Ülkemizde son günlerde yaşanan kaybolan çocuk vakaları, var olan fakat yaygın olarak kullanılmayan teknolojileri aklımıza ge-tirdi. İngiltere merkezli Lok8u firması tarafından geliştirilen Num8 kol saati, ucuz plastik görünüşlü malzemesi ile sıradan çocuk saat-lerinden farksız görünürken, içinde bulunan GPS teknolojisi saye-sinde saatin (dolayısıyla da saati takan çocuğun) bulunduğu ko-numu 3 metrelik bir yanılma payı ile
göste-rebiliyor. İnternet bağlantısı olan cep telefo-nunuz veya bilgisayarınız ile her an çocuğu-nuzun nerede olduğunu görebileceğiniz gi-bi, çocuk sizin belirlediğiniz alan dışına çık-tığında cep telefonunuza gelen kısa mesaj-la uyarılıyorsunuz. Saatin en önemli özellik-lerinden birisi de saat sizin bilginiz dışında çocuğunuzun kolundan çıkarılırsa kısa me-sajla uyarılıyor olmanız. Bu sayede, saatin çı-karılmadığından veya çocuğunuzdan başka-sı tarafından kullanılmadığından emin olabi-liyorsunuz. http://www.lok8u.com/
Ülkemizde tamamı Türk mühendisler
ta-rafından geliştirilen Treyki Mini Takip Sistemi ise, Num8 kol saa-ti kadar küçük ve kolay taşınabilir olmasa da, özellikleri Num8’ten çok daha fazla. 66 x 38 x 19 mm boyutlarındaki 55 gramlık Trey-ki, GPRS uydularından aldığı konum bilgilerini GPS, GPRS, ve SMS üzerinden kontrol ve iletişim merkezine aktarıyor. Cihazı bulun-duran kişiyi takip etmek isteyen kullanıcı, internet ortamındaki
harita üzerinden cihazın konumunu takip edebiliyor. Ayrıca ciha-zı taşıyan kişi gelen aramaları cevaplayabiliyor ve önceden kayde-dilmiş bir numarayı sadece bir düğmeye basarak arayabiliyor. Kul-lanıcı tarafından tanımlanabilen diğer iki düğme ile ise içeriği da-ha önceden kaydedilmiş SMS veya e-posta mesajları sisteme tanı-tılmış alıcılara gönderilebiliyor.
Treyki Mini Takip Cihazı ile kişinin ko-numu ile ilgili pek çok uyarı mekanizması-nı çalıştırmak mümkün. Bunlar arasında “ta-nımlanmış coğrafi bölgelere giriş/çıkış alar-mı” en kullanışlı olanı gibi gözüküyor. Cihaz içinde bulunan g-algılayıcı sayesinde ciha-zın hareket hıciha-zına bağlı alarmlar da kullan-mak mümkün. Örneğin, isterseniz ehliyeti-ni yeehliyeti-ni almış olan çocuğunuz aracını hız sı-nırının üstünde kullandığında mesajla uya-rılabilirsiniz. Cihazı hareketsiz durması ge-reken bir şeyin, mesela park halindeki ara-cınızın içine koyduğunuzda, araç bilginiz dı-şında hareket ederse, yine sistem tarafından uyarı mesajı alabiliyorsunuz. Bu gibi özellikleri sayesinde cihazın kullanım senaryoları her bireyin ihtiyacına göre çeşitlendirilebilir. Treyki Mini Takip Sistemi çocuklarımızın, bakıma muhtaç aile bi-reylerimizin, evcil hayvanlarımızın ve hatta kıymetli eşyalarımızın takibinde kullanabileceğimiz bir teknoloji.
http://www.treyki.com/
Çocuklar İçin GPS Takip Teknolojisi
Graft Lab tarafından tasarlanan The Vertical Village (Dikey Köy), Dubai’de yapılması planlanan dev bir yapı kompleksi. İçe-risinde lüks evler, bir otel ve sinema, alışveriş merkezi ve resto-ranlardan oluşan bir eğlence merkezi barındıracak olan yapının köşemize konu olma sebebi ise alternatif enerji kullanımına ver-diği önem. Çölün ortasına böylesine büyük bir kompleks yapa-caksanız ve alternatif enerji kaynakları kullanmak istiyorsanız, ta-bii ki ilk başvuracağınız kaynak güneş olacaktır. Bina, güneşten kaynaklanan enerji kaybını düşürmek ve optimum şekilde gü-neş enerjisi üretmek üzere tasarlanmış. Enerji kaybını engelle-mek için doğu-batı ekseni boyunca yerleştirilecek olan binalar, birbirlerine gölge yapacak şekilde tasarlanmış. Planda, komplek-sin güneyinde bulunan eğlence merkezinin çatısına güneş ışığını takip eden dev güneş panelleri yerleştirilmiş. Çatıda ise yaprak-larda bulunan damaryaprak-lardan esinlenerek tasarlanmış enerji kanal-ları üzerine inşa edilmiş güneş panelleri yerleştirilmiş. Bu panel-lerden kazanılan enerjinin ihtiyaç duyulan büyüklüklerde ihtiyaç duyulan bölgelere bu kanallar sayesinde sıcak su olarak iletme-si planlanıyor. Bu su ile hem binanın sıcak su ihtiyacı karşılanacak hem de elde edilen enerji binanın iklimleme sisteminde kullanı-lacak. Ayrıca binaların yerleşimi de çok ilginç tasarlanmış. Site-nin etrafında dolaştığınızda farklı açılarda farklı kompozisyonlar
görmek mümkün. Uzaktan baktığınızda tek parça gibi gözüken kompleks, yaklaştıkça birbirinden ayrılıyor ve bakış açınız değiş-tikçe site içindeki binaların görüntüsü de değişik kombinasyon-larda birleşiyor. Kelimelerle anlatmakta zorlandığımız bu tasarı-mın ayrıntılı resimlerini şu bağlantıda bulabilirsiniz:
http://www.graftlab.com/
Çevre-dostu Dikey Köy
Osman Topaç
Tekno - Yaşam
Bir gün robotlar insanlara başkaldıracak mı? Pek çok bilim kurgu filminin konusu olan robotların insan-lara başkaldırması hâlâ mümkün gibi gözükmese de, Intel Lab çalışanları, robotları bu konuda bir adım da-ha öne çıkaran yeni bir teknoloji geliştirdi. Bu teknoloji sayesinde enerjisi azalan robot, bulunduğu ortamdaki elektrik prizini bulup kendini şarj edebiliyor. İçine yer-leştirilen tek bir algılayıcı sayesinde biraz yavaş da ol-sa elektrik prizini bulmayı başarabilen bu ilk model,
ro-botların duvarların içinde bulunan elektrik yüklü telle-ri takip edip elekttelle-rik ptelle-rizine ulaşabileceğini göstermiş oldu. Bir sonraki aşama ise bu robotların elektrik prizi-ni daha hızlı bulmasını sağlayacak kadar algılayıcı yer-leştirip bu teknolojiyi uygulanabilir hale getirmek. Ya-kın bir gelecekte, gece siz yatağınıza giderken, şarjlı ro-bot süpürgeniz de kendisine boş bir priz arıyor olabilir.
http://tinyurl.com/ty-plugging
Stüdyo dışında canlı yayın için gerekli olan en pa-halı şey bir canlı yayın aracıdır. Genellikle panelvan araçlara veya kamyonlara yerleştirilen canlı yayın ci-hazlarının görevi, kameradan gelen görüntüyü ve se-si uydu aracılığı ile merkez stüdyoya iletmek olarak ta-nımlanabilir. Bu araçlarla, yolu olmayan bir dağ başın-da bir gösteriyi canlı olarak yayınlamak pek mümkün gözükmüyor ya da bir konser salonunda veya stad-yumda sanatçılarla veya sporcularla canlı yayın yap-mak istenildiğinde, spikerlerin hareket alanları, canlı yayın aracına giden kablo ile kısıtlanıyor. Ayrıca canlı yayın araçlarının maliyetleri milyon TL’lerle ifade edil-mekte. Fakat, Livestream tarafından geliştirilen ve Li-vepack adı verilen yeni canlı yayın cihazı, bir sırt çan-tasına yerleştirilebiliyor ve yüksek çözünürlükte
gö-rüntüleri içerisinde bulunan altı adet 3G modem sa-yesinde canlı olarak aktarabiliyor. Bunun için de tek şart 3G kapsama alanı içerisinde olmanız. Livepack ci-hazının satışı yapılmıyor fakat canlı yayın aracının on-da biri gibi bir ücretle kiralanabiliyor.
http://www.livestream.com/platform/livepack
Kendini Fişe Takabilen Robot
Sırt Çantasında Canlı Yayın Aracı
Dünya tarım üretiminin yaklaşık dörtte biri zararlı-lar tarafından yok ediliyor. İngiliz araştırmacızararlı-lar geliştir-dikleri molekül tanecikleri ile zararlı böceklerin kokla-ma duyusunda karışıklık meydana getirip böceklerin bitkileri, birbirlerini veya konakçılarını tanımalarını en-gellemeyi planlıyorlar. Böcekler birbirleriyle feromon ismi verilen hormon salgılarıyla iletişim kuruyorlar. Bir böcek tarafından iletişim amaçlı salgılanan bu hormon, alıcı konumundaki böceklerin antenlerine yapışıyor ve koku bağlayıcı proteinlere bağlanarak böceğin davra-nışında değişikliklere neden oluyor. Örneğin kokuyu alan böcek bir bitkiye doğru ilerleyebiliyor veya arka-daşlarıyla toplanabiliyor. Araştırmacılar ilk çalışmalarını ipek böceği (Bombyx mori) üzerinde yapmışlar ve ko-ku bağlayıcı proteinlere feromondan daha iyi bağlanan başka kimyasal bileşenler bulmuşlar. Bilim insanları bu bileşenlerin böceklerin koklama duyusunda normal fe-romondan daha etkili olacağını düşünüyorlar ve
bu-nun da böceklerin koklama duyusunda karışıklığa ne-den olacağı tezi üzerinde çalışıyorlar. Bu karışıklık sonu-cunda da böceklerin beslenecekleri bitkileri bulmakta zorlanmaları ve dolayısıyla da bitkilere verecekleri za-rarın azalması planlanıyor. Ayrıca yine koku duyusun-daki bu karışıklığa bağlı olarak bu zararlıların çiftleşme zamanı eşlerini de bulamamaları ve dolayısıyla da üre-yememeleri planlanıyor. Araştırmacılar bu aşamadan sonra kendilerine ilk hedef olarak ziraatçıların baş bela-sı olan yaprak bitini seçmişler. Daha sonra bela-sırada insan-lar için zararlı olan çeçe sineği ve sivrisinek var.
http://tinyurl.com/ty-insects
Koklama Duyusuyla Oynanan Böcekler
osmantopac@gmail.com
Bilim ve Teknik Kasım 2009
