35 Alime ÖZER1
1Uzm. Dr., Anamur Devlet Hastanesi, dralimeozer@gmail.com
DANIŞMANLIK BÖLÜM
GIRIŞ
Gebelik öncesi danışmanlık bir kadının do- ğurganlık ve gebelik sonucu için sosyal, davra- nışsal, çevresel ve biyomedikal riskleri tanım- lama, eğitim, danışmanlık ve uygun müdahale yoluyla bu riskleri azaltma sürecini tanımlayan geniş bir terimdir (1). Kadınların büyük çoğun- luğu gebelik öncesi danışmanlık hizmeti alma- maktadır. Gebelik öncesi danışmanlık hizmetini yaygınlaştırmak için bilgilendirme broşürleri ve bekleme salonları için posterler gibi bilgilendir- me araçları faydalıdır (2). İyi bir gebelik öncesi danışmanlık ve bakım şunları hedeflemelidir (3).
• Çiftlerin gebelik öncesi sağlık durumlarının belirleyip bununla ilişkili davranışlarını iyi- leştirmek.
• Doğurganlık çağındaki tüm kadınların kanı- ta dayalı bilgiler doğrultusunda gebeliğe uy- gun koşullarda başlamalarını sağlamak.
• Kötü obstetrik öyküsü olan kadınlarda aynı problemlerin tekrar etmemesi için gerekli önlemleri almak ve riski en aza indirmek.
• Obstetrik komplikasyonları en aza indirmek.
GEBELIK ÖNCESI
DANIŞMANLIĞIN FAYDALARI
Gebelik öncesi danışmanlık ve bakım doğur- ganlık çağında sağlık hizmetine başvuran her kadın için temel ve önleyici sağlık hizmetinin önemli bir kısmını oluşturur. Gebelik öncesi danışmanlığın etkinliği üzerine yapılmış yeterli randomize çalışma bulunmamakla birlikte yara- rını gösteren az sayıda prospektif ve olgu-kont- rol çalışması vardır ( 3) . Maternal ve perinatal sonuçlar, maternal,fetal ve çevresel faktörler ara- sındaki ilişkiye de bağlıdır. Bu yüzden gebeliğin sonucunu tek bir faktöre ile açıklamak zordur (4).
Birçok kadın gebe olduğunu fark ettiğinde belli bir süre geçmiş olmaktadır. Bu geçen sü- reden sonraki 1-2 haftada spinal kord oluşumu tamamlanır ve kalp atımı başlar. Koruyucu stra- tejilerin birçoğu bu dönemde etkisizdir; nöral tüp defektlerinin önlenmesi için folik asit desteği gibi (3). Bu yüzden aşağıda belirtilen acil olmayan sağlık hizmetleri gibi durumlar da gebelik öncesi danışmanlık hizmeti için potansiyel fırsattır (2):
• Evlilik öncesi muayene ve danışmanlık
• Kontrasepsiyon yöntemi için danışmanlık
• Negatif bir gebelik testi sonrasında
patit C taramasının yalnızca yüksek riskli kadın- larda yapılmasını önermektedir (1).
Daha önce bakılmadıysa rubella ve varisella için bağışıklık durumuna bakılmalıdır. Gebelik- te rubella efeksiyonu fetüs için teratojen oldu- ğundan gebelik öncesinde bağışıklık yoksa aşı- lama önerilir (2).
Gebelikte fetüsün tedaviye maruz kalmasını önlemek için yüksek riskli popülasyonda tüber- külin deri testi yapılmalıdır (2).
Toksoplazma rutin taranması tartışmalı olsa da toksoplazma maruziyeti sorgulanmalı ve korunma konusunda danışmanlık verilmeli (7). Yüksek riskli hastalarda tarama yapılmalı ve testi negatif olan hastalara kedi kumu değiştirmekten kaçınmak, az pişmiş et yememek, bahçe işlerin- de eldiven kullanmak ve hijyen kuralları konu- sunda danışmalık verilmeli (2):
Sitomegalovirüs enfeksiyonu taraması da tartışmalıdır. Yüksek maruz kalma riski olan kadınlarda (örneğin, çocuk bakım tesislerinde veya diyaliz birimlerinde çalışma veya gündüz bakımında çocuk sahibi olma) tarama yapılması önerilir. Serokonversiyon için en yüksek risk, ya- kın zamanda gündüz bakımına başlayan çocuğu olan kadınlardır (2).
Canlı aşılar (suçiçeği, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, polio, sarı humma) hamilelikten en az bir ay önce uygulanmalıdır. Gebelik dönemi influenza sezonuna denk gelen hastalara inakti- ve influenza aşısı yapılmalıdır. influenza gebelik- te şiddetli ve mortal seyredebilir (7). Tetanoz gibi toksoid içeren aşılar gebelik öncesinde veya sı- rasında uygundur. Ayrıca ölü bakteri veya virüs içerenler (pnömokok, hepatit B, meningokok ve kuduz aşıları gibi) gebelik sırasında kontrendike değildir (3).
Servikal kanser ve HPV taraması öncesin- de yapılmadıysa gebelikte taranmalı, HPV aşısı başlandıktan sonra gebe kalındıysa kalan dozlar gebelik sonrasına ertelenmelidir (7).
KAYNAKLAR
1. Johnson K, Posner SF, Biermann J, et al. Recom- mendations to improve preconception health and health care--United States. A report of the CDC/
ATSDR Preconception Care Work Group and the Select Panel on Preconception Care. MMWR Recomm Rep 2006; 55:1.
2. UpToDate (2020). The preconception office vis- it (12/10/2020 tarihinde https://www.uptodate.
com/contents/the-preconception-office-vis- it?source=mostViewed_widget#H192323464 adresinden ulaşılmıştır).
3. F. Gary Cunningham, Kenneth J. Leveno, Steven L. Bloom, Jodi S. Dashe, Barbara L. Hoffman, Bri- an M. Casey, Catherine Y. Spong (2018) Precon- ceptional Care, Williams Obstetrics 25th Edition içinde (221-236). McGraw Hill Medical Books 4. Moos MK: Preconceptional health promotion:
progress in changing a prevention paradigm. J Perinat Neonatal Nurs 18:2, 2004
5. American College of Obstetricians and Gynecol- ogists: Reproductive life planning to reduce unin- tended pregnancy. Committee Opinion No. 654, February 2016b
6. Moos MK, Bangdiwala SI, Meibohm AR, et al:
The impact of a preconceptional health promo- tion program on intendedness of pregnancy. Am J Perinatol 13:103, 199
7. ACOG Committee Opinion No. 762: Prepreg- nancy Counseling. Obstet Gynecol 2019; 133.
8. Ventura SJ, Hamilton BE. Birth Rates Among Women Aged 15-44 Years, by Maternal Age Group—National Vital Statistics System, United States, 1961, 2007, and 2011. MMWR Morb Mor- tal Wkly Rep 2012; 61.
9. National Center for Health Statistics Data Brief No.
232. Mean age of mothers is on the rise: United States, 2000-2014 http://www.cdc.gov/nchs/data/da- tabriefs/db232.pdf (Accessed on January 29, 2016).
10. Hassold T, Chiu D. Maternal age-specific rates of numerical chromosome abnormalities with spe- cial reference to trisomy. Hum Genet 1985; 70:11.
11. Nybo Andersen AM, Wohlfahrt J, Christens P, et al. Maternal age and fetal loss: population based register linkage study. BMJ 2000; 320:1708.
12. Storeide O, Veholmen M, Eide M, et al. The inci- dence of ectopic pregnancy in Hordaland County, Norway 1976-1993. Acta Obstet Gynecol Scand 1997; 76:345.
13. Hook EB. Rates of chromosome abnormalities at different maternal ages. Obstet Gynecol 1981;
58:282.
14. Hook EB, Cross PK, Schreinemachers DM. Chro- mosomal abnormality rates at amniocentesis and in live-born infants. JAMA 1983; 249:2034.
15. Salihu HM, Shumpert MN, Aliyu MH, et al.
Smoking-associated fetal morbidity among older gravidas: a population study. Acta Obstet Gynecol Scand 2005; 84:329.
16. Salihu HM, Shumpert MN, Aliyu MH, et al. Still- births and infant deaths associated with maternal smoking among mothers aged > or =40 years: a population study. Am J Perinatol 2004; 21:121.
17. Aliyu MH, Salihu HM, Wilson RE, et al. The risk of intrapartum stillbirth among smokers of ad- vanced maternal age. Arch Gynecol Obstet 2008;
278:39.
18. Jolly M, Sebire N, Harris J, et al. The risks associ- ated with pregnancy in women aged 35 years or older. Hum Reprod 2000; 15:2433.
19. Paulson RJ, Boostanfar R, Saadat P, et al. Pregnan- cy in the sixth decade of life: obstetric outcomes in women of advanced reproductive age. JAMA 2002; 288:2320.
20. Yogev Y, Melamed N, Bardin R, et al. Pregnancy outcome at extremely advanced maternal age. Am J Obstet Gynecol 2010; 203:558.e1.
21. Cleary-Goldman J, Malone FD, Vidaver J, et al.
Impact of maternal age on obstetric outcome. Ob- stet Gynecol 2005; 105:983.
22. Flenady V, Koopmans L, Middleton P, et al. Major risk factors for stillbirth in high-income coun- tries: a systematic review and meta-analysis. Lan- cet 2011; 377:1331.
23. Geller SE, Cox SM, Callaghan WM, et al: Morbid- ity and mortality in pregnancy: laying the ground- work for safe motherhood. Womens Health Issues 16:176, 2006
24. Creanga AA, Berg CJ, Syverson C, et al: Pregnan- cy-related mortality in the United States, 2006–
2010. Obstet Gynecol 125:5, 2015
25. Martin JA, Hamilton BE, Ventura SJ, et al: Births:
final data for 2010. Natl Vital Stat Rep 61(1):1, 26. Usta IM, Zoorob D, Abu-Musa A, et al: Obstetric 2012 outcome of teenage pregnancies compared with adult pregnancies. Acta Obstet Gynecol 87:178, 27. UpToDate (2020). Preimplantation genetic testing 2008 (12/10/2020 tarihinde https://www.uptodate.com/
contents/preimplantation-genetic-testing?section- Name=Advanced%20maternal%20age&search=pre- conception%20counseling&topicRef=421&an- c h o r = H 1 6 7 2 6 7 3 4 9 8 & s o u r c e = s e e _ link#H1672673498 adresinden ulaşılmıştır).
28. Mastenbroek S, Twisk M, van der Veen F, Repping S. Preimplantation genetic screening: a systematic review and meta-analysis of RCTs. Hum Reprod Update 2011; 17:454.
29. Podymow T, Joseph G: Preconception and preg- nancy management of women with diabetic ne- phropathy on angiotensin converting enzyme inhibitors. Clin Nephrol 83(2):73, 2015 [PubMed:
25546023]
30. American Diabetes Association. 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020. Diabetes Care 2020; 43:.
31. Leguizamón G, Igarzabal ML, Reece EA: Pericon- ceptional care of women with diabetes mellitus.
Obstet Gynecol Clin North Am 34:225, 2007 32. Fried S, Kozer E, Nulman I, et al: Malformation
rates in children of women with untreated epilep- sy: a meta-analysis. Drug Saf 27(3):197, 2004 33. Veiby G, Daltveit AK, Engelsen BA, et al: Preg-
nancy, delivery, and outcome for the child in ma- ternal epilepsy. Epilepsia 50(9):2130, 2009 [Pu- bMed: 19490036]
34. Vajda FJ, Hitchcock A, Graham J, et al: Seizure control in antiepileptic drug-treated pregnancy.
Epilepsia 49:172, 2008 [PubMed: 18031551]
35. Jeha LE, Morris HH: Optimizing outcomes in pregnant women with epilepsy. Cleve Clin J Med 72:928, 2005
36. Centers for Disease Control and Prevention: Birth defects. 2016. Available at: http://www.cdc.gov/
ncbddd/birthdefects/data.html. Accessed April 5, 37. Solomon BD, Jack BW, Feero WG. The clini-2016
cal content of preconception care: genetics and genomics. Am J Obstet Gynecol 2008; 199:S340.
38. Medical Research Council Vitamin Study Re- search Group: Prevention of neural tube defects:
results of the Medical Research Council vitamin study. Lancet 338:131, 1991
39. Czeizel AE, Dudas I: Prevention of the first occur- rence of neural-tube defects by periconceptional vitamin supplementation. N Engl J Med 327:1832, 1992
40. U.S. Preventive Services Task Force: Final up- date summary: folic acid to prevent neural tube defects. 2009. Available at: http://www.uspre-
ventiveservicestaskforce.org/Page/Document/
UpdateSummaryFinal/folic-acid-to-prevent-neu- ral-tubedefects-preventive-medication. Accessed April 5, 2016
41. Blau N, van Spronsen FJ, Levy HL. Phenylketonu- ria. Lancet 2010; 376:1417.
42. UpToDate (2020). Overview of phenylketonu- ria (12/10/2020 tarihinde https://www.upto- date.com/contents/overview-of-phenylketonu- ria?sectionName=PHENYLALANINE%20 E M B RYOPAT H Y % 2 0 ( M AT E R NA L % 2 0 PKU)&topicRef=448&anchor=H25&source=- see_link#H34 adresinden ulaşılmıştır).
43. Rohr FJ, Lobbregt D, Levy HL. Tyrosine supple- mentation in the treatment of maternal phenylke- tonuria. Am J Clin Nutr 1998; 67:473.
44. Modell B, Darlison M. Global epidemiology of haemoglobin disorders and derived service indi- cators. Bull World Health Organ 2008; 86:480.
45. Cao A, Kan YW: The prevention of thalassemia.
Cold Spring Harb Perspect Med 3(2):a011775, 2013
46. UpToDate (2020). Prenatal screening and test- ing for hemoglobinopathy (12/10/2020 tar- ihinde https://www.uptodate.com/contents/
prenatal-screening-and-testing-for-hemoglobin- opathy?topicRef=448&source=see_link adresin- den ulaşılmıştır).
47. Kaufmann JO, Demirel-Güngör G, Selles A, et al.
Feasibility of nonselective testing for hemoglobin- opathies in early pregnancy in The Netherlands.
Prenat Diagn 2011; 31:1259.
48. Committee on Genetics. Committee Opinion No.
691: Carrier Screening for Genetic Conditions.
Obstet Gynecol 2017; 129:e41. Reaffirmed 2019.
49. American College of Obstetricians and Gynecolo- gists: Screening for fetal aneuploidy. Practice Bul- letin No. 163, March 2016c
50. American College of Obstetricians and Gynecol- ogists: Carrier screening for genetic conditions.
Committee Opinion No. 691, March 2017a 51. Stubblefield PG, Coonrod DV, Reddy UM, et al:
The clinical content of preconception care: repro- ductive history. Am J Obstet Gynecol 199(6 Suppl 2):S373, 2008 [PubMed: 19081433]
52. UpToDate (2020). Substance use during preg- nancy: Screening and prenatal care (12/10/2020 tarihinde https://www.uptodate.com/contents/
substance-use-during-pregnancy-screen- ing?topicRef=448&source=see_link adresinden ulaşılmıştır).
53. At -risk drinking and alcohol dependence: ob- stetric and gynecologic implications. Commit- tee Opinion No. 496 American College of Ob- stetricians and Gynecologists Obstet Gynecol 2011:118:383-8
54. Alto WA, O’Connor AB. Management of women treated with buprenorphine during pregnancy.
Am J Obstet Gynecol 2011; 205:302.
55. McDiarmid MA, Gehle K. Preconception brief:occupational/environmental exposures. Ma- tern Child Health J 2006;10:123-8.
56. Sathyanarayana S, Focareta J, Dailey T, Buchanan S. Environmental exposures: how to counsel pre- conception and prenatal patients in the clinical setting. Am J Obstet Gynecol 2012; 207:463.
57. Shaw GM. Adverse human reproductive out- comes and electromagnetic fields: a brief summa- ry of the epidemiologic literature. Bioelectromag- netics 2001; Suppl 5:S5.
58. Neural tube defects. Practice Bulltein No.187. 496 American College of Obstetricians and Gynecolo- gists. Obstet Gynecol 2017;130:e279-90
59. Moderate caffeine consuption on pregnancy.
Committe Opinion No. 462. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol 2010;116:467-
60. Oakley GP Jr, Erickson JD. Vitamin A and birth defects. Continuing caution is needed. N Engl J Med 1995; 333:1414.
61. Rothman KJ, Moore LL, Singer MR, et al. Terato- genicity of high vitamin A intake. N Engl J Med 1995; 333:1369.
62. UpToDate (2020). Fish consumption and marine omega-3 fatty acid supplementation in pregnancy (12/10/2020 tarihinde https://www.uptodate.com/
contents/fish-consumption-and-marine-ome- ga-3-fatty-acid-supplementation-in-pregnan- cy?topicRef=448&source=see_link#H16 adresin- den ulaşılmıştır).
63. Stagnaro-Green A, Abalovich M, Alexander E, et al. Guidelines of the American Thyroid Associa- tion for the diagnosis and management of thyroid disease during pregnancy and postpartum. Thy- roid 2011; 21:1081.
64. Physical activity and exercise during prenancy and the postpartum period. . Committee Opinion No. 650 American College of Obstetricians and Gynecologists Obstet Gynecol 2015;126:135-42 65. Tabet M, Flick LH, Tuuli MG, et al. Prepregnancy
body mass index in a first uncomplicated preg- nancy and outcomes of a second pregnancy. Am J
Obstet Gynecol 2015; 213:548.e1.
66. Frieder A, Dunlop AL, Culpepper L, Bernstein PS. The clinical content of preconception care:
women with psychiatric conditions. Am J Obstet Gynecol 2008; 199:S328.
67. Yonkers KA, Wisner KL, Stewart DE, et al. The management of depression during pregnancy: a
report from the American Psychiatric Associa- tion and the American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol 2009; 114:703.
68. Alwan S, Reefhuis J, Rasmussen SA, et al. Use of selective serotonin-reuptake inhibitors in preg- nancy and the risk of birth defects. N Engl J Med 2007; 356:2684.
