Geli en Teknoloji Ortam nda Fen Bilgisi Ö retmen Adaylar n n Durumlar na Ait Bir nceleme...

(1)

Geli en Teknoloji Ortam nda Fen Bilgisi Ö retmen Adaylar n n Durumlar na Ait Bir nceleme...

C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN 1305-1385 C.B.U. Journal of Science 3.2 (2007) 115 122 3.2 (2007) 115 122

GEL EN TEKNOLOJ ORTAMINDA FEN B LG S Ö RETMEN ADAYLARININ DURUMLARINA A T B R NCELEME

(CELAL BAYAR ÜN VERS TES , DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES , BALIKES R ÜN VERS TES , PAMUKKALE ÜN VERS TES ÖRNE )

Ramazan Ç ÇEK¹, Merve POLAT^2*

1Soma Cenkyeri lkö retim Okulu Fen Bilgisi Ö retmeni, Soma-Manisa, Türkiye

2Celal Bayar Üniversitesi, E itim Fakültesi Fen Bilimleri E itimi Demirci- Manisa, Türkiye

Özet: Son y llarda birçok ülke e itim alan nda teknoloji içerikli geli melere önem vermektedir. E itim aç s ndan teknoloji, ö retimin amac de il ona yard mc olmakt r. E itim teknolojisi; teknolojinin araç olarak kullan m ndan çok, ö renme sürecini geli tirmek için olu turulan her türlü sistemi, tekni i ve yard m içerir. Bu çal man n amac , Celal Bayar Üniversitesi Demirci E itim Fakültesi, Bal kesir Üniversitesi Necatibey E itim Fakültesi, Pamukkale Üniversitesi E itim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca E itim Fakültesi nde ö renim görmekte olan 4. s n f Fen Bilgisi ö retmen adaylar n n, geli en teknoloji ortam nda Teknoloji Destekli E itime ili kin görü lerinin de erlendirilmesidir. Elde edilen veriler SPSS paket program yard m yla yorumlanm t r.

Anahtar Kelimeler: Fen bilgisi, E itim teknolojisi, Ö retmen adaylar

A RESEARCH CONCERNING THE STATES OF SCIENCE TEACHER CANDIDATES IN CIRCUMSTANCE OF DEVELOPING TECHNOLOGY

(SAMPLE OF CELAL BAYAR UNIVERSITY, DOKUZ EYLÜL

UNIVERSITY, BALIKES R UNIVERSITY, PAMUKKALE UNIVERSITY)

Abstract: In recent years, many countries attach importance to technological developments. In education point of view, technology assists the teaching, and it is not the aim. Education technology contains all type of system, technique and assistance to develop teaching process instead of using the technology as a tool. The aim of this study is to evaluate the opinions, related to technology assisted education in circumstance of developing technology, of 4^thclass science teacher candidates who study in Demirci Education Faculty of Celal Bayar University, Necatibey Education Faculty of Bal kesir University, Education Faculty of Pamukkale University and Buca Education Faculty of Dokuz Eylül University. Obtained data have been interpreted by SPSS package program.

Key words: Science, Education technology, Teacher candidates

* Sorumlu yazar

merve.polat@bayar.edu.tr

(2)

C.B.Ü. Fen Bil. Dergisi (2007) 115 122, 2007 /Ramazan Ç ÇEK /Merve POLAT

1. G R

Geli en teknolojiyi, e itim alan nda etkili ve verimli kullanman n birinci art teknolojiyi kullanan birey say s n art rmakt r.

Gelece imizin temelleri olan gençlerimizin teknoloji ile ekillenen dünyam zda kendilerine iyi bir yer edinebilmeleri için onlar yeti tiren ö retmenlerin e itimine önem vermemiz gerekir. Gelecekte teknolojiyi kullanmaktan korkmayan bireylerin yeti tirilmesi içinde teknolojinin öncelikle okullarda kullan lmas gerekir. Günümüzde teknoloji kullan m n n bir ayr cal k olarak de erlendirilmesi yanl t r.

Teknoloji bir ayr cal k de il, bir zorunluluktur [1].

Ça da toplum, gelmi geçmi toplumlardan daha ileri düzeyde bir teknolojiye sahiptir.

Ça da insan, teknolojiyi ya am n n en etken bir ö esi olarak hissetmektedir. Büyük kitlelere i levsel e itim hizmetleri götürmek, insan kaynaklar n daha yararl duruma getirmek, daha yüksek kaliteli e itim sa lamak, bireysel farkl l klar ve toplum taleplerini kar layabilmek, e itimde sosyal adalet, demokrasi ve imkan e itli ini yükseltmek, maliyeti dü ürmek, var olan olanaklardan en iyi ve yarat c biçimde yararlanmak e itim teknolojisinin vazgeçilmez gere idir [2].

E itim teknolojisinin kapsam n , e itimde program geli tirme süreçleri, e itim programlar n n ö eleri, ö retim kademeleri, disiplin alanlar , kuram ve uygulama uzant lar , bilim endüstrisi ve e itim endüstrisi olu turmaktad r. E itim teknolojisini olu turan ba l ca ö eler ise; özel ö renme hedefleri, ö renci, insan gücü, ortam, yöntem- teknik, ö renme durumlar , de erlendirme ve kuramsal esaslard r. Bu teknolojinin kuramsal yönü bir bilim endüstrisine, uygulama yönü de e itim endüstrisine dayanmak zorundad r. Bir e itim sisteminde e itim teknolojisinin durumu bu iki endüstri taraf ndan belirlenmektedir [3].

21. as r bilgi ça olacakt r. Geli en ileti im teknolojileri sayesinde küresel ileti im a lar kurulmu tur. Teknolojik geli meden e itim sisteminin yap s , ö renme ö retme ortamlar , uygulanan faaliyetler de etkilenmektedir. Sunulan e itim hizmetlerinde teknolojiyi kullanmak her ülkenin ana hedefi olmu tur. Bunun sonucu olarak radyo, TV, bilgisayar, uydu v.b. ileti im araçlar ö renme ö retme ortamlar nda kullan lmaktad r ve

edilecektir. Ça da teknolojiyi kullanan okullar daha kaliteli hizmet vermekte ve ba ar l olmaktad r [4].

2000 li y llarda, günlük hayat m zda yayg nla an bilgisayar ve bilgisayar temelli ürünlerin kullan m n n okullarda ö renilmesi sonucunda, teknoloji e itimi ve teknoloji yard m ile e itim kavramlar n n bir araya getirilmesi gereklili i üzerinde durulmu tur.

Teknolojik geli melerin h z n yakalamak mümkün de ildir, ö retmen adaylar n mezun olduklar teknoloji ile 10 y ll k deneyim kazand klar zaman ki teknoloji ayn olmamaktad r. Bundan dolay ö retmenlerin hizmet içi e itim faaliyetlerine kat lmalar gerekmektedir [5].

Fen ö retiminde görev yapan veya yapacak olan ö retmenlerin fen ö retimi aç s ndan, yeterli olmas d nda, ayr ca hem hizmet öncesi hem de hizmet dönemleri s ras nda genel e itim teknolojisi ve fen bilimleri ö retim teknolojisi aç s ndan yeterli donan ma sahip olmalar gereklidir [6].

2. YÖNTEM

2.1. Ara t rman n Modeli:

Bu çal ma, literatür taramas ve anket uygulamas n içeren betimsel bir modele dayand r lm t r.

2.2. Evren ve Örneklem:

Ara t rma evrenini, Manisa, Bal kesir, zmir ve Denizli illerinde bulunan üniversitelerde, 2005-2006 e itim- ö retim dönemindeki 4. s n f Fen Bilgisi ö retmen adaylar n kapsamaktad r.

Örneklemi ise, Celal Bayar Üniversitesi Demirci E itim Fakültesi, Bal kesir Üniversitesi Necatibey E itim Fakültesi, Pamukkale Üniversitesi E itim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca E itim Fakültesinde e itim ve ö renim görmekte olan 138 ki idir. Bu say da 4. s n f Fen Bilgisi ö retmen aday ndan olu maktad r.

(3)

2.3. Verilerin Toplanmas

Veri toplamada ilk ad m, ilgili literatürlerin taranmas ve gerekli notlar n al nmas eklinde gerçekle mi tir. Ara t rma için kullan lan anketler, 2005 y l n n Mart ve Nisan aylar içerisinde uygulanm t r. Anketlerin uygulanabilmesi için fakültelerin ilgili bölümlerinde öncelikle izinler al nm t r. Daha sonra ara t rmac her üniversiteye giderek anketleri kendi gözetimi alt nda uygulam t r.

Ö retmen adaylar n n anketleri cevaplamalar ndan önce konu ile ilgili gerekli bilgiler verilmi ve yeterli sürede anketleri cevapland rmalar istenmi tir.

2.4. Verilerin Analizi

Uygulama sonucunda elde edilen anketlerin içersinden hepsi tamamen doldurulmu anketler de erlendirmeye al nm t r.

Anketlerden al nan cevaplar incelendikten sonra çe itli kategorilere ayr larak bilgisayara geçirilmi tir. Uygulanan anketin güvenirli i hesaplanm t r. Yap lan düzenlemeler Microsoft Word program nda, statistiksel lemler ise Microsoft Excel ve SPSS paket program yla yap lm t r. Sonuçlar n de erlendirilmesinde t-testi ve ANOVA dan yararlan lm t r.

3. BULGULAR

Uygulanan anketin güvenirli i, = 0,9124 ç km t r.

Ankete ait frekans da l mlar a a daki çizelgelerde gösterilmektedir.

Çizelge 1: Teknoloji Destekli E itim le lgili Temel Kavramlar Aç klayabilme.

Verilen Cevaplar f %

Tamamen Yetersiz 2 1,4

Oldukça Yetersiz 30 21,7

Yeterli 87 63,00

Oldukça Yeterli 16 11,6

Tamamen Yeterli 3 2,2

Toplam 138 100

Çizelge-1 e göre, Teknoloji Destekli E itim le lgili Temel Kavramlar Aç klayabilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri

cevaplardan % 76,8 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 2: Teknoloji Destekli E itimin Amac n ve lkelerini Aç klayabilme.

Çizelge-2 e göre, Teknoloji Destekli E itimin Amac n Ve lkelerini Aç klayabilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri

Yeterli 73 52,90

Toplam 138 100

(4)

Çizelge 3: Teknolojinin Ö retme-Ö renme Sürecindeki Yeri ve Rolünü Aç klayabilme.

Çizelge-3 e göre, Teknolojinin Ö retme- Ö renme Sürecindeki Yeri Ve Rolünü Aç klayabilme konusunda ö retmen

adaylar n n verdikleri cevaplardan % 85,5 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 4: Ö retmenin Teknoloji Destekli E itimdeki Rolünü Aç klayabilme.

Yeterli 76 55,1

Toplam 138 100

Çizelge-4 e göre, Ö retmenin Teknoloji Destekli E itimdeki Rolünü Aç klayabilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri

Çizelge 5: Alan yla lgili Ders Yaz l mlar n Bilgisayar na Yükleyebilme.

Çizelge- 5 e göre, Alan yla lgili Ders Yaz l mlar n Bilgisayar na Yükleyebilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri

cevaplardan % 84,7 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Yeterli 73 52,9

Toplam 138 100

Yeterli 51 37,0

Toplam 138 100

(5)

Çizelge 6: Ders Yaz l m nda Bulunmas Gereken Özellikleri Tan ma ve Aç klayabilme.

Yeterli 61 44,2

Toplam 138 100

Çizelge 6 ya göre, Ders Yaz l m nda Bulunmas Gereken Özellikleri Tan ma Ve Aç klayabilme konusunda ö retmen

adaylar n n verdikleri cevaplardan % 70,3 nün yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 7: Ders Yaz l mlar n Ö retim Sürecinde Etkin Olarak Kullanma.

Yeterli 76 55,1

Toplam 138 100

Çizelge-7 e göre, Ders Yaz l mlar n Ö retim Sürecinde Etkin Olarak Kullanma konusunda

ö retmen adaylar n n verdikleri cevaplardan % 81,9 nün yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 8: Ders Yaz l mlar n Kullan rken Farkl E itim Yöntem ve Tekniklerini Uygulayabilme.

Yeterli 56 40,6

Toplam 138 100

Çizelge-8 e göre, Ders Yaz l mlar n Kullan rken Farkl E itim Yöntem Ve Tekniklerini Uygulayabilme konusunda

ö retmen adaylar n n verdikleri cevaplardan

% 69,6 n n yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 9: Ders Yaz l mlar le lgili Geli meleri zleyebilme.

Yeterli 50 36,2

Toplam 138 100

(6)

Çizelge-9 a göre, Ders Yaz l mlar le lgili Geli meleri zleyebilme konusunda ö retmen

adaylar n n verdikleri cevaplardan % 55,1 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 10: Bilgisayar Teknolojisinde Meydana Gelen Geli meleri Sürekli Olarak zleyebilme.

Yeterli 52 37,7

Toplam 138 100

Çizelge-10 ya göre, Bilgisayar Teknolojisinde Meydana Gelen Geli meleri Sürekli Olarak zleyebilme konusunda ö retmen adaylar n n

verdikleri cevaplardan % 58,7 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge-11: Türkiye deki Teknoloji Destekli E itim Uygulamalar le lgili Geli meleri Sürekli Olarak zleyebilme.

Yeterli 50 36,2

Toplam 138 100

Çizelge-11 e göre, Türkiye deki Teknoloji Destekli E itim Uygulamalar le lgili Geli meleri Sürekli Olarak zleyebilme

konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri cevaplardan % 47,8 nin yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge 12: Teknoloji Destekli E itimin Dünyadaki Geli meleri Sürekli zleyebilme.

Yeterli 53 38,4

Toplam 138 100

Çizelge-12 e göre, Teknoloji Destekli E itimin Dünyadaki Geli meleri Sürekli zleyebilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri

cevaplardan % 46,3 nün yeterli oldu u görülmektedir.

(7)

Çizelge 13: Alan yla lgili Okul Araçlar ndan (Maketler, Böcek Koleksiyonu, Lab.Araçlar , Mikroskop, Video, Radyo) Herhangi Birini / Bir Kaç n Anlat m Esnas nda Kullanabilme.

Yeterli 62 44,9

Toplam 138 100

Çizelge-13 e göre, Alan yla lgili Okul Araçlar ndan (Maketler, Böcek Koleksiyonu, Lab.Araçlar , Mikroskop, Video, Radyo) Herhangi Birini/Bir Kaç n Anlat m Esnas nda

Kullanabilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri cevaplardan % 91,3 nün yeterli oldu u görülmektedir.

Çizelge -14: Fen Bilgisi Derslerine Ait E itim Teknolojilerini Tan yabilme.

Yeterli 66 47,8

Toplam 138 100

Çizelge-14 e göre, Fen Bilgisi Derslerine Ait E itim Teknolojilerini Tan yabilme konusunda ö retmen adaylar n n verdikleri cevaplardan % 89,8 nin yeterli oldu u görülmektedir.

4. SONUÇ VE ÖNER LER

Celal Bayar Üniversitesi Demirci E itim Fakültesi, Bal kesir Üniversitesi Necatibey E itim Fakültesi, Pamukkale Üniversitesi E itim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca E itim Fakültesi nde ö renim görmekte olan 4. s n f Fen Bilgisi ö retmen adaylar na uygulanan Teknoloji Destekli E itime ili kin bir anket çal mas n n de erlendirilmesi sonucunda olumlu sonuçlara ula lm t r.

Teknolojik geli meler toplumsal ya am n her alan nda de i melere neden olmaktad r. Bu de i meler, e itim kurumlar n n yap ve i levlerini de etkilemektedir. Endüstri, ekonomi ve ileti im gibi birçok toplumsal sistem e itim kurumlar n n teknolojiyi kullanabilen bireyler yeti tirmesini beklemektedir. E itim sistemi de ayn i levi ö retmenlerden ve üniversitelerde ö renim gören ö retmen adaylar ndan beklemektedir.

Bunun için;

Sürekli geli en bilgi toplumuna ayak uydurmak için ö retmen adaylar n n hizmet içi seminerlerle yeti tirilmesi gerekmektedir.

Ö retmen adaylar n ilgi ve ihtiyac n kar layacak teknolojik donan ml laboratuarlar kurulmal ve ders ö retimleri s kl kla bu ortamlara ta nmal d r.

Üniversitelerimizin ö retmenlik programlar nda okuyan ö retmen adaylar n n teknoloji destekli ö retimi uygulayabilecek seviyeye gelebilmeleri için üniversitelerde teknoloji derslerine daha fazla a rl k verilmesi gerekmektedir.

5. KAYNAKLAR

[1] Y ld r m, A., KETE, R., Biyoloji Derslerinde Verimlilik Ve Teknoloji Kullan m , (2002), www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-

5/b_kitabi/PDF/Biyoloji/bildiri/t36d.pdf (13.08.2006).

[2] Bal, H., Kele , M., Erbil, O., E itim Teknolojisi K lavuzu , Ankara: Milli E itim Bakanl , (2002).

[3] Alkan, C., E itim Teknolojisi , Ankara, An Yay nc l k, (2005).

(8)

[4] Öztopçu, A., Okul Öncesi Ve lkö retim Sürecindeki E itimde Bili im Teknolojilerinin Önemi , XI Türkiye de nternet Konferans , Ankara, TOBB Ekonomi Ve Teknoloji Üniversitesi , (2006),

[5] Balc ,B., Ö retmen Yeti tirmede Teknoloji Kullan m ,

(2002), www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/b_kitabi/PDF/Teknoloji/Bildiri/t323d.pdf (16.08.2006).

[6] U un, S., Fen Bilimleri Ö retim Teknolojisi Ö retmen Yeterlilikleri Ve Programl Ö retim, Özel Ö retim Teknolojileri Ve Materyal Geli tirme , (2000).

Geli Tarihi: 14/12/2006 Kabul Tarihi: 05/04/2007