• Sonuç bulunamadı

Özellikle söz grupları iyi bilinmelidir

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Özellikle söz grupları iyi bilinmelidir"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

MUSTAFA KAFA / 8. SINIF TAM ÖĞRENME – CÜMLENİN ÖGELERİ (NESNE) KONU :

CÜMLE: Bir düşünceyi isteği, haberi ya da duyguyu anlatmamızı sağlayan, bir veya birden çok sözcükten oluşan anlatım birimine “cümle” denir.

ÖRNEK:

Yoruldum.

Eşyaları taşırken çok yoruldum.

ÖGE: Cümlelerdeki sözcüklerin tek başına ya da söz grupları halinde cümlede yerine getirdikleri göreve “öge”

adı verilir.

<< Öge konusu bir çok alt bilgi gerektirir. Özellikle söz grupları iyi bilinmelidir.

<< Söz grupları isim ve sıfat tamlamaları, deyimler,

ikilemeler, birleşik fiiller, söz grupları kesinlikle birbirinden ayrılmamalıdır.

<< Ögeler bulunurken mutlaka önce yüklem hemen peşinden özne bulunmalıdır. Sıralama için YÖNTEM kelimesi kullanılabilir. (Yüklem Özne Nesne Tümleçler EM)

<< Diğer ögeleri bulmak için mutlaka yükleme soru sorulmalıdır.

<< Ögeleri bulurken kimin ve neyin soruları asla sorulmamalıdır.

Ögeler Temel ve Yardımcı olarak ikiye ayrılır:

Temel Ögeler: Yüklem - Özne

Yardımcı Ögeler: Nesne - Yer Tamlayıcısı (Dolaylı Tümleç) - Zarf Tümleci

NESNE:

Cümlede öznenin yaptığı işten etkilenen unsura “nesne”

denir.

Nesneyi bulmak için yükleme; "neyi, kimi" ve özneyi bulduktan sonra "ne" sorusu yöneltilir.

Komşumuzun kedisi bizim bahçedeki saksıları oynamış.

ÖZNE NESNE YÜKLEM Arkadaşına doğum gününde hediye aldı. (O- Gizli Özne) NESNE YÜKLEM

A) Belirtili Nesne: Cümlede neyi, kimi sorularına cevap alabiliyorsak nesneye belirtili nesne;

Arkadaşını otobüse binene kadar yalnız bırakmadı.

Belirtili N.

(Kimi yalnız bırakmadı? – Arkakadaşını)

B) Belirtisiz Nesne: Cümlede ne sorusuna cevap alıyorsak nesneye belirtisiz nesne adı verilir. Belirtili nesne olan sözcükler her zaman ismin belirtme (-i) hâli ekini alır.

Bahçede çalışmak için yeni çizme almış.

(Belirtisiz N.) Ne Almış? Yeni çizme

: ALIŞTIRMA

Aşağıdaki cümlelerin nesnelerini bularak nesne olan bölümü alttaki boş alana yazınız. (Nesne sözcük veya sözcük grubundan oluşabilir.)

Mutlu olmak için yarını beklemeyin.

[………]

Rehber, Rus turistleri Kapadokya’ya götürdü.

[………]

Saati geldiğinde ilaçlarını mutlaka alır.

[………]

Elindeki Kuran’ı masaya bırakarak konuşmaya başladı.

[………]

Laboratuvarda deney yaparken baş parmağını cam kesmiş.

[………]

Komşusuna tatil dönüşünde Giresun fındığı getirdi.

[………]

Maraş dondurmasını dolaptan çıkarıp yemişler.

[………]

Şirkettekiler avukatların getirdiği dosyaları incelediler.

[………]

Okula başladığındaki heyecanını hala koruyor.

[………]

Metin amca, dört mevsimi de sevdiğini söyledi.

[………]

Şarj olması için telefonun fişini pirize taktı.

[………]

Çocuğun yaşlı adama yardım ettiğini gördü.

[………]

Misafirlerine sütlaç tatlısı ikram etti.

[………]

Arkadaşını evine kadar bırakıp geri döndü.

[………]

(2)

CÜMLENİN ÖGELERİ (NESNE)

ETKİNLİK :

Aşağıdaki altı çizili olan nesneleri inceleyiniz ve belirtili nesne/ belirtisiz nesne olarak ayırarak yazınız.

Yeni resim öğretmeni okul duvarlarını boyadı.

Nesne: ……… Türü: ………

Kitapların arasında eski bir mektup buldum.

Nesne: ……… Türü: ………

Çarşafları dolaptaki yerlerine koyarak salona döndü.

Nesne: ……… Türü: ………

Öğleden sonra harmanda fındık çuvalladılar.

Nesne: ……… Türü: ………

Eğitim, çoraklaşmış gönülleri yeniden yeşertir.

Nesne: ……… Türü: ………

Pazarda tezgahların önünde bir miktar para buldu.

Nesne: ……… Türü: ………

Hafta sonlarında ailece bisiklet turu yapıyorlar.

Nesne: ……… Türü: ………

Karne hediyesi olarak oğluna telefon almış.

Nesne: ……… Türü: ………

Olgun armutları bir sepete koyarak pazara götürdü.

Nesne: ……… Türü: ………

Aşağıdaki sorulardan nesneyi bulmaya yönelik olan soru cümlelerini işaretleyiniz?

[ ] Sabah erkenden nereyi boyadı?

[ ] Annem nereye gitti?

[ ] Kim bu bulmacayı çözmüş?

[ ] İstasyondakiler kimi bekliyorlar?

[ ] Bu olanları niçin bana anlatmadınız?

[ ] Komşumuz ne istedi?

[ ] Kitaba ne sürülmüş?

[ ] Nasıl tanıştınız?

: TEST

1. Aşağıdaki sorulardan hangisi belirtisiz nesneyi bulmaya yönelik olarak sorulmuştur?

A) Odada ne kırılmış?

B) Bizden ne istiyor?

C) Bu köprü neden yıkılmış?

D) Merdivende kimi bekliyormuş?

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “kitap” kelimesi nesne olarak kullanılmıştır?

A) Kitap insana doğru yolu gösterir.

B) Bu hayalleri kitap anlatıyor.

C) Bankın üzerinde kitap unutmuş.

D) Kitap medeniyetin göstergesidir.

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde nesne kullanılmamıştır?

A) Olgunlaşmış fındıkları dökülünce topladık.

B) Bayramda biz de kurban kestik.

C) Cevizleri yanında getirdiği poşete koydu.

D) Çocukların oyun sesleri tüm mahallede duyuldu.

4. “Dilimlenmiş armutları kaseden alarak afiyetle yedi.”

Cümlesindeki nesne aşağıdakilerden hangisidir?

A) yedi B) afiyetle C) kaseden alarak D) dilimlenmiş armutları

5. “Parmak izi kilidini açamadı.”

Yukarıdaki cümle aşağıdaki hangi ögelerden oluşmuştur?

A) Nesne - Yüklem B) Özne - Yüklem

C) Gizli Özne – Nesne - Yüklem D) Gizli Özne - Yüklem

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne yanlış gösterilmiştir?

A) Yaz tatilinin son günlerinde köyünde fındık topladı.

B) Köyün üstünde kara kara bulutlar dolaşıyordu.

C) Çocuklar sallana sallana salıncağı eskitti.

D) Balkona oturup kitap okumak için salıncak yaptı.

Tatile giderken kedi götürdüler çünkü kedilerini bırakacakları bir yer yoktu.

7. Yukarıdaki cümledeki nesne türü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) kedilerini bırakacakları bir yer – Belirtisiz Nesne B) tatile giderken – Belirtili Nesne

C) kedi – Belirtisiz Nesne D) götürdüler – Belirtili Nesne

Referanslar

Benzer Belgeler

 Statik alanlar, sınıflara ait olan alanlardır ve statik olmayan alanlara (nesne alanları) göre başlangıç değerlerini daha önce

 Fonksiyon başlık tanımındaki dizi değişkeni ile gönderilen dizi elemanlarının türü aynı olmalıdır.  Diziler referanslı olarak çağrılan fonksiyonlara

 friendly türünde erişim belirleyicisine sahip olan global alanlar (statik veya değil) içerisinde bulundukları paketin diğer sınıfları tarafından erişilebilirler.. 

 Yeni türetilen sınıf, türetildiği sınıfın global alanlarına ve yordamlarına (statik olsa dahi) otomatik olarak sahip olur (private olanlara doğrudan erişim yapamaz.)..

 Soyut bir sınıftan türetilmiş alt sınıflara ait nesneler, bu soyut sınıf tipindeki referanslara bağlanabilirler (upcasting).  Böylece polimorfizm ve geç

 statik dahili üye sınıf içerisindeki statik bir yordamı çağırmak için ne statik dahili üye sınıfına ne de onu çevreleyen sınıfa ait nesne oluşturmak gerekmez.

 Tüm istisnaları yakalamak (Error, RuntimeException ve diğer Exception türleri) için Throwable istisna tipi kullanılabilir.  Ancak, oluşabilecek istisnalar için bu üç

Şöyle ki belirli bir özne, dış dünyadaki nesneleri onların temsilcisi olarak varolan ideler aracılığıyla bilir.. Öznenin anlama yetisi bir nesneyi niteliği,