VÜCUT ÖLÇÜLERİ (KOL İSKELETİ ÖLÇÜLERİ) VÜCUT ÖLÇÜLERİ (KOL İSKELETİ ÖLÇÜLERİ)
Postcranial iskeletin önemli bir kısmını oluşturan üyeler, evrimsel süreçte canlılarda farklı işlevleri gerçekleştirmek üzere özelleşmiş ve bu işlevlere göre de farklı isimlerle anılmaktadır. Örneğin suda yüzen hayvanlarda üyeler yüzgeç, uçan hayvanlarda ön üyeler kanat, dört ayaklı hayvanlarda ön ve arka üyeler bacak, insanda ise ön üyeler kol, arka üyeler bacak olarak isimlendirilir.
Üyeler, hayvanlarda hareket imkanını sağlamaktadır.
Kol iskeleti omuz kemeri ile vücuda bağlanmakta ve kaslar aracılığıyla da kol
hareketlerini gerçekleştirmektedir. Kol iskeleti yukarıda humerus, altında ulna
ve radius, daha aşağıda da el bilek kemikleri, el tarak kemikleri ve
parmaklardan oluşan el iskeletiyle tamamlanmaktadır.
1- HUMERUS ÖLÇÜLERİ 1- HUMERUS ÖLÇÜLERİ
Humerus insan vücudunda femur ve tibiadan sonraki en uzun kemik olmasının yanı sıra kol iskeletinin de en uzun kemiğidir. Diğer tüm uzun kemiklerde olduğu gibi bir üst ucu (proksimal), bir alt ucu (distal) ve bir de gövdesi (corpus) bulunmaktadır.
Yukarıda scapulanın cavitas glenoidalis kısmı ile, aşağıda da önkol kemikleri olan radius ve ulna ile eklem yapmaktadır. Alınan ölçümler:
1- Maksimum uzunluk: Humerus başı olan caput humeri’nin en üst noktası ile distal uçtaki (trochlea humeri) en alt noktası arasındaki doğrusal uzaklıktır.
Osteometri tahtası yardımıyla alınmaktadır.
2- Fizyolojik uzunluk: Humerusun alt kısmı olan trochlea humeri’nin her iki noktasından geçen bir doğru ile caput humeri’nin en üst noktası arasındaki doğrusal uzaklıktır. Osteometri tahtası yardımıyla alınmaktadır.
3- Gövde ortasının maksimum çapı: Transversal veya sagittal plana bakılmaksızın gövde ortasından kılavuzlu kumpas yardımıyla alınan en büyük çap ölçüsüdür.
4- Gövde ortasının minimum çapı: Transversal veya sagittal plana bakılmaksızın
gövde ortasından kılavuzlu kumpas yardımıyla alınan en küçük çap ölçüsüdür.
5- Humerus başının en büyük transvers çapı: Caput humeri’nin humerusun boyun kısmıyla birleştiği kıkırdak kenarları üzerinde en fazla çıkıntı yapan noktaları transvers noktaları arasındaki doğrusal mesafedir. Kılavuzlu kumpas yardımıyla alınmaktadır.
6- Humerus başının en büyük sagittal çapı: Caput humeri’nin humerusun boyun kısmıyla birleştiği kıkırdak kenarları üzerinde en fazla çıkıntı yapan üst ve alt noktaları arasındaki doğrusal mesafedir. Kılavuzlu kumpas yardımıyla alınmaktadır.
7- Minimum gövde çevresi: Humerus gövdesinin alt kısımlarına doğru kemiğin en ince olduğu kısımdan şerit metre yardımıyla alınan çevre ölçüsüdür.
8- Alt epifiz genişliği: Humerusun alt ucunun her iki yanında bulunan
epicondylus medialis ve epicondylus lateralis çıkıntılarının yanlarda en çok
çıkıntı yaptığı noktalar arasındaki doğrusal genişlik ölçüsüdür ve kumpas
yardımıyla alınmaktadır.
2- RADIUS ÖLÇÜLERİ 2- RADIUS ÖLÇÜLERİ
Radius kol iskeletinde ulna ile önkol kemiklerini oluşturmaktadır. Diğer tüm uzun kemiklerde olduğu gibi bir üst ucu (proksimal), bir alt ucu (distal) ve bir de gövdesi (corpus) bulunmaktadır. Yukarıda humerusun distal kısmı ile, yanlarda ulna ile, aşağıda da el bilek kemikleri ile eklem yapmaktadır. Alınan ölçümler:
1- Maksimum uzunluk: Caput radii’nin en üst noktası ile processus styloideus’un en alt noktası arasında kalan doğrusal mesafedir. Osteometri tahtası yardımıyla alınmaktadır. Fransızlar üzerinde yapılan çalışmalarda erkeklerde 235 mm’nin üzerinde, kadınlarda 200 mm’nin altında değerler bulunmuştur.
2- Fizyolojik uzunluk: Radiusun proksimal ve distal uçlarındaki eklem yüzeyleri arasındaki minimum doğrusal uzaklıktır. Çap pergeliyle ölçülmektedir. Fransızlar üzerinde yapılan çalışmalarda erkeklerde 250 mm’nin üzerinde, kadınlarda 215 mm’nin altında değerler bulunmuştur.
3- Radius başının sagittal çapı: Kılavuzlu kumpas yardımıyla alınan, caput
radii’nin anteroposterior çap ölçüsüdür. Aynı ölçüye dik olarak radius başının
transvers çap ölçüsü de alınabilir.
4- Gövde ortası çevre: Gövdenin tam ortasından alınan çevre ölçüsüdür.
Şeritmetre yardımıyla alınmaktadır.
5- Minimum çevre: Tuberositas radii’nin hemen altından açınan çevre ölçüsüdür. Şeritmetre yardımıyla alınmaktadır.
6- Gövdenin sagittal çapı: Transvers çap ölçüsüyle aynı hizadan alınan ön arka çap ölçüsüdür. Kılavuzlu kumpas ile alınmaktadır.
7- Gövdenin maksimum transvers çapı: Radiusun interosseus kenarının en çok
çıkıntı yaptığı alandan alınan maksimum transvers genişliktir. Kılavuzlu kumpas
ile alınmaktadır.
3- ULNA ÖLÇÜLERİ 3- ULNA ÖLÇÜLERİ
Ulna kol iskeletinde radius ile önkol kemiklerini oluşturmaktadır. Diğer tüm uzun kemiklerde olduğu gibi bir üst ucu (proksimal), bir alt ucu (distal) ve bir de gövdesi (corpus) bulunmaktadır. Yukarıda humerusun olecranon kısmı ile, yanlarda radius ile, aşağıda da el bilek kemikleri ile eklem yapmaktadır. Alınan ölçümler:
1- Maksimum uzunluk: Olecranon’un en üst noktası ile altta processus styloideus’un en alt noktası arasında kalan doğrusal uzaklıktır. Osteometri tahtası yardımıyla alınmaktadır.
2- Fizyolojik uzunluk: Processus coronoideus’un üst çıkıntısı ile alt uçtaki eklem yüzeyinin en derin noktası arasında kalan doğrusal uzaklıktır. Çap pergeli yardımıyla alınmaktadır.
3- Minimum çevre: Kemiğin alt ucunun hemen üzerinde alınan en küçük çevre ölçüsüdür. Şerit metre yardımıyla alınmaktadır.
4- Transvers çap: Gövde ortasından alınan sagittal uzaklık ölçüsüdür. Kılavuzlu kumpas yardımıyla alınmaktadır.
5- Sagittal çap: Gövde ortasından alınan transvers uzaklık ölçüsüdür. Kılavuzlu
kumpas yardımıyla alınmaktadır.
4- METACARPAL ÖLÇÜLERİ 4- METACARPAL ÖLÇÜLERİ
Metacarpaller sağda ve solda 5’er adet olmak üzere insan vücudunda 10 adettir.
Yukarıda carpal kemikler ve birbirleriyle, aşağıda ise birinci phalankslarla eklem yaparlar. Proksimal uçları daha düz bir eklem yüzeyi gösterirken, distal uçları ise daha yuvarlak yapıdadır. Alınan ölçümler:
1- Maksimum uzunluk: Her bir metacarpalden (I, II, III, IV ve V.
Metacarpaller) ayrı ayrı olarak, kemiğin proksimal ve distalde en çok çıkıntı yaptığı noktalar arasından alınan doğrusal uzaklıktır ve kılavuzlu kumpas yardımıyla alınır.
