OMURGA ORTEZLERİ

(1)

(2)

 Ortez tanımı

 Omurga ortezlerinin kullanım amaçları

 Hangi durumlarda omurga ortezi kullanalım?

 _{Omurga ortezlerinin olumsuz etkileri nelerdir?}  Omurga ortez çeşitleri nelerdir?

(3)

 Harekete yardım etmek, destek olmak veya kısıtlamak

 Yükü bir bölgeden diğerine aktarmak

 Deformiteleri düzeltmek amacıyla

 _{Vücuda dışardan kuvvet uygulayan mekanik}

cihazlardır.

(4)

7 servikal 12 torakal 5 lomber 5 sakral 4 koksigeal hareketsiz hareketli

(5)

 Baştan gövde, ekstremiteler ve pelvise yükü iletmek  _{Gövdenin stabilizasyonunu sağlamak}

 _{Gövdenin 3 düzlemdeki hareketi sırasında esneklik} sağlamak

 _{Omuriliği korumak}

(6)

 _{Omurganın temel anatomik ve fonksiyonel} birimidir.

 Birbirine komşu 2 vertebra, intervertebral

disk, ligamanlar ve kaslardan oluşur.

(7)

 _{Deformiteyi düzeltmek}

 _{Hasara karşı korumak/immobilizasyon}  _{Zayıf kaslara yardımcı/destek olmak}  _{Ağrıyı azaltmak}

(8)

Düzeltici kuvvet uygulamak

•Omurganın anormal eğimleri; kifoz, skolyoz

İleri hasarı engellemek amacı ile omurga segmentlerinin hareketini kısıtlamak

•Akut travma, cerrahi girişim

•Omurga kırığı, omurilik hasarı, disk hernisi, tümör, omurga enfeksiyonları vs.

(9)

Omurganın stabilitesine yardımcı olmak

•Yumuşak dokuların stabilize edici rollerinin

bozulduğu durumlarda (servikal ve lomber strain, akut boyun-bel tutulması, gövde kaslarını etkileyen nörolojik hastalıklar, omurilik felci vb.)

Omurganın pozisyonunu kontrol etmek

•Postür bozukluklarında

(10)

 _{Aksiyal kas atrofisi}

 _{İmmobilize edilen bölgenin kontraktürü}  _{Fiziksel bağımlılık}  Psikolojik bağımlılık  _Osteoporoz  Bası yarası  _{Lokal ağrı}  _{Rahatsızlık hissi}

Omurga Ortezlerinin Olumsuz

Etkileri

(11)

 _{Servikal ortezler}

 _{Servikotorasik ortezler ( STO )}

 _{Servikotorakolumbosakral ortezler (STLSO)}  _{Torakolumbosakral ortezler ( TLSO )}

 _{Lumbosakral ortezler ( LSO )} veya

 _{Fleksibl ortezler (esnek)}  _{Rijid ortezler (sert)}

(12)

A. Servikal kollar B. Poster

C. Servikotorasik ortezler D. Halo cihazları

(13)

 _{Yumuşak doku zorlanmaları}  _{İyi tolore edilir}

 _Ucuz

 _{Boyun hareketlerini kısıtlamaz, destek sağlamaz}  _{Boynun hareketsiz tutulmasını hatırlatır}

 _{Psikolojik rahatlık sağlar}

A. Servikal kollar (boyunluk)

Yumuşak kollar

(14)

_{Yumuşak doku zorlanmaları}

_{Servikal disk hernisi ve boyun travma sonrası}  _{Sert materyal; polietilen}

 _{Oksipital veya mandibular desteği olabilir.}  _{Fleksiyon ve ekstansiyonu kısıtlar.}

 _{Lateral fleksiyon ve rotasyonu engellemez.}

 _{Sert olması ve klavikula üzerine oturması nedeni ile} rahatsızlık verebilir.

(15)

_{Mandibular ve oksipital destekli, velkrolarla bağlanan} ön ve arka iki plastozot parçadan oluşur.

_{Travma, akut dönem, cerrahi sonrası erken dönem} _{Sadece fleksiyon ve ekstansiyonu kısıtlar}

(16)

_{Serviko-torasik}

_{Mandibular, oksipital, torasik ön ve arkada destek} _{Metal bar (poster) desteği}

_{Fleksiyon ve ekstansiyonu kısıtlar}

(17)

Yale ortezi;

Toraks uzantısı olması nedeni ile stabilite

daha fazla.

_{Flek-ekstan-rotasyonu kısıtlar, lat. flek.} fazla kısıtlamaz.

_{Philadelphia ortezinin modifiye (uzun)} şeklidir. (C6-T2)

(18)

En sık kullanılan STO. Flek-ekstan-rotasyonu kısıtlar. Lateral fleksiyonu fazla kısıtlamaz. Kullanımı kolaydır.

SOMI; sternal-oksipital-mandibular immobilizator

(19)

Servikal omurgayı en iyi sabitleyen ortezdir.

_{Baş çevresinde kafatasına tesbit edilmiş metal halka} _{Göğüs çevresinde plastik ceket}

_{Bunları birleştiren metal barlar} Dezavantajları: _Ağır _{Bası yarası} _{Solunum güçlüğü} _{Pin enfeksiyonu}

D. Halo Ortezi

(20)

_{Alın, oksiput, boyun, göğüs} duvarını saran termoplastik ortezdir.

_{Halo ortezinden hafiftir, pin} sorunları yaşanmaz.

_{Boyun hareketlerini haloya yakın} derecede kısıtlar.

(21)

Servikal ortezlerin omurgada izin verdiği

hareket yüzdeleri

Flek-eks Lat. flek Rot Yumuşak boyunluk 74,2 92,3 82,6 Philadelphia 28,9 66,4 43,7 SOMI 27,7 65,6 33,6 Yale 12,8 50,5 18,2 Halo 4 4 1 Minerva 14 15,5 0

(22)

Lumbosakral ortezler

(LSO)

(23)

 Sakroiliak kemer; ant. sup. iliak çıkıntıların altından geçer, pelvisi

sarar. Doğum sonrası veya travmatik sakroiliak veya simfizis pubis

ayrılmasında kullanılır.

 Sakroiliak korse; iliak kanattan sim.pubis ve trokanter hizasına uzanır. Perineal bantları olabilir. Doğum veya travma sonrası pelvis stabilizasyonuna yardımcı olur.

(24)

 Lumbosakral korse; önde ksifoid çıkıntı ile sim.pubis, arkada skapula alt ucu ile

sakroiliak eklem alt ucu arasında.  En sık kullanılan esnek korse.

 Karın içi P , omur ve disk üzerindeki P   Hastaya hareketini kısıtlamayı hatırlatır.  Sert bar sayısı ve yerine göre omurga

hareketini kısıtlar.

(25)

 _{Torakolumbosakral korse; skapula} ortası ile gluteal kıvrım arasında, sim.pubis ile ksifoid çıkıntı arasında uzanır. Sırttan çıkan omuz askıları omuz çevresinde dönerek gövdeyi

çaprazlar. Arkada sert, yarı-sert barlar yer alır.

_{LSO ile benzer fonksiyon}

_{Torakal bölge hareketleri de} kısıtlanmak istendiğinde

Esnek (fleksibl) spinal ortezler

(26)

Chair-back (LSO)

_{Ksifoid-simfizis pubis}

_{Skapula altı-trokanter arasında} _{Karın içi P }

_{3-nokta sistemi}

_{Lat. bantlar lat. hareketi kısmen kısıtlar} _{Fleksiyon-ekstansiyonu kontrol eder}

(27)

Williams Ortezi (LSO)

 _{Arkada pelvik ve torakal bantlar, lateral barlar}  _{Abdominal destek 3-nokta sistemi}

 Ekstansiyon-lat. fleksiyonu kontrol eder

(28)

Taylor ortezi (TLSO)

 Fleksiyon – ekstansiyonu kontrol eder

 İki arka bar, pelvik bant, önde karnı sarar, arkadan öne dolaşan aksiller bantlar

 İki 3-nokta sistemi ile torakal ve üst lomber bölgede hareketi kısıtlar

Knight-Taylor Ortezi (TLSO)

 Flek - ekstansiyon - lat. fleksiyonu

kontrol eder

 Lateral barlar her yönde hareketin kısıtlanmasını sağlar.

(29)

Cowhorn (TLSO)

 Pelvik ve torakal bantlar, 2 arka ve 2 lateral bar, abdominal destek ve aksilladan öne dönen torakal

bantları birleştiren subklavikular pedler 3 yönde hareketi engeller.  _{Flek-lat-rot (F-L-R) kontrol eder}

(30)

Jewett Ortezi (TLSO)

 _{Flek. Kontrollü ant. hiperekstansiyon} ortezi

 _{Sternal, suprapubik, torakolomber ve} lateral pedlerden oluşur.

 _{3-nokta sistemi ile fleksiyonu kısıtlar,} hiperekstansiyon postürü oluşturur.  _{Lateral ve rotasyonel hareketleri de}

kısıtlar.

(31)

Plastik ceket (TLSO)

 Flek-eks-lat-rot (F-E-L-R) kontrol eder  _{Sert plastik materyalden yapılır.}

 Kişiye özel, alçı kalıpla yapılır.  _{Basıncı geniş bir alana dağıtır.}  Çok iyi stabilizasyon sağlar.

 _{Basınç noktalarına dikkat edilmeli}

(32)

 Transvers ve longitudinal kuvvet uygulaması ile

skolyozun düzeltilmesi veya ilerlemesinin önlenmesi amaçlanır.

 Serviko-torasik-lumbo-sakral ortez (CTLSO)

 Torako-lumbo-sakral ortez (TLSO)

(33)

Boston Charleston

TLS Skolyoz Ortezleri

(34)

 _{Boyun etrafında oksipital ve boyun} pedi olan bir halka, gövdeyi saran bir ortez, halkayı orteze bağlayan barlar içeririr.

 Boyun halkası ve barlar longitudinal kuvvet

 _{Gövde ortezi transvers kuvvet}

 _{Transvers kuvvete karşı koyan kas} kasılması da düzeltici kuvvet

uygular.

(35)

 _{Eğim apeksinin T8 veya üstünde} olduğu idiopatik klasik skolyozun non-operatif tedavisinde

endikedir.

_{Boyun halkası nedeni ile hastanın} psikolojik olarak kabul etmesi

zordur.

_{Gün boyunca 16-23 saat takılması} gerekir.

(36)

 _{Lateral gövde destekleri de olan} ortezdir.

 _{Ortez transvers kuvvet,}

 _{Transvers kuvvete karşı koyan kas} kasılması da düzeltici kuvvet

uygular.

(37)

 _{İdiopatik skolyoz}

 _{Serebral palsiye bağlı skolyoz}  _{Poliomiyelit sonrası skolyoz}

 _{Omurilik yaralanmasına bağlı skolyoz}  _{Miyelodisplazi sonrası skolyoz}

 _{Hasta uyumu daha iyidir}

(38)

 _{Bası yarası}  _{Sinir basısı}

 _{Yutak borusu ile ilgili sorunlar, reflü}  _{Solunum kapasitesinde azalma}