• Sonuç bulunamadı

Prof. Dr. Bektaş TEPE

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Prof. Dr. Bektaş TEPE"

Copied!
60
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)Prof. Dr. Bektaş TEPE.

(2) Atom & Çekirdek — Maddenin en küçük yapıtaşlarını atomlar oluşturur. — Atomun merkezinde pozitif yüklü protonlar ve yüksüz nötronlardan oluşan yoğun bölgeye çekirdek adı verilir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 2.

(3) Atom numarası — Atom numarası çekirdekte yer alan protonlarla ifade edilir. — Örneğin; hidrojen atomu 1 proton içerir ve atom numarası 1 ile temsil edilir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 3.

(4) Bazı elementlerin atom numaraları. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 4.

(5) İzotop — Proton sayıları aynı, nötron + proton sayıları farklı atomlara izotop denir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 5.

(6) Element — Aynı cins atomlardan oluşan ve kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere verilen isimdir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 6.

(7) Elektronlar — Atomlar ayrıca çekirdek etrafında dönen negatif yüklü elektronlara da sahiptir. — Nötr haldeki atomların proton ve elektron sayıları birbirine eşittir. — Örneğin; C atomunda 6 proton ve 6 elektron bulunmaktadır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 7.

(8) Bu değerler sabit midir? — Proton ve nötron sayıları sabittir. — Ancak elektron sayıları atomun başka atomlarla ilişkisine bağlı olarak değişebilir. — Örneğin; ortaklaşa elektron kullanımı, elektron kaybı veya kazancı.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 8.

(9) Kovalent bağ — Ortaklaşa elektron kullanan atomlar arasında oluşan bağa kovalent bağ denir. — Kovalent bağlar iyonik bağlara göre daha kuvvetlidir. — Organik makromoleküllerde sıklıkla görülmektedir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 9.

(10) Kovalent bağ — Örneğin; dış yörüngesinde 1 elektrona sahip iki hidrojen (H) atomu bu elektronlarını ortaklaşa kullanabilirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 10.

(11) Kovalent olmayan kimyasal bağlar — Hidrojen bağı — İyonik bağ — Van der Waals bağı — Hidrofobik etkileşimler. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 11.

(12) Bağ sayısını belirleyen nedir? — Atomlar, dış yörüngelerindeki elektron durumuna göre diğer elektronlarla bağlantı kurarlar. — H atomunun dış yörüngesinde 1 elektron bulunduğu için diğer atomlarla yalnızca 1 bağ yapabilir. — C atomu ise dış yörüngesinde 4 elektron bulundurduğundan, 4 bağ yapabilir (örneğin; CH4).. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 12.

(13) Yüklü atomlar — Yüklü atomlar iyon olarak ifade edilir. — Bu atomlar iyonik bağ yaparlar. Anyonlar Klor (Cl-) Oksijen (O-2) Kükürt (S-2) Fosfor (F-). Katyonlar Lityum (Li+) Potasyum (K+) Kalsiyum (Ca+2) Sodyum (Na+). Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 13.

(14) Yörüngelerdeki elektron sayıları — Bir atomun çekirdeğine en yakın yörüngede 2, ondan sonrakinde ise 8 elektron yer alır. Yörünge Adı K L M N. Yörünge No 1 2 3 4. Elektron 2 8 18 32. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 14.

(15) Elektron alma/verme eğilimleri — Dış yörüngelerinde doyma noktasından fazla elektron taşıyan atomlar (4’ten fazla), başka atomlardan elektron alma eğilimindedirler. — 4’ten az elektron taşıyanlar ise elektron vererek başka atomlarla bağ yaparlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 15.

(16)

(17) Dehidrasyon — Biyolojik moleküller su moleküllerinin ayrılmasıyla birbirlerine bağlanır ve bu olaya dehidrasyon denir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 17.

(18) Hidroliz — Ortama su moleküllerinin ilave edilmesiyle biyolojik moleküllerin birbirlerinden ayrılmasına ise hidroliz adı verilir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 18.

(19)

(20) Karbohidratlar nasıl oluşur? — Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarının 1:2:1 oranında bir araya gelmesi ile oluşurlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 20.

(21) Monomer sayılarına göre karbohidrat çeşitleri — Tek şekerli monosakkaritler (örn; glukoz) — İki monosakkaritin birbirine bağlanması sonucunda oluşan disakkaritler (örn; maltoz, sükroz, laktoz) — Çok sayıda monosakkaritin birbirine bağlanması sonucu oluşan polisakkaritler (örn; nişasta, glikojen, kitin). Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 21.

(22) Monomer sayılarına göre karbohidrat çeşitleri. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 22.

(23) Karbohidratların temel görevleri — Hücrenin enerji gereksinimini karşılarlar. — Hücrede yapısal materyal olarak da görev alırlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 23.

(24) Monosakkaritler — Glukoz, fruktoz ve galaktoz birer monosakkarittir. — C6H12O6 yapısal formülüne sahiptirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 24.

(25) Disakkaritler. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 25.

(26) Polisakkaritler — Monosakkaritlerin birbirine kovalent olarak glikozidik bağlarla bağlanması sonucunda oluşurlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 26.

(27) Polisakkarit çeşitleri DEPO POLİSAKKARİTLER. YAPISAL POLİSAKKARİTLER. — Bitkilerde nişasta, hayvanlarda ise glikojen uzun süreli depo enerji kaynaklarıdır.. — Sellüloz bitki hücre duvarının yapısında bulunur. — Kitin mantarların hücre duvarında ve bazı böceklerin dış iskeletinde yer alır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 27.

(28)

(29) Yapı / Çözünürlük — Uzun hidrokarbon zincirlerinden oluşurlar. — Suda ya çözünmezler ya da çok az çözünürlük gösterirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 29.

(30) Fonksiyonları — Enerji kaynağıdırlar. — Cilt altında ısı izolasyonu sağlayan koruyucu bir tabaka oluştururlar. — Membran yapısının bileşenidirler. — Hormonların sentezinde hammadde olarak kullanılırlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 30.

(31) Yağ çeşitleri DOYMUŞ YAĞLAR. DOYMAMIŞ YAĞLAR. — H ile doyurulmuş yağ asitlerinden oluşurlar. — Oda sıcaklığında katıdırlar. — Örn; Margarinler. — Yağ asitleri H ile tümüyle doyurulmamıştır. — Bir veya daha fazla çift bağ içerirler. — Oda sıcaklığında sıvıdırlar. — Örn; Bitkisel sıvı yağlar. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 31.

(32) Fosfolipidler — Hücre membranının yapısal bileşenidirler. — Gliserolün iki molekül yağ asidi ve bir molekül fosforik asit ile birleşmesi sonucunda oluşurlar. — Suda çözünün (polar) bir baş ve suda çözünmeyen (apolar) bir kuyruk kısımları vardır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 32.

(33) Fosfolipidin yapısı. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 33.

(34)

(35) Nasıl oluşurlar? — Aminoasitlerin birbirlerine peptid bağlarıyla bağlanmaları sonucunda oluşan polimerlerdir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 35.

(36) Proteinlerin görevleri — Yapılarındaki aminoasit dizisine bağlı olarak; — Kimyasal reaksiyonları kontrol eden enzimler, — Yapısal bileşenler (örn; keratin), — Enerji kaynağı (örn; albumin), — Taşıyıcı moleküller (örn; hemoglobin), — Hormonlar (örn; insülin) — Bağışıklı sistemi elemanları (örn; antikorlar) olarak görev yapabilirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 36.

(37) Aminoasitlerin yapısı — Bütün aminoasitler; — Merkezi bir karbona bağlı bir amino grubu (-NH2) — Bir karboksil grubu (-COOH) — Bir hidrojen atomu (-H) — Değişken bir R grubu taşırlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 37.

(38) Peptid bağı oluşumu — Bir aminoasidin –NH2 grubu ile bir sonraki aminoasidin –COOH grubu arasında bir molekül H2O çıkması ile peptid bağı oluşur (dehidrasyon tepkimesi).. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 38.

(39)

(40) Nasıl oluşurlar? — Genel olarak nükleotid birimlerinin polimerleşmesi ile oluşurlar. — Bir nükleotidin fosfat grubu ile diğerinin şeker grubu arasında fosfodiester bağı meydana gelmesi ile polimerleşirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 40.

(41) Nükleik asit polimerizasyonu. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 41.

(42) Nükleotidlerin yapısı — Her bir nükleotid; — 5 karbonlu bir şeker (riboz veya deoksiriboz) — Bir fosfat grubu — Bir azotlu organik bazdan oluşur.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 42.

(43) Nükleotid çeşitleri — Adenin — Guanin — Sitozin — Timin — Urasil (RNA’da). Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 43.

(44) Diğer organik makromoleküller — Nükleoproteinler — Glikopeoteinler — Proteoglikanlar — Lipoproteinler — Glikoproteinler. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 44.

(45)

(46) Organizasyonel hiyerarşi! — Organizmalar organlarda oluşur. — Organlar dokulardan oluşur. — Dokular hücrelerden oluşur. — Hücreler ise hücre içi organellerden ve organikinorganik moleküllerden oluşur.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 46.

(47) Hayat zigot ile başlar — Döllenmiş bir yumurta hücresinin seri bölünmeleri ile yetişkin bir insan vücudunda yaklaşık 80-100 trilyon hücre bulunur.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 47.

(48) Zigot tüm hücre tiplerinin kaynağıdır! — Zigot yaklaşık 200 mm çapındadır. — Bölünmeler sonucunda oluşan hücrelerin farklılaşması ile şekil, büyüklük, hareketlilik, yapısal ve fonksiyonel açıdan birbirinden farklı 100-200 farklı hücre/doku tipi meydana gelir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 48.

(49) Hücre bağlantıları — Bitki hücreleri plazmodezmatalar aracılığıyla, — Hayvan hücreleri ise hücre adhezyon moleküller (cell adhesion molecules-CAM) aracılığıyla birbirine bağlanır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 49.

(50) Hücrenin organik/inorganik madde bileşimi — Su — İnorganik iyonlar — Vitaminler — Amino asitler — Proteinler — Polisakkaritler — Lipidler — Nükleik asitler (DNA ve RNA) Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 50.

(51) Hücre tipleri — Temel iki hücre tipi vardır: — Prokaryot — Ökaryot. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 51.

(52) Ökaryot hücreler — Zarla çevrili bir çekirdek ve hücre içi organellere sahip olan hücrelerdir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 52.

(53) Prokaryotik hücreler — Zarla çevrili bir çekirdekleri ve ribozomlar haricinde hücre içi organelleri bulunmaz.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 53.

(54) Monera? — Bütün prokaryotlar tek hücrelidir ve monera olarak bilinen bir grubu oluştururlar.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 54.

(55) Prokaryotik hücre yapısı — Prokaryotların DNA’larıhücrenin merkezinde yoğunlaşmıştır. — Ribozomlar ise sitoplazmaya dağılmış durumdadırlar. — Bakterilerde ayrıca plazma membranı dışında hücre duvarı bulunmaktadır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 55.

(56) Hücre duvarının yapı ve görevi — Hücre duvarı, protein ve oligosakkarit kompleksinden oluşan peptidoglikan yapısındadır. — Hücreye şekil vererek koruyuculuk görevi üstlenir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 56.

(57) Gram negatif hücreler — Gram negatif bakteriler; — İnce bir hücre duvarına — Periplazmik bölgeye ve — En dışta bir dış membrana sahiptir.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 57.

(58) Gram pozitif hücreler — Gram pozitif bakteriler, sitoplazmik membran dışında sadece kalın bir peptidoglikan yapısına sahiptirler.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 58.

(59) Arkealar — Prokaryotik hücre yapısına sahiptirler. — Ancak bazı özellikleri ile bakterilerden ayrışırlar. — Bakterilerden temel farklılıkları; — Sahip oldukları RNA ve — Membran bileşenlerinin farklı olmasıdır.. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 59.

(60) Arkealar. Prof. Dr. Bektaş TEPE (Kaynak: Moleküler BiyolojiPalme Yayıncılık-2004). 60.

(61)

Referanslar

Benzer Belgeler

Nükleotidler arası bağ — DNA zinciri üzerinde peş peşe dizilen nükleotidlerden birinin şeker molekülü ile diğerinin fosfat grubu arasında fosfodiester bağı meydana gelir..

DNA polimeraz II — Görevi tam olarak bilinmese de; — 3’à5’ yönünde ekzonükleaz aktivitesine sahiptir.. — DNA polimerizasyonunda görev

— 20 temel amino asidin dışında, modifiye amino asit olarak değerlendirilen selenosistein ve pirolizin amino asitlerinin de dur kodonlarının UGA ve UAG yeniden programlanması

İkinci kırılmada ise atomlar bağ elektronlarından 1’er elektron alarak, en az biri karbon olmak üzere 2 tane yüksek enerjili kararsız radikal oluşur.. – C – A – C• -

Tüm organizmalar için esansiyel olan ve eser seviyede olan (iz elementler) : Mn, Fe, Co, Cu, Zn.. Bazı organizmalar için esansiyel olan ve eser seviyede olan (iz elementler) : V,

6- Ba ğ yapısındaki –CO ve –NH grupları yüksüzdür, proton alıp vermezler ancak polardırlar yani H ba ğ ı oluşumuna katılırlar.Ör: -heliks ve

Negatif yüklü elektronun bağa katılan iki atom tarafından eşit kuvvette çekildiği kovalent bağa nonpolar kovalent bağ denir.. Negatif yüklü elektronun bağa

Atomlar arasında bir elektron aktarımının olmadığı ve elektronların ortaklaşa kullanıldığı bağ çeşidine kovalent bağ denir... Kovalent bağ oluşurken zıt