• Sonuç bulunamadı

FİİL Özgür Küçüktaşdemir

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "FİİL Özgür Küçüktaşdemir"

Copied!
36
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

FİİL

Özgür Küçüktaşdemir

(2)

KLASİK SUÇ GENEL TEORİSİ

SUÇ

KUSURLULUK

(Manevi Unsur)

HUKUKA AYKIRILI

K

FİİL

(Maddi Unsur)

2 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(3)

Maddi Unsur: Fiil

FİİL

HAREKET

İCRA İHMAL

NEDENSELLİK

BAĞI NETİCE

(4)

FİİL

İRADE HAREKET NEDENSELLİ

K NETİCE

4 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(5)

HAREKET

HAREKET: Vücudun bir devinimidir.

Bedensel Devinimin Ceza Hukuku Manasında Bir Hareket Sayılabilmesi İçin:

1)Bir İnsan Hareketi Olmalı

2)İradi Olmalı(o hareket istenmeli) 3)Dış Dünyaya Yansımalı

(6)

HAREKET TEORİLERİ

ONTOLOJİK TEORİLER

Nedensel Hareket Teorisi

Amaçsal Hareket Teorisi

Sosyal Hareket Teorisi

NORMATİVİST (HUKUKİ) HAREKET TEORİSİ

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

6

(7)

HAREKET TEORİLERİ

NEDENSEL HAREKET

TEORİSİ

«Vücudun şuurlu ve iradi devinimi»

SOSYAL HAREKET

TEORİSİ

«Vücudun toplumsal değeri haiz bir

amacı bilinçli olarak gerçekleştirmeye matuf bir iradi devinimi»

AMAÇSAL HAREKET

TEORİSİ

«Ereksel olarak tipik neticenin

gerçekleşmesine yönelmiş bulunan

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(8)

HAREKETE GÖRE SUÇLARIN AYRIMI I

HAREKETİN SAYISINA GÖRE AYRIMI:

TEK HAREKETLİ SUÇLAR(Örn.Adam öldürme)

ÇOK HAREKETLİ SUÇLAR(Örn.Yağma)

SERBEST HAREKETLİ SUÇLAR(Örn.Adam Öldürme)

BAĞLI HAREKETLİ SUÇLAR(Örn.Güveni Kötüye Kullanma)

SEÇENEK HAREKETLİ SUÇLAR(Örn.Cinsel Saldırı)

*Suç tanımındaki hareketlerden bir veya birkaçının işlenmesi.

Bu hareketlerin birkaçının yapılması da suçun birden fazla olmasını gerektirmez.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR 8

(9)

HAREKETE GÖRE SUÇLARIN AYRIMI

II

HAREKETİN ŞEKLİNE GÖRE SUÇLARI AYRIMI:

İCRA

SUÇLARI İHMAL SUÇLARI

SALT İHMAL

İHMAL SURETİYL

E İCRA

(10)

İCRA SUÇLARI

HAREKETE GEÇMEK= İCRA= AKTİF DAVRANIŞ

Bir “yapmama” emrinin, yani yasağı ifade eden normların ihlal ederler.

Normların büyük çoğunluğu “yasak” normlarıdır.

Kişinin davranışı “yapmak” şeklinde nesnelleşir.

Örn; Adam Öldürme

İcrai hareketlerin tekliğini belirlemek için davranışlar arasındaki zamanda ve amaçta birliğe bakılır.

(Örn, Birden fazla kez bıçaklayarak birini öldürmek.)

10 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(11)

İHMAL SUÇLARI

HAREKET ETMEMEK=İHMAL=PASİF DAVRANIŞ

Bir “yapma” emrinin ihlalidir.

Vücudun bir devinimde bulunmaması

Kişinin kendisinden hukuk düzeni tarafından beklenen hareketi yapmaması

Sözlük manasıyla kişinin üstüne düşeni yapmaması

Hukuk düzeni tarafından emredilen davranışın yapılmaması ile “salt ihmal” suçları, ihmal

davranışla netice meydana getirilirse “ihmal suretiyle” icra suçları söz konusu olur.

(12)

SALT İHMAL SUÇLARI

Gerçek ihmali suçlar, saf ihmali suçlar olarak da geçer

Basit bir hareket yükümlülüğü söz konusu

Salt kanunun beklediği bir davranışın yapılmamasıdır. Bu davranışı

gerçekleştirmeyen herkes bu suçların faili olabilir.

Örnekler, TCK’nın 98., 116., 257/2.

maddeleri

12 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(13)

İHMAL SURETİYLE İCRA SUÇLARI

Garantörsel ihmali suç, görünüşte ihmali suç, gerçek olmayan ihmali suç olarak da geçer.

İcra hareketiyle işlenen bir suçun, ihmali hareketle işlenmesidir.

“Yasak” içeren normlar herkese emredilmişken,

“emir” içeren normlar ancak belirli kişileri muhatap

alır. Bu yükümlülüğün kaynakları, kanun(örn, PVSK), sözleşme(örn,cankurtaran, bakıcı, hekim vb. iş

sözleşmesi) öngelen tehlikeli eylemdir.(örn,Trafik Kazaları) TCK 98 yerine fail gibi cezalandırılır.

Bu açıdan icra suçlarıyla arasında fail bakımından farklılık vardır.

(14)

Hareketin tekliğini veya çokluğunu tayinde:

AMAÇTA &

ZAMANDA BİRLİĞE BAKILIR!

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

14

(15)

PRATİK

(Yargıtay Kararları)

“Sanığın başıboş bıraktığı köpeğin, mağdura saldırarak ısırmak suretiyle yaralamasına yol açması şeklinde gerçekleşen eylem, TCK 89/1’deki taksirle yaralama suçunu oluşturur.”

(YG 2.CD, 12.04.2007, 5448)

“Seçenek hareketli suçlardan olan nitelikli cinsel saldırı suçunu işlediği kabul olunan sanıklardan Ömer’in, mağdurun cinsel organına önce parmağını daha sonrada penisini ithal etmek suretiyle gerçekleşen eyleminde zincirleme suç hükümleri uygulanmaz.”(YG 5.CD,02.12.2008,

(16)

PRATİK II

Antalya’da bir otelin kıyısında yüzmekte olan 5

yaşındaki B dalgalara kapılır. Babası, Cankurtaran Can ve turist James, çocuğun boğulmakta

olduğunu görmelerine rağmen yardım etmezler.

Köpeği yola fırlayan, Ali köpeğinin peşinden yola atlamış, o sırada arabasını süren Can Ali’ye

çarpmamak için arabasını yolun dışına çevirip, bir ağaca çarpmış. Ağır biçimde yaralanmış. Ali

köpeğini yoldan alıp yoluna devam etmiştir.

Ünlü bir şarkıcının koruması, yumruğuyla

şarkıcıya saldıran hayranına müdahale etmez.

Şarkıcının burnu kırılır.

16 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(17)

NETİCE

NETİCE: «hareketten hasıl olan, kanunun göz önüne aldığı dış dünyadaki değişiklik»

«Bir olayın doğurduğu başka bir olay veya durum»(TDK Sözlüğü)

Hukuken;

Dış dünyadaki bir değişiklik

&

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(18)

NETİCEYE İLİŞKİN

ANLAYIŞLAR

NETİCENİN

TABİATÇI ANLAYIŞI

Zaman bakımından hareketten sonra gelen, hareketle nedensel, ama

hareketin kendisinden bağımsız olarak dış dünyada algılanabilen değişikliktir.

NETİCENİN NORMATİVİS T ANLAYIŞI

Hukuken korunan menfaatin ihlalidir.

Olgusal değil, salt hukuki bir sonuç

olarak neticeyi ele alır.

Yani bir değer hükmü getirir.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

18

(19)

NETİCEYE GÖRE SUÇLARIN AYRIMI

NETİCELİ X NETİCESİZ SUÇLAR

MADDİ SUÇLAR X ŞEKLİ SUÇLAR

ZARAR SUÇLARI X HAREKET SUÇLARI

ZARAR SUÇLARI

Zarar Suçları

Zarar Tehlikesi (Somut Tehlike)

SALT HAREKET SUÇLARI

Soyut Tehlike Suçları

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(20)

MADDİ UNSUR ESAS OLMAK ÜZERE SUÇLARIN TASNİFİ

HAREKET ESAS OLMAK

ÜZERE

İcra, İhmal, İhmal Suretiyle İcra

Serbest H., Bağlı H., Seçimlik H.

Tek Hareketli, Çok Hareketli

Ani Suçlar, Kesintisiz Suçlar, İtiyadi

Suçlar

NETİCE ESAS OLMAK ÜZERE

Neticeli Suçlar, Neticesiz

Suçlar

Maddi Suçlar, Şekli Suçlar

Zarar Suçları, Salt Hareket

Suçları

Geçitli Suçlar

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

20

(21)

NEDENSELLİK

Hareket ve neticenin arasındaki olgusal bağlantıya denir.

Suç fiilinin faile isnat edilebilmesi için ilk ve göz ardı edilebilmesi mümkün olmayan bir şarttır.

TCK, hareket ile netice arasındaki olgusal bağlantıya ilişkin bir hüküm bulundurmamaktadır. Konu öğreti ve uygulamaya bırakılmıştır.

Öğreti ve uygulamada tartışmalı bir konudur.

Şart ve uygun sebep teorileri en çok kabul gören teorilerdir.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(22)

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR 22

(23)

NEDENSELLİK TEORİLERİ

Tabii Nedensellik (Şart) Teorisi

Uygun

Nedensellik(Sebep) Teorisi

Beşeri Nedensellik Teorisi

Objektif İsnadiyet

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

NEDENSELLİĞİ AÇIKLAYAN

DÜŞÜNCELER

(24)

ŞART TEORİSİ

İlk ortay atılan teoridir. Doğa bilimini esas alır.

Neticeyi ortaya çıkartan her sebep eşit değerde esas alınır. (teorinin zayıf yönü)

Şartların eşitliği teorisi de denir.

Neticeden önce gelen ve bulunmadığında

gerçekleşmesine imkan vermeyen her şart, neden kabul edilir.

HAREKET YAPILMASAYDI NETİCE MEYDANA

GELMEYECEKTİ DENEBİLİYORSA NEDENSELLİK BAĞI KURULUR.

«olmazsa olmaz şart» Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR 24

(25)

ŞART TEORİSİ

Teori sorumluluğun sınırlarını çok genişlettiği için eleştirilmiştir.

Sorumluluğun sınırları kusurlulukla daraltılmaya çalışılmıştır.

Bu çözüm de doktrin tarafından yeterli görülmemiştir.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(26)

UYGUN SEBEP TEORİSİ

Neticeyi meydana gelmesine katkı sağlayan her sebep değil, neticeyi meydana getirmeye uygun ve elverişli sebep esas alınır.

Ortak beşeri deneyimden çıkarılan soyut uygunluk esas alınır.

Elverişlilik esas alınır.

Teşebbüsü açıklamada yararlıdır.

Sorumluluk sınırlarını fazla daralttığı için eleştirlmiştir.

Daha çok özel hukukta kullanılır.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR 26

(27)

BEŞERİ NEDENSELLİK TEORİSİ

İnsan, şuur ve irade erkiyle olgusal dünyada egemen olduğu bir alana sahip olmaktadır.

Olumlu Şart

İnsanın hareketinin neticenin sebebi olması

Olumsuz Şart

Neticenin

gerçekleşmesine

istisnai(atipik) hallerin katılmaması

(28)

OBJEKTİF İSNADİYET TEORİSİ

Şart teorisinin yanıt veremediği hallerde devreye girer.

Fail hareketiyle, Kanunda öngörülen neticeyi gerçekleştirecek önemli bir risk ya da tehlike yaratmışsa sorumlu tutulur.

Riskin belirlenmesinde kullanılan kriterler açısından doktrinde bir uzlaşı yoktur.

Kriterler:

Öngörülebilirlik(Hükmedilebilirlik)

Yükümlülüğe Aykırılık İlişkisinin Bulunmaması (Taksirli S.)

Risk Bağlantısının Bulunmaması veya Hukuken Önemli bir Riskin Bulunmaması

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

28

(29)

Neticenin hangi hareketten meydana geldiği.

NED ENS ELLİ K (ŞA RT TEO RİSİ

)

Objektif Değerlendirme

Ortalama insan

açısından yapılabilirlik.

Sübjektif Değerlendirme

Failin bireysel

özellikleri bakımından bizzat yapılabilirlik.

NETİCENİN FAİLE YÜKLENEBİLİRLİĞİ

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(30)

İHMALİN NEDENSELLİĞİ

«Yapılması beklenen hareket yapılmış olsaydı netice önlenebilir miydi?» sorusu cevaplandırılır.

İhmal suretiyle icra suçlarındaysa, sorumluluktan söz edilebilmesi için ihmalin gerçekleşen neticenin nedeni olması yeterli değildir, neticenin gerçekleşmesi yönünde bir yükümlülüğün bulunması gerekir.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

30

(31)

PRATİKLER I

A, kocası B’nin yemeğine zehir katar. Zehir etkisini göstermeden kocası B damar tıkanıklığına bağlı olarak kalp krizinden ölür. (1)

A. babası B’ye bombalı hediye paket yapıp yollar. A’nın annesi C ise babasının kahvesine zehir katmıştır. Zehir etkisini gösterirken, B bombalı paketi açar ve patlamada ölür. (1)

Arkadaşı A’nın yaptığı küfürlü şakalardan hoşlanmayan B, aldığı alkolün etkisiyle sinirlenerek A’yı bacağından vurur. A yanlış tedavi nedeniyle hastanede ölür. (2)

(32)

PRATİKLER II

A. arkadaşı B’yi taşla yaralamış, B hemofili hastası olduğundan yarası pıhtılaşmamış ve ölmüştür. (3)

A, B’nin yemeğine zehir katar. C de B’nin

yemekten sonra içtiği kahvesine zehir katmıştır.

Her iki zehir de öldürmeye yeterli ve elverişlidir.

Birkaç saat sonra B ölür. B’nin yemeğindeki mi yoksa kahvesindeki zehirden dolayı mı öldüğü belirlenememiştir. (4) (A ve C birbirlerinden

habersizdir.)

Olayın alternatif versiyonunda A ve C’nin kattığı zehirlerin tümü ancak B’yi öldürmeye yeterli ve elverişlidir.(5)

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

32

(33)

Pratik I ve II’de Ele Alınan Hususlar

(1)Nedensellik Bağının Kesilmesi

Bağımsız Başka Bir Sebebin Varlığı

Öne Geçen Sebep

(2) Atipik Nedensel Gelişme

(3) Mağdurun Durumunun Nedenselliğe Etkisi

(4) Çift Nedensellik

(5)Toplam Nedensellik

(34)

PRATİKLER III

Maddi sıkıntı çekmekte olan A, Büyükbabası B’den kendisine kalacak mirası dört gözle beklemekte

ama ihtiyar adamın eceli bir türlü gelmemektedir.

Bunun üzerine A, kalp hastası olduğunu bildiği büyükbabasını arayıp babasının bir iş kazasında yanarak öldüğü yalanını söyler. Büyükbaba aşırı stresin yol açtığı kalp krizinden ölür.

A, B’ye HIV virüsü taşıdğını söyler. B «erkek

adama bir şey olmaz» diyerek cinsel ilişki talebinde ısrar eder. B ilişki sırasında HIV virüsü kapar. B’nin sorumluluğunu değerlendiriniz.

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR 34

(35)

PRATİKLER IV

A, B’nin vücudunun belden yukarı kısmına ateş eder. Ağır yaralanan B hastaneye kaldırılır. Yoğun miktarda kan kaybeden B’ye kan nakli yapılır.

Olayın sonrasına Yargıtay kararından bakalım: “mağdurun ince bağırsağında 7 yerde perferasyon ve bir yerde kopma meydana geldiği, acilen ameliyata alındığı, 7 ünite kan verildiği, durumunun düzelmesi üzerine 10.09.1999 günü taburcu edildiği, 26.10.1999 günü Akut Hepatit tanısı ile hastaneye yatırıldığı, 06.11.1999 günü öldüğü, Adli Tıp Kurumu 1. İhtisas Kurulu’nun verdiği raporda ateşli silah yarasının tek başına ölümü meydana getirecek düzeyde olduğu, ancak gerekli cerrahi onarımın gerçekleştirildiği, tedavi sırasında Hepatit virüslü kan verildiği, mağdurun ölümünün Akut Hepatit’ten ileri

geldiği…” Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

(36)

KAYNAKÇA

HAFIZOĞULLARI/ÖZEN

Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Y.

ÖZBEK, et. al.,

Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Y.

TOROSLU, Nevzat

Ceza Hukuku Genel Kısım, Savaş Y.

HAKERİ, Hakan

Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Y.

36 Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

Referanslar

Benzer Belgeler

Genel Bilgiler: İğne yapraklı ve geniş yapraklı ağaç odunlarında aktivite gösteren bu böcek sadece diri odunu etkilemekte ve çok nadir olarak bazı tropik yapraklı

( ) Yeni bir şehre gittiği için çok yalnızlık çekiyordu.. ( ) Yeni bir eşofman takımına

Kitap okumayı sevdiği için okuması çok hızlı6. Dengeli ve düzenli beslenmediğinden

“çünkü , için, , bu nedenle, bu yüzden, olduğu için, , ……… dan-den dolayı”.. Aşağıdaki cümlelerin sebep ve

Neden-sonuç ilişkisi "için, dolayı, yüzünden, ötürü, -çünkü" gibi sözcük yararlanarak oluşturulur..

• Kışın her yamaç yönünde çığ tehlikesi olmasına rağmen kuzey ve doğu yönleri daha tehlikelidir. • Güneş görmeyen bu yüzlerde kar genellikle batak

Çığ düşmesine sebep olan faktörler.. • Buzul çığları her

Kas lif tipinde görülen değişiklikler: Kas liflerinin tümü aerobik ve anaerobik özellikler göstermesine rağmen, biyokimyasal özellikleri nedeniyle bazı lifler