sayılı Yasa Kapsamında Yapılandırma ve Matrah Artırımı. Giriş. Giriş. Giriş. Giriş. Giriş

(1)

ESKİŞEHİR SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

6736 sayılı Yasa Kapsamında

Yapılandırma ve Matrah Artırımı

YMM Ali Karakuş SMMM Mustafa Uçkaç

SMMM Neşet Ertoy SMMM Hasan Eröksüz

ESKİŞEHİR SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

G iri ş

6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Yasa

2 ESKİŞEHİR SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

Kesinleşmiş Alacaklar [m.2]

Kesinleşmiş ve Dava Safhasında Bulunan Alacaklar [m.3]

İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler [m.4]

Matrah ve Vergi Artırımı [m.5]

İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi [m.6]

Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması [m.7]

SGK Alacaklarına İlişkin Düzenlemeler [m.8 - 9]

Ortak Hükümler [m.10] ● Diğer Hükümler [m.11]

Kapsam ve Tanımlar [m.1]

•19.08.2016 tarih ve 29806 sayılı Resmi Gazete

G iri ş

Yatırımların arttırılarak kalkınmanın temin edilmesine yönelik politikaların desteklenmesi ve müteşebbislerin iş ve yatırım kararlarına daha sıhhatli bir şekilde odaklanmalarına imkan sağlamak için;

•Özel sektörün kamuya olan borç yükünün azaltılarak borçlara taksitle ödeme imkânı getirilmesi,

•İhtilafların sulh yoluyla sonlandırılması, vergi incelemesinde olan konuların dava yoluna gidilmeksizin çözümlenmesi vergilemede öngörülebilirliğin artırılarak geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması, işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi amaçlarıyla

yasal düzenleme yapılmıştır.

•Ayrıca, 6552 sayılı Yasa kapsamında yapılandırılan alacakları, Yasanın öngördüğü şartlar dâhilinde ödeyemeyen borçlulara yeniden bir hak verilerek kamu alacaklarının tasfiyesine ve

•Bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına imkân sağlanması amaçlarıyla da

düzenlemeler getirilmiştir.

Yasal Düzenleme

G iri ş

4 Alacakların

Yapılandırılması [m.2-3-4]

Matrah ve Vergi Artırımı

[m.5]

İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

[m.6]

Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması

[m.7]

Kesinleşmiş Alacaklar

[m.2]

Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı

[m.5/1]

İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat,

D.baş [m.6/1]

Yurtdışında Bulunan Varlıklar

[m.7/1-2-3]

Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar

[m.3]

Gelir (Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) Vergisinde Matrah

Artırımı [m.5/2]

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Mallar

[m.6/2)

Türkiye’de Bulunan Varlıklar

[m.7/4]

İnceleme veya Tarhiyat Safhasında

Bulunan Vergiler [m.4]

Katma Değer Vergisinde Matrah

Artırımı [m.5/3]

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Kasa ve

Ort. Alacaklar [m.6/3]

Ortak Hükümler [m.7/5-6-7]

G iri ş

•Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri

•Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri

•Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil daireleri

•Belediyelere ait alacaklar

•İl Özel İdareleri’ne ait alacaklar

•Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdarelerine ait alacaklar Yasanın Kapsamı

Alacaklı İdare Açısından

G iri ş

•Vergiler ve vergi cezaları ile gecikme faizi ve zammı

•Bazı kanunlar kapsamında verilen idari para cezaları

− Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (mülga kanun dahil), Karayolları Trafik Kanunu, Karayolları Taşıma Kanunu, Milletvekili Seçimi Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun (mülga kanun dahil), Nüfus Hizmetleri Kanunu

•Gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizi ve zammı

•Sosyal güvenlik primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve zammı

•İl Özel İdarelerinin 6183 sayılı Kanun kapsamındaki bazı alacakları

•Belediyelerin; vergi, tarifeden doğan ücret ve su bedeli alacakları ile 6183 sayılı Kanun kapsamındaki bazı amme alacakları

•Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdarelerinin su ve atık su bedeli alacakları

Yasanın Kapsamı

Alacağın Türü Açısından

(2)

G iri ş

213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren;

•30.06.2016 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayalı vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, (2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti hariç)

•2016 yılına ilişkin olarak 30.06.2016 tarihinden önce (bu tarih dahil) tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, ( MTV 2016/2. taksit hariç)

•30.06.2016 tarihinden (bu tarih dahil) önce, yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları.

•2016 yılı Haziran ayı ve öncesi dönemlere ait damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı ve bunlara bağlı gecikme zamları.

Yasanın Kapsamı

7

Alacağın Dönemi Açısından

G iri ş

•Yıllık beyannameli gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetlerinde;

− 2015 takvim yılı ve önceki yıllara ilişkin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte, 2016 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir.

•Aylık beyannameli mükellefiyetlerde;

− Mayıs/2016 vergilendirme dönemi ve önceki dönemler kapsama girmekte, Haziran/2016 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir

•Vergilendirme dönemi 3 ay olan mükellefiyetlerde;

− 2016 takvim yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben ödenmesi gereken geçici vergilerin ve 3 aylık muhtasar beyannamenin 1. dönemi kapsama girmekte, 2., 3. ve 4. vergi dönemi ise kapsama girmemektedir.

•Vergilendirme Dönemi 15 gün Olan Mükellefiyetlerde;

− Örneğin 1-15 Haziran 2016 vergilendirme dönemine ait ÖTV vergilendirme döneminin bitim tarihi ile beyanname verme süresinin son günü Haziran/2016 ayına rastladığından kapsama girmekte, 16-30 Haziran 2016 vergilendirme dönemi ise dönemin bitim tarihi Haziran/2016 ayında olmakla birlikte beyanname verme süresi Temmuz/2016 ayına sirayet ettiğinden kapsama girmemektedir.

Yasanın Kapsamı

8

Alacağın Dönemi Açısından

Kesinleşmiş Alacaklar

[m.2]

SMMM Mustafa Uçkaç

Ke sin le şm iş A lac akl ar

Kapsama Giren Alacak

Asgari Ödeme Şartı

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım 19.08.2016 tarihi

itibariyle vadesi geldiği halde tamamen veya kısmen ödenmemiş olan

vergiler

(1) Vergi aslının tamamı

(2) Yasanın yayımlandığı

tarihe kadar hesaplanacak Yİ-ÜFE FARKI

Vergi aslına bağlı faiz, gecikme zammı, gecikme faiz gibi fer’i alacaklar ve asla bağlı olarak kesilen vergi

cezaları Bunlara bağlı geçilme

faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar Vergi aslına bağlı cezalar

(vergi ziyaı cezası)

Vergi, Vergi Ziyaı Cezası, Gecikme Faizi ve Zammı [m.2/a]

10

K es in le şm iş A lac akl ar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım

100.000 TL (Vadesinde ödenmemiş

vergi borcu)

100.000 TL (Vergi aslı)

+ 10.000 TL (Yİ-ÜFE FARKI)

100.000 TL (Vergi Ziyaı Cezası)

+ 10.000 TL (Gecikme Faizi)

+ 15.000 TL (Gecikme Zammı) 100.000 TL

(Vergi Ziyaı Cezası) 10.000 TL (Gecikme Faizi)

+ 15.000 TL (Gecikme Zammı) Örnek

K es in le şm iş A lac akl ar

Borcun sadece vergi aslına bağlı cezalar (vergi ziyaı cezası vb.)

ve bu cezalara ilişkin gecikme zamlarından ibaret olduğu alacaklar

Yasanın yayımlandığı tarihe kadar hesaplanacak Yİ-ÜFE FARKI

Söz konusu cezaların ve bu cezalara uygulanan gecikme zammının

tamamı Borç Vergi Ziyaı Cezası ve Gecikme Zammından İbaret İse [m.2/a]

12

(3)

K es in le şm iş A lac ak lar

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlükler, gümrük

idari para cezaları, iştirak, teşvik ve yardım

kapsamında kesilen cezalar)

(1) Cezaların %50’si

(2) Varsa gecikme zammı

yerine yasanın yayımlandığı

(1) Cezaların %50’si

(2) Varsa hesaplanan gecikme zamlarının

tamamı Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezalar [m.2/b]

K es in le şm iş A lac ak lar

•Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarında 30/06/2016 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak kesilen ve Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla; kesinleştiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi geçmemiş, dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş ya da tespit edildiği halde ceza ihbarnameleri düzenlenmemiş veya düzenlendiği halde tebliğ edilmemiş olanlar kapsam dahilindedir.

− Örneğin; Mayıs/2016 dönemi Form Ba ile Form Bs 30/06/2016 tarihi saat 00:00'a kadar verilmemiştir.

− Bu tarihte verilmemesine ilişkin tespitler en erken bu tarihin bittiği 00:00 saatinden sonra dolayısıyla 01/07/2016 tarihinde yapılabileceğinden, Mayıs/2016 dönemine ait tespitlere ilişkin vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları Kanun kapsamına girmemektedir.

•Mayıs/2016 döneminden önceki dönemlere ait söz konusu bildirimler nedeniyle kesilecek cezalar ise Kanun kapsamına girmektedir.

− Bu dönemlere kesilen ve kesinleşmiş özel usulsüzlük cezaların %50’si ile,

− Ba ve Bs formu verilmemesi nedeniyle dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş özel usulsüzlük cezalarında ise %25’nin ( Terkin kararı var ise % 10’unun)

ödenmesi koşuluyla bakiye tutarın tahsilinden vazgeçilir.

Ba-Bs Formu Verilmemesinde Kesilen Özel Usulsüzlük Cezaları

14

Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Olan

Alacaklar [m.3]

Ke sin le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

•Yasanın yayımlandığı tarih itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda;

− Dava açma süresi geçmemiş alacaklar,

− Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak, dava açma süresi geçmemiş alacaklar,

− İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış alacaklar,

− İtiraz/İstinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyize başvurulmuş, karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan alacaklar.

Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3]

16

K es in le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

19.08.2016 tarihi itibariyle dava açma süresi geçmemiş veya ilk

derece mahkemesinde dava açılmış tarhiyatlar

[m.3/1]

(1) Vergilerin %50’si

(2) Yasanın yayımlandığı

(2) Vergilere bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme

zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı

Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/1]

K es in le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

Vergi mahkemesi kararına istinaden henüz itiraz/istinaf veya temyiz

başvuru süreleri geçmemiş ya da itiraz

veya temyiz yoluna başvurulmuş alacaklardan;

Verilmiş en son kararın TERKİN olması halinde

[m.3/2-a]

(2) Bu tutara uygulanacak

Yİ-ÜFE FARKI

(2) Bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme

zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve cezalara ait

gecikme zamlarının tamamı Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/2]

(4)

K es in le şm em iş v ey a D av a Saf h as ın a O lan A lac ak lar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Vergi mahkemesi

kararına istinaden henüz itiraz/istinaf veya temyiz

başvuru süreleri geçmemiş ya da itiraz

veya temyiz yoluna başvurulmuş alacaklardan;

Verilmiş en son kararın TASDİK veya TADİLEN

TASDİK kararı olması halinde [m.3/2-b]

(1) Tasdik edilen vergilerin tamamı / terkin edilen

vergilerin %20’si (2) Bu tutara uygulanacak

Yİ-ÜFE farkı

(1) Tasdik edilen vergilere bağlı faiz, gecikme faizi ve zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile cezalara ait

gecikme zamlarının tamamı

(2) Terkin edilen vergilerin

%80’i Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/2]

K es in le şm em iş v ey a D av a Saf h as ın a O lan A lac ak lar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Temyiz ve itirazı karara

bağlanmış ancak karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna

başvurulmuş alacaklardan;

Verilmiş en son kararın ONAMA veya KISMEN

ONAMA – KISMEN BOZMA kararı olması halinde ONANAN kısım

için [m.3/2-b]

(1) Onanan vergilerin

tamamı (2) Bu tutara uygulanacak

Yİ-ÜFE FARKI

(1) Onanan vergilere bağlı

faiz, gecikme faizi ve zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile cezalara ait

gecikme zamlarının tamamı Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/2]

20

KK es in le şm em iş ve ya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Temyiz ve itirazı karara

bağlanmış ancak karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna

başvurulmuş alacaklardan;

Verilmiş en son kararın ONAMA veya KISMEN

ONAMA – KISMEN BOZMA kararı olması halinde BOZULAN kısım

için [m.3/2-b] [m.3/1]

(1) Bozma kararı verilen

vergilerin %50’si (2) Bu tutara uygulanacak

Yİ-ÜFE FARKI

(1) Bozma kararı verilen

vergilerin %50’si (2) Bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve zammı

ve alsa bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile

cezalara ait gecikme zamlarının tamamı Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/2]

Ke sin le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

Yasanın Yayınlandığı Tarih İtibariyle

22 İlk derece yargı

mercii nezdinde dava açılmış;

ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi

tarhiyatları

Dava açma süreci geçmemiş;

ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi

tarhiyatları

[m.3/1]

uygulanır

(1) Vergi aslının %50’s

(2) Yİ-ÜFE FARKI

(3)

Vergi aslına bağlı olmayan cezaların

%25’i ödenir.

[m.3/3-b]

K es in le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

Yasanın Yayınlandığı Tarihten Önce Verilmiş En Son Karar

23 Terkin kararı [m.3/2-a]

uygulanır

(1) Vergi aslının %20’si (2) Yİ-ÜFE FARKI (3) Asla bağlı olmayan

cezaların %10’i ödenir. [m.3/3-b]

(1) Tasdik edilen verginin %100’ü (2) Yİ-ÜFE FARKI (3) Asla bağlı olmayan

cezaların %50’si ödenir. [m.3/3-b]

(1) Vergi aslının %50’si, (2) Yİ-ÜFE FARKI (3) Asla bağlı olmayan

cezaların %25’i ödenir. [m.3/3-c]

Onanan kısım için; (1) Onanan vergi aslının

%100’ü, (2) Yİ-ÜFE FARKI (3) Asla bağlı olmayan cezaların %50’i ödenir.

Bozulan kısım için; (1) Vergi aslının %50’si, (2) Yİ-ÜFE FARKI (3) Asla bağlı olmayan

cezaların %25’i ödenir.

[m.3/2-b]

uygulanır

[m.3/2]

uygulanır

[m.3/2]

uygulanır Tasdik veya

tadilen tasdik kararı Bozma kararı

Kısmen onama, kısmen bozma

kararı

K es in le şm em iş v eya D av a Saf h as ın a O lan A lac akl ar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Sadece VERGİ ASLINA

BAĞLI olarak kesilen vergi cezalarından vergi mahkemelerinde açılan

dava safhasında olanlarda [m.3/3-a]

Vergi aslının tamamen ödenmiş

ya da bu yasaya göre yapılandırılmış olması

şartıyla

Cezanın ve gecikme zamlarının tamamı

ASLA BAĞLI OLMAKSIZIN kesilen vergi cezalarından vergi mahkemelerinde açılan

dava sahasında olanlarda [m.3/3-b]

Cezanın %25’i Cezanın %75’i Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/3]

24

(5)

K es in le şm em iş v ey a D av a Saf h as ın a O lan A lac ak lar

Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Asla bağlı olmayan /

yargı tarafından terkin kararı verilmiş vergi cezalarında [m.3/3-b]

Cezanın %10’u Cezanın %90’ı

Asla bağlı olmayan / yargı tarafından tasdik

kararı verilmiş vergi cezalarında [m.3/3-b]

Tasdik edilen cezanın

%50’si Cezanın %50’i

Asla bağlı olmayan / yargı tarafından bozma

kararı verilmiş vergi cezalarında [m.3/3-c]

Cezanın %25’i Cezanın %75’i Kesinleşmemiş Alacaklar [m.3/3]

25

İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan

İşlemler [m.4]

İn ce le m e v e T ar h iyat S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•Yasanın kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, bu yasanın yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan

− Vergi incelemeleri ile

− Takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine

bu yasanın matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilir.

Tamamlanmamış İnceleme ve Tarhiyat

İn ce le m e v e T ar h iyat S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra

− Tarh edilen vergilerin %50’si ile

− Bu tutara gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile

− Bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,

− Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25’inin;

İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde 6 eşit taksitte ödenmesi şartıyla

− Vergi aslının %50’sinin,

− Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75’inin,

− Vergilere bu yasanın yayımlandığı tarihe kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının

tahsilinden vazgeçilir.

Tarhiyatın Tamamlanması

28

İn ce le m e v e T ar h iyat S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra

− Tarh edilen vergilerin %50’si ile

− Bu tutara gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile

− Bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,

− Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25’inin;

İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde altı eşit taksitte ödenmesi şartıyla

− Vergi aslının %50’sinin,

− Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75’inin,

− Vergilere bu yasanın yayımlandığı tarihe kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının

tahsilinden vazgeçilir.

Tarhiyatın Tamamlanması

İn ce le m e v e T ar h iyat S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•Yasanın ilgili madde hükmünün uygulamasında incelemeye başlama;

− Yasanın yayımlandığı tarihten önce mükellefler nezdinde; vergi incelemesine başlanıldığı hususunun bir tutanağa bağlanması,

− Vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi,

− Kanuni defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması,

− Matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi,

− Kanuni defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması,

hallerini kapsar.

İncelemeye Başlama

(6)

İn ce le m e v e T ar h iy at S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•Yasanın yayımlandığı 19.08.2016 tarihinden önce başlanıldığı halde,

− tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile

− takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine

yasanın matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilir.

•Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra;

− ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak,

− ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte ödenmesi şartıyla

borç yeniden yapılandırılır.

Yapılandırma Şartları

İn ce le m e v e T ar h iy at S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

Yapılandırma Şekli

32

Yasanın yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan;

Vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk

işlemleri

(1) İnceleme veya takdir sonucuna göre tarh edilen

vergi aslının %50’si (2) Yİ-ÜFE FARKI

(3) Bu tarihten ihbarnamenin

tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim

tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizi

(1) Vergi aslının %50’si

(2) buna bağlı olarak hesaplanan gecikme faizi

ve vergi cezaları (3) Vergi cezalarına uygulanan

gecikme zamları

Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda (iştirak dahil)

cezanın %25’i

Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda (iştirak dahil)

cezanın %75’i

İn ce le m e v e T ar h iyat S af h as ın d a B u lu n an İş le m le r

•03.01.2016 tarihinde başlanılan vergi incelemesine ilişkin olarak tarh edilen vergi ve kesilen cezalar mükellefe 21.09.2016 tarihinde tebliğ edilir ise 21.10.2016 tarihine kadar başvuruda bulunulması gerekmektedir.

•Bu durumda;

− İnceleme sonucunda tarh edilen verginin yarısı ve

− bu tutara gecikme faizi yerine bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ- ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile

− bu tarihten sonra 21.10.2016 tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin toplam tutarının

− ilki Ekim 2016 ayından başlamak üzere ikişer aylık altı taksitle ödenmesi gerekmektedir.

Örnek

33

Matrah ve Vergi Artırımı

[m.5]

YMM Ali Karakuş

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Matrah ve Vergi Artırımında Bulunabilecek Mükellefler ve Vergiler

35 Vergi Mükellefleri Vergi Türleri Vergilendirme Dönemi

Gelir Vergisi Mükellefleri Gelir Vergisi 2011 -2012 – 2013 – 2014 ve 2015 Kurumlar Vergisi

Mükellefleri Kurumlar Vergisi 2011 -2012 – 2013 – 2014 ve 2015 Gelir ve Kurumlar

Vergisi Mükellefleri

Gelir Vergisi Stopajı (GVK; m.94/1-2-3-5-11-

13)

2011 -2012 – 2013 – 2014 ve 2015 yıllarına

ilişkin tüm dönemler Kurumlar Vergisi

Mükellefleri

Kurumlar Vergisi Stopajı (KVK; m.15/1-a-b ve

m.30/1-a)

2011 -2012 – 2013 – 2014 ve 2015 yıllarına

ilişkin tüm dönemler Katma Değer Vergisi

Mükellefleri Katma Değer Vergisi

2011 -2012 – 2013 – 2014 ve 2015 yıllarına

ilişkin tüm dönemler

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Mükellefler, yasada belirtilen şartlar [m.5] dahilinde; gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırdıkları takdirde,

− kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için

yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.

•Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) vergiye esas alınan matrahlarını, yasada belirtilen matrahlardan az olmamak üzere yasanın yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar,

− 2011 takvim yılı için %35,

− 2015 takvim yılı için %15 oranından az olmamak üzere artırırlar.

•Artırılan matrahlar %20 oranında vergilendirilir.

Matrah ve Vergi Artırımı

36

(7)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerin;

− Artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini yasal sürelerinde vermiş,

− Bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş,

− Bu vergi türleri için yasanın 2. (kesinleşmiş alacaklar) ve 3. (ihtilaflı alacaklar) maddeleri hükümlerinden yararlanmamış olmaları şartıyla, artırılan matrahları % 15 oranında vergilendirilir.

Vergi Oranında İndirim

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Sözü edilen yıllara ilişkin

− vergi matrahlarının takdiri için takdir komisyonlarına sevk edilmiş ve/veya

− haklarında vergi incelemesine başlanılmış olan

mükellefler de matrah ve vergi artırımından faydalanabileceklerdir.

İnceleme ve/veya Takdir Komisyonlarına Sevk Edilmiş Vergiler

38

Matrah ve Vergi Beyan Etmeyen veya Beyanname Vermemiş Olanlar

•Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden;

− beyanname vermekle birlikte zarar, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah ve vergi beyan etmeyen ya da

− ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar da dahil olmak üzere hiç beyanname vermemiş

olanlar da matrah ve vergi artırımı yapabileceklerdir.

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yasaya göre beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmez.

•Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2016 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

•İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları yasaya göre artırılan matrahlardan indirilemez.

•Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.

•İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.

•Yasaya göre [m.5/a] matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak bu yasanın yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

Uygulamanın Şartları

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Gelir vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili olarak vermiş oldukları gelir vergisi beyannamelerinde,

− zarar beyan edilmiş olması veya

− indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da

− hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil) olması hâlinde,

•vergilendirmeye esas alınacak matrah ile 5. nci maddenin1 fıkrasının (a) bendine göre artırdıkları matrahlar

•bilanço esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı için belirlenmiş tutardan az olamaz.

Gelir Vergisinde Matrah Artırımı

40 - Bilanço Esası ve Serbest Meslek Kazancı

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Gelir Vergisinde Matrah Artırım Tablosu - Bilanço Esası ve Serbest Meslek Kazancı

Yıl

Matrah Artırım Oranı

(%)

Asgari Artırım Tutarı

(TL)

Vergi Oranı (%)

Beyannamesini ve Vergisini Aksatmayanlara

2011 35 14.000 20 15

2012 30 14.820 20 15

2013 25 15.740 20 15

2014 20 16.740 20 15

2015 15 18.970 20 15

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi (A)’nın yıllık beyannamede beyan ettiği gelir vergisi matrahı,

− 2011 yılı için 57.142,86 TL,

− 2012 yılı için 10.000 TL,

− 2013 yılı için 25.000 TL,

− 2014 yılı için 15.000 TL ve

− 2015 yılı için ise 30.000 TL'dir.

•Mükellef, 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin gelir vergisi matrahlarını yasa hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı olduğu vergi dairesine başvurmuştur.

Gelir Vergisinde Matrah Artırımı Örnek

(8)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Gelir Vergisinde Matrah Artırım Tablosu

43

- Bilanço Esası ve Serbest Meslek Kazancı

Yıllar

İlgili Yıllar Vergi Matrahı

Artırım Oranı

Artırılan Matrah Tutarı

Asgari Matrah

Tutarı Hesapla

maya Esas Matrah

Tutarı Vergi Oranı

Ödenecek G.V.

1 2 3 4

3 veya 4 den büyük olanı

2011 57.142,86 %35 20.000 14.000 20.000 %20 4.000

2012 10.000 %30 3.000 14.820 14.820 %20 2.964

2013 25.000 %25 6.250 15.740 15.740 %20 3.148

2014 15.000 %20 3.000 16.740 16.740 %20 3.348

2015 30.000 %15 4.500 18.970 18.970 %20 3.794

Toplam 17.254

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Serbest meslek erbabı (Y)’nin 2014 yılı Gelir Vergisi Beyannamesinde beyan ettiği gelir vergisi matrahı 110.000 TL’dir.

•Mükellefin bu matraha ilişkin beyan ettiği gelirleri aşağıdaki gibidir;

− Serbest meslek kazancı 85.000 TL

− Kira geliri 25.000 TL

•Mükellef, 2014 yılı gelir vergisi matrahını yasa hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurmuştur.

•Bu mükellefin matrah artırımına ilişkin gelir vergisi hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır;

− 2014 yılı gelir vergisi matrahı 110.000 TL

− 2014 yılı için artırım oranı %20

− Artırılan matrah tutarı ((85.000+25.000) x %20=) 22.000 TL (Yasada belirlenen asgari matrah 16.740 TL)

44

Örnek

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

45 - Bilanço Esası ve Serbest Meslek Kazancı

Yıllar

Tutarı Hesapla

maya Esas Matrah

1 2 3 4

2011 %35 14.000 %20

2012 %30 14.820 %20

2013 %25 15.740 %20

2014 110.000 %20 22.000 16.740 22.000 %20 3.300

2015 %15 18.970 %20

Toplam 3.300

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Ticari veya zirai kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilmesi gereken gelir vergisi mükelleflerinin,

− kazanç ve iratları arasında diğer gelir unsurlarının da bulunması hâlinde, söz konusu mükellefler, yasada belirtilen asgari matrahlardan az olmamak üzere matrah artırımında bulunacaklardır.

•Bu kapsamda, ticari veya zirai kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilmesi gerekenlere ilişkin

− asgari matrah tutarı üzerinden artırımda bulunan mükellefler diğer gelir unsurları nedeniyle de vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacaktır.

46 - İşletme Hesabı Esasına Tabi Mükellefler

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

47

- İşletme Hesabı Esasına Tabi Mükellefler

Yıl

(%)

(TL)

2011 35 9.500 20 15

2012 30 9.890 20 15

2013 25 10.490 20 15

2014 20 11.160 20 15

2015 15 12.650 20 15

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Geliri, sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/10’undan az olmayacaktır.

48

- Basit Usule Tabi Mükellefler

- Diğer Geliri Olan Basit Usule Tabi Mükellefler

•Ticari kazancı basit usulde tespit edilmekle birlikte, bu kazancının yanında vergiye tabi başka gelir unsurları elde eden mükellefler ile gayrimenkul sermaye iradının yanında ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat elde eden gelir vergisi mükellefleri de işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacaklardır.

•Ticari ve zirai kazanç ile serbest meslek kazancı dışında kalan ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat (bu kazanç veya iratların birkaçının elde edilmiş olması hali dahil) elde eden gelir vergisi mükellefleri, matrah artırımlarında işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacaklardır.

(9)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

49

- Basit Usule Tabi Mükellefler

Yıl

(%)

(TL)

2011 35 1.400 20 15

2012 30 1.482 20 15

2013 25 1.574 20 15

2014 20 1.674 20 15

2015 15 1.897 20 15

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

50

- Diğer Geliri Olan Basit Usule Tabi Mükellefler

Yıl

(%)

(TL)

2011 35 9.500 20 15

2012 30 9.890 20 15

2013 25 10.490 20 15

2014 20 11.160 20 15

2015 15 12.650 20 15

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Ticari kazancı basit usulde vergilendirilen (A)’nın 2013 yılı için beyan ettiği gelir vergisi matrahı 15.000 TL’dir. Mükellefin matrahının

− 6.000 TL’si basit usulde ticari kazanç,

− 9.000 TL’si konut kira gelirinden oluşmaktadır.

•Mükellef, 2013 yılı gelir vergisi matrahını yasa hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurmuştur.

•Bu mükellefin gelir vergisi hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır.

− 2013 yılı gelir vergisi matrahı; 15.000 TL

− 2013 yılı için artırım oranı; %25

− Artırılan matrah tutarı (15.000 x %25=); 3.750 TL (Kanunla belirlenen asgari matrah; 10.490 TL) Gelir Vergisinde Matrah Artırımı

51 Örnek

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

52 - Diğer Geliri Olan Basit Usule Tabi Mükellefler

Yıllar İlgili Yıllar

Vergi Matrahı

Tutarı Hesaplam

aya Esas Matrah

1 2 3 4

3 veya 4 den büyük

olanı

2011 %35 9.500 %20

2012 %30 9.890 %20

2013 15.000 %25 3.750 10.490 10.490 %20 2.498

2014 %20 11.160 %20

2015 %15 12.650 %20

Toplam 2.498

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Geliri, sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah,

•bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/5’ inden,

az olmamak üzere matrahlarını artırırlar.

Gelir Vergisinde Matrah Artırımı - Gayrimenkul Sermaye İradı Mükellefleri

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Gelir Vergisinde Matrah Artırım Tablosu - Gayrimenkul Sermaye İradı Mükellefleri

Yıl

(%)

(TL)

2011 35 2.800 20 15

2012 30 2.964 20 15

2013 25 3.148 20 15

2014 20 3.348 20 15

2015 15 3.794 20 15

(10)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Bay (A), 2012 yılında kira geliri elde etmiş olduğu halde, bu gelirini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış ve mükellefiyet tesis ettirmemiştir.

•Bay (A), 2012 yılı için gelir vergisi matrahını, yasa hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde ilgili vergi dairesine müracaat ederek

− sadece gayrimenkul sermaye iradı elde ettiğini belirterek (tutar beyan etmemiştir) başvurmuştur.

55

Örnek

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

56

- Gayrimenkul Sermaye İradı Mükellefleri

Yıllar İlgili Yıllar

Vergi Matrahı

1 2 3 4

3 veya 4 den büyük

olanı

2011 %35 2.800 %20

2012 0 %30 0 2.964 2.964 %20 593

2013 %25 3.148 %20

2014 %20 3.348 %20

2015 %15 3.794 %20

Toplam 593

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Mükelleflerce ilgili yıllarda;

− düzeltme beyannamesi verilmiş ve düzeltme işlemlerinin yasanın yayımlandığı tarihe kadar sonuçlandırılmış olması hali de dahil olmak üzere,

yasanın yayımlandığı tarihten önce

− ikmalen, re’sen veya idarece yapılıp kesinleşen tarhiyatlar,

matrah artırımına esas ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.

•Kurumlar Vergisi mükelleflerinin artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili beyannamelerinde

− zarar beyan edilmiş olması,

− İndirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da,

− hiç beyanname verilmemiş olması

hallerinde de asgari matrah artırımı tutarları vergilendirmeye esas alınır.

•Matrah artırımında bulunulan yıllara ait zararların %50’si 2016 ve izleyen yılların kârından mahsup edilmez.

Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Kurumlar vergisi mükelleflerinin;

− vergi tevkifatına tabi tutulmuş olan kazanç ve iratlarının bulunması (193 sayılı Yasa; geçici m.61) hâlinde,

yasada belirtilen vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, ait olduğu yıla ilişkin olarak yasada belirtilen şekilde (m.5/1-a) artırılması şarttır.

•Kurumlar vergisi mükelleflerinin;

− vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları (193 sayılı Yasa; geçici m.61) muhtasar beyanname ile beyan etmemiş olmaları hâlinde, bu yıllara ilişkin olarak yasada belirtilen vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için bu kazanç ve iratlara ait tevkifat matrahlarını, bu yasanın yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar, yasada belirtilen (m.5/1-c) asgari matrahın %50’sinden az olmamak kaydıyla beyan etmeleri şarttır. (Bu hükme göre artırılan matrahlar üzerinden %15 oranında vergi hesaplanır.)

•Bu konuda yasadan yararlanarak artırımda veya beyanda bulunan mükelleflerin, bu yıllara ilişkin olarak yasada belirtilen vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamaları için ilgili yıllarda vergiye esas alınan kurumlar vergisi matrahlarını da asgari tutarlardan az olmamak üzere artırmaları şarttır.

Uygulamanın Şartları

58

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Kurumlar Vergisinde Matrah Artırım Tablosu

59 Yıl

(%)

(TL)

2011 35 28.000 20 15

2012 30 29.650 20 15

2013 25 31.490 20 15

2014 20 33.470 20 15

2015 15 37.940 20 15

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Kurumlar vergisi mükellefi (X) A.Ş. ’nin yıllık beyannamede beyan ettiği kurumlar vergisi matrahı,

− 2011 yılı için 150.000 TL,

− 2012 yılı için 100.000 TL,

− 2013 yılı için 120.000 TL’dir.

•Mükellef kurum diğer yıllar için beyanname vermemiştir.

•Bu mükellef, 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin kurumlar vergisi matrahını yasa hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı olduğu vergi dairesine başvurmuştur.

Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı

60

Örnek

(11)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

Kurumlar Vergisinde Matrah Artırım Tablosu

61 Yıllar

1 2 3 4

2011 150.000 %35 52.500 28.000 52.500 %20 10.500

2012 100.000 %30 30.000 29.650 30.000 %20 6.000

2013 120.000 %25 30.000 31.490 31.490 %20 6.298

2014 0 %20 0 33.470 33.470 %20 6.694

2015 0 %15 0 37.940 37.490 %20 7.588

Toplam 37.080

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•KDV mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin (ihtirazı kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki

− hesaplanan KDV nin yıllık toplamı üzerinden yasada belirtilen oranlara göre hesaplanacak KDV nin

bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen 2. ayın sonu kadar beyan edilmesi halinde bu mükellefler nezdinde KDV incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz.

•Verilmesi gereken KDV beyannamelerinden; en az üç döneme ait beyannamenin verilmiş olması halinde, bu beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergisi tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas tutar bulunur.

Katma Değer Vergisinde Matrah Artırımı

62 Yıllar Yıllık Toplam Hesaplanan KDV Matrahı Üzerinden (%)

2011 3.5

2012 3,0

2013 2,5

2014 2,0

2015 1,5

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•KDV mükellefi tarafından;

− Hiç beyanname verilmemiş ya da

− bir veya iki döneme ilişkin beyanname verilmiş olması hâlinde,

− ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla

artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle yasa hükümlerinden yararlanılır.

•Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır.

Beyanname Verilmemiş Olması

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin;

− tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya

− diğer nedenlerle hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması ile

− tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması hâlinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle yasadan yararlanılır.

•Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde yasada belirtilen durumların yanı sıra

− vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükelleflerin

yasa hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olamaz.

•Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları hâlinde yasa hükmünden yararlanamaz.

Hesaplanan KDV Bulunmaması

64

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Hiç beyanname verilmemiş veya 3’ten az beyanname verilmesi veya bir takvim yılında herhangi bir nedenle hesaplanan KDV nin bulunmaması halinde;

− gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla, artırılan matrah üzerinden % 18 oranında KDV artırımında bulunmak suretiyle KDV artırımından yararlanabilir.

•Vergilendirme dönemleri üç aylık olan katma değer vergisi mükellefleri;

− hiç beyanname vermeyenler matrah artırımı yapmak şartıyla artırılan matrahın %18 i oranında,

− en az bir dönem beyanname vermiş olması halinde ise; verilen beyannamede Hesaplanan KDV bir yıla iblağ edilerek bulunacak tutar artırıma esas matrah bulunur ve bu tutar üzerinden belirtilen tablodaki oranlarda

•artırım yapılır.

Beyanname Verilmemiş Olması

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•KDV mükelleflerinin artırıma esas alınan ilgili yılın

− vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırım şartı vardır.

•Ayrıca önceki tarhiyatlarında KDV matrahına dahil edilerek artırımda bulunmaları zorunludur.

•İşe başlama ve terkinlerde ise ay kesirleri tam aya tamamlanarak faaliyette bulunulan dönemler için matrah artırımı yapılır.

Özellikli Durumlar

(12)

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Gelir ve Kurumlar (Stopaj) Vergisinde matrah artırımından yararlanabilmek için en az bir döneme ilişkin muhtasar beyannamesi verilmiş olması halinde,

− beyan edilmiş ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutar ortalaması bir yıla iblağ edilerek,

artırıma esas olmak üzere yıllık matrah bulunur.

Gelir ve Kurumlar (Stopaj) Vergisinde Matrah Artırımı

67 Yıllar Ücret Ödemelerine Ait Yıllık Gayrisafi Tutar Üzerinden (%)

2011 6

2012 5

2013 4

2014 3

2015 2

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Hiç beyanname verilmemiş ise; yasanın yayınlandığı tarihten önce

− ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen işçi sayısı kadar işçi,

ya da prim belgesi de hiç verilmemiş ise; yasanın yayımından önce verilmiş olması şartı ile

− izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi,

yasanın yayınlandığı tarihe kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemişse

− 2 kişiden az olmamak üzere aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı ve ilgili yılın son vergilendirme döneminde geçerli olan asgari ücret tutarı üzerinden hesaplama yapılır.

Hiç Beyanname Verilmemişse Matrah Artırımı

68

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Hiç Muhtasar beyannamesi verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde;

− Serbest Meslek Stopajlarına ilişkin olması halinde ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari matrah tutarının %50 si esas alınarak belirlenen gelir stopaj matrahı üzerinden

%15 oranında hesaplanan vergiyi,

− Gayrimenkul Kira Stopajına ilişkin olması halinde GMSİ oluşan matrah artırım tutarı esas alınarak bulunan matrah üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi,

− Yıllara sari İnşaat İşlerindeki stopaj ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutun mükellefler için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir veya kurumlar vergisi matrahı üzerinden %3 oranında hesaplanan vergiyi,

− Zirai ürünlerde %2 oranında hesaplanan vergiyi,

− Diğer ödemelerde ise %5 oranında hesaplanan vergiyi

ödemek suretiyle Gelir ve Kurumlar Stopaj Vergisi matrah artırımından yararlanılır.

Hiç Beyanname Verilmemişse Matrah Artırımı

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Bu stopaj artırımından yararlanılması halinde

− ayrıca gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartı aranmaz.

•Yıl içinde işe başlanması ya da işin bırakılması halinde kıst hesaplama yapılır.

Diğer Hallerde Matrah Artırımı

70

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.

•Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak yasa tarihinden önce kesinleşen tarhiyatlar da mükellefin beyanına eklenir.

•Matrah artırımına ilişkin vergilerin zamanında ödenmesi şarttır. Bu vergilerin belirtilen şekilde ödenmemesi halinde gecikme zammı 1 kat fazlasıyla alınır.

•Matrah artırım vergileri gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmez; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmaz.

•Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz ve tahsil olunmaz.

•Matrah veya vergi artırımında bulunulan mükellefler için de defter ve belgelerin muhafaza ve ibraz yükümlülüğü devam eder.

•Daha önce nezdinde vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunabilirler.

Matrah ve Vergi Artırımında Ortak Hükümler

M at rah v e V er gi A rtı rım ı

•Yasanın yayımından önce başlanmış vergi incelemeleri ve takdir işlemleri devam eder;

− Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmez.

− Bu süre içinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmaz.

− İnceleme ve takdir sonucu tarhiyata konu matrah veya vergi farkı tespit edilmesi halinde, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairelerine intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartı ile inceleme ve takdir sonucu bulunulan fark yasanın 5. madde hükümleri ile birlikte değerlendirilir.

− İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir.

Matrah ve Vergi Artırımında Ortak Hükümler (Devam)

72