İ Ç İ N D E K İ L E R
ÜÇÜNCÜ B A S K I Y A ÖNSÖZ III
TAVSİYE YAZISI V K I S A L T M A L A R VI
BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ
1. Dersin Adı, Konusu, Amacı ve Plânı 1 2. Ceza Muhakemesi Hukukunun Anayasal Düzenle İlişkisi 4
3. Ceza Muhakemesi Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla ilişkisi 6
4- Ceza Muhakemesi Hukukunun Gelişim Süreci 7
4.1. Tanzimâta Kadar Olan Dönem 8 4.2. Tanzimattan 1929 Yılına Kadar Olan Dönem 8
4.3. 1929 Yılından Sonraki Dönem 9 5- Ceza Muhakemesi Hukukunun Gayesi ve Geçirdiği Safhalar 10
6- Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynakları 13 6.1. Doğrudan Doğruya Kaynaklar 13
6.1.1. Anayasa 13 6.1.2. Kanunlar 14 6.1.3. Uluslararası Anlaşmalar 16
6.1.4. Yürütme Organının Tasarrufları 17 6.1.5. İçtihadı Birleştirme Kararları 18
6.2. Dolaylı Kaynaklar 18 6.2.1. İlmî İçtihatlar (Doktrin) 19
6.3.2. Kazâî içtihatlar 19 İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN İŞLEYİŞİ
1- Giriş 21 2- Hüküm 22 3- Ceza Muhakemesinin işlemeye Başlaması 25
3.1. Kendiliğinden Ortaya Çıkan Şüphe 25 3.2. Haber Almak Suretiyle Ortaya Çıkan Şüphe 26
3.2.1. Şikâyet 26 3.2.2. Şahsi Dava 30 3.2.3. İhbar 32 3.2.4. Talep 36 3.2.5. Müracaat 37 VIII
3.2.6. Suç Duyurusu 37 4. Ceza muhakemesinin işleyişini engelleyen durumlar 38
4.1. Diplomatik Dokunulmazlık 38 4.2. Yabancı Asker Dokunulmazlığı 41 4.3. İşkence Komitesi Üyelik ve Uzmanlığı Dokunulmazlığı 42
4.4. Milletvekili Dokunulmazlığı 43 4.5. Bakanlık Dokunulmazlığı 44 4.6. Memur Dokunulmazlığı 45 5. Ceza Muhakemesinin Safhaları 55
5.1. Hazırlık Soruşturması 55 5.1.1. Amacı 55 5.1.2. Özellikleri 57
5.1.2.1. Yazılıdır 57 5.1.2.2. Gizli Değildir 57 5.1.2.3. Dağınıktır 58 5.1.2.4. Idârî Bir İşlemdir 58
5.2. Sonsoruşturma 58 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
C E Z A MUHAKEMESİNİN T E M E L İLKELERİ
1. Ceza Takibatının Kamu İşi Olması ilkesi 61 2. Ceza Muhakemesinin Mecburî Olması tikesi 62 3. Ceza Muhakemesinin Devamlılığı İlkesi 63 4. Davasız Yargılama Yapılamaması ilkesi 63 5. Hâkimin Delil Araştırması tikesi 66 6. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı tikesi 67 7. Şüpheden Sanığın İstifade Etmesi İlkesi 69
8. Alenîlik ve Sözlülük İlkesi 70 9. Muhakemenin Çabukluğu İlkesi 72
10. Muhakemenin Birliği tikesi 74 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
C E Z A MUHAKEMESİNE KATILANLAR
1. Kolluk 75 1.1. Genel Kolluk 75
1.1.1. Polis 75 1.1.2. landarma 79 1.1.3. Sahil Güvenlik Komutanlığı 79
1.2. Özel Kolluk 80 IX
1.2.1. Köy Koruyucuları ve Köy Bekçileri 80 1.2.2. Kır Bekçileri ve Çiftçi Mallarını Koruma Kolluğu 81
1.2.3. Orman Muhafaza Memurları 82 1.2.4. Gümrük Tekel Zabıtası 82 1.2.5. Özel Güvenlik Kuruluşları 83 1.2.6. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 83 1.3. Kolluk yetkisiyle Donatılanlar 84
1.3.1. T C D D Personeli 84 1.3.2. Gemi Kaptanı 84 1.4. Suç Öncesi Kolluk- Suç Kolluğu 85
1.4.1. Suç Öncesi Kolluk 85 1.4.2. Suç Kolluğu (Adlî Zabıta) 87
2. Savcılık 89 3. Hâkimlik 93
3.1. Hâkimlerin Çeşitleri 94 3.2. Hâkimlerin Bağımsızlığı 95 3.3. Hâkimlerin Haklan ve Ödevleri 96
3.4. Hâkimin Yardımcıları 98
4. Mahkemeler 99 4.1. Sulh Ceza Mahkemesi 100
4.2. Asliye Ceza Mahkemesi 100 4.3. Ağır Ceza Mahkemesi 101 4.4. Devlet Güvenlik Mahkemesi 101
4.5. Yüce Divan 103 4.6. Çocuk Mahkemeleri 105 4.7. Basın Mahkemesi 105 4.8. Trafik Mahkemesi 105 4.9. Uyuşmazlık Mahkemesi 106
4.10. Yargıtay 106 4.11. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 106
5. Şüpheli - Sanık 108
6. Müdafi 110 7. Müştekî - Şahsî Davacı 116
8. Müdâhil 118 9. Tanık 118
10. Bilirkişi 121 10.1. Bilirkişilik ve Tanıklık 122
10.2. Bilirkişi Raporu 123 10.3. Bilirkişinin Hak ve Sorumlulukları 125
X
r
10.4. Bilirkişiden Faydalanma Sınırı J ^ 6 10.5. Polis Açısından Bilirkişilik Müessesesi ••• 12°
10.6. Kalpazanlık veya Sahte Para Basma Suçlarında Bilirkişilik ... 127
10.7. Trafik Suçlarında Bilirkişilik 1 2 9
11. Doktor 1 2 9
BEŞİNCİ BÖLÜM
C E Z A MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
1. Giriş 1 3 1
1.1. Savcının Araştırmaları 1 ı 1.2. Kolluğun Araştırma Faaliyetleri 1 J J
2. Göz-Kulak Olma 1 3 5
3. Teftiş ; I4 0
3.1. Yer ve Eşya Teftişi 1 4 0
3.2. insan Teftişi 1 4 1
4. Arama - Elkoyma 1 4 2
4.1. Arama 1 4 2
4.1.1. Kanunlarda Arama I4 2 4.1.2. Arama Yetkisine Sahip Kişiler 1 4 5
4.1.3. Arama Yapılabilecek Yerler ve Arama Zamanı 146
4.1.4. Arama-Tarama (Uygulama) 147 4.1.5. Aramayla ilgili Bazı Özel Hükümler 149
4.1.6. Aramada Uyulacak Esaslar 150 4.1.7. Aramayla ilgili Bazı Tutanaklar 152
4.2. Elkoyma I5 3
4.2.1. Elkoyma Kararı Verme Yetkisi I5 4 4.2.2. Karar Kimlere Hitaben Kesilir? 155 4.2.3. El Koyma işleminin Uygulanması 156
4.2.4. Bazı Elkoyma Çeşitleri '57 4.2.5. Zabtedilen Eşyaya Uygulanan Hükümler 162
5. Teknik Bilgi Elde Etme - Uzmandan Yararlanma 163
6. Yakalama- Gözaltına Alma- Tutuklama 164
6.1. Yakalama 164 6.1.1. Yakalama Emri Vermeye Yetkililer 165
6.1.2. Hâkim Kararı Olmaksızın Yakalama Yapılabilecek
Durumlar 166 6.1.3. Yakalamanın icrası 168
6.1.4.. Müzekkereli Yakalama 170 6.1.5. Yakalamada Şüphelinin Şahsî Durumu 171
XI
6.2. Gözaltı 173 6.2.1. Gözaltı Süreleri 174
6.3. Tutuklama 178 6.3.1. Tutuklamanın Şartları 179
6.3.2. Tutuklama Sebepleri 180 6.3.3. Özel Tutuklama Sebepleri 182 6.3.4. Tutuklama Kararı Verilmesi 183 6.3.5. Tutuklama Müzekkeresi 184 6.3.6. Tutuklama Kararına İtiraz 186 6.3.7. Tutuklamanın Sona Ermesi 187 6.3.8. Haksız Yakalanan ve Tutuklananların Hakları 188
7. ihzar - Mevcutlu Getirme - Zorla Getirme 189 7.1. İhzar Müzekkeresi Kesmeye Yetkili Makamlar 190
7.2. ihzar Müzekkeresi Nereye Hitaben Düzenlenir? 191
7.3. Kimler Hakkında ihzar Kesilebilir? 191 7.4. ihzar Müzekkeresinde Neler Yer Alır? 193
8. Yurtdışına Çıkarmama 194 9. Müşahede Altına Alma 195
10. Zor ve Silâh Kullanma 196 10.1. Zor Kullanmada Aranılan Şartlar 198
10.2. Silâh Kullanma 198 10.3. Vur Emri 200 10.4. Zor Ve Silâh Kullanmada Polisin Yargılanması 201
10.5. Yargılanan Polislerin Savunmasına Devlet Yardımı 202
11. ifade Alma-Sorgu 203 11.1. ifade ve Sorgunun Tarzı 204
11.2. İfâde ve Sorgunun Tespiti 207 11.3. Yasak ifâde Alma ve Sorgu Yöntemleri 209
12. Teşhis - Tanıma ve Tanıtma 209
13. Yüzleştirme 211 14. Keşif 212 15. Ölü Muayenesi ve Otopsi 213
16. Muhakeme işlemlerinin Tebliği 214
16.1. Tebliğ Çeşitleri 215 ALTINCI BÖLÜM
DELİLLER
1. Giriş 217 2. Delillerin Özellikleri 218
XII
2.1. Uyuşmazlık Konusu Olayla İlgili Olmalı ••••• 218 2.2. Uyuşmazlık Konusunun Aydınlatılmasına Fayda Sağlamalı.. 22U
2.3. Mantıkî ve Gerçekçi Olmalı 2 2 2.4. Deliller Müşterek Olmalıdır 2 2 1 2.5. Deliller Kanuna Aykırı Olmamalıdır 221
3. Delillerin Takdiri J(f 4. Delillerin Tasnifi 2 2 i
4.1. Doğrudan (direkt) ve Dolaylı Deliller 2 2 5 4.2. Tek Başına Yeterli Delil ve Tamamlayıcıya
İhtiyacı Olan Delil 2f
4.3. Beyanlar, Belgeler ve Eşya 2
4.3.1. Beyanlar 2 1 1
4.3.1.1. Tanık ve Sanık Beyanı l L' 4.3.1.2. Beyanın Özgür İrade Ürünü Olması 22»
4.3.1.2.1. İşkence 229 4.3.1.2.2. Kötü Davranma 232
4.3.1.2.3. İlâç Verme 2 3 3 4.3.1.2.4. Yorma 234 4.3.1.2.5. Aldatma 235 4.3.1..2.6. Bazı Araçlar Uygulama 240
4.3.1.2.6.1. Hipnoz 240 4.3.1.2.6.2. Yalan Tespit Makinası 240
4.3.1.2.7. Kanuna Aykırı Menfaat
Vaadinde Bulunma 244
4.3.1.2.8. Tehdid 2 4 5
4.3.2. Belgeler 2 4 5
4.3.3. Maddî Deliller 2 4 8 4.3.3.1. Olay Yeri İncelemelerinde Kullanılabilen
Malzemeler 249 4.3.5. Maddî Delillerin Toplanıp Koruması Sorunu 251
5. Usulsüz Ulaşılan Delillerin Akıbeti 2 5 2 5.1. Kesin Kabul Yaklaşımı 2 5 3 5.2. Kesin Red Yaklaşımı 2 5 6 5.3. Esnek Yaklaşım 2 6 5
YEDİNCİ BÖLÜM
C E Z A MUHAKEMESİNİN SONA ERMESİ
1. Hazırlık Soruşturmasının Sona Ermesi 269 1.1. Takipsizlik (Koğuşturmama) 270
XIII
1.1. Ceza Kararnamesi 271 1.2.1. Sulh Hâkiminin Ceza Kararnamesi 272
1.2.2. idarenin Ceza Kararnameleri 273 1.2.3. Kolluk Görevlilerinin Ceza Kararnamesi 274
1.1. Önödeme (Savcının Ceza Kararnamesi) 275
1.4. İddianame Hazırlanması 276 1.4.1. iddianame Yerine Geçen Belge 277
1.4.2. Yıldırım Muhakemesi iddianamesi 278
2. Son Soruşturmanın Sona Ermesi 281
2.1. Son Karar 284 3. Kararların Denetimi 286
3.1. Olağan Kanun Yollan 286
3.1.1. itiraz 287 3.1.2. Temyiz 289 3.2. Olağanüstü Kanun Yolları 291
3.2.1. Tashih-i Karar 292 3.2.2. Iâde-i Muhakeme 292 3.2.3. Başsavcının itirazı 293 3.2.4. Yazılı Emir (Kanun Nef'ine Temyiz) 293
3.2.5. Avrupa insan Hakları Mahkemesine
(AİHM) Kişisel Başvuru 294 E K L E R
EK-I: C E Z A MUHAKEMESİNDE DÜZENLENEN BİR KISIM
RESMÎ E V R A K Ve YAZIŞMA ÖRNEKLERİ 295 E K - I I : POLİSİN ADLÎ GÖREVİ İFA SIRASINDA YAPTIĞI
YAZIŞMALAR DÜZENLEDİĞİ T U T A N A K L A R 295 EK-III: HÂKİMLİK ve M A H K E M E İŞLEMLERİNDEN
ÖRNEKLER 345 EK-IV: C E Z A MUHAKEMESİ SIRASINDA V E SONRASINDA V E
SAİR B A Z I K O N U L A R D A YAZIŞMA ÖRNEKLERİ 355
K A Y N A K L A R 375
X I V
