Barajlarındaki su seviyesi yüzde 4'lere kadar düşen Ankara, kuraklığın üzerine bir de milyonlarca başkentliyi tek bir arıtma tesisine bağlayan şehircilik anlayışının sıkıntısını çekiyor.
"Kentin ihtiyacını kat kat karşılar" denen İvedik Arıtma Tesisi'nde, önce kentin batı, sonra doğu yakasına giden ana borular üst üste patlayınca, tüm başkentin su kaynaklarıyla bağlantısı kesildi. Biri onarılırken, diğeri patlayan borular yüzünden Türkiye'nin başkentinin tamamına 'en az 72 saat boyunca su verilemeyeceği' açıklandı.
Bu, 1 Ağustos'tan beri uygulanan programlı su kesintisi nedeniyle 48 ile 60 saat boyunca susuz kalan Ankara'da bazı semtlerin yaz ortası beş gün susuz kalması anlamına geliyor. Kentin yüksek kesimlerine suyun çıkması bir haftayı bulabilecek. Bu arada Ankara'da 'tedbir amacıyla' başlatılan su kesintilerinin kaldırılması da gündemde.
Kentin her yerini 'Avrupa Başkenti Ankara' afişleriyle donatan belediyeden yapılan açıklamada üç ile beş gün arasında değişen bir süre sonra bütün kente 'doyana kadar' kesintisiz su verileceği belirtildi.
Üç günde iki patlama
1 Ağustos'ta başlayan su kesintisinin dördüncü günü kentin batısına su taşıyan şebekeyle İvedik Arıtma Tesisi
arasındaki ana boru patladı. Macunköy'de araçlar, kaldırımlar tahrip oldu, çok sayıda işyeri ve evi su bastı. Kesintinin altıncı gününde de kentin batı şebekesine su taşıyan ana boru patladı. Demetevler'deki patlama nedeniyle Çiftlik Kavşağı, SSK Blokları, Demetevler 1. ve 2. caddeleri sular altında kaldı. Otomobil, ev ve işyerlerinde ciddi hasar oluştu.
ASKİ Genel Müdürlüğü'nden sabah yapılan açıklamada Demetevler'de 2 metre 20 santimetre çapındaki ana borunun tamiri ve suyun tekrar şebekeyi doldurmasının en az 72 saat süreceği, bu süre içinde bütün Ankara'ya su
verilemeyeceği açıklandı.
ASKİ: Sadece kaza
ASKİ Genel Müdür Yardımcısı Bülent Torun, Demetevler'deki patlamanın öngörülen bir olay olmadığını belirterek,
"Bu, bir kazadır" dedi. Borunun 20-25 yıllık olduğuna dikkat çeken Torun, "Bu boruların ömrü 50 yıldır. Yine patlama olmaması için suyu yavaş vereceğiz. Böylece boru patlaması riskini en aza indireceğiz" diye konuştu.
Patlamada 15-20 bin metreküp (400 bin kişinin bir günlük ihtiyacı) kadar su kaybedildiğini söyleyen Torun,
"Programlı su kesintileri sürecek mi" sorusunu "Gelecek günlerde karar vereceğiz" diye yanıtladı. Büyükşehir Belediyesi Basın Müşaviri Avni Kavlak da ASKİ'nin toprağı açıp bütün boruları kontrol etmesinin mümkün olmadığını söyledi.
ASKİ ve Büyükşehir, olayı 'kaza' olarak nitelerken, İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) yetkilileri kesinti sonrası verilen suyun ve borulardaki havanın basıncı nedeniyle boruların patladığını iddia etti.
Gökçek: İdeolojik gruplara uymayın
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, basın bürosu aracılığıyla yaptığı açıklamada halkı uyardı. Ama susuzluk değil 'ideolojik gruplara uymamaları' konusunda. Su kesintilerini bahane eden bazı grupların, eylemler yaparak, ishal ve benzeri hastalıkların yayıldığı iddialarını ortaya atacakları duyumları aldığını belirten Başkan Gökçek şu mesajı iletti: "Halkı paniğe sevk edecek gruplara karşı halkımız duyarlı olsun. Bu ideolojik gruplarla bazı parti temsilcileri su kesintisini, sıkıntısını siyaset amaçlı kullanacaklar. Bunu bilmeyen yok. Bu tip eylemlere karşı belediyemizin duyarsız kalacağının da bilinmesini isterim. Ancak gerçekten mağduriyeti söz konusu olan
vatandaşlarımızın direkt olarak belediyemize yapacakları müracaatları değerlendirmek, onların sorunlarını çözmek bizim asli görevimizdir. Yoksa bu tür eylemlere kesinlikle iltifat etmeyiz, önemsemeyiz."
Muhalefet 'İstifa ' diye bastırıyor
Ankara'daki su skandalına CHP ve MHP'li Ankara milletvekilleri sert tepki göstererek Gökçek'in istifa etmesini veya görevden alınmasını istedi. Yeni Meclis'e sunulan 'ilk' soru önergesi de Ankara'daki susuzlukla ilgili oldu. CHP'li
Nesrin Baytok önergesinde Erdoğan'a Gökçek'in istifa edip etmeyeceğini ya da görevden alınıp alınmayacağını sordu.
Yılmaz Ateş (CHP): Belediye 1996 yılından beri altyapıya yatırım yapmadı. Daha büyük felaketlerin yaşanmaması için Gökçek'e görevden el çektirilmeli.
Tuğrul Türkeş (MHP): Kuraklık konusunda yıllar önceden tespitler yapılmasına rağmen kaynaklar alt ve üst geçitlere harcandı. Gökçek Kanada'dan ağaç getirmek yerine su sorununa eğilmeli.
Burhan Kayatürk (AKP): Bu (susuzluk) dünyanın sorunudur. Bununla beraber Büyükşehir Belediye Başkanı başarılı çalışmalar yapmıştır. Herkes biraz sabırlı olmalı.
'Ankara susuz kalmaz' denmişti
Devlet Su İşleri'nin (DSİ), meteorolojinin, sivil toplum örgütlerinin yıllardır yaptığı kuraklık ve susuzluk uyarılarını dikkate almayan Ankara Büyükşehir Belediyesi, yılın ilk aylarında gelen kuraklık sinyallerini de reddetmişti.
Barajlardaki su seviyesinin kritik noktaya ulaştığı haberlerini değerlendiren Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, kentin su sıkıntısıyla karşılaşabileceği uyarısı yapanlara, "Barajlarda Ankara'ya en az altı ay yetecek su var.
Bu süre içinde de Kızılırmak suyu Ankara'ya ulaşacak" karşılığını vermişti.
Ancak Kızılırmak suyu Gökçek'in vaat ettiği süre içinde Ankara'ya yetişmedi ve 22 Temmuz genel seçimlerinden hemen sonra Ankara'da programlı su kesintilerine gidildi.
4 soruda fiyasko
1- Melih Gökçek döneminde Ankara'nın su kapasitesinde artış oldu mu?
Melih Gökçek, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini Murat Karayalçın'dan devraldığında Ankara'nın su rezervi 2 milyar 850 milyon metreküptü. Gökçek'in 13 yıllık belediye başkanlığı döneminde bu rakamda herhangi bir artış söz konusu olmadı. Kavşakkaya Barajı'nın bitirildiği açıklandı ama, o baraja su taşıyacak dereler kuruduğu için, söz konusu barajda su tutma işlemleri henüz başlamış değil. Ankara'nın eski belediye başkanı Karayalçın, 13 yıldır Ankara'nın ihtiyacı olan su kapasitesinin artırılmadığını söyledi. Karayalçın, ASKİ'nin su sorunu dışında hemen her şeyle ilgilendiğini iddia etti. Karayalçın, "Eğer ASKİ, DSİ'nin planına uysaydı, bugün su sorunu yaşanmaz, kesintiler olmazdı. Sıkıntıların tamamını Gökçek yönetiminin ihmalkârlığı yüzünden yaşıyoruz" dedi.
2- Ana su borularının patlaması kaza mı yoksa beceriksizlik mi?
ASKİ Genel Müdür Yardımcısı Bülent Torun, su borularının patlamasının öngörülebilir bir durum olmadığını belirterek olayın 'kaza' olduğunu kesin bir dille savundu. Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ihmal suçlamalarını, "Bile bile niye patlatalım ki" diye yanıtladı.
İnşaat Mühendisleri Odası'na (İMO) göreyse patlamalar ihmalden kaynaklanıyor. İMO Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Ahmet Göksoy, "Borular basınçla kırılmıştır. Altyapıda bir yenileme olmadığı için patlama doğal. Sanırım her patlama sonunda böyle sular kesilecek" diyerek acil çözüm gerektiğini ifade etti. Kesintilerin ardından borularda birikmiş havanın alınması için vakum sisteminin çalıştırılması gerektiğine dikkat çeken İMO yetkililerine göre, "Hava alınmaz, su borulara azar azar pompalanmazsa patlama riski kaçınılmaz."
3- Ankara'daki arıtma tesisinin ve su taşıma hattının neden yedeği yok?
Ankara Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, arıtma tesisiyle su taşıma hattının yedeğinin olmamasını, "Bu sistem Ankara'ya yeterli" diye yanıtlıyor. Ankara'nın su taşıma hattı açısından iki ana bölgeye ayrıldığını belirten bir yetkili
"Eğer her iki hatta da patlama olmasaydı, biri diğerini yedeklerdi. Talihsizlik o ki, iki hatta birden patlama olunca elimiz kolumuz bağlandı. Şu an hatlardan biri tamir edilmiş durumda. Ancak bu hattı tamir için dökülen betonun kuruması için zamana ihtiyacımız var. Beton kurur kurumaz, bu hattı devreye sokacağız" diye konuştu. Yetkili, Ankara'nın nüfusunun İstanbul'un üçte biri kadar olduğunu belirterek, "İstanbul'da üç tane arıtma tesisi var ve ancak yetiyor. Ankara'nın arıtma tesisiyse en gelişmişlerinden biridir ve Ankara'nın nüfusuna yetiyor" dedi.
4- Başkent susuzluktan kırılırken Gökçek nerede?
Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in önceki gün sabaha kadar
patlamanın olduğu yerde bulunduğunu ve çok yorulduğunu kaydeden yetkililer, "Evde dinleniyor. En kısa sürede Ankaralının karşısına çıkarak açıklama yapacak" dedi. Radikal'in geç saatlere kadar ulaşmaya çalıştığı Melih Gökçek telefonlara yanıt vermekten kaçındı.
Radikal/ 08.08.2007 AHMET KIVANÇ /BEHZAT MİSER
