T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü

(1)

Sayı : B.10.0.THG.0.07.00.01/ 19192 28/04/2011 Konu : Aile hekimliği birimleri

grubunun belirlenmesi

İlgi: 19/01/2011 tarih ve 2011/3 sayılı genelgemiz.

24/12/2010 tarihli ve 2010/1237 No'lu Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen ve 30/12/2010 tarihli ve 27801 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler İle Sözleşme Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik"in 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca aile sağlığı merkezi giderlerinin ödenmesi amacıyla aile hekimliği birimlerinin gruplarının belirlenmesine yönelik ilgide kayıtlı Genelge ile gerekli açıklamalar yapılmış idi.

11/03/2011 tarih ve 27871 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 01/04/2011 tarihinde yürürlüğe giren Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7 nci maddesi ile yapılan değişikliğe istinaden ilgi Genelgemizin Ek-1 ve Ek-2'si ekteki şekilde değiştirilmiştir.

Aile hekimliği birimlerinde yapılacak değerlendirmenin iş bu yazı ekinde yer alan yeni

"Aile Sağlığı Merkezi/Birimleri Gruplandırma Kriterlerine İlişkin Rehber" esas alınarak yapılması gerekmektedir.

Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.

Prof. Dr. Nihat TOSUN Bakan a.

Müsteşar

Ekler:

Ek-1: Aile Sağlığı Merkezi/Birimleri Gruplandırma Kriterleri Tablosu (3 sayfa)

Ek-2: Aile Sağlığı Merkezi/Birimleri Gruplandırma Kriterlerine İlişkin Rehber (13 sayfa)

DAĞITIM:

Gereği:

81 İl V.(İl Sağ. Müd.)

(2)

I

EK-2

AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ GRUPLANDIRMA

REHBERİ

(3)

TANIMLAR

H ( H e k i m ) :Her b i r Hekimin m u a y e n e , bilgilendirme ve eğitim amaçlı olarak kullandığı birincil s o r u m l u olduğu alanlardır.

O(Ortak): Aile Sağlığı Birimlerinde görev y a p a n b ü t ü n h e k i m l e r i n s o r u m l u olduğu o r t a k alanlardır.

Y ö n e t i m k a r a r d e f t e r i : Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 22. M a d d e s i n e göre o l u ş t u r u l a n d e f t e r d i r .

Ortak alanla ilgili m a d d e l e r e k a t ı l m a y a n aile hekimleri Yönetim Karar Defterine kayıt edilir.

D e ğ e r l e n d i r m e d e Yönetim Karar Defteri ispatlayıcı belge o l a r a k dikkate alınır.

(4)

TANIMLAMA TABLOSU

SORU NO TANIM

1 H

2 H / O

3 H

4 O

5 O

6 O

7 O

8 H/O

9 O

10 O

11 O

12 O

13 O

14 H/O

15 O

16 O

17 O

18 O

19 O

20 O

21 H

22 H

23 H

24 H/O

25 O

26 H/O

27 H/O

28 H/O

29 H/O

30 H/O

31 H/O

32 O

33 O

34 O

35 O

(5)

AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ GRUPLANDIRMA REHBERİ

1. M u a y e n e o d a s ı n d a l a v a b o b u l u n m a k t a d ı r .

Amaç: Hasta ve çalışan güvenliğinin t e m e l u n s u r l a r ı n d a n olan el hijyeninin s a ğ l a n m a s ı ve enfeksiyonların ö n l e n m e s i d i r .

D e ğ e r l e n d i r i l e c e k H u s u s l a r :

a) Her m u a y e n e o d a s ı n d a lavabo olmalıdır.

b) Her m u a y e n e o d a s ı n d a l a v a b o d a sıvı s a b u n , kâğıt havlu ve b u l u n m a l ı d ı r .

2. H a s t a m ü r a c a a t l a r ı e l e k t r o n i k s ı r a t a k i p s i s t e m i ile y ö n l e n d i r i l m e k t e d i r .

Amaç: Hastaların poliklinik hizmeti alırken kolaylıkla sırasını takip edebilmesi ve poliklinikte düzenli b i r sağlık h i z m e t i n i n y ü r ü t ü l m e s i n i n sağlanmasıdır.

a) Her bir polikliniğin dışına m u a y e n e olacak h a s t a n ı n sıra n u m a r a s ı n ı n görülebilmesi için uygun e l e k t r o n i k s i s t e m k o n u l m a l ı d ı r (ebatları asgari 10*10 cm olmalıdır.)

b) Elektronik s i s t e m çalışır d u r u m d a olmalıdır.

3. M u a y e n e o d a s ı a s g a r i 1 4 m2'dir.

Amaç: Rahat ve geniş bir o r t a m d a h i z m e t s u n u m u n u n gerçekleştirilmesidir.

a) Aile Hekimliği bina y e r l e ş i m krokisi olmalıdır.

b) Muayene odası asgari 14 m 2 olmalıdır.

c) Yerleşim krokisi ü z e r i n d e y e r l e ş i m alanlarının b ü y ü k l ü ğ ü m 2 cinsinden belirtilmelidir.

Not: Yerleşim krokisi Aile Hekimin çalıştığı ASM'de d o s y a d a olmalıdır.

4 . B a k a n l ı k ç a g ö n d e r i l e n g ü n c e l a f i ş v e b r o ş ü r l e r b e k l e m e a l a n l a r ı n d a d ü z e n l e n m i ş p a n o d a asılıdır. P a n o d a a s ı l a m a y a c a k o l a n l a r ç e r ç e v e l i o l m a l ı d ı r . Amaç: Panoların ASM içerisinde düzenli b i r şekilde yerleştirilmesini sağlamak.

a) Panolarda sağlık dışı konular ile ilgili afişler bulunmamalıdır.

b) Güncelliğini yitiren ve yıpranan afişler kaldırılmalı veya yenilenmelidir.

(6)

5. Hasta v e h a s t a y a k ı n l a r ı n ı n ş i k â y e t v e ö n e r i l e r i n i n kolaylıkla u l a ş t ı r ı l a b i l m e s i n i s a ğ l a y a c a k şikâyet, ö n e r i kutuları v e y a b e n z e r i u y g u l a m a l a r b u l u n d u r u l m a k t a d ı r .

Amaç: Hasta ve yakınlarının s u n u l a n sağlık hizmetine ilişkin talepleri ve şikâyetlerinin değerlendirilmesinin sistematik bir biçimde yapılması ve b u doğrultuda iyileştirme çalışmalarının yapılıyor olmasının sağlanması.

D e ğ e r l e n d i r i l e c e k Hususlar:

a) Öneri ve şikâyet kutuları kolayca görülebilecek alanlarda olmalıdır.

b) Görüş ve önerilerin periyodik olarak değerlendirildiği ve iyileştirme faaliyetleri yapıldığına dair elektronik veya yazılı kayıtlar olmalıdır.

Not 1: ASM' de ortak alanda bir t a n e öneri ve şikâyet k u t u s u n u n olması yeterlidir.

Not 2: Toplum Sağlığı hekimlerince değerlendirilir.

6. B e k l e m e alanı; y e t e r l i s a y ı d a e r g o n o m i k o t u r m a grubu, m o b i l y a v e g e r e k l i m a l z e m e y e sahiptir.

Amaç: ASM b e k l e m e alanlarında hasta ve yakınlarının oturabilmesine yönelik düzenlemeleri yapılması.

a) Yeterli sayıda e r g o n o m i k o t u r m a grupları olmalıdır. (Tek hekim için asgari 6 kişinin oturabileceği, sonraki h e r hekim için ise asgari 3 kişinin oturabileceği o t u r m a g r u b u bulunmalıdır.

b) Oturma grupları kolay temizlenebilir ve e r g o n o m i k yapıda olmalı, ahşap, PVC veya metal m a l z e m e l e r d e n yapılmışsa döşemesiz olmamalıdır.

7. B e k l e m e a l a n l a r ı n d a b ü y ü k l ü ğ ü n e u y g u n LCD, p l a z m a , LED TV vb. cihazlar b u l u n d u r u p sağlığı geliştirici e ğ i t i m a m a ç l ı yayınlar y a p ı l m a k t a d ı r .

Amaç: ASM b e k l e m e alanlarında sağlığı geliştirici p r o g r a m l a r ı TV vb cihazlarla halka ulaştırarak sağlığın geliştirilmesi h u s u s u n d a t o p l u m u n bilinç düzeyini a r t ı r m a k .

a) Bekleme alanlarının büyüklüğüne uygun (asgari 70 ekran) LCD, plazma, LED TV vb. cihazlar bulunmalıdır.

b) Sağlığı geliştirici eğitim amaçlı yayınlar bulunmalıdır.

c) Mesai saatleri boyunca eğitim yayını olmalıdır.

8. T e k h e k i m l i aile sağlığı m e r k e z l e r i n d e b e k l e m e alanı asgari 2 0 m² 'dir (birden fazla aile h e k i m i g ö r e v y a p ı y o r s a h e r bir aile h e k i m i için 5 m2 ilave edilir).

Amaç: Muayene için hastaların r a h a t ve geniş bir o r t a m d a beklemeleridir.

a) Bekleme alanı asgari 20 m 2 olmalıdır.

b) Birden fazla aile hekimi görev yapıyorsa h e r bir aile hekimi için 5 m 2 ilave edilmelidir.

Not: Bekleme alanı içine hol ve koridorlar girmektedir.

(7)

9. S o ğ u k zincir için t a h s i s e d i l e n b u z d o l a b ı s a d e c e a ş ı l a r v e a n t i s e r u m l a r için k u l l a n ı l m a k t a d ı r .

Amaç: Aile Sağlığı Merkez'inde s o ğ u k zincir için t a h s i s edilen b u z d o l a b ı s a d e c e aşılar ve a n t i s e r u m l a r için kullanılmasının sağlanmasıdır.

Not: 2 2 . 0 5 . 2 0 0 9 t a r i h ve 1 5 2 8 2 sayılı Temel Sağlık Hizmetleri Genel M ü d ü r l ü ğ ü ' n ü n

"Soğuk Zincirin İzlenmesi" ile ilgili Genel Yazısında belirtilen özelliklere haiz o l m a l ı d ı r ( N o f r o s t ve çift kapılı).

1 0 . Aşı d o l a b ı n ı n s ı c a k l ı k t a k i p l e r i g ü n d e e n a z iki d e f a o l m a k ü z e r e h a f ı z a l ı t e r m o m e t r e ile y a p ı l a r a k t a k i p e d i l m e k t e v e kayıtları t u t u l m a k t a d ı r .

Amaç: Aşıların uygun k o ş u l l a r d a s a k l a n m a s ı d ı r .

a) Aşıların saklanması ve transferine ilişkin talimat (uygun ısı, süre, taşıma kabı vs.

belirtilerek) hazırlanmalıdır.

b) Aşı odasının kontrol ve takibi için sorumlu bir sağlık personeli ve yedeği yazılı olarak belirlenmelidir.

c) Sıcaklık takibi günde en az iki defa olmak üzere hafızalı t e r m o m e t r e ile yapılarak takip edilmeli ve kayıtları tutulmalıdır.

1 1 . Aile sağlığı m e r k e z i n d e e n az 1 0 m2 'lik m ü s t a k i l bir "aşılama v e b e b e k / ç o c u k i z l e m l e r i odası" o l u ş t u r u l m u ş t u r .

Amaç: Anne ve çocuk sağlığı hizmetlerinin ayrı bir m e k â n d a s u n u m u n u n sağlanmasıdır.

Değerlendirilecek Hususlar:

a) Aşılama ve b e b e k / ç o c u k izlemleri odası" asgari 10 m2 olmalıdır.

b) İkiden fazla aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde her üç hekim için bir "aşılama ve b e b e k / ç o c u k izlemleri odası" olmalıdır.

c) Oda içerisinde muayene masası, en az iki adet sandalye ve masa olmalıdır.

Not; Bir veya iki aile hekiminin olduğu ASM'de soru kapsam dışıdır. Üç ila beş aile hekiminin bulunduğu ASM'lerde müstakil bir "aşılama ve b e b e k / ç o c u k izlemleri odası" bulunmalıdır.

Altı ila sekiz aile hekiminin bulunduğu ASM'lerde ise müstakil ikinci bir "aşılama ve b e b e k / ç o c u k izlemleri odası" ilave edilmelidir. (3-5 aile hekimi için 1 oda; 6-8 aile hekimi için 2 oda; 9 ve üstü aile hekimi için 3 oda).

1 2 . Aşılar v e ilaçlar için k a r e k o d o k u y u c u k u l l a n ı l m a k t a d ı r .

Amaç: Aşılar ve ilaçlar için s i s t e m a t i k bir takip sisteminin sağlanmasıdır.

Not 1: Karekod o k u y u c u için s i s t e m faal hale gelinceye k a d a r s a d e c e k a r e k o d okuyucu v a r olup olmadığı değerlendirilecektir.

Not 2: Her ASM için bir a d e t Karekod o k u y u c u s u yeterli olmaktadır.

Not 3:Aile hekiminin kullandığı bilgisayar k a r e k o d o k u m a özeliğine s a h i p s e ayrıca k a r e k o d okuyucu a r a n m a y a c a k t ı r .

(8)

13. Gebe i z l e m l e r i v e aile p l a n l a m a s ı h i z m e t l e r i n i n y ü r ü t ü l m e s i için e n az 1 0 m²'lik m ü s t a k i l bir o d a o l u ş t u r u l m u ş t u r .

Amaç: Gebe izlemleri ve aile planlaması hizmetlerinin ayrı bir mekânda sunumunun sağlanmasıdır.

a) Gebe izlemleri ve aile planlaması hizmetlerinin yürütüldüğü oda asgari 10 m2

olmalıdır.

b) İkiden fazla aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde her üç hekim için bir "gebe izlem ve aile planlaması odası" olmalıdır.

c) Oda içinde perde veya paravan bulunmalıdır.

Örnek; Bir veya iki aile hekiminin olduğu ASM'de soru kapsam dışıdır. Üç ila beş aile hekiminin bulunduğu ASM'lerde ise müstakil bir " gebe izlem ve aile planlaması odası "

olacaktır. Altı ila sekiz aile hekiminin bulunduğu ASM lerde ise müstakil ikinci bir " gebe izlem ve aile planlaması odası " olmalıdır (3-5 aile hekimi için 1 oda; 6-8 aile hekimi için 2 oda; 9 ve üstü aile hekimi için 3 oda).

14. Aile sağlığı m e r k e z i n d e aile p l a n l a m a s ı için r a h i m içi araç u y g u l a m a s ı v e takibi y a p ı l m a k t a v e kayıtları e l e k t r o n i k o r t a m d a tutulmaktadır.

Amaç: Aile sağlığı merkezinde yürütülen aile planlaması çalışmalarının elektronik ortamda takibinin sağlanmasıdır.

a) Yapılan aile planlaması çalışmaları elektronik ortamda eksiksiz olarak doldurulmalıdır.

b) Aile hekimi veya aile sağlığı elemanı rahim içi araç uygulaması sertifikasına sahip olmalıdır.

Not: Aynı aile sağlığı merkezinde çalışan başka bir aile hekiminin kayıtlı kişilerine de bu hizmeti vereceğini taahhüt eden sertifikalı aile hekimi veya aile sağlığı elemanı olması ve bu hizmeti vermesi halinde taahhüt verilen aile hekimleri için sertifika şartı aranmaz. Ancak taahhüt verilen aile hekimi sayısı beşi geçemez.

15. Aile sağlığı m e r k e z i i ç e r i s i n d e k u l l a n ı m a hazır, m a h r e m i y e t kurallarının uygulandığı "bebek b a k ı m v e e m z i r m e a l a n ı / o d a s ı " p l a n l a n m ı ş t ı r (bu alan d i ğ e r aile h e k i m l e r i ile birlikte o r t a k kullanılabilir ).

Amaç: Bebek bakım ve emzirme bölümünün uygun fiziki şartları karşılamasını sağlamak.

a) Ayrı olarak belirlenmiş bebek bakım ve emzirme bölümü olmalıdır.

b) Emzirme bölümünün kolay fark edilebilen ve okunabilen asgari 15x30 cm ebadında bir tabelası olmalıdır.

c) Bu bölüm her zaman kullanıma hazır durumda olmalıdır.

d) Emzirme bölümünde doğru ve yanlış emzirme resimleri (afiş ve broşür) olmalıdır.

e) Bebek bakım ve emzirme bölümünde ıslak mendil, kâğıt havlu bulunmalıdır.

f) Bebek bakım ve emzirme bölümlerinde el antiseptiği (tercihen duvara monte edilmiş) ve bunun kullanımını anlatan afiş, talimat vb. bulunmalıdır.

g) Gerekli mahremiyet sağlanmış olmalıdır.

Not: Bebek bakım ve emzirme alanı b e k l e m e alanında olmamalıdır.

(9)

1 6 . K u l l a n ı m a h a z ı r b i r ş e k i l d e m ü s t a k i l a s g a r i 5 m2' l i k b i r e m z i r m e o d a s ı v e y a b ö l ü m ü p l a n l a n m ı ş t ı r ( b u a l a n d i ğ e r a i l e h e k i m l e r i i l e b i r l i k t e o r t a k k u l l a n ı l a b i l i r ) . E m z i r m e a l a n ı n d a m a s a , o t u r m a g r u b u v e b e b e k b a k ı m ü n i t e s i i l e b e b e ğ i k o r u y u c u g ü v e n l i k ö n l e m l e r i ( k o r k u l u k , y ü k s e l t i l m i ş k e n a r l a r vb.) b u l u n m a k t a d ı r .

Amaç: ASM'lerde anne ve b e b e k sağlığı hizmetlerinin kalitesini arttırmaktır.

a) Kullanıma hazır bir şekilde müstakil asgari 5 m2'lik bir emzirme odası veya b ö l ü m ü olmalıdır.

b) Emzirme b ö l ü m ü n d e bebeğin d ü ş m e m e s i için gerekli d ü z e n l e m e n i n (korkuluk, e m n i y e t kemeri vb.) olduğu temiz bir alt değiştirme yeri bulunmalıdır.

c) Emzirme b ö l ü m ü n d e annelerin kullanabileceği en az bir a d e t koltuk veya sandalye olmalıdır.

d) Emzirme b ö l ü m ü n ü n kolay fark edilebilen ve okunabilen asgari 15x30 cm e b a t ı n d a bir tabelası olmalıdır.

1 7 . İlaçları v e m i k t a r l a r ı n ı g ö s t e r e n g ü n c e l l i s t e b u l u n m a k t a d ı r . Miat v e s t o k l a r ı t a k i p e d i l e n , ilaç v e a ş ı l a r ı n l i s t e l e r i g ü n c e l o l a r a k e l e k t r o n i k o r t a m d a t a k i p e d i l m e k t e d i r .

Amaç: Mevzuata uygun olarak ASM'de b u l u n m a s ı gereken ilaç listeleri ve miktarlarının b u l u n d u r u l m a s ı ve elektronik o r t a m d a kaydının sağlanması.

a) ASM'de b u l u n a n ilaç miktarı belirlenmelidir.

b) ASM' de b u l u n a n ilaçların kritik stok seviyeleri belirlenmelidir.

c) Miat takibi yapılmalıdır.

1 8 . Acil s e t i b u l u n m a k t a d ı r .

Amaç: ASM'de olası acil d u r u m l a r için acil m ü d a h a l e ekipmanının b u l u n d u ğ u taşınabilir acil m ü d a h a l e setinin bulunmasıdır.

a) ASM'de acil m ü d a h a l e seti kolay ulaşılabilecek bir y e r d e bulunmalıdır.

b) Acil m ü d a h a l e setinde b u l u n a n ilaç ve malzemeler için m i a t ve kritik stok seviyesi takibi yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır.

c)Acil m ü d a h a l e setinde asgari aşağıda belirtilen malzemeler bulunmalıdır.

> Laringoskop seti ve y e d e k pilleri (çocuk ve erişkin için)

> Ambu , çocuk ve erişkin boy m a s k e

> Oksijen h o r t u m u ve maskeleri

> Entübasyon t ü p ü (çocuk ve erişkin için )

> Yardımcı hava yolu araçları (laringeal maske, airway ya da kombi tüp)

> Enjektörler (2,5,10 cc ebatlarında h e r bir e b a t t a n asgari beş adet.)

> Kişisel koruyucu e k i p m a n (eldiven, m a s k e vb.)

(10)

19. Defibrilatör ( m a n u e l v e y a o t o m a t i k e k s t e r n a l defibrilatör) b u l u n m a k t a d ı r . Amaç: Acil durumlarda hastaya gereken müdahalenin zamanında yapılmasını temin etmektir.

a) Defibrilatör kolay ulaşılabilecek bir yerde bulunmalıdır.

b) Defibrilatör çalışır durumda bulundurulmalıdır.

c) Defibrilatörün kalibrasyon, periyodik bakım ve kontrolleri yapılmalıdır.

2 0 . Aile sağlığı m e r k e z i n d e h e r üç h e k i m için bir a d e t m ü s t a k i l m ü d a h a l e o d a s ı p l a n l a n m ı ş t ı r .

Amaç: Müdahale için rahat ve geniş bir ortamın sağlanmasıdır.

a) Aile sağlığı merkezinde her üç hekim için bir adet müstakil müdahale odası olmalıdır.

b) Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik önlemler alınmalıdır.

Örnek; Bir veya iki aile hekiminin olduğu ASM'de soru kapsam dışıdır. Üç ila beş aile hekiminin bulunduğu ASM'lerde ise müstakil bir " müdahale odası " olacaktır. Altı ila sekiz aile hekiminin bulunduğu ASM 'lerde ise müstakil ikinci bir " müdahale odası " ilave edilecektir. (3-5 aile hekimi için 1 oda; 6-8 aile hekimi için 2 oda; 9 ve üstü aile hekimi için 3 oda).

2 1 . B e l g e l e n d i r m e k kaydıyla h e r aile h e k i m i haftalık asgari 1 0 s a a t t e m i z l i k p e r s o n e l i çalıştırmaktadır.

Amaç: Hasta, hasta yakını ve çalışanlar için sağlıklı bir ortam oluşturmak ve çevre sağlığını korumak amacıyla uyulması gereken temizlik ve dezenfeksiyon kurallarını belirlemek ve uygulanmasını sağlamak.

a) Temizlik ve dezenfeksiyon talimatları bulunmalı ve uygulanmalıdır.

b) Temizlik personeli bu konuda eğitilmelidir ve bu eğitimler kayıt altına alınmalıdır.

c) Çalıştırılan personelin ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna kaydedildiğine ve sigorta primlerinin yatırıldığına dair belgeler özlük dosyasında saklanmalıdır. Hizmet satın alma yöntemi ile çalıştırılıyor ise ayrıca fatura da dosyaya eklenmelidir.

2 2 . B e l g e l e n d i r m e k kaydıyla ebe, h e m ş i r e , acil tıp t e k n i s y e n i , sağlık m e m u r u ( t o p l u m sağlığı) v e y a tıbbi s e k r e t e r d e n birisi çalıştırılmaktadır (aile h e k i m i b a ş ı n a haftalık 1 0 saat).

a) Bakanlığın istihdam ettiği aile sağlığı elamanı dışında başka bir personel çalıştırılıyor olmalıdır.

b) Çalıştırılan personelin ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna kaydedildiğine ve sigorta primlerinin yatırıldığına dair belgeleri ile mesleğinin icrasına yönelik mezuniyet belgeleri özlük dosyasında saklanmalıdır. Hizmet satın alma yöntemi ile çalıştırılıyor ise ayrıca fatura da dosyaya eklenmelidir.

(11)

c) Çalışan personelin çalışma saatleri aile sağlığı merkezinin çalışma saatleri ile aynı olmalıdır.

d) Bu personel temizlik hizmeti görmek üzere çalıştırılamaz.

Not: Tıbbi sekreter olarak görevlendirilecek bireyler sağlık Meslek Liselerinin Tıbbi Sekreterlik bölümü mezunları ile üniversitelerin Tıbbi Dökümantasyon ve Sekreterlik bölümlerinden mezun olmaları gerekmektedir(Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 25.11.2010 tarih ve 45646 sayılı genel yazısı).

2 3 . Belgelendirmek kaydıyla her aile hekimi için 22 nci satıra ilave olarak haftalık 10 saat ebe, hemşire, acil tıp teknisyeni, sağlık m e m u r u (toplum sağlığı) veya tıbbi sekreterden birisi çalıştırılmaktadır.

a) Çalışan personelin çalışma saatleri aile sağlığı merkezinin çalışma saatleri ile aynı olmalıdır.

b) Bu personel temizlik hizmeti görmek üzere çalıştırılamaz.

c) Bakanlığın istihdam ettiği aile sağlığı elamanı dışında başka bir personel çalıştırılıyor olmalıdır.

d) Çalıştırılan personelin ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna kaydedildiğine ve sigorta primlerinin yatırıldığına dair belgeleri ile mesleğinin icrasına yönelik mezuniyet belgeleri özlük dosyasında saklanmalıdır. Hizmet satın alma yöntemi ile çalıştırılıyor ise ayrıca fatura da dosyaya eklenmelidir.

2 4 . Birden fazla aile h e k i m i n i n g ö r e v yaptığı aile sağlığı m e r k e z l e r i n d e h a f t a d a asgari 1 4 s a a t e s n e k m e s a i saati u y g u l a m a s ı y a p ı l m a k t a d ı r .

a) Aylık esnek mesai çizelgeleri olmalıdır.

b) Esnek mesai çizelgesi hazırlanarak o ASM'nin günün hangi saatlerinde açık bulundurulacağı vatandaşın rahatlıkla görebileceği büyüklükte ve uygun bir yere asılmalıdır.

c) ASM haftalık asgari 54 saat açık bulundurulmalı ve bu süreler içerisinde en az bir hekim de sağlık hizmeti vermelidir.

d) Esnek mesailerde aile hekimi ve aile sağlığı elemanı beraber çalışmalıdır.

Örnek; ASM'de üç aile hekimi çalışıyorsa bir hekim sabah 08-17 mesaisini yaparken diğer hekim 10-19 saatleri arasında mesaisini yapar. Üçüncü hekim ise hafta sonu 4 saat ASM'de hizmet verir (Tek çalışan aile hekimleri için soru kapsam dışıdır).

2 5 . Aile sağlığı m e r k e z i n e ait aktif i n t e r n e t sayfası b u l u n m a k t a d ı r .

Amaç: Hastaların aile hekiminin çalışma günleri ve saatleri hakkında bilgilendirilmesidir.

a) Aile sağlığı merkezine ait aktif internet sayfası olmalıdır.

b) ASM'de çalışan hekimler, sunduğu hizmetler, çalışma saatleri, eğitim materyalleri ve ASM'den nasıl hizmet alınabileceği konusunda güncel bilgiler bulunmalıdır.

(12)

26. Tıbbi hizmet alanları ile bekleme alanlarında iç ortam sıcaklığı 2 0 - 2 4 derece arasında tutulmaktadır. Isıtma soba hariç diğer araçlarla sağlanmaktadır.

Değerlendirilecek Hususlar:

a) Tıbbi hizmet alanları ile bekleme alanlarında iç o r t a m sıcaklığı 20-24 derece arası olmalıdır.

b) Ortam sıcaklığını gösteren t e r m o m e t r e olmalıdır.

c) Isıtma için soba (odun ve kömür sobası gibi) kullanılmamalıdır.

27. Her lavaboda sıvı sabun, kâğıt havlu ve poşetli çöp sepeti, her tuvalette tuvalet kâğıdı bulundurulmaktadır.

Amaç: Hasta ve çalışan güvenliği açısından hijyenin sağlanmasıdır.

Değerlendirilecek Hususlar:

a) Her lavaboda sıvı sabun, kâğıt havlu ve poşetli çöp sepeti, her tuvalette tuvalet kâğıdı olmalıdır.

b) Lavaboda el yıkama afişi ve "el hijyeni için 5 endikasyon kuralı asılı olmalıdır.

c) Tuvalette rezervuar olmalıdır.

d) Tuvalet ve lavabolar temiz olmalı ve daima yeterli temiz su bulunmalıdır.

28. Aile sağlığı merkezi ile yerleşkesinde çevre düzenlemesi ve temizliği yapılmaktadır (bu alanların tadilat tamirat ve bakımı ile ilgili gerekli talepler belirlenerek ilgili yerlere gönderilmiştir).

Amaç: Hasta, çalışan ve bina güvenliğinin sağlanmasıdır.

Değerlendirilecek Hususlar:

a) Evsel atık kutusu ve kağıt atık kutusu bulunmalıdır.

b) Yangın söndürücüler ve varsa sıkıştırılmış gaz konteynırları duvara sabitlenmiş olmalıdır.

c) Jeneratör veya kesintisiz güç kaynağı otomatik olarak devreye girmelidir.

d) Jeneratör veya kesintisiz güç kaynağının kalibrasyon ve periyodik bakımı yapılmalı ve kayıtları bulunmalıdır.

e) ASM ve yerleşkesinin çevre düzenlemesi ve temizliği yapılmış olmalıdır.

29. Aile sağlığı merkezinin iç alanlarının boya ve bakımı tamdır (dış cephe boyası ve tamiratı ile ilgili gerekli talepler belirlenerek ilgili yerlere gönderilmiştir).

Değerlendirilecek Hususlar:

a) İç ve dış cephe bakımlı olmalıdır.

b) ASM nin iç alanları boya ve badanası temiz ve tam olmalıdır.

c) Kapı pencere pervaz vb. yapılar boyalı ve temiz olmalıdır.

30. Aile sağlığı merkezinin sağlık hizmeti sunulan alanlarına ait zemin kaplaması

kolay temizlenebilir nitelikte yapılmıştır).

(13)

3 1 . Sağlık h i z m e t i n i n v e r i l d i ğ i y e r l e r d e v e b e k l e m e a l a n ı n d a s a ğ l ı k p e r s o n e l i v e h a s t a l a r için y e t e r l i d ü z e y d e el a n t i s e p t i ğ i b u l u n d u r u l m a k t a d ı r ) .

Amaç: Hasta ve çalışan güvenliğinin temel unsurlarından olan el hijyeninin sağlanmasıdır.

a) Sağlık hizmetinin verildiği yerlerde ve bekleme alanında uygun alkol bazlı el antiseptiği bulunmalıdır.

b) Bu ürünlere kolaylıkla ulaşılabilmelidir. (örneğin; cepte taşınabilir, masa üstü, duvara monte el dezenfektanları.)

3 2 . Kadın v e e r k e k t u v a l e t l e r i b i r b i r i n d e n ayrılmış, m ü s t a k i l v e içerisi ı s l a k z e m i n k a p l a m a l ı d ı r .

a) Kadın ve erkek tuvaletleri birbirinden ayrılmış olmalıdır.

b) Kadın ve erkek tuvaletleri müstakil ve içerisi ıslak zemin kaplamalıdır.

c) Günlük temizlikleri yapılmalıdır ve temizlik kontrol çizelgesi bulunmalıdır.

d) Tuvaletlerde sıvı sabun, kâğıt havlu ve tuvalet kâğıdı bulunmalıdır.

e) Tuvaletlerde poşetli çöp kutusu bulundurulmalıdır.

f) Su rezervuarı olmalıdır.

g) Kapı ve penceresi ve camları t a m ve eksiksiz olmalıdır.

3 3 . Yaşlı v e e n g e l l i v a t a n d a ş l a r ı n h i z m e t e e r i ş i m i n i k o l a y l a ş t ı r a c a k e n g e l l i r a m p a l a r ı y a p ı l m ı ş t ı r .

Amaç: Yaşlı ve engelli vatandaşlarımızın aile hekimliği hizmetlerinden etkin bir şekilde yararlanmalarını sağlamaktır.

a) ASM de yaşlı ve engelli vatandaşlarımız için rampa, t u t u n m a barları vb. gerekli düzenlemeler yapılmış olmalıdır.

b) Asansörü olmayan çok katlı ASM lerde üst katta poliklinik hizmeti veriliyor ise giriş katında yaşlı ve engelli vatandaşlarımızın hizmet alabileceği tefrişatlı bir oda bulunmalıdır.

3 4 . Engelliler için d ü z e n l e n m i ş t u v a l e t i ş l e v s e l o l a r a k b u l u n m a k t a d ı r .

a) Engelliler için ayrı bir tuvalet yoksa mevcut tuvaletlerden bay ve bayanlar için birer adet engelli tuvalet düzenlemesi yapılmış ve işlevsel olmalıdır.

b) Günlük temizlikleri yapılmalıdır ve temizlik kontrol çizelgesi bulunmalıdır.

c) Engelli tuvaletinde sıvı sabun, kâğıt havlu ve tuvalet kâğıdı bulunmalıdır.

d) Engelli tuvaletinde poşetli çöp kutusu bulundurulmalıdır.

e) Su rezervuarı olmalıdır.

f) Kapı ve penceresi ve camları t a m ve eksiksiz olmalıdır.

Not: Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalı, boşalan sabunluk yıkanıp iyice kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır. Bunu temin etmek için de yedek sıvı sabun kapları bulundurulmalıdır.

(14)

3 5 . T u v a l e t l e r d e çalışır d u r u m d a acil çağrı b u t o n u b u l u n d u r u l m a k t a d ı r . Amaç: Acil d u r u m l a r d a hastanın personele ulaşabilmesinin sağlanmasıdır.

a) Tuvaletlerde kullanıcının rahatlıkla ulaşabileceği acil çağrı butonu bulunmalıdır.

b) Acil çağrı butonu çalışır d u r u m d a olmalıdır.

(15)

İLİ:

AİLE HEKİMİ ADI SOYADI : DEĞERLENDİRME DÖNEMİ :

Kriter No

KRİTERLER Evet Hayır Değerlendirme

Grupları

1 Muayene odasında lavabo bulunmaktadır. A, B, C, D

2 Hasta müracaatları elektronik sıra takip sistemi ile yönlendirilmektedir. A, B

3 Muayene odası asgari 1 4 m2'dir. A

4 Bakanlıkça gönderilen güncel afiş ve broşürler bekleme alanlarında düzenlenmiş panoda asılıdır.

Panoda asılamayacak olanlar çerçeveli olmalıdır. A, B, C, D

5 Hasta ve hasta yakınlarının şikâyet ve önerilerinin kolaylıkla ulaştırılabilmesini sağlayacak şikâyet,

öneri kutuları veya benzeri uygulamalar bulundurulmaktadır. A, B, C, D

6 Bekleme alanı; yeterli sayıda ergonomik oturma grubu, mobilya ve gerekli malzemeye sahiptir. A, B, C, D

7 Bekleme alanlarında büyüklüğüne uygun LCD, plazma, LED TV vb. cihazlar bulundurup sağlığı

geliştirici eğitim amaçlı yayınlar yapılmaktadır. A, B, C, D

8 Tek hekimli aile sağlığı merkezlerinde bekleme alanı asgari 20 m2 'dir (birden fazla aile hekimi görev

yapıyorsa her bir aile hekimi için 5 m2 ilave edilir). A, B, C, D

9 Soğuk zincir için tahsis edilen buzdolabı sadece aşılar ve antiserumlar için kullanılmaktadır. A, B, C, D

10 Aşı dolabının sıcaklık takipleri günde en az iki defa olmak üzere hafızalı termometre ile yapılarak

takip edilmekte ve kayıtları tutulmaktadır. A, B, C, D

1 1

Aile sağlığı merkezinde en az 10 m2 'lik müstakil bir "aşılama ve bebek/çocuk izlemleri odası"

oluşturulmuştur (birden fazla aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde her üç hekim için bir "aşılama ve bebek/çocuk izlemleri odası" planlanır ).

A, B, C ^*

12 Aşılar ve ilaçlar için karekod okuyucu kullanılmaktadır. A, B, C, D

(16)

14 Aile sağlığı merkezinde aile planlaması için rahim içi araç uygulaması ve takibi yapılmakta ve kayıtları

elektronik ortamda tutulmaktadır. A, B

15 Aile sağlığı merkezi içerisinde kullanıma hazır, mahremiyet kurallarının uygulandığı "bebek bakım ve

emzirme alanı/odası" planlanmıştır (bu alan diğer aile hekimleri ile birlikte ortak kullanılabilir ). A, B, C, D

16

Kullanıma hazır bir şekilde müstakil asgari 5 m2'lik bir emzirme odası veya bölümü planlanmıştır (bu alan diğer aile hekimleri ile birlikte ortak kullanılabilir). Emzirme alanında masa, oturma grubu ve bebek bakım ünitesi ile bebeği koruyucu güvenlik önlemleri (korkuluk, yükseltilmiş kenarlar vb.) bulunmaktadır.

A

17 İlaçları ve miktarlarını gösteren güncel liste bulunmaktadır. Miat ve stokları takip edilen, ilaç ve

aşıların listeleri güncel olarak elektronik ortamda takip edilmektedir. A, B, C, D

18 Acil seti bulunmaktadır. A, B, C, D

19 Defibrilatör (manuel veya otomatik eksternal defibrilatör) bulunmaktadır. A, B

20 Aile sağlığı merkezinde her üç hekim için bir adet müstakil müdahale odası planlanmıştır. A

2 1 Belgelendirmek kaydıyla her aile hekimi haftalık asgari 10 saat temizlik personeli çalıştırmaktadır. A, B, C, D

22 Belgelendirmek kaydıyla ebe, hemşire, acil tıp teknisyeni, sağlık memuru (toplum sağlığı) veya tıbbi

sekreterden birisi çalıştırılmaktadır. (aile hekimi başına haftalık 10 saat) A,B,C

23 Belgelendirmek kaydıyla her aile hekimi için 22 nci satıra ilave olarak haftalık 10 saat ebe, hemşire,

acil tıp teknisyeni, sağlık memuru (toplum sağlığı) veya tıbbi sekreterden birisi çalıştırılmaktadır. A

2 4 Birden fazla aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde haftada asgari 1 4 saat esnek mesai

saati uygulaması yapılmaktadır. A,B

(17)

26 Tıbbi hizmet alanları ile bekleme alanlarında iç ortam sıcaklığı 20-24 oC arasında tutulmaktadır.

Isıtma soba hariç diğer araçlarla sağlanmaktadır. A,B,C,D

27 Her lavaboda sıvı sabun, kâğıt havlu ve poşetli çöp sepeti, her tuvalette tuvalet kâğıdı

bulundurulmaktadır. A,B,C,D

28 Aile sağlığı merkezi ile yerleşkesinde çevre düzenlemesi ve temizliği yapılmaktadır (bu alanların

tadilat tamirat ve bakımı ile ilgili gerekli talepler belirlenerek ilgili yerlere gönderilmiştir). A, B, C

29 Aile sağlığı merkezinin iç alanlarının boya ve bakımı tamdır (dış cephe boyası ve tamiratı ile ilgili

gerekli talepler belirlenerek ilgili yerlere gönderilmiştir). A, B, C, D

30 Aile sağlığı merkezinin sağlık hizmeti sunulan alanlarına ait zemin kaplaması kolay temizlenebilir

nitelikte yapılmıştır. A, B, C, D

31 Sağlık hizmetinin verildiği yerlerde ve bekleme alanında sağlık personeli ve hastalar için yeterli

düzeyde el antiseptiği bulundurulmaktadır. A, B, C, D

32 Kadın ve erkek tuvaletleri birbirinden ayrılmış, müstakil ve içerisi ıslak zemin kaplamalıdır. A, B, C, D

33 Yaşlı ve engelli vatandaşların hizmete erişimini kolaylaştıracak engelli rampaları yapılmıştır. A, B, C, D

3 4 Engelliler için düzenlenmiş tuvalet işlevsel olarak bulunmaktadır. A

35 Tuvaletlerde çalışır durumda acil çağrı butonu bulundurulmaktadır. A, B

(*) Tek hekimin çalıştığı aile sağlığı merkezlerinde 1 1 ve 13 üncü satırda belirtilen odalar birlikte kullanılabilir.

NOT: Aile Sağlığı Merkezi/Biriminin hangi kriterleri yerine getirdiğinde hangi grupta yer alacağını gösteren kriter grupları aşağıda belirtilmiştir.

A GRUBU 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,35 numaralı kriterler

B GRUBU 1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18,19,21,22,24,26,27,28,29,30,31,32,33,35 numaralı kriterler CGRUBU 1,4,5,6,7,8,9,10,11,12,15,17,18,21,22,26,27,28,29,30,31,32,33 numaralı kriterler

D GRUBU 1,4,5,6,7,8,9,10,12,15,17,18,21,26,27,29,30,31,32,33 numaralı kriterler