Değerli Öğretmen Arkadaşlarım;

(1)

(2)

Değerl Öğretmen Arkadaşlarım;

Öğrenme ps koloj s nde öneml b r yer olan B lg y İşlem Kuramına göre öğrenc n n d kkat n çekme yolları ve öğretme stratej s le lg l sunum hazırladık. S zlerde hem kend öğrenme yöntem ve tekn kler n z gözden geç reb l r hem de bu yöntemlerle daha y ve olumlu öğrenme ortamları oluşturarak stratej ler n z zeng nleşt reb l rs n z.

(3)

Sunum İçer ğ

Ders Etk n Öğretme Yöntemler

Sınıf İç Doğru İlet ş m Akt f Öğrenme İlkeler

(4)

YKS sorularının özell ğ olan,b lg y

kullanma,yorumlama,anal z etme,gruplama ve d kkat becer ler n gel şt rmey ,

Öğrenc ler n ders daha y öğrenmes n ,

Öğretmenler n ders daha akt f anlatmasını, Sınıfta olumlu b r sınıf kl m n n oluşmasını, sağlar.

Akt f Öğretme Stratej ler n

Kullanmanın Önem

(5)

Okullarda öğrenc lere d nlemeler söylen r

fakat çok az öğretmen, öğrenc ler ne nasıl d nlemeler gerekt ğ ve d nleme becer ler n daha y nasıl gel şt reb lecekler le lg l b r şeyler öğretmekted r. Okullarda öğrenc lere let len neredeyse tek d nleme eğ t m , tamamen faydasız b r htar olan “D kkat et!” ve “D kkatle d nle!”d r.

(Anderson, 1960: 93)

(6)

1 Derste öğren lecek olan Derste öğren lecek olan şeyler n kend ler ç n çok şeyler n kend ler ç n çok öneml ve yararlı olduğunu öneml ve yararlı olduğunu

ben mset n z.

(7)

2

F z ksel Uyarıcıları Kullanma

B r yada b rden fazla duyu organını etk leyen alışılmışın

dışındak uyarıcılardır.

Slaytlar,v deolar,res mler,yazı tahtaları vb. araç gereçler farklı

şek llerde sürekl aynı b ç mde kullanmamak.

(8)

3

Aykırı Uyarıcıları Kullanma

Zıt etk yaratan aykırı uyarıcıları kullanmak öğrenc n n d kkat n n

harekete geç r r.

Örneğ n; kutuplarda sıcak b r sah l manzarası ya da ekvatorda

kar fırtınası vb.

(9)

4

Bel rs zl k Oluşturmak

Örneğ n; Öğretmen tahtaya ç boş b r Türk ye har tası

yansıtab l r.Bu har tadan ller ve bölgeler yerleşt rmeler n

steyeb l r ya da Edeb yat ders nde derse g rer g rmez öğrenc lere b r

ş r d nleteb l r,ş r yazan şa r ve ş r n özell kler n buldurab l r.

(10)

5

İsm yle H tap Etmek

En etk l duygusal uyarıcı

öğrenc ye adıyla h tap etmekt r.

"Hey sen,arka sıradak gözlüklü "

vb. h tap şek ller nden kaçınılmalıdır.

(11)

6

Duygusal Uyarıcılar

Öğrenc ler; sevg ,nefret,ölüm g b

duygu yüklü sözcükler n bulunduğu meteryal ,nötr sözcükler n

bulunduğu meteryalden daha hızlı öğrenmekted rler.

(Olson ve Pau;Gage ve Berl ner 1988)

(12)

7

Em r Ver c Uyarıcılar

Öğretmen n "ş md buraya d kkat ed n " , " ş md söyleyeceğ m nokta öneml ", "ş md herkes resm n sağ

kısmına baksın " g b sözel

fadelerd r.Bu tekn ğ n b l nçl b r şek lde kullanıldığında öğrenmey

arttırdığı gözlemlenm şt r.

(Mayer,1983)

(13)

8

Merak Etmeler n Sağlamak

Öğrenc lere soru sorarak onlarda merak uyandırınız. Örneğ n;

"Yerçek m olmasaydı nsanlar nasıl yaşardı? " .

(Emmer ve M llett,1970 ; Woolfolk,1983)

(14)

9

Beklenmeyen Tepk ler

Beklenmeyen olaylar oluşturarak öğrenc ler n d kkat kes lmeler n

sağlayınız.Örneğ n; İlet ş m

ders ne başlamadan önce ,yüksek sesle kavga eder g b b r tartışma

sahnelemek ,öğrenc ler n

uyarılmalarını sağlar. (Emmer ve M llett,1970 ; Woolfolk,1983)

(15)

10

Oturma Düzen

Sınıfın oturuş düzen n

farklılaştırarak, değ ş k araç gereçler kullanarak f z ksel çevrede değ ş kl k yaratınız.

(16)

11

Duyu Organlarını Harekete Geç rmek

Öğrenc n n

dokunmasını,tatmasını,duymasını, koklamasını ve görmes n

gerekt ren uyarıcılar kullanınız..

(17)

12

Sınıfta Hareket Etmek

Sınıfta oturarak ders anlatmayınız.

Hareket ed n z,öğrenc lerle göz let ş m kurunuz.

(18)

13

Beden D l n Etk l Kullanmak

Jest ve m m kler n z kullanınız. Aynı ses tonuyla ders anlatmayınız.Ses tonunuzu alçaltıp yükselt n z, sürekl

bağırmayınız,ses tonunuzu alçaltıp yükselt n z.

(Emmer ve M llett,1970 ; Woolfolk,1983)

(19)

14

D kkat Dağıtıcı Hareketlerden

Kaçınmak

Kalem n başıyla oynama,gözü b r noktaya odaklama,hızla sınıfta

dolaşma g b d kkat dağıtıcı davranışlardan kaçınınız.

(20)

15

Ön Öğrenmeler ve Algılama

Örneğ n; k mya ders nde öğretmen n tahtaya yazdığı b r formülü öğrenc n n

anlamlandırab lmes ç n ,elementler n

semboller n ve her element n kaç atomdan meydana geld ğ n daha önceden öğrenm ş

olması gerek r.

Bu nedenle öğrenc ler n ön öğrenmeler n kontrol ed p onların tamamlanmasını

sağlayarak yen öğren leceklere

geç lmel d r.Aks takd rde ,öğrenc n n yen öğren lecek şeyler anlamlandıramamasına

,eks k ve yanlış öğrenmes ne neden olur.

(21)

16

Beklent ler ve Algılama

B r olay ya da objeye verd ğ m z

anlam,yaşantılarımızla kazandığımız beklent lerden etk len r.Ders n başında

ders ya da konuyla lg l öğrenc lere

beklent ler ya da onunla lg l yorumları sorulmalıdır.Öğrenc ders lg nç ve

öğrenmeye değerl bulursa ,beklent s bu yönde olursa dersle lg l algılamaları

olumlu olacaktır.Ders n adına bakarak zor ve sıkıcı olacağına l şk n beklent olursa o

zamanda algılamaları olumsuz olacaktır.

(22)

17

Kodlama / Anlamlandırma

Kodlama gelen b r b lg y var olan esk b lg lerle tamamlama,örgütleme ve

anlamlandırmadır.Yan b lg her

zaman esk b lg yle anlamlı b r şek lde l şk lend r lmemekted r.

(James, 1914; Eggen ve Kauchak, 1992) Aşağıdak örneğe bakınız.

.

(23)

18

Kodlama / Anlamlandırma

Öğretmen n b r arkadaşı b r gün sınıfa z yarete gel r.Coğrafya ders nde arkadaşı

öğrenc lere: "Toprağı yüzlerce metre der nl kte kazdığınızı düşünün.Acaba

toğrağın yüzlerce metre aşağısı yukarısına göre daha soğuk mu yoksa daha sıcak mıdır?

"d ye sorar.Öğrenc ler cevap

veremez.Öğretmen arkadaşına "Em n m k öğrenc ler bu soruyu b l yorlar,ancak soruyu

doğru şek lde sormadın "der ve soruyu k tapta sorulduğu şek lde tekrar eder "Dünyanın ç kısmı hang durumdadır? "

Öğrenc ler "Yüksek ısılı volkan k b r er y k hal nden r " şekl nde doğru cevap ver rler.

(24)

Ezber Yer ne

Öğrenmeler n Sağlamak

Yukarıdak örnekte olduğu g b öğrenc ler b lg y ,sadece mekan k

olarak düşünmeden ezberlem ş, anlamlı b r şek lde

öğrenmem şlerd r.Öğrenc b lg y

ezberlemek yer ne,anlamlı b r şek lde öğrenmel ve anlamlı b r şek lde

kodlayarak uzun sürel belleğe yerleşt rmel d r.

19

(25)

20 Etk nl kler

Öğrenc lere daha akt f roller vererek onların b lg y en etk l şek lde

kodlamalarına yardım ed lmel d r.

(Anderson,1989)

Örneğ n; ezberlemekten z yade

anlamlandırmayı gerekt ren zleme ve düzey bel rleme testler vb.

ver leb l r.

(26)

21 Ön Organ ze Ed c ler

Öğretmen n o gün şlenecek

konunun ana hatlarını vermes ; yan konunu başlık ve alt başlıklarını

tahtaya yazması; o derste ulaşılacak hedefler n açıklanması b rer ön

organ ze ed c etk nl kt r.

(Ausubel,1968;1978)

(27)

22 Örgütleme Stratej s

B lg şemat ze

ed lerek,tablo,graf k,

matr slerle örgütlenerek

öğrenc ye sunulab l r.

(28)

23 B lg y Uzun Sürel Bellekten Get rme

Karışmayı önley c tedb rler

alınmalıdır.B rb rler yle karıştırılab lecek olgular,semboller,olaylardan b r tam

olarak öğren ld kten sonra d ğer ne geç lmel d r.İk durum karşılaştırılarak

aralarındak farklar ve benzerl kler bel rlenmel ; karıştırma yok oluncaya kadar alıştırma yapılmalıdır.Tam olarak

öğren ld kten sonra aralıklı gözden geç rme ve tekrarlara yer ver lmel d r.

(29)

24 İpuçları Açık ve Anlaşılır Olmalı

Örneğ n; d lb lg s ders nde , cümlen n öğeler ne l şk n b lg n n ger

get r lmes n n stend ğ b r durumda öğretmen; "Aşağıda on tane cümle ver lm şt r.Her b r cümledek öğeler n altını ç zerek adlarını yazınız " d ye b r

yönerge vereb l r.

(30)

25 Aralıklı Tekrar ve Özetlemeler

Öğrenc n n b lg y tam olarak

öğreneb lmes ç n ders sırasında aralıklı tekrarlara ve özetlemelere

yer ver lmel d r. Ayrıca zleme

değerlend rmeler yoluyla yanlış ve eks k öğrenmeler zaman

geç r lmeden düzelt lmel d r.

(31)

26 Ger b ld r m Verme

Öğrenc ye öğrenme sonuçları hakkında b g vererek kullandığı

öğrenme stratej s n gözden geç rmes ne, yürütücü bellek şemasını gel şt rmes ne yardım

ed lmel d r.

(32)

27 Ger b ld r m Verme

Örneğ n; İng l zce öğretmen ,akt f ve pas f cümle yapıları arasında farkı

anlamayan b r öğrenc ye şöyle rehberl k edeb l r: O zamana kadar bu konuyu

nasıl çalıştığını sorup , öğrenmede

kullandığı stratej n n farkında olmasını sağlar.Böylece konuyu öğrenmedek yeters zl k ortaya çıkar.Konuyu daha

anlamlı öğrenmes ç n, öğrenc yle b rl kte ona uygun olan yen b r stratej

gel şt r p ,öğrenmede kullanmasına yardım edeb l r.

(33)

28 Öğrenc n n Hafızasında Neler Kalır?

Ders n başında anlatılanlar,

Ders n sonunda anlatılanlar, Alışılmamış olanlar,

Tekrarlananlar,

K ş sel olarak ç ne dah l oldukları

(Acar BALTAŞ,Üstün Başarı)

(34)

29 Ders B terken...

B r çok öğretmen ders n sonunda kan ter ç nde ders n tamamlamaya

çalışır.Bu son derece hatalı b r

tutumdur.Hatırlama eğr s açısından en değerl zaman olan son

dak kaları,ders n özünü ve temel mesajı tekrarlamak ç n kullanmak

gerek r.

(35)

30 Ders B terken...

Yapılan hatalardan b r de ders

teneffüse taşırmak ve öğrenc ler n mot vasyonlarının "sıfır " düzey ne

nd ğ ve algılarının k l tlend ğ b r sırada b r şeyler anlatmaya

çalışmaktır.

Ders güçlü b r b t r ş le b t r n.

(36)

31 DOĞRU ELEŞTİRİ

Öğrenc n z n yansıttığı k ş l ğ kabul ed n.Bu hatalara tahammül etmek

zor olab l r.Ancak nsanlar

kend ler n kabul eden k ş ler n eleşt r ler n d nlerler.Onların olumlu yönler n vurgulayıp o

şek lde yaklaşın.

(37)

32 SEÇME HAKKI VERİN

Bazı durumlarda nsanların kend yanlışlarını yapmaları ve sonuçları

yaşamaları daha öğret c olur.

Bu sebeple "Tek doğru var,o da ben m söyled ğ md r " havasını

vermey n.Göreceks n z s z n

söyled kler n ze daha çok önem verecekt r.

(38)

33 UTANDIRMAYIN..

Şurası muhakkaktır k "suçu ne olursa olsun "topluluk ç nde

utandırdığınız ve teşh r ett ğ n z b r öğrenc n zle aranızdak köprüler atılmıştır.İnsanları utandırılmaktan nefret ederler.Bu sebeple olaya yol

açan kusurları düşünmek yer ne buna sebep olan k ş den nefret

ederler.

(39)

34 ÖVGÜ VE ONAY

İnsanları etk lemen n yolu,onların

olumlu özell kler n fark etmek ve olumlu ger b ld r mde bulunmaktır.Unutmayın

k ,öğretmenler n ve okul yönet c ler n n görev hataları yakalamak

değ l,doğruları yakalamaktır.Çünkü nsan davranışını değ şt rmek ancak

olumlu ve stenen yönde

davranışların,yapılan olumlu ger b ld r mlerle pek şt r lmes yle

mümkündür.

(40)

35 AKTİF DİNLEYİN

Bütün nsanlar,söyleyecekler n n öneml ve kend ne özgü olduğuna

nanırlar. "Ben bunu b l yorum..."

veya "S z g derken ben

gel yordum... " havası nsanlar arasına mesafe koyar.Bu sebeple öğrenc n z d nley n,vakt n z yoksa