangi bir etki

olmadığını belirtmişlerdir (Vaugeois, 2002).

57

Lieberman HR. Nutrition, brain function and cognitive. Appetite, 2003; 40(3):245-254.

Vaugeois JM. Signal transduction : pozitive feedback from coffee. Nature, 2002; 418: 734-736.

Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986

(58)

KAFEİN - KULLANIM DOZU

 1 mg/kg – 9 mg/kg kullanımda kuvvete, sprinte, yorgunluk zamanına, dayanıklılığa pozitif etkisi vardır.

 2000 metre kürek çekmede 6 ve 9 mg/kg dozun performans arttırdığı belirlenmiştir (Bruce ve ark., 2000)

 Düşük (3mg/kg) ve orta (6mg/kg) doz yüksek( 9mg/kg) dozdan daha etkili.

 Diğer bir çalışmada 5 ve 10 mg/kg kadınlara ve erkeklere verildiğinde bacak kaslarındaki

ağrıyı azalttığı gösterilmiştir. (Sokmen ve ark, 2008)

58

Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986

Bruce CR, Anderson ME, Fraser SF, Stepto NK, Klein R, Hopkins WG, Hawley JA. Enhancement of 2000 m. rowing performance after caffeine ingestion. Med Sci Sports Exerc, 2000; 32(11): 1958-1963.

(59)

KAFEİN - KULLANIM DOZU

 9 ve 13 mg/kg üzerindeki dozlar ; gerginlik, sinirlilik, baş

dönmesi, baş ağrısı ile ilişkilidir (Colton ve ark,1968)

 Tolerans erkekler>kadınlar, kullanıcılar >kullanıcı olmayanlar

 > 9mg/kg performans ++ kanıt yoktur. Aksine bilişsel

performans -- (Sokmen ve ark, 2008)

59

Sokmen B, Armstrong LE, Dias JC, Judelson DJ. Caffeine use in sports: Considerations for the athletes. Journal of strength and conditioning research, 2008; 22(3):978-986.

Colton T, Gosselin RE. Smith RP. The tolerance of coffee drinkers to caffeine. Clin Pharmacol Ther. 1968 : 9(1) ; 31-39

(60)

KAFEİN İLE İLGİLİ YANLIŞ

BİLİNENLER

 Normal dozlarda kalp ritim bozukluğunu tetiklememektedir (Katan ve Schouten, 2005)

 17 çalışmayı inceleyen bir meta analiz orta seviye kafein alımının miyokard enfarktüs ve damar tıkanıklığı riskini azalttığını göstermiştir.

 Kafeinli ve kafeinsiz kahveler antioksidan bakımından zengindir; antioksidan savunma için önemlidir.

 Diüretik olmadığını gösteren çok sayıda çalışma vardır.

 Tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarına karşı koruma sağlamaktadır (Sokmen ve ark, 2008)

60

Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer, WJ, Casa, DJ, Dias JC, Judelson DAMaresh, CM . Caffeine use in sports: Considerations for the athletes. Journal of strength and conditioning research, 2008; 22(3):978-986.

Katan MB, Schouten E. Caffeine and arrhythmia. Am J Clin Nutr 2005 : 81 (3); 539-540

(61)

 9 erkek bisikletçi ile yapılan deneylerde %5.4 performans artışı (Paton ve ark 2015)

 Orta seviyede kafein alımı antrenmanlı güreşçilerde üst vücut anaerobik

performansı geliştirmemiştir. Plasebo ile kıyaslandığında üst vücut aralıklı sprint performansını %7.2 düşürmüştür ( Aedma ve ark 2013)

 Kafein plasebo grubu ile kıyaslandığında ilk bölümde yapılan Toplam sprint %8.5, 2. bölüm %7.6 daha hızlıdır.

 Ortalama kuvvet kıyaslandığında kafein plasebo grubundan ilk bölümde %7, 2. bölümde %6.6 daha yüksek değerlere sahiptir.

 Sonuç olarak 6 mg/ kg kafein yüksek şiddetli aralıklı sprint performansını anlamlı derecede yükseltmiştir. (Schneiker ve ark 2006)

108

SONUÇ:

KAFEİNİN ANAEROBİK (SPRINT)

PERFORMANSA ETKİSİ

Paton C, Costa V, Guglielmo L.Effects of caffeinne chewing gum on race performance and physiology in male and female cyclist’’ J Sports Sci. 2015;33(10):1076-83 Aedma M, Timpmann S, Ööpik V. Effect of caffeine on upper-body anaerobic performance in wrestlers in simulated competition-day conditions. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2013 Dec;23(6):601-9

Schneiker KT, Bishop D, Dawson B, Hackett LP.. Effects of caffeine on prolonged intermittent –sprint ability in team sports athletes. Med Sci Sports Exerc, 2006; 38: 578-585.

(62)

KAFEİN’İN

ÇEVİKLİK PERFORMANSINA ETKİSİ:

 6 mg/kg doz kafeinin proagility run test ve 30 saniye wingate testiyle

ölçülen çeviklik performansı üzerinde herhangi bir etkisi bulunamamıştır. (Lorino ve ark 2006)

KAS GRUPLARINA ETKİSİ:

 6 mg/kg kafein Kas grubunun büyüklüğüne paralel olarak etkisini

arttırmıştır. (Timmins ve Saunders 2014)

HORMONLARA ETKİSİ

 testosteron ekstra % 12 ± 14 oranında arttı plaseboya göre. Kafein

alımından sonra kortizol % 21 ± 31 seviyesinde düştü plaseboya göre. (Paton ve ark 2015)

109

Lorino AJ, Lloyd LK, Crixell SH, Walker JL. The effects of caffeine on athletic agility. J Strength Cond Res. 2006 Nov;20(4):851-4.

Paton C, Costa V, Guglielmo L.Effects of caffeinne chewing gum on race performance and physiology in male and female cyclist’’ J Sports Sci. 2015;33(10):1076-83 Timmins TD , Saunders DH, Effect of Caffeine Ingestion on Maximal Voluntary Contraction Strength in Upper- and Lower-Body Muscle Groups

(63)

Kafeinin Olumlu etkileri-1

 Kafeinin etkileri düşünülürken antrenman ve toparlanma dönemleri de

işin içine katılmalıdır

 Yağ asidi oksidasyonunu artırıcı ve ağrı hissini azaltıcı etkileriyle

aerobik dayanıklılığı arttırdığı gösterilmiştir.

 Konsantrasyon ve dikkat artışı sağladığı gösterilmiştir, rekasiyon

zamanını geliştirir.

 İskelet kaslarının kasılabilirliğini arttırır, kuvvet üretimini olumlu etkiler.

 Tüm bu etkilerin katkısıyla aerobik yarışma ve antrenman performansını

arttırır (Burke, 2008)

110

Burke LM, Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab. (2008) 33 (6): 1319–1334

(64)

 Koşu, Bisiklet ve Yüzme Gibi Dayanıklılık Üzerine Odaklanmış

Aktivitelerde Atletik Performansı Geliştirici Özellikleri Görülmüştür

 Egzersizdeki tükenme Süresinde de Artış Vardır

 Bisiklet Sporunda %85’lik Vo2 Max düzeyi egzersizde Tükenme

Zamanını Arttırdığı gösterilmiştir (Keisler ve Armsey, 2006)

 Anaerobik ve kuvvet sporlarında veri ve etki daha az.

Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219

111

(65)

OLASI OLUMSUZ ETKİLERİ-1

 Lokomotor Gerginlik  Kalp Çarpıntısı  Diürez  Uykusuzluk Hastalığı  Asabiyet

 Kaygı ve Endişe Artışı

 Düzensiz Kalp Ritmi

112

(66)

113

Killer SC, Blannin AK, Jeukendrup AE. No evidence of dehydration with moderate daily coffee intake: a counterbalanced cross-over study in a free-living population. PLoS One. 2014 Jan

(67)

(68)

(69)

(70)

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

117