LTSpice benzetimlerinde kaynaklar ve analiz türleri konusunda sıkça sorulan temel noktalar aşağıda açıklanmıştır.
1. KAYNAKLAR
Laboratuvarda DC gerilim kaynağı ve sinyal jeneratörü kullanılarak üretilen girişler aşağıdaki gibi modellenebilir.
DC Gerilim:
Bileşen: Voltage Parametreler:
DC Value: DC gerilimin değeri (Volt)
Series Resistance: Kaynak iç direnci (Ohm), deneyler için kaynak ideal kabul edildiğinden bu kısım boş bırakılmalıdır.
Farklı Türde Giriş Sinyalleri:
Bileşen: Signal Parametreler:
Functions: Üretilecek sinyal fonksiyonunu belirtir. Sinüs biçimli dalga için SINE, diğerleri için PULSE fonksiyonu seçilmelidir.
Sinüs Sinyal:
Functions: SINE
DC Offset: Sinyalin üzerine DC gerilim eklemek için kullanılır.
Amplitude: Sinyal genliğinin 0 ile tepe arasındaki değeri (Volt) Freq: Sinyalin frekansı, (Hz)
Örnekler:
Tepeden tepeye gerilim: 10V, Frekans: 1kHz DC Offset: 0, Amplitude: 5, Freq: 1k
10 + 3sin(5000*pi*t), 5000*pi*t = 2*pi*f*t DC Offset: 10, Amplitude: 3, Freq: 2.5k
Farklı Biçimlerde Sinyaller:
Functions: PULSE
Vinitial: Sinyalin alt noktasının gerilim cinsinden değeri (V) Von: Sinyalin üst noktasının gerilim cinsinden değeri (V)
Tdelay: Sinyalin başlangıcındaki gecikmenin zaman cinsinden değeri (s) Trise: Sinyal düşük değerden yüksek değere geçtiği süre (s)
Tfall: Sinyal yüksek değerden düşük değere geçtiği süre (s) Ton: Sinyalin yüksek değerde bulunduğu süre (s)
Tperiod: Sinyalin toplam periyodu (s) Örnekler:
Tepeden tepeye gerilim: 10V, Frekans: 500 Hz, Kare Dalga
Vinitial: -5, Von: 5, Tdelay: 0, Trise: 10n, Tfall: 10n, Ton: 1m, Tperiod: 2m
0-10V Arasında, Frekans: 1kHz, Üçgen Biçimli Dalga
Vinitial: 0, Von: 10, Tdelay: 0, Trise: 0.5m, Tfall: 0.5m, Ton: 0, Tperiod: 1m
2. BENZETİM
Devre kurulduktan sonra farklı amaçlarla benzetim yapılabilir. Laboratuvarımızda Geçici Hal Analizi (transient analysis), Frekans Analizi (AC analysis) ve farklı değerlerin etkisini incelemek üzere DC sweep analizleri sıklıkla kullanılmaktadır.
Geçici Hal Analizi:
Gerilim, akım veya sinyal şekillerini görmek amacıyla zaman domaininde yapılan analizdir.
Parametreler:
Stop time: Benzetimin kaç saniye boyunca yapılacağıdır. (s)
Time to start saving data: Benzetimde kaçıncı saniyeden sonra veri kaydedileceğini belirtir.
Start external DC supply voltages at 0V: Benzetim başladığında kaynağın 0V olarak ayarlanmasını sağlar. Bu seçenek herhangi bir elemanın kaynak açıldıktan hemen sonraki davranışlarını incelemek amacıyla kullanılabilir.
Örnekler:
Frekansı 1kHz olan bir sinyalle çalışırken: Bu durumda sinyal periyodu 1ms olacaktır.
Benzetim 3 ms boyunca yapılırsa grafik ekranında sinyal 3 periyot boyunca çizilecektir. Daha uzun sürelerde benzetim yapmanız durumunda, örneğin 1s, sinyal çok fazla periyot boyunca çizileceğinden dalga biçimini görmeniz imkansız hale gelecektir.
Sadece DC gerilim ile çalışırken: DC gerilimler zamanda değişmeyeceğinden dolayı benzetimin kısa veya uzun olması sonucu değiştirmeyecektir. Dolayısıyla 1ms gibi kısa bir süre benzetim zamanı olarak seçilebilir.
AC Analiz:
Kazanç ve faz bilgisini görmek amacıyla frekans domaininde yapılan analizdir. Benzetimi yapılan devrenin girişine uygulanan kaynak frekansının farklı değerleri için devrenin incelenmesi amacıyla yapılır.
Parametreler:
Type of Sweep: Frekansların hangi aralıklarla uygulanacağı seçilir. Frekans eğrisi logaritmik olarak çizdirileceğinden “decade” seçeneğini kullanmanız önerilir.
Number of Points per Decade: Grafik çizilirken kaç örnek alınacağını belirtir. Düzgün bir grafik için “100” değeri kullanılabilir.
Start Frequency – Stop Frequency: Analizin başlayacağı ve biteceği frekans değeri
Örnekler:
Herhangi bir devrenin farklı frekanslardaki davranışını incelemek: Parametreler decade, 100, 1, 10MEG olarak seçilip analiz yapılabilir. Devrenin çıkışına tıklandığında devrenin frekans – kazanç eğrisi 1 Hz ve 10 Mega Hz arası için çizdirilmiş olur.
