İstismarın Ruhsal Etkileri ve Ceza Hukuku Adli Tıp Kurumu Yaklaşımı
Doç. Dr. C. Haluk İnce Adalet Bakanlığı
Adli Tıp Kurumu
ÖNEMLİ AYRINTILAR
• Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler,
• Cinsel istismarda her sosyo-ekonomik gruptan insana rastlanır
• Çocukların görünüşü ya da davranışı istismara sebep olmaz
“Cinsel istismar ile ilgili ön yargılardan kurtulalım”
• İstismarcının tercih ettiği yer genel de çocuğun tanıdığı bildiği yerlerdir.
• Olguların %80-95 inde istismarcı çocuğun tanıdığı normal görünüşlü biridir
• Kadın istismarcılar erkeklere oranla sayı olarak daha azdır ancak vardır.
Bir çocuk cinsel istismarı vakasında 103.
Maddenin 7 bölümüne de eksiksiz cevap verilebilmesi için
• Doğru yaş tesbiti,
• Muayene bulguları saldırganın kimliğini tespit etmeye yönelik çalışmalar(Biyolojik deliller),
• Ayrıntılı yapılacak fizik muayene ile beraber gerekli görüldüğü taktirde USG,MR,CT vs
tetkiklerden de faydalanma,
Mağdurun bulaşıcı hastalıklardan ve gebelikten korunması,
Gebelik tespit edilmiş ve küretaj yapılmışsa, olayın fiziksel travmatik boyutu değişecek iç organ yaralanması ve dolayısıyla mağdurun
yaşamını tehlikeye sokacak nitelik kazanacaktır
İstismardan kuşkulanan hekim şu yolu izlemelidir
Çocuğu hastaneye yatır! Tehlikeli ortamdan uzaklaştır!
-- Anamnez
-- Gecikmeden ayrıntılı muayene
İskelet taraması, tomografi, ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme, kontrastlı
sindirim sistemi grafileri, sintigrafi, kanama diyatezi, hemogram....
Çocuk Psikiyatrisi konsültasyonu....
MUAYENE EKİPLERİ OLUŞUMU VE GÖREV TANIMLARI
Acil Hekimleri ve Pratisyen Hekimler
Adli Tıp Uzmanı
Çocuk Psikiyatristi
Çocuk Cerrahı
Jinekolog
Psikiyatrist
Pediatrist
Klinik Psikolog
Sosyal Hizmet Uzmanı
Hukukçu
Çocuk Polisi
Çocuk İstismarı Şüphesi ?
FORMU DOLDUR
KONSÜLTASYONLAR
Çocuk Psikiyatristi Psikiyatrist Ortopedist Jinekolog
VERİLERİN TOPLANMASI
ADLİ TIP UZMANI
ADLİ RAPOR HUKUKSAL BOYUT
AİLE KORUMA (SHÇEK)
Bu Olgularla ilk karşılaşıldığında;
•Uygun bildirim yapmak
•Adli kanıtları toplamak
•Ayrıntılı kayıt tutmak
•Gerektiğinde mahkemede tanıklık yapmak
İstismar Olguları Neden Atlanmaktadır?
Sağlık personeli;
Bir ebeveynin çocuğuna zarar verebileceğini kabul etmeyebilir.
Bir aile içi meseleye karışmak istemeyebilir.
Yeterli eğitim almamıştır. Prof. Dr. Şevki Sözen
Olguları atlamamak için; sağlık çalışanları;
• İstismar ve ihmalin bulgu ve semptomlarını tanıyabilmeli.
• Çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili tam ve düzgün bir tıbbi tanı koyabilmeli.
• Çocuğun daha fazla zarar göreceği durumlarda acil önlemleri alabilmeli, kanunların izin verdiği şekilde çocuğa bir yer ayarlayabilmeli.
-hastaneye yatırmak
-acil bakım merkezlerine aldırmak
• Çocuk ve ona bakmakla sorumlu olanlara karşı objektif ve profesyonel bir tutum içinde olmalı. Prof. Dr. Şevki Sözen
• Aileyle teröpatik düzeyde bir ilişkiye girmeli, bakım sonlandıktan sonra bile ilişkide olmalı.
• Evdeki diğer çocukları da tıbbi açıdan değerlendirmeli,
• Çocuklar “herhangi bir yaralanmam yok” deseler bile bu olasılığın olduğunu bilmeli. Prof. Dr. Şevki Sözen
Yaşadığı travmadan olumsuz etkilenmiş çocuktan yaşadıklarını mahkeme veya hekim heyeti önünde ayrıntılı olarak anlatmasını istemek ağır trafik kazası yaşamış ve ciddi zarar görmüş kişiden arabaya binip aynı kazayı tekrar yaşamasını istemek kadar riskli ve incitici olabilir.
Hukukun bu konudaki yaklaşımı çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları bakışı ile taban tabana zıttır. Hukuk, cezalandırma sürecinde adil olmak uğruna mağdur bireyin daha da mağdur edilmesine göz yumabilmektedir.
Dr. Mehmet Uhri erişim tarihi 14.12.2008
KORUMA ÖNLEMİ İÇİN BAŞVURU
18 y. ↓
Çocuk Mahkemeleri
-ÇOCUĞUN KENDİSİ -ANNE-BABASI
-VASİSİ
-YASAL TEMSİLCİSİ
ÖĞRETMEN, HEKİM, KOMŞU VB.
CUMHURİYET SAVCISI
ÇOCUK MAHKEMESİ SAVCISI SHÇEK ÇOCUK POLİSİ
9 yaşında kız çocuğu,
Labioskrotal parsiyel füzyon,
21α hidroksilaz eksikliği ve Kongenital Adrenal Hiperplazi tanısı ile doğumundan beri takip edildiği;
7 yaş 10 aylık iken puberte başlaması üzerine GnRH analogları ile pubertenin durdurulması işlemi yapıldığı öğrenilmiştir.
21.02.2005 tarihinde vajende kötü kokulu akıntı ve tüylenme artışı şikayeti ile KHD polikliniğinde yapılan muayenede alınan mikrobiyolojik sürüntüsünün mikroskobisinde spermatozoid olduğundan şüphelenilen bir oluşum tespit edilmesi
VII. ADLİ BİLİMLER KONGRESİ 11-14 Mayıs 2006, Konya
Çocukların cinsel istismara uğraması, fuhuşa teşvik edilmesi, dilendirilmesi, terki, kötü muameleye maruz kalması, İhmal
edilerek yaralanması, ölmesi Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur.
Devlet memurları görevleri sırasında ve görevlerine ilişkin bir suç öğrendiklerinde bildirmekle yükümlüdürler ( Yeni TCK 279).
Korunmaya, bakıma, yardıma gereksinimi olan çocukları vali/kaymakam, köy muhtarı ve polis SHÇEK’na bildirmekle yükümlüdür.
Hekim ve diğer sağlık çalışanlarının memur olmasalar bile bildirim yükümlülükleri vardır, ancak tedavi ettikleri kişi kovuşturmaya
uğrayacaksa bu yükümlülükleri kalkar.
Bu düzenlemeler dışında “Gönüllü Bildirim Sistemi” geçerlidir.
Bildirim Yükümlülüğü
• Fiziksel, mental gelişim durumu ve genel tavırları izlenmelidir (Alkol vb madde etkisinde mi?).
• Tüm vücut muayenesi yapılmalıdır (yaralar vb.)
• Penis incelenmelidir (Hassasiyet, yara, kan, dışkı, akıntı vb.)
• Bakteriyolojik inceleme için meatus eksternadan sürüntü alınmalıdır.
• Serolojik testler için kan alınmalıdır.
• Giysiler lekeler, yırtıklar, kaybolan düğmeler vb. yönünden incelenmelidir.
• Saç kayıpları varsa not edilmelidir.
Şüpheli/saldırganın muayenesi
1. Serolojik ve toksikolojik testler için 2 tüp düz kan.
2. Tırnak altlarındaki doku için örnek (tırnaklar kesilir ya da kürdanla altları kazınır, zarf içine alınır)
3. Pubik kılları taranarak zarf içine toplanır. Hem
çocuktan hem şüpheliden kesilerek kıl örnekleri de alınır.
4. Kurumuş kan ve şüpheli kıl örnekleri (yeri belirtilerek zarf içine alınır).
Örnek alınması
1. Vajinal, servikal mukozalardan alınan içeriğe serum fizyolojik damlatılıp ölü ya da canlı sperm aranır.
2. Vajinadan alınan içerikten preparat hazırlanır, kurutulur ve eter-alkol karışımına konur. Vajina kuru ise 3 cc.lik serum fizyolojik ile
yıkanarak yıkama suyu alınır.
3. Sürüntü ya da aspirasyon materyali serum fizyolojik dolu test tüpüne konur Asit Fosfataz.
4. Sürüntü çubuğu kuru test tüpüne konur DNA tiplemesi.
5. Sürüntülerden N. Gonorrhea için kültür yapılmalıdır.
6. Gebelik testi için ve mesane travmasını ortaya çıkarmak amacıyla idrar örneği alınmalıdır.
7. Hastadan izin alınarak fotoğraf çekilebilir.
Örnek alınması
Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar
Çocukta cinsel ilişki ile bulaşan hastalıkların tanısı konmuşsa cinsel istismar olasılığı ekarte edilmelidir.
Failde enfeksiyon saptanmışsa;
2 yaşından küçük çocuklarda Hemen hemen kesin
N. gonorrhea İstismar
Chlamydia trachomatis İstismar
Trichomonas vaginalis, Treponema pallidum İstismar
Bu hastalıkların varlığı 2-10 yaş arası çocuklar içinde ilk sırada istismarı düşündürür. Ayrıca Herpes, HIV, Hepatitis B ve C’de istismar kuşkusu oluşturur.
Şüpheli istismarcının çocuktan ayrılması, koruyucu gündüz bakımı ve eve profesyonel ziyaretçi sağlanmalıdır.
Herhangi bir problemi olursa hastaneye gelmesi önerilmelidir.
Saldırıyı takip eden 2 hafta içinde yeniden değerlendirme (gebelik kuşkusu ekarte edilmelidir)
Saldırıyı takip eden 1. ay ve 3. ayda danışmanlık hizmeti sağlanmalıdır.
Çocuğa ve aile bireylerine psikolojik destek ve gerekiyorsa tedavi olanağı (bireysel ya da grup) sağlanmalıdır.
İzlem
Neleri Değiştirmeliyiz?
Genetik Kodu Değiştirmeliyiz
Kendimizde olanı değiştirmedikçe, geleceğimiz değişmez.
Zihniyete Müdahale
⇓
Yapıya Müdahale
⇓
Sürece Müdahale
⇓
Davranışa Müdahale
“İnsanın Anavatanı Çocukluğudur”
Cemil Sönmez
D. Cüceloğlu “Keşkesiz Bir Yaşam İçin İletişim”
