OLGUSUNUSU
SAETHRE-CHOTZEN (ACROCEPHALOPOLYSYNDACTYL Y TYPE Ill) SENDROMLU BiR ERKEK BiR KIZ
KARDE~(OLGU SUNUMU)*
Two siblings with Seathre-Chotzen syndrome (Acrocephalopolysyndactyly type Ill)
1 • 2 •. •• 1
E Ferda Peryin , llhan Sezgin, Ozttirk Ozdemir
Ozet: Otozomal dominant kalztrlan Saethre-Chotzen sendromu, tip III akrosefalopolisindaktili olarak da adlandmlzr ve sorumlu gen yedinci kromozomun p kolunda lokalizedir. Sendromdaki bulgular, fenotipik degi~kenliklerin ~iddetinde farkllhk (variable expressivity) gostermektedir. Anne-babasz ikinci dereceden akraba biri 22, digeri 13 ya~mda
iki karde~de coronal siltiir sinostozu, yiiz asimetrisi, belirgin antiheliks ortak bulgulardt. Aynca
karde~lerden birinde "trifalangeal" ba~parmak,
digerinde be#nci. parmak klinodaktilisi vardz.
Olgularm babasznda da coronal siitiirde skleroz saptandz. Olgulara Saethre-Chotzen sendromu tamst konuldu. Tripsin Giemsa bantlama (GTG) teknigiyle yap1lan kromozom analizinde herhangi bir patoloji saptanmad1. Olgular, otozomal dominant bakzmdan variable exspressivity gostermeleri nedeniyle bildirildi.
Anahtar Kelimeler: Kraniyosinostoz, Sendrom, Korona! siltiir
Akrosefalopolisindaktili Sendromlan (ACS) kraniyosinostoz ve degi~ik el-ayak anomalilerine sahip klinik olarak da biribirine benzeyen bir hastahk grubudur. Bu grup ic;inde yer alan ve ACS tip III olarak ta bilinen Saethre-Chotzen (SC) sendromu ise coronal sutur sinostozu, el-ayak anomalileri (diger ACS sendromlanna gore daha hafit), yuz asimetrisi, dti~tik aim sac; ryizgisi, pitoz ve vertebra anomalileri ile karakterizedir (1-3).
*XV. Gevher Nesibe Tip Gunleri, 27-30 May1s 1997, Kayseri Cumhuriyet Oniversitesi Tzp Fakultesi 58140 Sivas T!bbi Biyoloji ve Genetik. YDor;.Dr.1, ProfDr.1.
Geli$ tarihi: 28 May1s 1997
226
Summary: Saethre-Chotzen syndrome is an autosomal dominant acrocephalopolysyndactyly syndrome (type III) whose gene has been assigned to chromosome 7p. Features of this syndrome show variable expressivity. We report on two siblings, aged 22 and 13, whose parents were 2nd degree relatives; the common findings were synostosis of coronal suture, asymmetry of the face and hypertrophic antihelix. In addition, one of them had finger-like thumb whereas the other, clinodactyly of
the 5th finger. The father of the siblings had sclerosis of the coronal suture. The siblings were diagnosed as having Saethre-Chotzen syndrome. No structural or numerical anomalies were encountered in the chromosomal analyses using trypsin Giemsa banding. The cases were reported since they constituted an example of variable expressivity ofSaethre-Chotzen syndrome.
Key Words: Craniosynostosis, Syndrome, Coronal suture
Otozomal dominant olarak kahtrlan sendromdan sorumlu gen yedinci kromozomun p kolunda (7p 21.2) lokalizedir ( 4,5).
OLGULARIN SUNUMU
Anne-babas1 ikinci dereceden akraba olan biri erkek digeri k1z iki karde~in prenatal,oykiilerinden abortus yapmak amactyla ilac; kullamm1 oldugu ogrenildi.
Anneleri klinik muayene ve kraniyografi ile normal olarak degerlendirildi. Olgularm babas1 ise fizik muayene ile normal bulunurken kraniografisinde coronal stittirde minimal skleroz saptand1 (Resim 1).
Olgul
Yirmiiki ya~mdaki erkek hastanm yapilan muayenesinde boy 168 em, ag1rhk 69 kg ve ba~
Erciyes Tlp Dergisi 19 (4) 226-229, 1997
r;:evresi 55 em idi. Asimetrik bir ytiz gorlintimtintin yamstra ytiksek dtiz aim, asimetrik dti~iik aim sar;:
r;:izgisi, hipertelorizm, hafif pitotik sol goz kapag1, septal deviasyon, uzun r;:ene yapiSI, arkaya dii~tik ve hipertrofik kruslu kulaklar, kubbe ve dar damak saptand1 (Resim 2). Ozellikle sag tarafta daha belirgin olarak gortilen "trifalangeal" ba~parmak ve ayaklannda pes varus deforrnitesi mevcuttu (Resim 3). Egitilebilir dtizeyde mental retarda:syonu olan hastamn pektus ekskavatusu dt~mda diger sistem muayeneleri norrnaldi.
Radyolojik incelemede bilateral coronal stittir sinostozu ve maksiller sinUs kisti saptamrken, vertebra grafileri normal olarak degerlendirildi.
GTG bantlama teknigi ile yaptlan kromozom analizinde saytsal ve yaptsal bir anomali yoktu. Olgu II
Ontir;: ya~mdaki k1z r;:ocugunun yap!lan muayenesinde boy 135 em(< %3), agtrhk 27 kg(<
%3) ve ba~ r;:evresi 51 em (< %3) idi. Diger
karde~ine gore daha hafif bir fasiyal asimetrinin yamma ytiksek ve dtiz aim, asimetrik dti~tik aim sar;:
r;:izgisi, hipertelorizm, uzun r;:ene yaplSI, arkaya
dti~tik ve hipertrofik kruslu kulaklar, kubbe ve dar damak saptand1 (Resim 4 ). Ekstremite bulgusu olarak sadece her iki elde be~inci parmak klinodaktilisi mevcuttu (Resim 5). ~ok hafif dtizeyde pektus ekskavatusu olan hastada ileri derecede mental retardasyon ve ileti tipi i~itrne kaybt saptand1. EEG'de herhangi bir patoloji saptanmamakla birlikte sebebi ar;:1klanamayan konvtilsiyonlan nedeniyle olgu halen antikonvtilsan tedavi gormektedir. Bunlar dt~mda olgunun diger sistem muayeneleri ve laboratuvar sonur;:lan normaldi.
Radyolojik incelemede bilateral coronal stittir sinostozu saptamrken vertebra grafileri normal olarak degerlendirildi.
GTG bantlama teknigiyle yaptlan kromozom analizinde saytsal veya yap1sal bir anomali saptanmad1.
Erciyes Tzp Dergisi 19 (4) 226-229, 1997
Perr;in, Sezgin, 6zdemir
Resim I. Baban1n kraniyogralisi (coronal sUtOrde skleroz)
-
Resim 2. Olgu l'in tipik yUz gronumo
227
Saethre-chotzen (acrocephalopolysyndactyly type III)
,,,
Resim 3. Olgu I' de gortilen "trifalengeal" ba~parmak
Resim 4. Olgu II'nin tipik ytiz .gorUnUmU
.228
Resim 5. Olgu II'nin el gorUntimU
TARTI~MA
Kraniosinostozlar grubunda olan ACS sendromlan McKusick'in simflandirmasma gore be~ tipe aynhr.
Aynca bu be~ tip ACS grubu iyinde farkh bulgulann yamsrra iyerdikleri benzer bulgular nedeniyle aym grupta toplanan ACS'ler de vard1r (2). Gene! olarak SC sendromunu (ACS tip III) diger ACSlerden erken kapanan siitiir ve el-ayak malformasyonlanndaki farkhhga gore ay1rdetmek miimkiindiir. Burada bildirilen iki karde~ ile babalanna major ve minor bulgulan sebebiyle SC sendromu tams1 konuldu. SC sendromunda diger ACS gruplanna gore el, ayak anomalileri hafif diizeydedir ve genellikle elde ikinci iiyiincti ve/veya ayakta iiyiincii dordtincii parmaklar arasmda kutanoz ve genellikle parsiyel sindaktili tammlanmaktad1r.
Bunun yams1ra be~inci parmakta klinodaktili ve fmger-like ba~parmak tammlanm1~ diger bulgular arasmdad1r (I ,2). Olgulanm1zm her ikisinde de sindaktili bulunmazken, birinci olguda trifalangeal
ba~parmak, digerinde ise be~inci parmak klinodaktilisi vard1. Bu durumun SC sendromlu bireyler arasmda ve aym aile bireyleri iyinde
Erciyes Tip Dergisi 19 (4) 226-229, 1997
bildirilmi~ varyasyonlara ornek te~kil edebilecegi
dii~iinlildli. Aynca babanm fiziksel muayenesi normal iken kraniyografide coronal siitiir kraniyosinostozunu destekleyen minimal sklerozun varhg1, bu ailedeki ekspresyon degi~ikliginin bir
ba~ka ornegidir. Olgu I' de k1sa yap1, i~itme kayb1 ve konvlilsiyonlar yokken olgu II' ye gore daha hafifbir mental retardasyonunun bulunmas1 da bu dii~i.inceyi
desteklemektedir. Olgu II'deki daha ag1r mental retardasyonun i~itme kaybma bagh olarak, uyaran azhg1 sonucu geli~mesi olas1dtr. Ancak bu
sonu~larla olgudaki konviilsiyonlarm sebebini
a~Jklamak mlimkiin degildir.
Reid ve ark (6), Wilkie ve ark (7) yedinci kromozomu i~eren dengeli kromozom translokasyonlu SC sendromlu aileler tammlam1~ ve sendromdan sorumlu genin yedinci kromozomda lokalize oldugunu ileri siirmii~lerdir. Daha sonra yapJ!an baglantl (linkage) ~ali~malanyla SC sendromundan sorumlu genin 7p 21.2'de lokalize oldugu kesinlik kazanm1~t1r ( 4,5).
Her iki olgumuzda da GTG bantlama teknigi ile yapllan kromozom analizinde herhangi bir yaptsal anomaliye rastlanmami~tJr. Kromozomun p kolunun ilgili bolgesinin bant diizeyinde normal olmasma
kar~m, olast anomali mikroskobik diizeyde saptanamayan ancak molekiiler incelemelerle saptanabilecek gen kusuru ile ilgilidir.
SC sendromunun otozomal dominant kahtlldJgl ve sorumlu genin 7p21.2'de lokalize oldugu bilinmektedir. inceledigimiz ailede ise anne ve baba ikinci dereceden akraba olmakla birlikte babanm
Erciyes T1p Dergisi 19 (4) 226-229, 1997
Per9in, Sezgin, Ozdemir
benzer fenotipi hafif gostermesi, hem k1z hem erkek
~ocukta bu sendromun goriilmesi, otozomal dominant kaht1m1 desteklemektedir. Bu durum, aile
i~erisindeki fenotipik degi~kenligin ~iddetindeki
farkhhgt da a~aklamaktad1r.
KAYNAKLAR
1. Jones KL. Smith's Recognisable Patterns of Human Malformation (4th ed). W.B. Saunders Company, Philadelphia 1986, pp 364-365.
2. Me Kusick VA. Mendelian Inheritance In Man (lith ed). The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London 1992, pp 20-21.
3. Nieman-Seyde SC, Eber SW, Zoll B. Saethre- Chotzen syndrome (ACS III) in four generations.
Clin Genet 1991; 40: 271-276.
4. Von-Gernet S, Schuffenhaver S, Golla A et al.
Craniosynostosis suggestive of Saethre-Chotzen syndrome: clinical description of a large kindered and exclusion of candidate regions on 7p. AmJMedGenet 1996; 63:177-184.
5. Ma HW, Lajeunie E, De Parseval N, Munnich A, Renier D, Le Merrer M. Possible genetic heterogenity in the Saethre-Chotzen syndrome.
Hum Genet 1996; 98: 228-232.
6. Reid CS, Me Morrow LE, Me Donald-Me Ginn DM et a/. Saethre-Chotzen syndrome with familial translocation at chromosome 7p22. Am J Med Genet 1993; 47: 637-639.
7. Wilkie AO, Yang SP, Summers D, Poole MD, Reardon W, Winter RM. Saethre-Chotzen syndrome associated with balanced.
translocatims involving lp 21: three further families. J MedGenet 1995; 32: 174-/80.
229
