Terör ve Medya İlişkisi Bağlamında Terör Eylemlerinin Haberlerde Sunulma Biçimleri: “Reina Saldırısı” Örneği

(1)

Sayı Issue :30 Ekim October 2020 Makalenin Geliş Tarihi Received Date: 12/07/2020 Makalenin Kabul Tarihi Accepted Date: 20/10/2020

Terör ve Medya İlişkisi Bağlamında

Terör Eylemlerinin Haberlerde Sunulma Biçimleri:

“Reina Saldırısı” Örneği

DOI: 10.26466/opus.768416

*

Y. Furkan Şen* – A. Gökhan Yaşa **

* Doç. Dr., Polis Akademisi, Güvenlik Bilimleri Ens., Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi ABD., Ankara/Türkiye

E-Posta: yfurkansen@pa.edu.tr ORCID: 0000-0001-7767-0203

** Polis Akademisi, Güvenlik Bilimleri Enst., Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi ABD., Doktora Öğrencisi, Ankara/Türkiye

E-Posta:agyasa@ankara.edu.tr ORCID: 0000-0002-1521-4701

Öz

Günümüzde terörizm olgusu hayatın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu görünürlüğün artışında kuşkusuz küreselleşmenin ve iletişim devriminin büyük etkileri olmuştur. İletişim çağında meydana gelen söz konusu bu değişimlerin medyayı da etkilediği açıktır. Bu bakımdan günümüzde medya önemli bir ikilemle karşı karşıya kalmıştır. Medya, iletişimin teknolojilerinin sağladığı imkan- ları kullanarak gelişmelerle alakalı insanları bilgilendirirken aynı zamanda terör olaylarının haberle- rinde bunun önemli bir propaganda aracı haline dönüşmesini engellemek durumundadır. Bu bakım- dan terör olaylarının haber ediliş biçimleri, terör-medya ilişkisi bağlamında üzerinde durulması gere- ken önemli bir konudur. Çalışma, yaşanan bir terör saldırısının farklı gazetelerde nasıl kendine yer bulduğunu incelerken, öncelikli olarak gazetelerin ideolojik konumlarının haber içeriklerine ve tema dağılımlarına etkisi olup olmadığına yanıt bulmaya çalışmaktadır. Bunun için DEAŞ tarafından İstanbul’da gerçekleştirilen “Reina Saldırısı” çalışmanın örnek olayı olarak seçilmiştir. Bu kapsamda yaşanan bu terör saldırısının Sabah, Yeni Akit, Cumhuriyet, Sözcü ve BirGün gazetelerinde nasıl yer edindiği haberlerin temasal dağılımları üzerinden incelenmiş ve ilgili haberlerin içerik analizi gerçek- leştirilmiştir. Bu doğrultuda çalışma içeriğindeki söz konusu gazeteler kategorilendirilmiş ve belirle- nen temalara göre taranmıştır. Yapılan inceleme neticesinde saldırıyı gerçekleştiren teröristin DEAŞ militanı olması, yabancı bir kişi olması, saldırının yılbaşı kutlamalarına yönelik düzenlenmesi gibi değişkenlerin haber temaları ve haber analizi açısından önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte gazetelerin ideolojik spektrumda kendilerini konumladıkları yerin haberlerin temasal dağılım- larına ve ana tartışmalara etki ettiği; ideolojik spektrumda farklı konumda bulunan gazetelerin terörü kınamak konusunda birleştiği fakat tartışma eksenlerinin ve seçilen temaların yoğunluğu noktasında farklılaştığı belirgin bir şekilde görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Terörizm, DEAŞ, Medya, Haber Teması, Reina Saldırısı

(2)

Sayı Issue :30 Ekim October 2020 Makalenin Geliş Tarihi Received Date: 12/07/2020 Makalenin Kabul Tarihi Accepted Date: 20/10/2020

In the Context of Terrorism and Media Relations How Terrorist Actions are Presented in the News:

“Reina Attack” Example

* Abstract

Today, the phenomenon of terrorism appears in every aspect of life. Undoubtedly, globalization and the communication revolution have had a major impact on the increase in this visibility. It is clear that these changes in the communication age also affected the media. In this regard, the media has faced an important dilemma today. While the media informs people about the developments by using the oppor- tunities provided by the technologies of communication, it also has to prevent this from turning into an important propaganda tool in the news of terrorist incidents. In this regard, the way in which terrorist incidents are reported is an important issue that needs to be addressed in the context of the terrorist-media relationship. While the study examines how a terrorist attack takes place in different newspapers, it tries to find out whether the ideological positions of the newspapers have any effect on the news content and theme distributions. For this, the "Reina Attack" carried out by DEAŞ in Istan- bul was selected as a case study. In this context, how the terrorist attack that took place in Sabah, Yeni Akit, Cumhuriyet, Sözcü and BirGün newspapers were examined through the contact distributions of the news and content analysis was carried out. As a result of the investigation, it was concluded that variables such as the terrorist who carried out the attack, being a DAESH militant, being a foreign person, and arranging the attack for New Year's celebrations were important in terms of news themes and news analysis. Nevertheless, the place where the newspapers position themselves in the ideological spectrum affects the contact distribution of the news and the main debates; The newspapers, which are in a different position in the ideological spectrum, appear to be united in condemning terrorism. In addition, it was clearly seen that the newspapers differed in terms of the axis of discussion and the chosen themes.

Keywords: Terrorism, DAESH, Media, News Theme, Reina Attack

(3)

Giriş

Terör ve terörizm olgusu, günümüzde hem görünürlüğünü hem de etkisini oldukça arttırmış durumdadır. Bu bakımdan terörizmin gerek ülkesel gerek bölgesel gerekse küresel düzeyde önemli bir tehdit kaynağı haline geldiği açıktır. Terörizmin küresel düzeyde bu kadar etkili olmasınındaki önemli etken ise medyadır. Medya araçlarının çeşitlenmesi, iletişim teknolojilerinin ve imkanlarının gelişmesi, interaktif kullanımın artışı etkili olan unsurlar arasında sayılabilir. Dolayısıyla medyanın çeşitlenmesi ile birlikte terörün medyada görünürlüğünün artışı arasındaki ilişkinin önemli hale geldiği açıktır.

Terör eylemleri doğası itibariyle iktidara zarar vermeyi, yönlendirmeyi, siyasi hedefleri doğrultusunda fayda sağlamayı amaçlarken korku salmayı ve korkutmayı da bu hedefleri doğrultusunda kullanmaktadır. En genel anlamıyla terör ya da terörizm, siyasal, dinsel ve/veya ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere, resmî, yerel ve genel yönetimlere yönelik baskı, yıldırma ve her türlü şiddet içeren yolun kullanımını ifade ederken bu amaçla organize olmuş yapılara da terör örgütü denmektedir (Şen, 2018a, s.

131).

Terörizm, oldukça farklı şekillerde karşımıza çıkıyor olsa da temel olarak siyasi hedeflerini gerçekleştirmeye ve rakibini yıldırmaya yönelik eylemler gerçekleştirmektedir. Bu açıdan bakıldığından terör eylemleri bir karmaşa ortamı yaratarak şiddet sarmalının giderek artmasına neden olabilmektedir.

Bu nitelikleri sebebiyle terör örgütleri aynı zamanda istikrarsızlık kaynağı- dır. İstikrarsız bölgelerin varlığı çevre devletler için önemli bir güvenlik boşluğu oluşturmaktadır. Bu aynı zamanda bir kısır döngüye neden olur:

Güvenliksiz ve istikrarsız bölgeler terör örgütlerinin gelişimini hızlandırır- ken diğer bölgeler için de bir risk unsuru olma özelliği taşır hale gelmekte- dirler. Bu nedenle istikrarsız bölgeler istikrarsızlıklarını diğer bölgelere de yayma eğilimi taşımaktadır. Günümüzde bu söz konusu yayılmanın ise en etkili biçimde medya aracılığıyla gerçekleştiği görülmektedir. Hem medya- nın işlevsel özellikleri hem de iletişim çağının getirdiği imkanlarla birlikte medya, örgütler için çok önemli bir propaganda aygıtına dönüşebilmekte- dir. Yapılan bir terör eyleminin medyanın gündeminde yer alması ve eylemin haber olarak verilmesiyle birlikte başlayan yorumlama/değerlendirme aşaması terör ve medya ilişkisini çok daha anlamlı kılmaktadır. Çünkü

(4)

medya, toplumsal sorunlara ilişkin algı çerçevelerimizi belirleyen önemli bir araçtır. Terör haberlerinin medyada yer alması kaçınılmaz bir durumdur.

Hem toplumun bilgilendirilmesi hem de haber alma hak ve hürriyetinin gerçekleşmesi için terör olayları yazılı, görsel ve işitsel basında kendine yer bulmaktadır. Hal böyle olduğunda ise, haberlerin medyada yer alış biçimle- ri terörizm algısının oluşmasında etkili olabilmektedir.

Haber metinlerinde toplumsal gerçeklik ideolojik seçme ve kapalı metinler içine hapsetme yoluyla farklı bir şekilde temsil edilmektedir. Medyanın toplumsal gerçekliği dönüştürmesi çok boyutlu bir sorun olmakla birlikte, en temelde sahiplik yapısından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, medyanın güç ve iktidar ilişkilerinin en önemli aygıtlarından biri olması da ona ideolojik bir işlev yüklemektedir (Şen, 2013a, s. 160). Medyanın haberi sunma biçimi, doğal olarak medyanın profesyonel ilişkileri, ekonomik ve siyasî güç odak- ları ile yakından bağlantılıdır. Haber medyası, hangi şiddet biçimlerinin meşru, hangilerinin gayri meşru olduğunu tanımlayan en önemli kaynaklardan biridir. Haber medyası haber metinlerinde doğrudan veya dolaylı biçimde siyasal seçkinlerin durum tanımlarını üretmektedir (Şen, 2013c, s.

173). Dolayısıyla, kamuoyu medya üzerinden oluşturulmaktadır. Tüm medya mesajları yapılandırılmakta ve medyada anlam üretimi siyasal ve ekonomik bağlamda gerçekleşmektedir (Şen, 2013b, s. 269-277). Bu bağlam- da gerek terör eylemlerinin gerekse terör örgütlerinin ve teröristlerin medyada nasıl bir nasıl bir çerçeve içinde sunulduğu önemli bir inceleme konu- sudur. Bunun nedeni, medyanın bireylerin düşünme ve değer yargısı geliş- tirme biçimlerini belirlemekle birlikte kamuoyu oluşturma gücüne sahip olmasıdır (Mora, 2008, s. 2-3). Daniel Katz, GraemeBurton ve DenisMcQu- ail’e göre medyanın temel işlevleri, (i) bilgilendirme, (ii) kültürel devamlılık, (iii) toplumsallaştırma, (iv) kamuoyu yaratma ve (v) eğlendirme olarak sıralanmak- tadır (Akt. Özdemir, 1998, s. 35-36). Bu bakımdan medyanın kamusal bir sorumluluk bilinci taşıması gerektiği açıktır.

Medyanın, tarafsızlık ve objektiflik ilkelerine uyması gerektiği genel kabul gören bir anlayıştır. Bu anlayış duygulardan arınmış olmayı ve siyasi etkilerden uzakta kalabilmek için yapılanmayı beraberinde getirir niteliktedir. Bu nitelikler temel olarak ticari açıdan da önemli değerler haline gelmiş ve gittikçe meslek normu halini almıştır (Hampton, 2008, s. 478). Gerçeklik medyanın objektifliğinin hem kaynağını hem de simgesini oluturmaktadır.

Objektiflik ise var olanın olduğu şekliyle gibi kitleye aktarılmasıyla ilgilidir.

(5)

Bu şekilde medya gerçeğin bir aynası olma görevini üstlenmektedir. Objek- tiflik fikri aynı zamanda bir olgu ve değer arasında mutlak bir ayrım yapı- labileceği fikrini temsil etmektedir (Altun, 2011, s. 15). Gazetecilik mesleği- nin etiği, medyanın işlevi, iletişim çağının getirdiği yenilikler gibi etkenler günümüzde bazı ikilemlere neden olabilmektedir. Bunun önemli bir örneği terör eylemleri gibi haberlerin propaganda etkisi yaratmadan nasıl yapılabi- leceği ile ilgilidir. Çünkü medyayı bir araç olarak kullanan teröristlerin en büyük hedefi eylemlerinin propagandasını yapmak ve hedef gruplar ara- sında korku yoğunluğu oluşturmaktır (Wilkinson, 1997, s. 56-57). Dolayısıy- la medya açısından haberler aktarılırken terörizmin dolaylı bir biçimde sembolik mesajlarını iletip amacına ulaşmasını engellemek bir gerekliliktir.

Diğer yandan medya kendi ideolojik spektrumundaki konuma göre haberleri aktarırken bu okuyucu kitlesini konsolide etme amacına da hizmet etmektedir. Bu durum kendi okuyucu kitlesini memnun eden bir durum iken kendi kitlesi dışındaki okuyucuları da etkileme amacını taşımaktadır. Böy- lece medyanın içinde bulunduğu ideolojik spekturuma göre haber metinle- rinin, haber yoğunluğunun ve temalarının farklılaşması gözlenmektedir. Bu durum terör eylemlerinin medya temsillerinin neden önemli olduğunu gösterir niteliktedir.

Bu çalışmada, günlük yazılı basın incelenerek terör eylemlerinin basında nasıl yer bulduğu ve nasıl algılandığı sorularından hareketle, kamuoyunu yoğun bir şekilde etkileyen örnek bir terör saldırısı üzerinden, söz konusu saldırı haberinin gazetelerin ideolojik konumlarına göre nasıl farklı anlatım- lar, temalar ve tartışma konuları içerdiği; hangi noktalar üzerinde benzeş- melerin olduğu, hangi noktalarda ise ayrışmaların ortaya çıktığının araştı- rılması hedeflenmiştir. DEAŞ terör örgütü tarafından 2016’nın yılbaşı gecesi gerçekleştirilen saldırının Türkiye’de yazılı basında kendine nasıl yer bul- duğunu ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışma, aynı zamanda farklı gazeteler arasındaki odak noktalarını görebilmeyi ve temalarını da inceleyebil- meyi ön görmektedir. Çalışma, söz konusu terör saldırısının gazetelerde yer alış biçimi üzerinden odaklandıkları temel tartışma noktalarının farklılıkları üzerinde durmaktadır. Bu doğrultuda haberierin içerik analizi yapılmış ve haber metinlerinde öne çıkan ana temalar belirlenmeye çalışılmıştır.

Çalışmanın başlıca varsayımı, günlük yazılı gazetelerin ideolojik spektrumda aldıkları farklı konumlara göre bir terör saldırısı örneğinde haber temalarının dağılımlarının ve tartışma odaklarının farklılaşacağı üzerine

(6)

kurulmuştur. Bu bakımdan gazetelerin sahip olduğu ideolojik spektrum içerisindeki konumlarına göre tartışmaların ve haber temalarının farklı bulgulara sahip olması beklenmektedir. Çalışma, Türkiye’de 2016’nın son günü yaşanan ve yılbaşı kutlamalarını hedef alan Reina saldırısının yazılı medyaya nasıl ele alındığını incelemektedir. Söz konusu terör eylemi, Türkiye’nin o dönem içerisinde bulunduğu uzun süren bir saldırı döneminin son halka- sı olması; yılbaşı gecesi kutlamalarının dünyaca ünlü bir gece kulübünde hedef alınarak yaşam tarzı tartışmalarını ortaya çıkarması ve DEAŞ/IŞID/ISIS (Irak ve Şam İslam Devleti/ed-Devlet'ül İslâmiyye fi’l Irak ve'ş Şam) tarafından yabancı bir terörist aracılığıyla gerçekleştirilmesinin güven- lik açığı tartışmalarını gündeme getirmesi sebebiyle önem taşımaktadır.

Aynı zamanda bu saldırının söylem olarak Hristiyanları merkezine alması ve kurban olarak Türkiye’de bulunan yabancıları da hedeflemesi söz konusu terör eylemini daha da önemli kılmaktadır. Dolayısıyla bu terör eyleminin haber ve tartışmalarda farklı şekillerde ele alınabilmesi önemli bir konu niteliği taşıdığını göstermektedir. Bu bağlamda söz konusu terör saldırısının Türkiye’de farklı gazetelerde belirlenmiş süre boyunca nasıl işlendiği ince- lemek çalışmanın ana eksenini ve konusunu oluşturmaktadır. Bu doğrultu- da 01.01.2017-10.01.2017 tarihleri arasındaki 10 günlük zaman diliminde, Sabah, Yeni Akit, Cumhuriyet, Sözcü ve BirGün olmak üzere beş farklı ga- zeteden 228 haber incelenmiştir. Araştırmanın konusu gazetelerin ideolojik spektrumda kendilerini konumladıkları yerin, haberlerin temasal dağılımla- rına ve ana tartışmalarına nasıl etki ettiğini belirlemek üzerinedir.

Literatür Taraması

Literatüre baktığımızda terör ve medya ilişkisini inceleyen çalışmalara rast- lamak veya Reina saldırısı özelinde olan çalışmaları görmek mümkündür.

Bu çalışmalardan en önemlisi, araştırmamızın konusuna benzer bir şekilde, Reina saldırısını internet gazeteleri üzerinden inceleyen bir çalışmadır. Mu- rad Karaduman ve Betül Akbulutgiller tarafından yapılan çalışmanın farklı bir veri kaynağını baz aldığı görülmektedir. Söz konusu çalışma Teun A.

van Dijk’ın söylem analizi yönteminden hareketle, farklı görüş ve yakınlık- larına bağlı olarak internet siteleri üzerindeki haberlerin analizine dayan- maktadır. Çalışma “internethaber.com”, “bianet.com” ve “ensonhaber.com”

sitelerinde çıkan saldırı ile ilgili haberleri derlemiş, olay akışını, başlıklarını,

(7)

başlıkta yer verilen ayrıntıları ve kullanılan ifadeleri incelemiştir. Araştırma kapsamında 1 Ocak 2017 ile 20 Ocak 2020 kapsamlı bir inceleme gerçekleşti- rilmiş, buna karşın olayla ilgili çok sayıda haber bulunması nedeniyle ön planda olan haberler inceleme için seçilmiş; internet haber sitelerindeki haberler ile çalışma sınırlandırılmış; köşe yazısı veya diğer metinler inceleme kapsamına alınmamıştır. (Karaduman & Akbulutgiller, 2018). Söz konusu çalışma, medyanın farklı alanlarından aynı konu hakkındaki verilerin elde edilmiş olmasına karşın, bunların karşılaştırılabileceğini göstermesi açısın- dan önemlidir.

Terör ve medya ilişkisi bağlamında, medyada yer alan terör haberlerini farklı yöntemlerle inceleyerek çeşitli bulgulara ulaşan çalışmalar da mevcut- tur. Bunlardan biri Fetih Üvez tarafından yazılmış olan “Medya ve Risk Top- lumu İlişkisi Bağlamında Terör Haberlerinin Analizi” isimli yüksek lisans tezi- dir. Çalışma dört farklı gazetede yer alan bazı terör eylemleri ile ilgili haberleri inceleyerek analizi gerçekleştirmiştir. Çalışmanın ayırt ediciği özelliği, söz konusu haberlerin analizini risk toplumu kavramı etrafında gerçekleşti- rilmesidir (Üvez, 2014). Ekrem Yaşar Akçay tarafından yapılan başka bir çalışma ise “Terör ve Medya İlişkisinin 2003 Yılında İstanbul’da Meydana Gelen Saldırılar Örneğiyle İncelenmesi” başlığını taşımaktadır. Çalışmada küreselleşmenin ve küresel gelişmelerin etkisiyle terörün ve terörist eylem- lerin etkilerinin daha hızlı yayıldığı vurgulanmaktadır. Bu konuda ekonomik dengesizliklerin ve teknolojik gelişmelerin iki önemli etken olduğu söylenmektedir. Çalışma aynı zamanda medyanın rolünü, haberlerin veriliş şekli üzerinden bahse konu terör eylemleri örneğinde incelemektedir (Ak- çay, 2012).

Bu alanda internet siteleri veya yazılı medyanın ötesinde de çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Özellikle sosyal medyayı inceleme alanı olarak seçmiş çalışmalar mevcuttur. Bunlardan biri Erdem Taşdemir’in “Sosyal Medyada Terör Propagandası: DEAŞ Örneği” isimli çalışmadır. Çalışma pro- paganda konusuna odaklanmakta ve sosyal medya alanında bunu incelemektedir. Çalışma aynı zamanda propaganda faaliyetlerinin önemine ve Türkiye’de özellikle de kurumlar bağlamında alınabilecek önlemlere de- ğinmektedir (Taşdemir, 2017). Diğer bir çalışma ise Atahan Birol Kartal’ın

“Uluslararası Terörizmin Değişen Yapısı ve Terör Örgütlerinin Sosyal Medyayı Kullanması: Suriye’de DAEŞ ve YPG Örneği” isimli makalesidir. Söz konusu çalışmanın farklı yönü hem DEAŞ hem de YPG’nin sosyal medya üzerinden

(8)

propaganda çalışmalarını incelemesidir. Çalışma, küreselleşmenin meydana getirdiği değişimin örgütlerin propaganda çalışmalarını kolaylaştırdığını vurgulamakta ve bu anlamda özellikle buna karşı koymak amacıyla alına- cak tedbirlere yer vermektedir (Kartal, 2018).

Medya ve terör ilişkisini inceleyen diğer bir çalışma Zakir Avşar’ın

“İnternet Çağında Medya, Terör ve Güvenlik” isimli çalışmasıdır. Çalışmada internet ağlarının ve sosyal medyanın günümüzde artan imkanlarla birlikte ulus-devletler için birer tehdit haline dönüştüğü vurgulanmaktadır. Çalış- ma yeni medyanın gelişimi ile birlikte enformasyon toplumunda alınabile- cek önlemlere odaklanmaktadır (Avşar, 2017). Bir farklı çalışma ise Hüseyin Kazan’ın “Terör-Medya İlişkisi ve Medyada Terör İlişkisi” adlı çalışmasıdır.

Çalışma öncelikle terörle mücadeleye destek vererek ve halkı bilgilendirme görevini yaparak propaganda etkisi sağlamadan görevlerini nasıl sürdüre- bileceğine odaklanmaktadır. Terör haberlerinin medyada yer almasının olumlu ve olumsuz yönleri ile bu haberlerde kullanılan kavramlara da odaklanılmıştır (Kazan, 2016). Söz konusu iki çalışma öncelikli olarak medya ve terör alanına odaklanmaktadır. Bu durum ise medya ve terör ilişkisi- nin yapısal kurgusunun anlaşılması bağlamında katkı sağlamaktadır.

Görüleceği üzere terör ve medya konusunda literatürde çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Reina Saldırısının ideolojik yönden farklı konumlarda bulunan çeşitli gazetelerde ne şekilde ele alındığını, tartışmaların ne yönde yürüdüğünü inceleyen bu çalışma ise, terör haberlerinin medyada sunulma biçimlerini göstermesi noktasında literatürü geliştirmek adına katkı sağlama potansiyeline sahiptir. Çalışmanın yazılı basını belirli bir periyotta incelemesi açısından konu ve örneklem farkı nedeniyle orijinal bir içeriğe sahiptir.

Araştırma aynı zamanda bir terör eyleminin medya yoluyla toplumda nasıl bir tartışma yarattığını da ortaya koymaktadır. Bu anlamda çalışma, DEAŞ Terör Örgütün’nün İstanbul’da yılbaşı gecesi bir gece kulübünde gerçekleş- tirdiği eylemin incelenmesi, söz konusu eylemin medyaya yansıma boyutu, farklı kaynaklardan veri toplanması ve terörün propaganda etkisine deği- nen yönleriyle özgün bir çalışma niteliği göstermektedir.

Yöntem

Çalışma kapsamında, Türkiye’de 2016 yılının son günü yılbaşı gecesinde yaşanan ve kutlamaları hedef alan Reina saldırısının yazılı medyada nasıl

(9)

ele alındığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla Türkiye’de basımı yapılan 5 gazetenin incelenmesine karar verilmiş olup bu gazeteler Sabah, Yeni Akit, Cumhuriyet, Sözcü ve BirGün olarak seçilmiştir. Söz konusu gazete- lerin 10 günlük süre içerisinde konu ile ilgili çıkan haberlere göre incelemesi yapılmıştır. Bu bakımdan haberlerin taranacağı tam tarih aralığı 01.01.2017 ile 10.01.2017 olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 228 haber tasnif edilmiş ve temalarına göre ayrıştırılmıştır. 61 haber ise manşette yer almala- rı veya söylem olarak ön plana çıkarılmaları nedeniyle ayrı olarak bulgu bölümünde belirtilmiştir.

Araştırma kapsamında seçilen gazetelerin farklı fikir ve düşüncelere da- yanması temel etken olmuştur. Burada öncelikle planlanan mümkün oldu- ğunda çok sesli bir perspektiften değerlendirme yapabilme imkanının sağ- lanmış olmasıdır. Seçilmiş olan gazetelerin 01.01.2017 tarihindeki tirajları aşağıdaki gibidir¹:

Tablo 1. Seçilen gazetelerin tirajları

Gazeteler Tiraj

Sabah Gazetesi 305.166

Sözcü Gazetesi 265.555

Yeni Akit Gazetesi 53.687

Cumhuriyet Gazetesi 34.555

BirGün Gazetesi 14.212

Araştırmaya dahil edilen gazeteler toplamda 673.175 adetlik tiraja sahiptir. Bu durum, yapılan araştırmanın kapsayıcılığını arttıran bir özelliğidir.

Çalışma kapsamında gazetelerin farklı siyasal eğilimleri ve yayın politikala- rını temsil etmesine dikkat edilmiş, böylece toplumsal gerçekliği tanımlama biçimlerindeki farklılıkların ve benzerliklerin tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Gazetelerdeki ideolojik farklılaşmanın haber çerçevelerine nasıl yansıdığını ortaya koymak üzere ideolojik yelpaze içinde belirli konumlarda yer aldık- ları kabul edilen bir örneklem seçilmiştir.

İdeolojinin temel olarak belli toplumsal gerçeklik ve kabullere dayanan bir dünya görüşü olduğu söylenebilir. Buna göre ideolojiler gerçekliği an- lamak, açıklamak, kendi içinde sebep-sonuç ilişkileri kurmak, yol göstermek gibi bir tercihleri kolaylaştırıcı rol üstlenir. İdeolojiler; insan doğası, tarihsel

1 gazetetirajlari.com. 2017, “Gazetelerin haftalık Satış Raporu”, Web Sitesi, http://gazetetirajlari.com/HaftalikTirajlar.aspx (Erişim Tarihi: 22.02.2020)

(10)

süreç, sosyo-politik yapı üzerine varsayımlar sunan, düşünce ve inanç öbek- leri arasında mantıksal tutarlılık oluşturan bir düşünceler bütünüdür. Bu durum ideolojilerin dogmatik bir yapıya sahip olmasını beraberinde getirir.

Bu nedenle tutarlılık, yanlışlanamazlık, kapalılık genel özellikler arasında sayılabilir (Örs, 2014, s. 10-11). Siyasi ideolojiler arasındaki sınıflandırma yelpazenin hangi tarafında bulunduklarına göre gerçekleştirilmektedir. Bu sınıflandırma ideolojileri düz bir çizgi şeklinde merkeze olan uzaklıklarına göre var olan dünya görüşleri ve gerçeklik konumlarına uygun olarak sağ veya sol tarafta yer vermektedir (Haklı, 2018, s. 30). Bunun yanı sıra Heywood, çizgisel yelpazenin yanı sıra at nalı yelpazesine de yer vermektedir. At nalının birbirine yakın olduğu iki uçta ise oldukça farklı gözüken faşizm ile komünizmin birbirine yaklaştığı görülür. Bu durum iki totaliter ideolojinin birbirinden çok uzak olmadığını göstermeyi amaçlamaktadır (Heywood, 2019, s. 39). İdeolojilerin birbirinden kesin çizgilerle ayrılmış ve tamamen bağımsız gözükmelerine karşın bu durum da geçerli değildir.

İdeolojiler birbirinden bağımsız fikri yapılar olmamakla birlikte birbirlerin- den de etkilenmekte ve hibrit hale gelebilmektedirler. Günümüzde ideolojilerin kendi içlerinde farklı şekilde yapılar oluşturması bunun örneğidir.

Örneklemin kapsayıcı olması açısından, Türkiye’de toplumun farklı ke- simlerini temsil eden siyasal ideolojilerin görüşlerini yansıtan gazeteler ince- lenmiştir. Gazetelerin ideolojik yelpaze içerisindeki konumları şu şekilde sınıflandırılmıştır:

Tablo 2. Gazetelerin ideolojik konumları

Gazeteler Konum

Sabah Gazetesi Liberal Muhafazakar - Merkez Sağ

Sözcü Gazetesi Ulusalcı - Kemalist - Seküler

Yeni Akit Gazetesi Dini Aşırıcı - Muhafazakar

Cumhuriyet Gazetesi Sosyal Demokrat-Liberal Sol

BirGün Gazetesi Sosyalizm - Sol

Araştırma, nitel araştırma perspektifine dayanmaktadır. Nitel yöntem toplumsal gerçekliğe ve kültürel anlam inşasına dönük etkileşim içerisinde- ki süreçlere, olaylara odaklanan bir yaklaşımdır. Bu nedenle değerlerin var- lığı kabul edilmekte ve görülmektedir. Kuram ve veriler kaynaşmakta, du- rumla sınırlı değerlendirme yapılmaktadır (Neuman, 2013, s. 21). Nitel veri analizi, kısaca “kabataslak analiz (gözden geçirme, yoğunlaşma, özetleme) ile (ii) ayrıntılı analizin (kategorilerin detaylandırılması, hermenutik yorumlama, verile-

(11)

rin tanımlanması)” birleştirilmesi süreci olarak açıklanabilir (Çelik, Baykal, &

Memur, 2020, s. 379-380). Analizin üç aşamalı bir süreçte gerçekleştirildiği görülür. Bunlar ise aşağıdaki şekilde sıralanabilir (Çelik, Baykal, & Memur, 2020, s. 381-382):

1. Veri azaltımı: Çalışma sonucunda elde edilen verilerin seçilerek incelenmesi ve daha basit hale getirilerek özete dönüştürülmesi.

2. Veri gösterimi: Sonuçların ortaya konması amacıyla verilerin düzen- lenmiş halini meydana getirme.

3. Sonuç: Sonuçlar çıkarma ve bunları doğrulama aşaması.

Bu doğrultuda çalışmada nitel içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi, görünen açık anlam ile gizli örtük anlam arasında hangisine odaklanılacağı gibi konulara da odaklanır (Koçak & Arun, 2006). Bu nedenle yürütülen çalışma kapsamında maksatlı/amaçlı örnekleme benimsenmiştir. Burada amaç, evreni temsil edebilmesi ve örneklem vasıtasıyla önemli olduğu dü- şünülen ölçütlerin karşılanabilmesidir (Yüksel, 2019, s. 26.). Yöntemin ken- disi; dil, eylem ve fonksiyona odaklanarak aktif inşa süreçlerindeki dil deği- şimine odaklanmaktadır. Analiz süreci yazılı veya sözlü söylemler üzerin- den değerlendirilen, yerel ve genel bağlamını inceleyen, sosyo-kültürel bağ- lam içerisinde değerlendiren ve bunları yer, zaman, roller, değerler, norm- lar, örgütsel yapılar gibi parçalarla ilişkilendiren bir metadoloji içeriğine sahiptir (Çelik & Ekşi, 2008, s. 104-108). Aynı zamanda betimleme, yorumlama ve yeniden değerlendirme gibi unsurları içermekte bu da çalışmanın sadece istatistiksel bir bağlamda kısıtlı değerlendirmenin ötesine geçmesini sağlamaktadır (Gür, 2013, s. 187-188).

Medya, toplumsal kamuoyunu yönlendirmesi, değerleri yansıtması ve objektiflik iddiası nedeniyle önemli bir inceleme alanı haline gelmektedir.

Bu kapsamda yazılı sürekli basının büyük bir terör saldırına yönelik nasıl bir tutum takındığı ve haberlerin içerikleri üzerinden nasıl bir söylem geliş- tirdiği incelenmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla araştırma, nitel içerik analizi yolu ile verileri elde etmeyi amaçlamaktadır. İçerik analizinin iletişim araç- larında oldukça kullanılan bir yöntem olmasının yanı sıra kayıtlı metinlerin çözümlenmesine odaklanmaktadır. Bundan dolayı gazeteler, televizyon yayınları, romanlar, filmler, konuşma metinleri veya haberlerin analiz edil- mesinde söz konusu yöntemden yararlanılmaktadır (Yıldırım, 2015, s. 105).

Çalışma kapsamında ise seçilen günlük, basılı gazetelerden içerik analizi yolu ile veri toplanarak sonuçlara ulaşılmıştır.

(12)

Gerçekleştirilen içerik analizi için değerlendirici bir analiz yöntemi be- nimsenmiştir. Bu analiz türü, bir mesajdaki olumlu ve olumsuz tutumları ölçmek amacıyla kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında bunun gazeteler arasındaki farklılığa ulaşabilmek için verimli bir analiz yöntemi olacağı dü- şünülmüştür. Aynı zamanda Osgood ve arkadaşlarının geliştirdiği söz konusu yöntemin kuramsal çerçevesinin temsili bir dil anlayışına dayandığı görülmektedir. Bu ise insanın duyguları, düşünceleri ve buna benzer özel- liklerinin dile yansıdığı düşüncesine dayanmaktadır (Akt. Yüksel, 2019, s.

54). Çalışma kapsamında mesajın analizi yoluyla verici hakkında bilgi edi- nilmesi bu yolla mümkün olmaktadır. Benimsenen yöntem ile birlikte araş- tırma boyunca bulguların elde edilmesinin sonrasında verilerin incelenmesi ve anlamlı bölümlerin ayırt edilmesi gerekmektedir. Öte yandan daha sonra gerek sözcük, paragraf veya daha geniş bir veri parçasının kavramsal olarak ne anlama geldiğinin anlamının bulunması gereklidir (Karataş, 2015, s. 74- 75). Bu şekilde parçadan bütüne gidilerek veri parçasının çözümlenmesi yapılmaktadır. Bu durum tüm metnin kavramsal içeriğinin anlaşılması için gereklidir.

Bununla birlikte bir diğer ölçüt ise örneklemin yeterliliğine yöneliktir. Bu şekilde beş farklı gazetenin 10 gün boyunca ilgili haberlerinin değerlendi- rilmesi yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmalar ise güvenilirliğin sağlan- masında incelemenin yeterli büyüklükte olması çalışmanın kalitesini ve niteliğini arttıran unsuru olacaktır. Örneklem olarak seçilecek ve incelenecek gazetelerin doğru bir şekilde bulguları yansıtabilmesi inandırıcılığın ve gü- venilirliğin kalitesini yükseltecektir (Başkale, 2016, s. 27-28). Bu kapsamda bunu sağlayabilecek nitelikte gazetelerin seçimine dikkat edilmiştir.

Yapılan çalışma zamansal niteliği bakımından ise kesitsel bir araştırma- dır. Araştırma kapsamında gazetelerin 10 günlük yayımlarının incelenmesi planlanmıştır. Bu süreç içerisinde yeni ve önemli bir gelişme olmadığı du- rumlarda haberler azalma eğilimine girmeye başlamış ve bazı günler ko- nuyla ilgili yeni haberler de yapılmamıştır. Araştırma kapsamında bu nedenle olayın olduğu, geliştiği ve gelişmelerin yavaşlamaya başladığı temel dönemin alınması planlanmıştır. Bu durum çalışmanın kapsam ve sınırlılık- ları da oluşturmaktadır. Çalışmamızın süre kıstasının 10 gün olmasının nedeni süreç içerisinde öncelikli olarak haber yoğunluğunun en yüksek olduğu dönemi ele alabilmek içindir. Bunun yanı sıra tabi ki süreç içerisinde yaşanan gelişmelere bağlı haber akışları devam etmiştir. Dolayısıyla çalış-

(13)

ma, 10 günlük süre harici haber akışlarını kapsam dışında bırakmaktadır.

İkinci bir sınırlılık ise çalışmanın sadece basılı yayını ve basılı yayın olarak ise gazeteleri inceleme altına almasıdır. Bu anlamda TV haberleri, internet haber siteleri veya çeşitli online platformlar kapsam dışında bırakılmıştır.

Bulgular ve Tartışma

Araştırma kapsamında yazılı basında beş gazetenin çıkan haberleri ince- lenmiştir. İncelenen gazetelerin seçiminde yukarıda ifade edildiği şekliyle farklı görüşleri temsil etmeleri dikkate alınmış bu anlamda da veri toplan- maya çalışılmıştır. İncelenen gazeteler Sabah, Yeni Akit, Cumhuriyet, Sözcü ve BirGün gazeteleridir. Söz konusu gazetelere ait saldırı olduğu günden başlamak üzere 1 Ocak 2017 ile 20 Ocak 2020 tarihlerini kapsayan on günlük bir haber incelemesi gerçekleştirilmiştir. Burada bulgulardan ulaşılmak iste- nen sonuç gazetelerin olaya hangi açılardan yaklaştığı, gerçekleşen olayı nasıl yorumladıkları, tepkinin neye yönelik gerçekleştiği ve gelişmeleri nasıl okudukları üzerinedir.

Genel Haber Dağılımları

Gazetelerin Reina saldırısına kaç ayrı sayfada yer verdikleri aşağıdaki tab- loda gösterilmiştir:

Tablo 3. Gazetelerin saldırı haberlerine ayırdıkları toplam sayfa sayısı

Gazeteler Haberlere Ayrılan Toplam Sayfa Sayısı

Sabah Gazetesi 30

Yeni Akit Gazetesi 17

Cumhuriyet Gazetesi 23

Sözcü Gazetesi 25

BirGün Gazetesi 22

Sabah gazetesi saldırıya ilişkin oldukça fazla sayıda habere yer vermiştir.

Tarama esnasında gazete ekleri taranmayarak sayfa azlığı veya fazlalığı konusunda olumsuz bulgulara ulaşmak engellenmeye çalışılmıştır. Sabah gazetesi 10 günlük süre boyunca 30 ayrı sayfada Reina saldırısı ile ilgili haberlere yer verirken Yeni Akit Gazetesi 17 sayfada, Cumhuriyet Gazetesi 23 sayfada, Sözcü Gazetesi 25 sayfada ve BirGün Gazetesi ise 22 ayrı sayfada saldırı ile ilgili haberlere yer vermiştir. Gazetelerin vermiş oldukların haberlerin genel tema dağılımları ise şu şekildedir:

(14)

Tablo 4. Gazetelerin haber tema dağılımları Gazeteler

Haber Temaları Gelişmeler

Dünyada Çıkan Haberler

Kurumlara Yönelik Eleştiriler

Yaşam Tarzı Tartışmaları

Siyasi Demeçler

Birlik Mesajları

Dış Güçlere Atıf Sabah

Gazetesi 27 3 0 4 9 6 4

Yeni

Akit Gazetesi 8 1 0 10 6 2 6

Cumhuriyet

Gazetesi 17 7 4 5 7 2 0

Sözcü

Gazetesi 27 3 5 3 14 5 0

BirGün

Gazetesi 14 5 9 4 8 2 1

Toplam 93 19 18 26 44 17 11

On gün sure içerisinde 5 farklı gazetede yer alan toplam 228 haberin temasal dağılımlarına bakıldığında, gazeteler arasında önemli farklılıklar göze çarpmaktadır. Bununla birlikte haberlerin en çok yeni gelişmeler üzerinden şekillendiği görülmektedir. Saldırı dönemince gazetelerin geneline bakıldı- ğında iktidar veya muhalefet partilerinin siyasi demeçlerinin haber sayısı bakımından ikinci sırada kendisine yer bulduğu gözükmektedir. Yaşam tarzı tartışmalarının saldırı sonrasında oldukça yoğunlaştığı görülmektedir.

Bir bakımdan bu durum Reina saldırısının yarattığı önemli bir etki olarak değerlendirilebilmektedir. Haberlerin en çok kurumlara yönelik eleştiriler ve dış güçlere yönelik yapılan haberler başlıklarında farklılaştığı görülmek- tedir.

Gazetelerin Haber Tema Dağılımları ve İçerik Analizleri

Çalışmanın bu kısmında gazetelerin Reina saldırısı ile ilgili 1 Ocak 2017 ve 10 Ocak 2017 tarihleri arasında çıkan haberleri ayrı ayrı incelenmiştir. Söz konusu haberler olayın gerçekleştiği günden başlamak üzere etkilerinin halen devam ettiği on günlük süreyi kapsamaktadır. Bu süre içerisindeki haber temaları ve haberlerdeki içerik, vurgular ve mesajlar analiz edilmeye çalışmıştır.

Sabah Gazetesi: Sabah Gazetesi’nde 30 farklı sayfada saldırı ile ilgili haber yer alırken toplamda da 53 tane haber çıktığı görülmektedir. Sabah Gazete- sinde yer alan haberlerin tema analizi şu şekildedir:

(15)

Tablo 5. Sabah Gazetesi’nde çıkan haberlerin tema dağılımı

Haber Temaları Haber Sayıları

Gelişmeler 27

Dünyada Çıkan Haberler 3

Kurumlara Yönelik Eleştiriler 0

Yaşam Tarzı Tartışmaları 4

Siyasi Demeçler 9

Birlik Mesajları 6

Dış Güçlere Atıf 4

Sabah Gazetesi’nin 10 günlük süre boyunca saldırıya oldukça fazla yer verdiği görülmektedir. Söz konusu haberlerin büyük bir çoğunluğu geliş- meleri aktarmaktadır. Bunun yanı sıra birlik mesajları ve siyasilerin olumlu mesajları da özellikle kendisine yer bulmuştur. Siyasi demeçler özelinde, öncelikli olarak iktidar partisine ait siyasi demeçlere yer verildiği görülmek- tedir. Gazete aynı zamanda saldırı ile ilgili dünyada çıkan haberlere de yer vermektedir. Burada ise özellikle Batı medyasında çıkan kınama ve daya- nışma mesajları yer almaktadır. Saldırı sonrasında ortaya çıkan yaşam tarzı tartışmalarında bir tarafta yer almaktan çok özellikle Türkiye’de böyle bir sorunun olmadığını aktarma eğilimindedir. Bu da aynı zamanda birlik me- sajları ile uyumlu düşmektedir. Dış güçlere yapılan atıflar ise genellikle FETÖ ve saldırıda kullanılan araçların menşeine ilişkin olarak okuyucuya aktarılmaktadır. Gazete söz konusu süre içerisinde kurumlara yönelik ihmal ve eleştiri haberlerine yer vermemiş burada da birliği vurgulamayı ve saldı- rıyı lanetlemeyi sürdürmüştür.

2 Ocak 2017 günü gazete manşette “Bizi Asla Birbirimize Düşüremeyecek- ler” başlığı ile yayımlanmıştır. Haberde saldırı ile ilgili bilgiler verilmiş bu- nun yanı sıra ana tema olarak birlik duygusu işlenmiştir. Yine ilk sayfada saldırı ile ilgili kayıplarla ilgili sayısal ifadeler yer alırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ait “Tehditleri kaynağında yok edeceğiz” sözü ön plana çıkarılmıştır.

Aynı zamanda ilk sayfada dünyadan gelen tepkilere ve saldırıda ölen veya yaralanan kişilerin hikayelerine yer verilmiştir. İç sayfalarda haberin yansı- masına baktığımızda ise neredeyse tam bir sayfa iş dünyasından gelen birlik olma mesajlarının yer aldığı görülmektedir. Bu sayfada açıklamada bulunan iş insanlarının sözleri yer almıştır. Birlik teması burada da işlenmiştir. Gaze- tenin 11. sayfasında “7 Dakikada Vahşet” başlığı altında saldırının nasıl ger- çekleştiği anlatılmıştır. 12. sayfa kurbanların hikayelerine ve yaralananların

(16)

ifadelerine ayrılmış ve haber oldukça detaylı şekilde işlenmiştir. Haber baş- lığı ise “Kurbanlardan Geriye Acı Hikayeler Kaldı” şeklinde isimlendirilmiştir.

13. sayfada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Bu Kirli Oyunlara Geçit Yok” başlığı ile açıklamaları ön planda aktarılırken dünyadan gelen destek mesajları da sayfada kendine yer bulmuştur.

3 Ocak 2017 tarihinde ise manşette saldırıdan yaralı olarak kurtulan ABD’li iş insanı Raak’ın “Tekrar Geleceğim Asla Gitmeyeceğim” açıklamasına yer verilmiştir. Açıklamanın üstünde “İçimizdeki Hainlere ve Terör Destekçile- rine Tokat” ifadesi kullanılmaktadır. Aynı zamanda ilk sayfada teröristin kimliği, kullanılan mühimmatın ABD orjinli olduğu ve sosyal medyada gerçekleşen yasal takiplere ilişkin bilgiler de verilmiştir. Gazetenin 12. sayfa- sında manşetten verilen ABD’li iş insanı Raak’ın “Tekrar Geleceğim Asla Git- meyeceğim” açıklamasına daha detaylı yer verilmiştir. Bunun yanı sıra diğer kurbanların hikayeleri de aynı haber içerisinde yer almaktadır. 13. sayfada ise “flashbang” mühimmatının Amerikan askeri envanterinde yer aldığına dikkat çekilen haberin genişletilmiş hali yer almaktadır. Bunun yanı sıra sosyal medyada gerçekleşen yasal takiplere yönelik de genişletilmiş haber bulunmaktadır.

4 Ocak 2017 tarihinde manşet dönemin Başbakanı Binali Yıldırım’ın “Bu Kepazeliğe ABD Son Versin” demecini içermektedir. Başlık ABD’nin PKK- YPG’ye verdiği silahlarla ilgilidir. Saldırıya yönelik ilk sayfadaki tek haber, küçük bir kutucuk içerisinde yer alan teröristin kimliği ile ilgili elde edilen yeni bilgilere yöneliktir. 9. sayfada “Özel Güvenliğe Reina Ayarı” başlıklı özel güvenlik sektörünün yeniden düzenlenmesi ile ilgili bir haber yer alırken 14. sayfada ise manşetteki teröristin kimliği ile ilgili haberin genişletilmiş versiyonu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra teröristin kimden talimat aldığı, daha önce nerelerde görüldüğü gibi konular da işlenmiştir. 15. sayfada “So- ğukkanlı Bir Ölüm Makinesi” başlığı altında teröristin profili incelenmektedir.

Sayfanın altında ise son yolculuklarına uğurlanan kurbanların haberleri yer almaktadır.

5 Ocak 2017 günü basılan gazetede manşet, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın

“Saldırıların Amacı Bizi Birbirimize Düşürmek” başlıklı demecini konu almak- tadır. İlk sayfada başka bir haber ise teröristin takibine ilişkindir. 13. sayfada FETÖ’nün saldırganın kimliğini manipüle etme oyununa ilişkin bir haber bulunmaktadır. 14. sayfada “İstanbul Terörizme Galip Gelecek” başlıklı bir haber vardır. Sayfanın aşağı kısmında ise ABD Başkanı Donald

(17)

Trump’ın“Bu Bir Korku Oyunu” söylemi yer almaktadır. 15. sayfada saldır- ganın bilinen tek özçekiminin ne zaman çekilmiş olduğu, takip süreci ve yurtdışından kurbanlarla ilgili gelen haberler derlenmiştir. 16. sayfada ise manşette yer alan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın demecine ayrıntılı olarak yer verilmiştir.

6 Ocak 2017 tarihli manşette İzmir’de Polis Memuru Fethi Sekin’in şehit olduğu terör eylemi manşette yer almakta; sayfanın aşağısında ise gazete ekibinin saldırının gerçekleştiği Reina’ya girerek yaptığı gözlem haberi du- yurulmaktadır. Gözlem haberi 15. sayfada ayrıntılı olarak verilmekte, aynı zamanda teröristin devam eden takibi ile ilgili de bilgi de okuyucuyla pay- laşılmaktadır. Aynı sayfada teröristin büyük ihtimal Uygur olabileceği ile ilgili haber yer almaktadır. 16. sayfada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konu ile ilgili açıklamalarına yer verilmiştir.

8 Ocak günü 2017 tarihli gazetede ise ilk sayfada üst bölümde yer alan küçük bir haber Batı medyasının Türkiye’de ve Batı’da gerçekleşen saldırı- larda farklı tutumlar takındığını ifade etmektedir. 15. sayfada Reina saldır- ganının kimliğinin kesinleştiği bildirilmektedir. Saldırıyı gerçekleştiren terö- ristin Özbek asıllı Kırgız vatandaşı Abdulkadir Masharipov olduğu duyu- rulmaktadır. 16. sayfada ise o gece yaralılara yardım eden kişilerle yapılan röportajlara yer verildiği görülmektedir.

10 Ocak 2017 tarihli gazetede manşette saldırı ile ilgili yeni bir haber bu- lunmamaktadır. İçerikte ise “Reina Saldırganı Türk Düşmanı Çıktı” başlıklı haber ile teröristin kimliği ile ilgili daha fazla detay verilmektedir.

Yeni Akit Gazetesi: Yeni Akit Gazetesi’nde 17 farklı sayfada saldırı ile ilgili haber yer alırken toplamda da 33 tane haber çıktığı görülmektedir. Yeni Akit Gazetesine yer alan haberlerin tema analizi şu şekildedir:

Tablo 6. Yeni Akit Gazetesi’nde çıkan haberlerin tema dağılımı

Gelişmeler 8

Siyasi Demeçler 6

Birlik Mesajları 2

(18)

Yeni Akit Gazetesinin saldırıdan sonraki ilk 10 günlük süre içerisinde en çok yaşam tarzı tartışmalarına yönelik haberlere yer verdiği görülmektedir.

Bu süreçte gazetenin konumu, yaşam tarzına müdahale iddialarına karşın bunun tersini savunma, Diyanet İşleri Başkanlığğı başta olmak üzere diğer kamu kurumlarını koruma ve laikliğe karşı argümanlar ile teröre karşılık dindarlığı ön plana çıkarmak üzerinedir. Gazete aynı zamanda saldırı hak- kındaki gelişmeleri okuyucuya aktarmış bu süre içerisinde yakın sayılarda (iktidar ve muhalefet) siyasi demeçlere de yer vermiştir. Gazete muhafazakar-dindar bir söylem benimsemiş ve haberleri de bu yönde aktarma yolu- nu seçmiştir. Dünyada saldırı ile ilgili çıkan haberlere de az miktarda yer veren gazete yine kısmi olarak birlik mesajı taşıyan haberleri okuyucusuyla buluşturmuştur. Gazetenin yapmış olduğu haberler açısından dikkat çekici husus, saldırıyla ilgili olarak dış güçlere yapılan suçlayıcı ifadelerdir. Bura- da ön plana çıkan dış güçler ise FETÖ, CIA, MOSSAD ve ABD olup, haberler genelde bunlar üzerinde toplanmakta ve olumsuz nitelik taşımaktadır.

Buna karşılık gazete, Türk kamu kurumlarını koruyucu yönde tavır gös- termiş, eleştirel yönde haberlere yer vermemiştir.

2 Ocak 2017 günü gazete manşette “Baş Şüpheli Amerika” başlığı ile çık- mıştır. İlk sayfada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının yanı sıra saldırı ile ilgili detaylar da yer almıştır. İçerikte de manşet haber detaylı bir şekilde incelenirken bir diğer sayfada da tamamen “Yılbaşında Provokasyon”

isimli bir haber yer almaktadır.

3 Ocak 2017 tarihinde gazete “Provokatörler Sahaya İndi” başlığı ile yayına girmiştir. İçerikte de manşet haber detaylı bir şekilde işlenmiş ve yeni bilgilere yer verilmiştir. Aynı zamanda saldırının İslam’da yeri olmadığı ile ilgili dini yorumların yapıldığı haberler de yer almaktadır. Aynı zamanda diğer gazetelerde önceki gün yayımlanmış önemli haberlerin yer aldığı Akit Arşiv bölümünde saldırı ile ilgili haberler derlenmiştir.

4 Ocak 2017 tarihinde ilk sayfada “Diyanet Üzerinden İslam’a Saldırıyorlar”

isimli bir haber başlığı altında Reina saldırısı sonrası gelen tepkiler incelen- miştir. Aynı zamanda diğer gazetelerde önceki gün yayımlanmış önemli haberlerin yer aldığı Akit Arşiv bölümünde de saldırı ile ilgili haberler yer almaktadır.

5 Ocak 2017 günü basılan gazetede “CIA – MOSSAD – FETÖ Ortak Ya- pımı” başlıklı manşet ile çıkmıştır. Burada saldırılarla ilgili yeni bulunan bilgiler verilirken gerçekleşen saldırının CIA, MOSSAD ve FETÖ ile olan

(19)

ilişkisine odaklanılmaktadır. Manşet 10. sayfada detaylı bir biçimde incelenmektedir. Aynı zamanda diğer gazetelerde önceki gün yayımlanmış önemli haberlerin yer aldığı Akit Arşiv bölümünde saldırı ile ilgili haberler okuyucuya sunulmuştur.

9 Ocak 2017 günü çıkan gazetede manşet “Yaşam Tarzına Müdahale Laikçi- lerin Karakteri” başlığı ile çıkmıştır. Burada saldırı sonrası süren tartışmalarla ilgili haberlerin devam ettiği görülmektedir. Sürdürülen tartışmaların içerik- te özellikle 28 Şubat dönemi eksenli işlendiği dikkat çekmektedir. 28 Şubat sürecinden bahsedilerek medyada süregelen yaşam tarzı tartışmalarına cevap verme amacı güdülmüştür. Yeni Akit’in bu süre içerisinde özellikle muhalif medya kanadında tartışılan yaşam tarzının tehlikede olduğu görü- şüne karşı pozisyon aldığı ve bunu örnekte olduğu gibi haberlerle savun- duğu görülmektedir. Bunun yanı sıra Akit Arşiv bölümünde yine önceki günlerde başka gazetelerde çıkan haberlere yer verildiği görülmektedir.

Cumhuriyet Gazetesi: Cumhuriyet Gazetesi’nde 23 farklı sayfada saldırı ile ilgili haber yer alırken toplamda da 41 tane haber çıktığı görülmektedir.

Cumhuriyet Gazetesine yer alan haberlerin tema analizi şu şekildedir:

Tablo 7. Cumhuriyet Gazetesi'nde çıkan haberlerin tema dağılımı

Gelişmeler 17

Siyasi Demeçler 7

Birlik Mesajları 2

Cumhuriyet Gazetesi 10 günlük süre boyunca en çok Reina saldırısı ile gelişmeleri okuyucusuna aktarmıştır. Bunun yanı sıra dünyada saldırı ile ilgili çıkan haber ve görüşlere de yer vermiştir. Bu görüşler arasında eleştiri niteliği taşıyanlar da bulunmaktadır. Cumhuriyet Gazetesi’nin yer verdiği siyasi demeçlerin ise özellikle muhalefet kanadından gelen eleştirel tondaki- lerde ağırlıklı olduğu görülmektedir. Kurumlara yönelik eleştiriler hem saldırı dahilinde ihmale yönelik hem de yaşam tarzı tartışmaları odağında ilerlemiştir. Özellikle yaşam tarzı tartışmalarında Diyanet İşleri Başkanlığı

(20)

eleştirilmiş ve laiklik vurgusu sıklıkla tekrarlanmıştır. Haberlerde dış güçle- re yönelik suçlayıcı atıflara yer verilmemiştir.

2 Ocak 2017 günü gazete manşette “İnsanlık Düşmanları” başlıklı haber ile çıkmıştır. Manşette yaşam tarzı, kurbanların çoğunun yabancı olduğu ve saldırıların devam edebileceği ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. 2. sayfada manşetin genişletilmiş versiyonu “Acı ve Gözyaşı” isimli haber ile devam etmiş ve kurbanların hikayelerine odaklanılmıştır. 3. sayfada kurtulanların verdiği bilgilerden oluşan bir haber hazırlanmış başlığı ise “Umudu Vurdu- lar” şeklinde atılmıştır. 4. sayfada yer alan “İstihbarat Var Önlem Yok” başlıklı haberde ise saldırıda zafiyet olabileceğine dair yorumlar bulunmaktadır.

Bununla birlikte aynı sayfada “Dünya İstanbul’la Yasta” başlığı ile paylaşılan haberde dünyadan gelen destek mesajları konu edilmektedir. 5. sayfa siyasilerin ve sivil kuruluşların mesajlarına ayrılmıştır: Ana başlık CHP genel başkanı Kılıçdaroğlu’nun verdiği mesajdan “Terörü Demokrasi ve Laik Akılla Yeneceğiz” cümlesini öne çıkarmıştır. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Asla ve Asla Teröre Boyun Eğmeyeceğiz” açıklaması bu sayfada daha az bir alan kap- lamaktadır. 9. sayfada ise “Terörün Panzehiri Birliktir” başlığı altında sendi- kaların ve iş dünyasının mesajları paylaşılmıştır.

3 Ocak 2017 tarihinde “Laiklere Gözdağı” başlığı manşette kullanılmakta ve Halkevleri üyelerine yapılan gözaltı kararları öne çıkarılmaktadır. Saldırı ile ilgili ilk sayfada yer alan iki haberden ilki katliamı DEAŞ’ın üstlendiği belirtirken diğeri ise kurbanlarla ilgili bilgi veren haberdir. 5. sayfada “Diya- net Tahrik Etti” başlığı kullanılmakta ve yaşam tarzı tartışmaları ekseninde bir haber akışı sağlanmaktadır. Haber içeriğinde Diyanet’in yılbaşı eğlencesi ile ilgili fetvalarının tahrik olarak değerlendirildiği görülmektedir. 10. sayfada saldırıyı DEAŞ’ın üstlenmesine ve yeni elde edilen bilgilere yer verilmektedir Aynı sayfada yer alan haberlerde saldırganın kimliği ve kurbanla- rın anılması ile ilgili haberler de yer almaktadır. 11. sayfada ise yurtdışından gelen haber yorumları aktarılmakta ve DieWelt gazetesinin kurbanların hükümet tarafından diğer saldırılara göre farklı görüldüğünü bildiren habe- ri ana başlık olarak seçilmektedir. Söz konusu başlık, “AKP’ye Göre 2. Sınıf”

şeklinde isimlendirilmiştir.

4 Ocak 2017 tarihinde “Kurbanlara Karanfil” başlığıyla saldırıda ölen ve yaralananlar anısına yapılan karanfil bırakma eylemi işlenmektedir. Aynı zamanda CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun MİT tırları sürecine atıf ya- parak yaptığı konuşma da kendine yer bulmuştur. Başlık “Tırlardaki Silahlar

(21)

Türkiye’ye Döndü” şeklinde isimlendirilmiştir. 3. sayfada “İçinize Atmayın Konuşun” başlıklı teröre karşılık psikolojik destek içerikli bir haber yer al- maktadır. 5. sayfada Kılıçdaroğlu tarafından Reina saldırısına yönelik yapı- lan konuşma “Devlet Çöktü” başlığı ile öne çıkarılmıştır. Aynı sayfada başka öne çıkan bir haber ise HDP sözcüsü Bilgen tarafından zafiyetler olduğunu içeren bir açıklamadır. Haber “Kaç Kişi Ölünce İstifa Edeceksin” başlığı ile sayfada yer almaktadır. 10 sayfada “IŞİD Savaş Açtı” başlığı altında yurtdı- şından gazete haberleri ve kurbanların hikayeleri aktarılmaktadır. 11. sayfa neredeyse tamamen saldırı ile ilgili haberlere ayrılmıştır. Sayfanın başında

“Laiklik Barışın Olmazsa Olmazıdır” başlığıyla yapılan bir yürüyüş haberleşti- rilmiştir. Aynı zamanda aynı sayfada “Türkiye Alarmda” ana başlığı ile bir- likte saldırının yeni bilgileri ve yürütülen polis kovuşturması haberleştiril- miştir. Haberde ayrıca saldırının nasıl gerçekleştiği de detaylı olarak anla- tılmaktadır.

5 Ocak 2017 günü basılan gazetede manşette ana konu yaşam tarzı tartış- malarına ve laikliğin savunulmasına ayrılmıştır. 10. sayfada Washington Post gazetesi orjinli “IŞİD’ı Yenmek Yetmeyebilir” başlıklı haber okuyucularla paylaşılmıştır. 11. sayfada “Reina Kördüğümü” başlıklı haber ile halen saldırıyı gerçekleştiren teröristin ele geçirilememesi üzerinde durulmuştur. 12. sayfada ise “IŞİD Orta Asya’da Nüfuz Peşinde” başlığı ile hem DEAŞ’ın politikası akta- rılmakta hem de saldırganın Orta Asyalı olmasına atıf yapılmaktadır.

7 Ocak 2017 günü manşette Reina saldırısı ile ilgili bir içerik bulunma- makta “Yer Gök Ağladı” başlığıyla İzmir Adliye Binası saldırısı ve iki şehit ön plana çıkarılmaktadır. İçerikte ise Foreign Policy’nin Türkiye’yi dünyadaki çatışma alanları listesinde Suriye ve Irak’ın ardından göstermesi haberleşti- rilmiştir. Başlık “Türkiye Çatışma Alanı” şeklinde yer almaktadır. 11. sayfada

“İstihbaratın Korkusu Profesyonel Terörist” başlığı ile bir güvenlik uzmanının görüşleri aktarılmıştır. Aynı sayfada Reina saldırısı ile ilgili yeni edinilen bilgiler de haberleştirilmiştir.

Sözcü Gazetesi: Sözcü Gazetesi’nde 25 farklı sayfada saldırı ile ilgili haber yer alırken toplamda da 57 tane haber çıktığı görülmektedir. Sözcü Gazete- sine yer alan haberlerin tema analizi şu şekildedir:

(22)

Tablo 8. Sözcü Gazetesi'nde çıkan haberlerin tema dağılımı

Gelişmeler 27

Siyasi Demeçler 14

Birlik Mesajları 5

Sözcü gazetesi 10 günlük süre boyunca okuyucularına en çok yaşanan terörist saldırı sonrasındaki gelişmeleri aktarmıştır. Bununla birlikte siyasi demeçlere gerek iktidar gerekse muhalefet ekseninden yer verdiği görül- mektedir. Bu anlamda daha dengeli bir dağılım görülmektedir. Yaşam tarzı tartışmaları gazete içeriğinde yer almakla birlikte yoğunluğu BirGün ve Cumhuriyet Gazetelerine oranla daha düşük durumdadır. Gazete içeriğin- de birlik mesajlarına ve dünyada saldırının nasıl yankı bulduğuna dair haberlere de rastlanmaktadır. Aynı zamanda olası hata ve ihmal durumu da eleştirel tonda sorgulanmaktadır. Haberlerin dağılımına baktığımızda genellikle saldırı ekseninde gelişmelerin ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu- nunla beraber eleştirel haberler incelendiğinde eleştirel tonun BirGün veya Cumhuriyet Gazetelerine oranla daha az olduğu fark edilmektedir.

2 Ocak 2017 tarihinde gazete, “Ölen Ölüyor Kalan da Kahrından Ölüyor”

manşeti ile çıkmıştır. Gelişmelerin aktarılmasının yanı sıra ayrıca saldırıya uğrayan gece kulübü Reina’nın sahibinin açıklamalarına da yer verilmiştir.

2. sayfada saldırının nasıl gerçekleştiği ayrıntılı şekilde okuyucuya aktarıl- mış; 3. sayfada saldırıdan sağ çıkan kişilerin açıklamaları yer almıştır. 4.

sayfada ise CHP Milletvekili Haluk Pekşen’in olay ile ilgili yorumlarına yer verilmiş ve açıklamaları “Ülke, eli kanlı katillerin yol geçen hanına döndü” baş- lığıyla haberleştirilmiştir. 5. sayfada Başbakan Binali Yıldırım’ın açıklamala- rı ve birlik mesajları yer almıştır. Ekonomi sayfasında ise iş dünyasından gelen birlik mesajlarına yer verilmiştir. 10. sayfada saldırıda hayatını kaybe- den kurbanların öyküleri yer alırken, 11. sayfada ise dünyada medyasında saldırının nasıl ele alındığı değerlendirilmiştir.

3 Ocak 2017 tarihinde ilk sayfada saldırgan ile ilgili bilgilere yer verilirken aynı sayfada Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez için suç duyuru- sunda bulunulmasına yönelik bir haber yer almıştır. Manşette ise “‘Oh Ol- sun’ Diyenlerden Niye Hesap Sorulmuyor?” haberi verilirken, saldırı sonrası

(23)

özellikle sosyal medyada yaşanan olumlayıcı tepkiler eleştirilmiştir. Gün- dem bölümünde kurbanların hikayeleri, yaşanan gelişmeler ve saldırı hak- kındaki çeşitli demeçler yer almıştır. Aynı zamanda bölümünde yaşanan gelişmeler ve saldırı hakkındaki çeşitli demeçlere yer verildiği göülmekte- dir. Derin Siyaset bölümünde ilk sayfada bahsi geçen suç duyurusu ve nefret mesajları ile ilgili haberlere yer verilmiş; Derin Yorum bölümünde ise nefret mesajları için başlatılan yasal süreç işlenmiştir.

4 Ocak 2017 tarihinde gazete okuyucularına saldırı ile ilgili yeni gelişme- leri manşetten aktarmış ve saldırganın asıl planına yönelik bilgilere yer vermiştir. Gündem bölümünde ise MHP lideri Devlet Bahçeli’nin “Katliam İçin ‘Oh Olsun’ Demek Alçaklıktır” demeci öne çıkarılarak aynı zamanda Baş- bakan Binali Yıldırım’ın ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun söylemleri de aktarılmıştır. İç sayfalarda, manşette de bahsi geçen katliam planının aslına ve dış basında saldırının nasıl yankı uyandırdığına yer verilmiştir.

5 Ocak 2017 günü Reina saldırısı ile ilgili gelişmeler yine manşetten ve- rilmeye devam etmiştir. Saldırganın nerede olduğu sorgulanırken saldırga- na benzeyen bir kişinin linçe uğraması haberin içeriğini oluşturmuştur.

Gündem bölümünde terörist saldırganın 4 gündür bulunamamış olması ve bu konudaki gelişmeler haberleştirilmiştir. Haberde saldırganın halen bulu- namamış olması eleştirel bir tonda ele alınmaktadır.

6 Ocak 2017 günü İzmir Adliyesine yönelik terör saldırısı girişimi man- şetten verilirken ilk sayfada Reina saldırısı ile ilgili olarak sadece saldırganın kaçtığına dair bir haber yer almaktadır. Saldırganın kaçmış olduğu algısı dolaylı olarak güvenlik açığı ile ilişkilendirilmektedir. İç sayfalarda teröris- tin yurtdışına kaçtığı haberi detaylandırılırken terör saldırısına karşı Cum- hurbaşkanı Erdoğan’ın gerçekleştirdiği açıklamalar yer almaktadır.

BirGün Gazetesi: BirGün Gazetesi’nde 22 farklı sayfada saldırı ile ilgili ha- ber yer alırken toplamda da 43 tane haber çıktığı görülmektedir. BirGün Gazetesine ait tema analizi tablosu aşağıda verilmiştir:

Tablo 9. BirGün Gazetesi'nde çıkan haberlerin tema dağılımı

Gelişmeler 14

Siyasi Demeçler 8

(24)

Birlik Mesajları 2

BirGün Gazetesi yoğunluklu olarak okuyucularına gelişme temalı haberleri eleştirel ve sorgulayıcı bir tonda aktarmıştır. Yaşam tarzı ve yaşam tar- zına yönelen tehditler konulu haberlere sıklıkla yer verilmesi dikkat çekici- dir. Bununla birlikte laiklik, yaşam tarzının korunması ve demokrasi teması yoğun olarak haberlerde işlenmiştir. Gazetenin saldırı ile birlikte asıl riskin yaşam tarzlarının farklılığına yönelik olduğu düşüncesi belirgin olarak gö- rülmektedir. Gazete haberlerinde siyasi demeçlere yer verilirken muhalif görüşlerin ağırlıklı olduğu görülmekte, iktidara yakın demeçlerde ise eleşti- rel bir ton belirgin olmaktadır. Bu durum saldırı kapsamında iktidara ve kurumlara eleştirel olarak yaklaşması nedeniyle de görülebilmektedir. Do- layısıyla çalışma kapsamında iktidara ve eylemlerine bakış açısı ekseninden muhalif gazeteler içerisinde değerlendirilmiştir. Haberler aynı zamanda olası güvenlik açıklarını da sorgular niteliktedir.

2 Ocak 2017 günü gazete manşette “Gerici Karanlık Yeni Yılı Zehir Etti”

manşeti ile çıkmıştır. Aynı zamanda ilk sayfada Diyanet İşleri Başkanlığı da eleştirilmiş Başbakan Binali Yıldırım’ın yaptığı açıklama da eleştirel tonda okuyucuya aktarılmıştır. Söz konusu haberlerde yaşam tarzı ile ilgili tartış- maların yer aldığı görülmektedir. Gazetenin iç sayfalarında terör saldırısına karşı dünyadan gelen destek mesajlarına yer verilmiştir. Bunun yanı sıra “7 Dakikada Reina Katliamı” başlığı ile saldırının nasıl gerçekleştiği okuyucuya aktarırken “Saldırı Göz Göre Göre Geldi” başlığı ile de başta Diyanet İşleri Başkanlığı olmak üzere yılbaşı kutlamalarına karşı olan gruplar eleştiril- mekte; hükümet ise sessiz kalmakla suçlanmaktadır. Başka bir sayfada ise saldırıya ilişkin muhalefetten gelen siyasi demeçlere yer verilerek hükümet, icraatları yönüyle eleştirilmiştir. Ayruca, hükümet kanadından gelen siyasi demeçler yetersiz bulunarak “İktidarda Aynı Nakarat” başlığıyla haberleşti- rilmiştir.

3 Ocak 2017 tarihinde çıkan gazete “Artık sorumlu davranın, hedef göster- meyi bırakın” manşetiyle yaşam tarzı tartışmalarını gündeme taşımıştır. Aynı zamanda nefret söylemlerinin son bulması çağrısı da yapılmaktadır. Bunun yanında bir uzman yorumu ile Türkiye’nin Pakistanlaşma tehlikesine dikkat çekilmiştir. Saldırıyı DEAŞ’ın üstlendiği belirtilmiş, ayrıca iç sayfalarda da yaşam tarzı konusuna yoğun yer verilmiştir. Saldırı ile ilgili gelişmelerin

(25)

aktarılmasının yanı sıra yılbaşı kutlamalarını hedef gösterenler ile kamusal ihmaller eleştirel yönde haber yapılmıştır.

4 Ocak 2017 tarihinde ilk sayfada saldırganın kimliğinin belirlenememesi ile CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun demeci “Yönetenler, acının sorumlusu- dur” başlığı ile haberleştirilmiştir. Söz konusu haberlerin eleştirel tonda de- vam ettiği görülmektedir. İç sayfalarda ise saldırıyı gerçekleştiren failin halen firarda olmasını anlatan haberlerin yanı sıra “adalet, demokrasi laiklik” konulu haberle birlikte uzman görüşlerine yer verilerek eleştirel ton devam ettirilmiştir.

5 Ocak 2017 tarihinde manşette “Ayrıştırmaya Karşı ÇÖZÜM LAİKLİK- TE” başlığı yer almaktadır. Ayrıca ilk sayfada saldırganın kimliğinin tespit edildiği bildirilmiş ve siyasi demeçlere de yer verilmiştir. İç sayfalarda ise saldırganın kimliği ile ilgili ayrıntıların üzerinde durulurken dünya bası- nından gelen dayanışma mesajları da kendisine yer bulmuştur.

6 Ocak 2017 tarihinde İzmir’de yaşanan terör saldırısı girişimi manşetten verilirken yine ilk sayfada Reina saldırısı ve saldırganıyla ilgili “Reina’ya Uzanan Yol” başlıklı bir haber yer almıştır. İç sayfalarda ise Reina saldırısı ile ilgili gelişmelere ve saldırganın uyruğu ile ilgili olası bir habere yer verilmiş ve Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak’ın “Saldırgan ‘Muhtemelen’ Uygur”

açıklaması yer almıştır.

7 Ocak 2017 tarihinde ilk sayfada Reina saldırısına ilişkin bir haber yer almamıştır. Bunun yanı sıra “Başımıza Bu İşleri Açan Amerikancılık Sevdasıydı”

manşeti yer almaktadır. Manşet doğrudan Reina saldırısı ile ilgili olmamakla beraber son dönemde yaşanan kötü olayları Amerikancılık ve “İhvancı- lık” siyaseti üzerinden okuyan bir yoruma sahiptir.

8 Ocak 2017 tarihinde çıkan gazete ilk sayfada saldırı ile ilgili haberlere yer vermezken iç sayfalarda ise yaşam tarzı tartışmalarını sürdürmektedir.

Aynı zamanda CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Reina saldırısı ile ilgili eleştirilerini de içeren genel siyasi demecine yer verilmiştir. Ayrıca, The Economist’in “Reina Saldırısı Tansiyonu Yükseltti” haberi ve yorumu da gaze- tede yer almaktadır.

9 Ocak 2017 tarihinde ilk sayfada saldırıya ilişkin bir habere yer veril- memiştir. İç sayfalarda çeviri haberler bölümünde “Türkiye Neden Hedef Oldu?” başlıklı bir haber yer almaktadır. Gündem bölümünde saldırıyı ger- çekleştiren teröristin Rakka’ya kaçtığı iddiası okuyucuya aktarılmıştır. Söy- leşi kısmında ise Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ ile gerçekleştirilen bir söy-