Atıklar tamamen etkisini yitirdikten sonra arazi Aborijinlere iade edilecek. Bu ise 200 yıl demek. Nükleer atıklar konusunda Aborijinlerin bilgilendirilmediğini düşünen İşçi Partisi'nin bir diğer kaygısı başka ülkelerin atıklarının taşınması tehlikesi.
Avustralya'nın kuzeyindeki Kuzey Toprakları eyaletinde bulunan Aborijin yerleşim alanına 12 milyon dolar
karşılığında nükleer atık depolanacak. Avustralya'nın ilk nükleer atık istasyonu olma özelliğine sahip olacak tesis için Kuzey Toprakları'nın ücra bölgesinde yaşayan Aborijinlerle anlaşmaya varıldı. Anlaşmaya göre, atıklar tamamen etkisini yitirip toprakla karıştıktan sonra arazi tekrar bölgede yaşayan Aborijin kabilelerine verilecek. Ancak toprağın temizlenmesi için yaklaşık 200 yıl beklenmesi gerekiyor.
Anlaşmayı kabul eden Muckaty İstasyon Bölgesi kabilelerinden Ngapa, 11 milyon doları yardım amaçlı kredi, 1 milyon doları ise eğitim yardımı olmak üzere toplam 12 milyon dolarlık ücret karşılığında topraklarını nükleer atıkların depolanması için kiralamayı kabul etti.
Bilimsel değil, politik karar
Kuzey Toprakları eyalet hükümeti ise federal hükümetin aldığı bu karardan oldukça rahatsız. Eyalet yetkilileri bu kararın bilimsel bir süreç sonucu değil, politik nedenlerle alındığını belirtiyor. Nükleer depolamaya karşı çıktıklarını açıklayan yetkililer, karşı çıkmalarına rağmen yetkileri olmadığı için herhangi bir şey yapamadıklarını söylüyorlar.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi bu kararı alan John Howard hükümetine sert tepki gösterdi. İşçi Partisi çevre Sözcüsü Peter Garrett , atık nükleer istasyonu konusunda Aborijinlerin yeteri kadar bilgilendirilmediğini söyledi. Garrett ayrıca, verilen kredinin hangi şartlarda geri alınacağının ve vadesinin henüz belli olmadığını belirtti.
Son dönemde ABD ve Hindistan ile yapılan nükleer anlaşmaların ardından, bu tesisin kurulacak olmasının
düşündürücü olduğunu söyleyen Garrett, "Umarım başka ülkelerin de nükleer atıkları Avustralya'ya taşınmaz' ' dedi.
Nüfusun yüzde 2.3'ünü oluşturan Aborijinler aynı zamanda ülkenin en yoksul kesimi. 1967'de yapılan referandum sonrasında oy verme, özel mülkiyet hakkı ve Aborijin olmayan bir kişiyle evlenme gibi temel vatandaşlık haklarını kazanabilen Aborijinlerin ortalama yaşam süresinin, diğer Avustralyalılara oranla 17 yıl az olması ve ülkedeki
hapishanelerin yüzde 25'inin Aborijinlerle dolu olması, Avustralya'nın en eski halkının ülkede ne şartlarda yaşadığını gösteriyor.
1. ve 2. Dünya savaşında yaralanan ve ölen Aborijinler ise dün Sydney kentinde Anzaklar için yapılan törende ilk kez resmi olarak anıldı.
TAYLAN BÜYÜKŞAHİN Cumhuriyet 01.06.2007
