Sabit Restorasyonlarda Sabit Restorasyonlarda
Kullanılan Yapıştırma Ajanları ve Kullanılan Yapıştırma Ajanları ve
Simantasyon İşlemleri Simantasyon İşlemleri
Prof.Dr.Semih Berksun Prof.Dr.Semih Berksun
Simantasyon
Sabit restorasyonların laboratuvar ve klinik Sabit restorasyonların laboratuvar ve klinik işlemlerinden sonraki son aşaması, prepare işlemlerinden sonraki son aşaması, prepare
edilmiş olan dişlere yapıştırılmasıdır.
edilmiş olan dişlere yapıştırılmasıdır.
Bu amaçla kullanılan materyaller siman Bu amaçla kullanılan materyaller siman (“cements” veya “luting agents”)
(“cements” veya “luting agents”) olarak olarak anıldıklarından, bu işleme de simantasyon anıldıklarından, bu işleme de simantasyon
adı verilir.
adı verilir.
Simantasyon
Öncelikle yapıştırılacak olan kron veya köprü Öncelikle yapıştırılacak olan kron veya köprü son kez kontrol edilerek,
son kez kontrol edilerek, marjinal uyumu, marjinal uyumu, okluzal ilişkisi ve komşu dişlerle olan kontak okluzal ilişkisi ve komşu dişlerle olan kontak
ilişkisinin
ilişkisinin ve ağız içindeki durumunun istenen ve ağız içindeki durumunun istenen düzeyde olup olmadığı belirlenmelidir.
düzeyde olup olmadığı belirlenmelidir.
Dental simanlar kullanım Dental simanlar kullanım
amaçlarına göre üç tiptir:
amaçlarına göre üç tiptir:
Tip I: Yapıştırma simanları (luting cements)Yapıştırma simanları (luting cements)
Tip II: Restoratif simanlar (restorative Restoratif simanlar (restorative cements)
cements)
Tip III: Kavite kaide veya kaplama Kavite kaide veya kaplama
materyalleri (cavity base, lining-materials) materyalleri (cavity base, lining-materials)
olarak sınıflandırılabilirler.
olarak sınıflandırılabilirler.
Simantasyon işlemi geçici veya daimi Simantasyon işlemi geçici veya daimi
amaçlı olarak uygulanır.
amaçlı olarak uygulanır.
Geçici simantasyon uygulanacağı zaman bu Geçici simantasyon uygulanacağı zaman bu
konuda hastaya gerekli açıklamalar yapılmalı, konuda hastaya gerekli açıklamalar yapılmalı,
uygulamanın amacı anlatılmalı ve uygulamanın amacı anlatılmalı ve
restorasyonda bir gevşeme hissettiğinde, restorasyonda bir gevşeme hissettiğinde,
zaman kaybetmeden hekime başvurması zaman kaybetmeden hekime başvurması
gerektiği konusunda uyarılmalıdır.
gerektiği konusunda uyarılmalıdır.
Geçici simantasyon Geçici simantasyon
Geçici simantasyon için
Geçici simantasyon için çinko çinko oksit ojenol simanlar
oksit ojenol simanlar veya veya ojenol içermeyen
ojenol içermeyen (NE) (NE) bazı bazı geçici yapıştırıcı ajanlar
geçici yapıştırıcı ajanlar kullanılır.
kullanılır.
Kesin (daimi) simantasyon Kesin (daimi) simantasyon
Adezyon gerektirmeyen döküm kron ve Adezyon gerektirmeyen döküm kron ve
köprülerde geleneksel simanlar kullanılabilir ki köprülerde geleneksel simanlar kullanılabilir ki
bunlarda mekanik tutuculuk esastır.
bunlarda mekanik tutuculuk esastır.
Bazı restorasyonlarda ise adeziv bir bağlantı Bazı restorasyonlarda ise adeziv bir bağlantı
gereklidir ve kimyasal bir bağlantıya da gereklidir ve kimyasal bir bağlantıya da
(adezyon) ihtiyaç duyulabilir.
(adezyon) ihtiyaç duyulabilir.
Restorasyonun dişe tutunmasını Restorasyonun dişe tutunmasını
sağlayan mekanizma üç tiptir sağlayan mekanizma üç tiptir
Nonadeziv (mekanik) yapışma Nonadeziv (mekanik) yapışma
Mikromekanik bondingMikromekanik bonding
Moleküler adezyon. Moleküler adezyon.
Birçok vakada farklı simanlarla bu üç Birçok vakada farklı simanlarla bu üç
mekanizmanın birkaçının birlikte devrede mekanizmanın birkaçının birlikte devrede
olduğunu da görmek mümkündür.
olduğunu da görmek mümkündür.
Nonadeziv (mekanik) yapışma Nonadeziv (mekanik) yapışma
Mikromekanik bonding Mikromekanik bonding
Moleküler adezyon.
Moleküler adezyon.
Moleküler adezyon Moleküler adezyon
Moleküler adezyon özellikle resin Moleküler adezyon özellikle resin
simanlarda tek başına bağımsız bir simanlarda tek başına bağımsız bir
bağlantı mekanizması olmaktan çok, bağlantı mekanizması olmaktan çok,
mekanik ve mikromekanik bağlantıyı mekanik ve mikromekanik bağlantıyı
artıran bir unsur olarak artıran bir unsur olarak
değerlendirilmelidir.
değerlendirilmelidir.
Siman aralığı Siman aralığı
Restorasyonun iyi bir şekilde dişe uyumu ve Restorasyonun iyi bir şekilde dişe uyumu ve
sızdırmazlık için, minimum kalınlıkta homojen bir sızdırmazlık için, minimum kalınlıkta homojen bir
siman aralığı ve marjinal uyum elde etmek siman aralığı ve marjinal uyum elde etmek
özellikle önemlidir.
özellikle önemlidir.
Yapıştırma simanları Yapıştırma simanları
Konvansiyonel simanlarKonvansiyonel simanlar
Çinko fosfat simanÇinko fosfat siman
Çinko polikarboksilat simanÇinko polikarboksilat siman
Cam iyonomer simanCam iyonomer siman
EBA katkılı veya katkısız EBA katkılı veya katkısız çinko oksit ojenol siman çinko oksit ojenol siman
Silikofosfat simanSilikofosfat siman
Rezin Bazlı simanlarRezin Bazlı simanlar
Rezin siman Rezin siman
Rezin modifiye cam ionomer simanRezin modifiye cam ionomer siman
Kendinden adezivli rezin simanlar Kendinden adezivli rezin simanlar
(self adhesive ve self etche self adhesive) (self adhesive ve self etche self adhesive)
Karakteristik özellikleri Karakteristik özellikleri
Sertleşme zamanı 37O 5 – 9 dakika Minimum baskı direnci 75 MPa
Maksimum film kalınlığı
25 µm
Maksimum Çözünürlük 0.2% ağırlık olarak
ADA specification NO.8 for Zinc phosphate cement
Çinko fosfat simanın Çinko fosfat simanın
Çinko polikarboksilat siman Çinko polikarboksilat siman
Bu yapıştırma ajanının bir avantajı nisbeten Bu yapıştırma ajanının bir avantajı nisbeten
daha iyi olan biyolojik uyumluluğudur ki, bu da daha iyi olan biyolojik uyumluluğudur ki, bu da
poliakrilik asit moleküllerinin büyük olması poliakrilik asit moleküllerinin büyük olması
nedeniyle dentin tübüllerine penetre olamaması nedeniyle dentin tübüllerine penetre olamaması
gerçeğine bağlıdır.
gerçeğine bağlıdır.
Çinko polykarboksilat siman Çinko polykarboksilat siman
Karakteristik özellikleri Karakteristik özellikleri
Sertleşme zamanı 37O 9 dakika Minimum baskı direnci 50 MPa Maksimum film
kalınlığı
25 µm Maksimum Çözünürlük 0.2%
Cam iyonomer simanlar Cam iyonomer simanlar
1969 da Wilson ve Kent tarafından 1969 da Wilson ve Kent tarafından geliştirilmiş ve 1978’lerde değişik geliştirilmiş ve 1978’lerde değişik
isimlerde firmalarca piyasaya sunulmuştur.
isimlerde firmalarca piyasaya sunulmuştur.
Mekanik özellikleri oldukca iyidir. Mekanik özellikleri oldukca iyidir.
Bu simanlar dentin ve mineye iyi Bu simanlar dentin ve mineye iyi bağlanırlar.
bağlanırlar.
Rezin yapıştırma ajanları Rezin yapıştırma ajanları
Kompozit rezin simanlar, son yıllarda özellikleri Kompozit rezin simanlar, son yıllarda özellikleri iyileştirilerek ilk olarak rezin tutuculu
iyileştirilerek ilk olarak rezin tutuculu
protezler için geliştirildi ve yaygın olarak protezler için geliştirildi ve yaygın olarak
yapıştırmalı seramik teknikleri (bonded ceramic yapıştırmalı seramik teknikleri (bonded ceramic
technique)
technique) için kullanılmaya başlandı. için kullanılmaya başlandı.
Bugün rezin simanlar özel bonding sistemler Bugün rezin simanlar özel bonding sistemler sayesinde dentine kimyasal olarak
sayesinde dentine kimyasal olarak
bağlanabilecek adeziv özelliklere sahiptir.
bağlanabilecek adeziv özelliklere sahiptir.
Rezin yapıştırma ajanları Rezin yapıştırma ajanları
Bu simanların bazıları Bu simanların bazıları otopolimerizan (kendi otopolimerizan (kendi kendine sertleşen), bazıları photocure (ışıkla kendine sertleşen), bazıları photocure (ışıkla
setleşen), bazıları da dual cure (hem ışık, hem setleşen), bazıları da dual cure (hem ışık, hem
de kimyasal yolla sertleşen)
de kimyasal yolla sertleşen) türdedir. türdedir.
Photo ve dual cure olanları, seramik inley, Photo ve dual cure olanları, seramik inley, onley, laminate veneer ve tam seramik
onley, laminate veneer ve tam seramik kronların simantasyonunda kullanılır.
kronların simantasyonunda kullanılır.
Resin simanlarda bonding ve Resin simanlarda bonding ve
simantasyon işlemleri simantasyon işlemleri
Yapıştırma ajanının seçimi Yapıştırma ajanının seçimi
Yapıştırma ajanının seçiminde kesin kurallar Yapıştırma ajanının seçiminde kesin kurallar
olduğu söylenemez, vakanın durumuna göre olduğu söylenemez, vakanın durumuna göre
restorasyonun tipi, preparasyon derinliği, ağız restorasyonun tipi, preparasyon derinliği, ağız
hijyeninin durumu ve tutuculuk gereksinimi
hijyeninin durumu ve tutuculuk gereksinimi gibi gibi faktörler gözönünde bulundurularak mevcut
faktörler gözönünde bulundurularak mevcut simanların özellikleri doğrultusunda vakaya simanların özellikleri doğrultusunda vakaya
uygun bir tercih yapılmalıdır.
uygun bir tercih yapılmalıdır.
Yapıştırma simanlarının endike ve kontraendike Yapıştırma simanlarının endike ve kontraendike
olduğu durumlar olduğu durumlar
Restorasyon Tipi
Restorasyon Tipi Endike olan Endike olan simanlar
simanlar Kontraendike Kontraendike olan simanlar olan simanlar
Döküm kron, metal seramik kron,sabit bölümlü Döküm kron, metal seramik kron,sabit bölümlü protez
protez
1,2,3,4,5,6,7 1,2,3,4,5,6,7
Zayıf retansiyonlu kron ve köprüler
Zayıf retansiyonlu kron ve köprüler 11 2,3,4,5,6,72,3,4,5,6,7
Porselen marjinli metal seramik kron
Porselen marjinli metal seramik kron 1,2,3,4,6,71,2,3,4,6,7 55
Tedavi sonrası hassasiyeti olan dişler
Tedavi sonrası hassasiyeti olan dişler 4 veya 74 veya 7 22 Preslenmiş yüksek lösit içeren kronlar
Preslenmiş yüksek lösit içeren kronlar (Empress)
(Empress)
1,21,2 3,4,5,6,73,4,5,6,7
Slip-cast alumina kronlar (In Ceram)
Slip-cast alumina kronlar (In Ceram) 1,2,3,4,6,71,2,3,4,6,7 55
Seramik inley
Seramik inley 1,21,2 3,4,5,6,73,4,5,6,7
Seramik vener (Laminate vener)
Seramik vener (Laminate vener) 1,21,2 3,4,5,6,73,4,5,6,7 Resin tutuculu sabit köprüler
Resin tutuculu sabit köprüler 1,21,2 3,4,5,6,73,4,5,6,7 Döküm post ve core lar
Döküm post ve core lar 1,2,3,4,5,6,71,2,3,4,5,6,7
1. Adeziv rezin 2. Kompozit rezin 3. Cam iyonomer 4. Güçlendirilmiş ZOE 5. Rezin ionomer 6. Çinko fosfat 7. Çinko polikarboksilat
Simantasyon işleminin aşamaları Simantasyon işleminin aşamaları
Simantasyon işleminden Simantasyon işleminden
hemen önce tüm preparasyon hemen önce tüm preparasyon
yüzeyleri temizlik açısından yüzeyleri temizlik açısından
kontrol edilmelidir. Geçici kontrol edilmelidir. Geçici siman artıkları pomza veya siman artıkları pomza veya
oksijenli su ile tamamen oksijenli su ile tamamen
temizlenmelidir.
temizlenmelidir.
Simantasyon alanı pamuk Simantasyon alanı pamuk rulolarla izole edilmeli ve rulolarla izole edilmeli ve
ağıza tükrük emici ağıza tükrük emici
yerleştirilmelidir. İzolasyon yerleştirilmelidir. İzolasyon
için rubber-dam da için rubber-dam da
kullanılabilir kullanılabilir
Simantasyon işleminin aşamaları Simantasyon işleminin aşamaları
Çinko fosfat simanın pulpa irritasyonunu Çinko fosfat simanın pulpa irritasyonunu önlemek için kavite vernikleri kullanılabilir.
önlemek için kavite vernikleri kullanılabilir.
Polikarboksilat veya cam iyonomer kullanılacağı Polikarboksilat veya cam iyonomer kullanılacağı zaman dentinle olan retansiyonu olumsuz
zaman dentinle olan retansiyonu olumsuz etkileyeceğinden kavite vernikleri
etkileyeceğinden kavite vernikleri kullanılmamalıdır.
kullanılmamalıdır.
Siman camını soğutmak için akar su altında Siman camını soğutmak için akar su altında yıkamalı, daha sonra kurutarak istenen
yıkamalı, daha sonra kurutarak istenen
miktarda toz ve likit cam üzerine alınmalıdır.
miktarda toz ve likit cam üzerine alınmalıdır.
Karıştırılan siman ince bir tabaka halinde temizlenmiş Karıştırılan siman ince bir tabaka halinde temizlenmiş
restorasyonu iç yüzeyini kaplayacak şekilde uygulanır ve restorasyonu iç yüzeyini kaplayacak şekilde uygulanır ve
bir fırça yardımıyla kron iç duvarlarına homojen olarak bir fırça yardımıyla kron iç duvarlarına homojen olarak yayılır. Kron içini aşırı miktarda siman ile doldurmaktan yayılır. Kron içini aşırı miktarda siman ile doldurmaktan
kaçınılmalıdır. Fazla miktardaki siman hidrostatik basıncı kaçınılmalıdır. Fazla miktardaki siman hidrostatik basıncı
da artıracaktır.
da artıracaktır.
Restorasyon yerine oturtulduktan sonra Restorasyon yerine oturtulduktan sonra
marjinler kontrol edilmeli ve tam bir marjinler kontrol edilmeli ve tam bir
yerleşimin olup olmadığı değerlendirilmelidir.
yerleşimin olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Sertleşme sırasında simanın ıslanmaması için Sertleşme sırasında simanın ıslanmaması için
önlem alınmalıdır.
önlem alınmalıdır.
Siman tam olarak sertleştikten sonra taşan Siman tam olarak sertleştikten sonra taşan materyal bir sont yardımıyla uzaklaştırılır.
materyal bir sont yardımıyla uzaklaştırılır.
Bu işlem erken yapılacak olursa marjinlerin Bu işlem erken yapılacak olursa marjinlerin
daha önce ıslanması söz konusu olacak bu da daha önce ıslanması söz konusu olacak bu da
çözünürlüğü artıracaktır.
çözünürlüğü artıracaktır.
Polikarboksilat veya resin türü simanlar Polikarboksilat veya resin türü simanlar
erken temizlenmeye çalışılırsa marjinlerden erken temizlenmeye çalışılırsa marjinlerden
gereğinden fazla simanın uzaklaştırılmasına gereğinden fazla simanın uzaklaştırılmasına
neden olunur.
neden olunur.
İnterproksimal bölgelerdeki ve gingival İnterproksimal bölgelerdeki ve gingival
sulkustaki artık simanların temizlenmesi için sulkustaki artık simanların temizlenmesi için
dental floss kullanılabilir.
dental floss kullanılabilir.
Sulkusta hiçbir siman artığı kalmamalıdır. Sulkusta hiçbir siman artığı kalmamalıdır.
Taşan simanlar uzaklaştırıldıktan sonra Taşan simanlar uzaklaştırıldıktan sonra okluzyon bir kez daha kontrol edilmelidir.
okluzyon bir kez daha kontrol edilmelidir.
Ayrıca kronun dişle birleşim yerinin Ayrıca kronun dişle birleşim yerinin
simantasyondan sonra uygun lastik ve disklerle simantasyondan sonra uygun lastik ve disklerle
düzgünleştirilmesi gerekir.
düzgünleştirilmesi gerekir.
http://www.ivoclarvivadent.com/en/http://www.ivoclarvivadent.com/en/
CNS (cementation navigation system)CNS (cementation navigation system)
http://www.kuraray-dental.euhttp://www.kuraray-dental.eu
http://www.gceurope.com/http://www.gceurope.com/
KAYNAKLAR:
•Fundamentals of Fixed Prosthodontics by Herbert T. Shillingburg, David A. Sather Jr. Quintessence Pub Co; 4 edition (March 30, 2012)
•Contemporary Fixed Prosthodontics, 5e Stephen F. Rosenstiel 2015 Martin F. Land;Junhei Fujimoto 5th Ed. Mosby