Sosyal Bilimlerde Araştırma
Yöntemleri-II
Evren: Araştırmacı tarafından inceleme konusu edinen alandaki birimlerin tamamının oluşturduğu kümedir.
Örneklem: Araştırmacının inceleme evreni içerisinden seçtiği küçük örnek olaylar kümesidir.
Evren ve örneklem
Evren
örneklem
örneklem
Bir araştırma için iki tür evren söz konusudur. Hedef evren ve erişilebilir evren. Hedef evrene ulaşmak neredeyse
imkansız olduğundan araştırmacı daha gerçekçi bir seçim yapmak durumundadır.
Örneğin hedef evrenimiz Türkiye’deki tüm üniversite
öğrencileridir, ulaşılabilir evrenimiz ise İzmir’deki üniversite öğrencileri olabilir.
Evren ve örneklem
Örnekleme: Evrenin özeliklerini belirlemek amacıyla onu temsil edecek uygun örnekleri seçme sürecidir.
Örneklem çerçevesi: Bir evrendeki tüm birimlerin bir listesi ya da ona en yakın tahmindir.
Tam sayım: Evrende yer alan tüm birimlerin araştırma
sürecine dahil edilmesidir. Tam sayım durumunda örneklem çekmeye gerek yoktur.
Evren ve örneklem
Örneklem seçmenin faydaları:
Örneklem
Zaman
Maliyet
Doğruluk
Nitel ve nicel araştırmaların farklı felsefi ve kuramsal temeller üzerinden ilerlemesi örneklem kurmada da farklılıkları beraberinde getirir.
Nicel ve nitel araştırmalarda örneklem
Nicel
Genelleme yapmak önemli bir hedeftir.
Parçalara ayırıp genele ulaşmaya
çalışır.
Nitel
Birincil amaç genelleme değildir.
Araştırmacılar evrenin
bütünü ile çalışabilir.
Gelişigüzel, tesadüfi ya da keyfi Kotalı
Amaca yönelik Kartopu
Aykırı olay Ardışık Kuramsal
Olasılıklı olmayan örneklem
Basit rastlantısal Sistematik
Tabakalaşmış
Yerleşim kümesi
Olasılıklı örneklem
Büyüköztürk, Şener vd. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
