BÖLÜM
SÖZCÜK TÜRLERİ
İSİM (AD) , SIFAT (ÖN AD) , ZAMİR (ADIL) , ZARF (BELİRTEÇ) , EDAT (İLGEÇ) – BAĞLAÇ – ÜNLEM,
EYLEM (FİİL) , EK EYLEM, EYLEM ÇATISI
VE FİİLİMSİ (EYLEMSİ)
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 1: İSİM (AD) TEST-I
1. CEVAP C.
Deneyim sözcüğünün kökü dene- eylemidir.
2. CEVAP D.
B ve E seçeneklerinde altı çizili sözcükler sıfattır. A ve C seçeneklerindeki sözcüklerde küçültme anlamı yok- tur.
3. CEVAP E.
Nem, ölçülebilir bir kavram olduğundan somuttur.
4. CEVAP B.
Yüklem etkile- eylemidir. Çoğul eki yoktur.
5. CEVAP E.
Sinema salonunun loşluğu, zincirleme ad tamlaması- dır. Diğer seçeneklerde belirtili ad tamlamaları vardır.
6. CEVAP A.
“şekerlerden biri” tamlaması “şekerlerin biri” şeklinde de ifade edilebilir. -den eki tamlayan eki yerine kullanıl- mıştır.
7. CEVAP B.
“Kasabanın sakin ve huzurlu sokakları” arasına sıfat girmiş belirtili ad tamlamasıdır. “huzurlu, sokak” gibi sözcükler türemiş ada örnektir. Huzur soyut bir sözcük- tür. “sokakları” sözcüğünde iyelik eki vardır. Cümlede topluluk adı yoktur.
8. CEVAP B.
“demir işçiliği, katil zanlısı, Susurluk ayranı, halk oyun- ları” belirtisiz ad tamlamalarıdır. “düşmüş meyveler” sı- fat tamlamasıdır.
9. CEVAP E.
I.cümlede bulunma ve belirtme, III.cümlede bulunma ve yönelme, IV.cümlede bulunma ve yönelme hâl ekleri kullanılmıştır. II ve V. cümlelerde sadece yönelme hâl eki vardır.
10. CEVAP E.
“adresim, kaderim, günlerim, saçlım, hasretimsin, so- kağında, kapımda, gülleri, mateminle” sözcüklerinde iyelik ekleri vardır.
11. CEVAP A.
Çoğul eki almış ad: boylarında. İyelik eki almış ad: boy- larında, hakkı, dedemiz. Belirtili ad tamlaması: ferdin hakkı. Belirtisiz ad tamlaması: hudut boyları.
12. CEVAP B.
“Müzik neye benzer sorusu” tamlayanı cümle hâlinde olan belirtisiz ad tamlamasıdır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST - II
1. CEVAP E.
Soyut ad: bilgi, insanlık. Belirtili ad tamlaması: bütün- leşmenin önemli bir parçası, insanlığın geleceği. Belir- tisiz ad tamlaması: bilgi birikimi. Çoğul ad: gençler. Ay- rılma hâl eki -den kullanılmamıştır.
2. CEVAP E.
Onları ve konuyu sözcüklerinde belirtme durum eki kul- lanılmıştır. Diğer sözcüklerde iyelik eki vardır.
3. CEVAP B.
Kurulun kararı, belirtili ad tamlamasıdır. “Kurul” tamla- yanı topluluk adıdır.
4. CEVAP D.
D seçeneğinde “ileri” sözcüğü “yaşlarda” adını nitele- yerek sıfat olmuştur.
5. CEVAP A.
Sürü, çete, ebeveyn, aile sözcükleri topluluk adıdır.
6. CEVAP E.
“iş arkadaşım” belirtisiz ad tamlamasıdır.
7. CEVAP C.
Verine parçada “bahtımın rüzgârı” belirtili ad tamlama- sıdır. C seçeneğindeki “mumun sönmesi” de belirtili ad tamlamasıdır.
8. CEVAP E.
Tamlayanı düşmüş ad tamlaması: şiirini. Belirtili ad tamlaması: sözün yeri. Türemiş ad: boşluk. İyelik eki almış ad: şiirini.
9. CEVAP C.
“terimlerin” sözcüğünde çoğul eki ve tamlayan eki var- dır. İyelik eki yoktur.
10. CEVAP E.
“gecenin karanlığı” belirtili ad tamlamasında tamlayan ve tamlanan yer değiştirmiştir.
11. CEVAP E.
A seçeneğinde insanlığa, B seçeneğinde evrenselliğe ve ustalıktan, C seçeneğinde yaratılarında ve işleme- sine, D seçeneğinde yenilikleri ve ötesine sözcükle- rinde hâl ekleri vardır.
12. CEVAP A.
Soru kökünde verilen “pastayı” sözcüğünde belirtme hâl eki vardır. A seçeneğindeki kısım sözcüğüne getiri- len ek ise iyelik ekidir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST - III
1. CEVAP A.
Türemiş ad: baloncuk. Basit ad: şişedekiler. Birleşik ad:
keçiboynuzu. Belirtili ad tamlaması: kavanozun kapağı.
Belirtisiz ad tamlaması: şarj aleti. Zincirleme ad tamla- ması: gül bahçesinin bahçıvanı.
2. CEVAP C.
Belirtili ad tamlaması: başımın üstü, benim umudum.
Belirtisiz ad tamlaması: kar taneleri. Tamlayanı düş- müş ad tamlaması: başımın, yalnızlığımı, yollarıma.
İyelik eki almış sözcük: üstünde, taneleri.
3. CEVAP E.
I.cümlede bulunma (Çağ’da) ve ayrılma (oluklardan) durum ekleri, V.cümlede bulunma (bölümünde) ve be- lirtme
(temelini) durum ekleri vardır.
4. CEVAP D.
“Ihlamur ağacının altı” zincirleme ad tamlamasıdır.
5. CEVAP E.
“Yazarın bu türdeki ilk denemesi” belirtili ad tamlama- sıdır.
6. CEVAP B.
Tamlananı ortak ad tamlaması: ağaçların, çalıların ye- şilliği. Belirtili ad tamlaması: trenin penceresi. Birden fazla yapıca birleşik sözcük: görebildiğim, bozkır. Zin- cirleme ad tamlaması: trenin penceresinin bana yakın köşesi
7. CEVAP D.
“müziğin derinliği” belirtili ad tamlamasının tamlayan ve tamlananı yer değiştirmiş.
8. CEVAP B.
“akşamüstü” sözcüğü belirtisiz ad tamlamasının birleş- mesiyle oluşmuştur.
9. CEVAP A.
Belirtme eki almış sözcük: herkesi. Kaynaştırma ün- süzü almış sözcükler: binasının, ağaçlarının, sıca- ğında, etmeye, bekleyen. Zincirleme ad tamlamaları:
dernek binasının önü, çocukların oyun evi. Çoğul eki almış sözcükler: ağaçlarının, gölgeleri, banklarla, ço- cukların. Türemiş yapılı sözcük: nazlı, dizilmiş, bekle- yen.
10. CEVAP C.
“parmaklarımızın” ve “gözyaşlarımızla” sözcükleri tam- layanı düşmüş ad tamlamalarıdır.
11. CEVAP C.
“sözlerinin, cümlelerinin ardı” tamlamasında iki tamla- yan aynı tamlanana bağlanmıştır.
12. CEVAP C.
I.cümlede doğrusunu, bestelediğim, dünyamın, duygu- larımın sözcükleri; II.cümlede albümüm, günümüzde, yansımaları sözcükleri iyelik eki almıştır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 2: SIFAT TEST-I
1. CEVAP A.
“yalandan” sözcüğü A seçeneğinde “kavga” ismini nite- lemiştir.
2. CEVAP C.
A ve B seçeneklerinde belirtisiz ad tamlamaları, D ve E seçeneklerinde zincirleme ad tamlamaları vardır. C se- çeneğindeki ise sıfat tamlamasıdır.
3. CEVAP B.
“Arabanın arka camı” arasına sıfat girmiş belirtili ad tamlamasıdır.
4. CEVAP E.
“Seyir defteri” belirtisiz ad tamlaması, “çınarlı, kubbeli, mavi bir liman” sıfat tamlaması, “o liman” sıfat tamla- masıdır.
5. CEVAP E.
“kırmızıyı, maviyi” sözcükleri adlaşmış sıfattır.
6. CEVAP B.
“Üst kat” sıfat tamlamasıdır. Diğer seçeneklerdeki tam- lamalar belirtisiz ad tamlamasıdır.
7. CEVAP E.
E seçeneğinde zincirleme ad tamlaması vardır. Diğer seçeneklerde ise belirtili ad tamlamaları sıfat almıştır.
8. CEVAP D.
D seçeneğindeki “bu” sözcüğü bir varlığın yerine kulla- nılmıştır, işaret zamiridir.
9. CEVAP C.
C seçeneğinde “nasıl” soru kelimesi ardından gelen adı niteleyerek soru sıfatı olur.
10. CEVAP A.
“kolay, zor tüm yollar” tamlamasında “kolay, zor” söz- cükleri niteleme sıfatı, “tüm” sözcüğü ise belirtme sıfa- tıdır.
11. CEVAP E.
“Abanın kadri, her dağın derdi, ağaç ucu, güzel kişi, dostun ayıbı” seçeneklerdeki tamlamalardır.
12. CEVAP C.
Belirtme sıfatı: yüzlerce. Belirtili ad tamlaması: ağacın dalı, yaprağı. Tamlayanı ortak belirtili ad tamlaması:
ağacın dalı, yaprağı. Belirtisiz ad tamlaması: kuş cıvıl- tıları.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP D.
“Dolmalık biber, mevsimlik kumaş, kışlık kıyafetler, or- manlık alan” sıfat tamlamalarıdır. D seçeneğinde “zey- tinlik” addır.
2. CEVAP A.
“Yazlık evimizin arka bahçesi” tamlamasında hem tam- layandan hem tamlanandan önce niteleyici sözcük (sı- fat) kullanılmıştır.
3. CEVAP A.
“Bir avuç” ifadesindeki “bir” sözcüğü sayı sıfatıdır.
4. CEVAP B.
“tertemiz parklar, dümdüz yol, sapasağlam bir vücut, dipdiri balıklar” tamlamalarında tamlayan pekiştirme sı- fatıdır. B seçeneğinde “yusyuvarlak” pekiştirmedir anc ak sıfat olarak kullanılmamıştır.
5. CEVAP C.
Çoğul ad: eller. Adlaşmış sıfat: güzel. Tamlayanı düş- müş ad tamlaması: ellerini, yoluna, ömrümü. İyelik eki almış sözcük: ellerini, yoluna, ömrümü.
6. CEVAP C.
“Bu konuyla ilgili çok sayıda kitap, yazıların arasına yerleştireceğin resimler, olumlu ya da olumsuz her türlü eleştiri, bu resimler, özlemle andığım günler” sıfat tam- lamalarıdır. C seçeneğinde sıfat olabilecek sözcük ad- laşmıştır, bu nedenle sıfat tamlaması yoktur.
7. CEVAP E.
“Nasıl” sözcüğü “düşünce” adını, “hangi” sözcüğü “yüz- yıl” adını nitelediğinden soru sıfatı olmuştur. Soru an- lamı sıfatla sağlanmıştır.
8. CEVAP A.
“bir kızıl gonca” tamlamasında “bir” belirtme sıfatı, “kı- zıl” niteleme sıfatıdır.
9. CEVAP C.
“Zor işler, zor bir meslek, zor günler, zor sorular” sıfat tamlamalarıdır. C seçeneğinde ise “zor” sözcüğü adı nitelememiştir.
10. CEVAP A.
“Yarınki duruşma” sıfat tamlamasıdır. “Yarın” sözcü- ğünü bu ifadede sıfat hâline getiren ise -ki ekidir.
11. CEVAP B.
“Anlamlı bir hayat, ayrı bir statü, yüksek algı, gereksiz ayrıntı” sıfat tamlamalarıdır. “Doğu toplumları” ise be- lirtisiz ad tamlamasıdır.
12. CEVAP B.
Soru kökünde “serin” sözcüğü sıfat olarak kullanılmış- tır. “Serin tavır, serin sahiller, serin rüzgârlar, serin hava” benzer şekilde sıfat tamlamalarıdır. B seçene- ğinde ise sözcük ad olarak kullanılmıştır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP E.
Niteleme sıfatı: kupkuru. Belirtme sıfatı: bir. Adlaşmış sıfat: yükseklerden. Pekiştirme sıfatı: kupkuru.
2. CEVAP B.
“Yol yorgunu misafirler” tamlamasında “yol yorgunu” ad tamlaması, kurallı birleşik sıfat olarak kullanılmıştır.
3. CEVAP D.
“Aynalı kemer, ince bel, bu can, tatlı dil, bir güzel” sıfat tamlamalarıdır.
4. CEVAP B.
“Çevreyi korkutan kent” sıfat tamlamasıdır. “kendi hâlinde, sessiz sedasız, yazlıkçı” ifadeleri “ilçe” adını niteleyen sıfatlardır.
5. CEVAP C.
“azgın dalga, ölgün ışık, dolgun yüz, suskun çocuk” sı- fat tamlamalarıdır. C seçeneğinde “vurgun” sözcüğü addır.
6. CEVAP B.
B seçeneğinde “terbiyeli, titiz, çalışkan, bir” sıfatları “in- san” adını nitelemiş ve belirtmiştir.
7. CEVAP C.
A seçeneğinde “şehrin örtüsü” ad tamlamasının hem tamlayanından hem tamlananından önce sıfat kullanıl- mıştır. B seçeneğinde “dünyanın ağır yükü”, D seçene- ğinde “göğün mağrur bakışlı bulutları”, E seçeneğinde
“hayatın özgür sesi” arasına sıfat girmiş belirtili ad tam- lamasıdır.
8. CEVAP B.
“Çocuğun iri gözleri” arasına sıfat girmiş belirtili ad tam- lamasıdır.
9. CEVAP D.
“Orta yaşlı, bir kişi” tamlamasında “orta yaşlı” niteleme,
“bir” belirtme sıfatıdır.
10. CEVAP A.
“çocuk hırkası” belirtisiz ad tamlamasıdır. “kırmızı” söz- cüğü bu tamlamanın önüne gelerek onu nitelemiştir.
11. CEVAP E.
“Bilimsel veriler” sıfat tamlamasıdır. “Bilimsel” sıfatının kökü bil- eylemidir.
12. CEVAP A.
II.cümlede “yabancı dilde yazılmış bir yapıt”, III.cüm- lede “şairin büyük bir özenle yaptığı betimlemeler, us- taca benzetmeler, değişik duygular”, IV.cümlede “in- sanların çoğu zaman ‘Okuyorum.’ değil, ‘Yeniden oku- yorum.’ dediği kitaplar”, V.cümlede “başarılı şiir, her dönem” sıfat tamlamalarıdır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 3: ZAMİR TEST-I
1. CEVAP A.
“Bu konu” tamlamasında “bu” işaret sıfatıdır. “buranın”
sözcüğü işaret zamiridir.
2. CEVAP B.
A seçeneğinde “size”, C seçeneğinde “bana”, D seçe- neğinde “ben”, E seçeneğinde “onlara, ben, bana” kişi zamirleridir. B’de ise “herkes” belgisiz zamiri vardır.
3. CEVAP D.
“bizimki” sözcüğünde -ki ilgi zamiridir yani bir varlığın yerine kullanılmıştır.
4. CEVAP C.
“Buranın nesi” belirtili ad tamlamasının tamlayanı işaret zamiridir.
5. CEVAP E.
“benimsediğim” sözcüğünde ek hâlinde iyelik zamiri vardır. “Sonbahar” birleşik addır. “Her yıl” sıfat tamla- masının tamlayanı belgisiz sıfattır. “Ölen” adlaşmış sı- fat-fiildir. “Ne” soru sözcüğü bu parçada “neden” anla- mında soru zarfı olarak kullanılmıştır.
6. CEVAP E.
A ve D seçeneklerinde soru “mı” edatıyla sorulmuştur.
B ve C seçeneklerinde ise soru zarfla sorulmuştur. “Ne- rede” soru zamiridir.
7. CEVAP D.
I.cümlede “orayı” işaret zamiridir. II.cümlede “bence”
kişi zamiridir. III.cümlede “burada” işaret zamiridir.
V.cümlede “şey” belgisiz zamirdir.
8. CEVAP D.
I.dizede “doğan gün” sıfat tamlamasıdır. II.dizede “ölü- müm, aklım” sözcüklerinde iyelik zamiri vardır. III.di- zede “bu” sözcükleri işaret sıfatıdır. V.dizede “her” bel- gisiz sıfattır.
9. CEVAP B.
“O” sözcüğü “ev”i belirten işaret sıfatıdır.
10. CEVAP D.
“Bu roman, bu yapıt” tamlamalarındaki “bu” işaret sıfa- tıdır. “şey” belgisiz zamirdir. “hayal ürünü” belirtisiz ad tamlamasıdır. “gerçekleri” sözcüğü belirtme hâl eki al- mıştır.
11. CEVAP C.
“Benim” kişi zamiridir. “Bunca zaman” tamlamasındaki
“bunca” belgisiz sıfattır. “kendi” dönüşlülük zamiridir.
12. CEVAP A.
“Kimi köyler” tamlamasındaki “kimi” belgisiz sıfattır.
“Bundan” işaret zamiridir. “köylerimiz” sözcüğünde iye- lik zamiri vardır. “Elli yıl” tamlamasında sayı sıfatı var- dır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP B.
“Ben” kişi zamiri, “herkes” belgisiz zamirdir.
2. CEVAP A.
Parçadaki “kim” sözcüğü soru zamiridir. A seçeneğin- deki “Ne ararsın” sorusunda da soru zamiri kullanılmış- tır.
3. CEVAP B.
“biri” belgisiz zamirdir.
4. CEVAP D.
D seçeneğinde -ki ilgi zamiridir, diğer seçeneklerde sı- fat yapan -ki kullanılmıştır.
5. CEVAP A.
B seçeneğinde “bazıları” ve D seçeneğinde “herkes”
belgisiz zamirdir. C seçeneğinde “size” kişi zamiridir. E seçeneğinde “bunu, bana, biri” işaret zamiri, kişi zamiri ve belgisiz zamirdir. A seçeneğinde sözcük hâlinde za- mir yoktur.
6. CEVAP B.
A seçeneğinde “bunun”, C seçeneğinde “sizi”, D seçe- neğinde “bana, kendi, biz”, E seçeneğinde “herkes”
adın yerine kullanılmış sözcükler yani zamirlerdir.
7. CEVAP B.
“Hepimizin sorumlulukları” belirtili ad tamlamasının tamlayanı belgisiz zamirdir.
8. CEVAP E.
E seçeneğindeki “benimsemiş” sözcüğünün kökü “ben”
kişi zamiridir. Diğer seçeneklerdeki sözcüklerin kökü addır.
9. CEVAP A.
A seçeneğinde yüklemde bildirilen işi yapan yani özne,
“hiçbirimiz” belgisiz zamiridir.
10. CEVAP C.
C seçeneğinde “kimsenin neşesi” belirtili ad tamlama- sının tamlayanı belgisiz zamirdir.
11. CEVAP B.
A ve E seçeneklerinde soru “mı” edatıyla sorulmuştur.
C ve D seçeneklerinde “ne zaman, neden” soru zarfları kullanılmıştır. B seçeneğindeki “ne” soru zamiridir.
12. CEVAP D.
“Bu yapıt” sıfat tamlamasının tamlayanı işaret sıfatıdır.
“İlk öyküler” tamlamasının tamlayanı sayı sıfatıdır. “on- lar” sözcüğü üykü yerine kullanıldığından işaret zamiri- dir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP E.
İyelik zamirleri: işin, içimde, işi, bakışlarının, dibinde, sıcaklığının, ellerimde, aklına. Kişi zamirleri: senin, benden. Belgisiz sıfatlar: bir yer, bir gün. Belirtili ad tamlamaları: senin işin, yerin dibi.
2. CEVAP A.
“Kimseyi” belirtme durumu eki almış belgisiz zamirdir.
“Şey, herkes, kimse” belgisiz zamirleri kullanılmış. “Se- nin” kişi zamiri kullanılmış. “Kendi” dönüşlülük zamiri kullanılmış.
3. CEVAP B.
Zincirleme ad tamlamaları: yalnızlık temasının işlen- mesinin nedeni, onun çocukluk dönemi. Belgisiz zamir:
çoğu. Kişi zamiri: onun. İyelik zamiri: yapıtındaki, ço- ğunda, temasının, işlenmesinin, nedenini, döneminde, aramamız.
4. CEVAP B.
Hâl eki almış zamirler: senden, sende. Tamlayanı nite- leme ve belirtme sıfatı almış belirtili ad tamlaması: bü- tün iyi kitapların sonu. Tamlananı ortak belirtili ad tam- laması: gündüzlerin, gecelerin sonu. İyelik eki almış sözcükler: sonunda, meltemi, soluğu.
5. CEVAP D.
“Yarışmada ödül kazandığına sevindim.” Cümlesinde kimin ödül kazandığı konusunda bir anlam bulanıklığı vardır. Senin/onun zamirlerinden biri getirilerek netlik sağlanmalıdır.
6. CEVAP E.
Ünlü değişmesine uğramış kişi zamiri: bana. Tamla- yanı belirtme sıfatı almış belirtisiz ad tamlaması: bir dağ gölgesi. Tamlayanı düşmüş belirtili ad tamlamaları:
bağlandığımız, ihtiyacım. Özne görevinde kullanılmış belgisiz zamir: kimse.
7. CEVAP C.
Parçada üç yerde “bu sabah” tamlaması ve dolayısıyla işaret sıfatı geçmektedir. “Şey” belgisiz zamiri iki kere geçmektedir. Ağaçlar ve şeyler sözcüklerinde çoğul eki kullanılmıştır. “Bu sabah, her şey, güzel şeyler” sıfat tamlamalarıdır. Pekiştirilmiş sözcükler sıfat olarak kul- lanılmamıştır.
8. CEVAP D.
“kimin nesi” belirtili ad tamlamasının hem tamlayanı hem de tamlananı soru zamiridir.
9. CEVAP E.
Parçada “onlar” işaret zamiri ve “seninle, senden” kişi zamirleri kullanılmıştır. E seçeneğinde “sizin” kişi za- miri ve “onu” işaret zamiri kullanılmıştır.
10. CEVAP B.
I.cümlede “onlarla, şey, bizi”, III.cümlede “kendini”, IV.cümlede “bunlardır”, V.cümlede “herkesin” sözcük hâlinde zamirlerdir.
11. CEVAP E.
E seçeneğindeki “şehrinki” sözcüğünde ilgi zamiri -ki vardır.
12. CEVAP D.
Belirtili ad tamlamaları: okurun dünyası, onun sıkıl- ması. İşaret zamiri: bu. Kişi zamiri: onun. Belirtisiz ad tamlaması: düş gücü.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 4: ZARF (BELİRTEÇ) TEST-I
1. CEVAP C.
C seçeneğinde “çok” sözcüğü eylemin miktarını söyle- mektedir.
2. CEVAP A.
A seçeneğinde “geçen ay” zaman zarfıdır ve sıfat tam- lamasıdır.
3. CEVAP B.
“ağır ağır” ikilemesi eylemi durum yönünden nitelemek- tedir.
4. CEVAP A.
A seçeneğinde “önemli” sözcüğü eylemi niteleyerek zarf olmuş, diğer seçeneklerde ise adı niteleyerek sıfat olmuştur.
5. CEVAP C.
“ahenkle” sözcüğü eylemi durum yönünden nitelemiş- tir.
6. CEVAP C.
C seçeneğinde “yüce yüce yaylalar” ifadesinde ikileme adı niteleyerek sıfat olmuştur. Diğer seçeneklerde ise ikilemeler eylemi niteleyerek zarf olmuştur.
7. CEVAP A.
A seçeneğinde “ancak” sözcüğü zaman anlamında kul- lanılarak zarf olmuş, diğer seçeneklerde “ama, fakat”
anlamında kullanılarak bağlaç olmuştur.
8. CEVAP C.
C seçeneğinde “zor” sözcüğü eylemi niteleyerek zarf olmuş, diğer seçeneklerde adı niteleyerek sıfat olmuş- tur.
9. CEVAP A.
Soru kökünde verilen cümlede “ağır” sözcüğü adı nite- leyerek sıfat olmuştur. B, C, D, E seçeneklerinde de benzer şekilde sıfat olarak kullanılmıştır. A seçene- ğinde ise eylemi niteleyerek zarf olmuştur.
10. CEVAP D.
Adlaşmış sıfat: gülümseyen. Zaman zarfı: gecelerden sonra nihayet. Belirtili ad tamlaması: elinin gölgesi. Be- lirtme sıfatı: şu.
11. CEVAP C.
C seçeneğinde “dinç” sözcüğü eylemi niteleyerek zarf olmuş, “daha” sözcüğü ise zarfı yani kendi türünden bir sözcüğü derecelendirmiştir. A seçeneğinde “en”, B se- çeneğinde “daha”, D seçeneğinde “pek”, E seçene- ğinde “çok” sözcükleri sıfatları derecelendirmiştir.
12. CEVAP B.
B seçeneğinde altı çizili ifade “her zamanki” ardından gelen “yerlerine” adını niteleyen bir sıfattır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST-II
1.CEVAP C.
C seçeneğinde “yarın” sözcüğü ek alarak ad görevinde kullanılmıştır.
2. CEVAP D.
I.sözcük adı niteleyerek sıfat, II.sözcük adın yerini tuta- rak işaret zamiri, III.sözcük eylemi zaman yönünden ni- teleyerek zarf olmuştur.
3. CEVAP A.
A seçeneğinde “güzel” sözcüğü eylemi durum yönün- den niteleyerek zarf olmuştur. Diğer seçeneklerde sıfat görevindedir.
4. CEVAP E.
E seçeneğinde “böyle” sözcüğü eylemi niteleyerek zarf olmuştur, diğer seçeneklerde sıfat görevindedir.
5. CEVAP A.
A seçeneğinde “sessizce” sözcüğü eylemi durum yö- nünden niteleyerek zarf olmuştur.
6. CEVAP E.
I.cümlede “en” derecelendirme zarfı, “geçen yıllarda”
zaman zarfıdır. II.cümlede “Virajlı yollarda arabamla kı- yıya inerken” zaman zarfıdır. III.cümlede “önce” zaman zarfıdır. IV.cümlede “aklım takılınca” zaman zarfı, “du- rup” durum zarfı, “geri” yer-yön zarfıdır.
7. CEVAP E.
Durum zarfı: umutsuz. Tamlayanı ortak ad tamlaması:
insanlığın toprağı, sokağı, penceresi. Tamlayanla tam- lananı yer değiştirmiş ad tamlaması: umudu insanlığın.
Hem iyelik hem hâl eki almış sözcük: toprağında, so- kağında, penceresinde.
8. CEVAP A.
Belirtili ad tamlaması: güzelin çirkini, annemin yarışları.
Kişi zamiri: ben. Derecelendirme zarfı: en. Adlaşmış sı- fat: güzelin, çirkini, güzeli, yeşili
9. CEVAP C.
A seçeneğinde “bir esere farklı açılardan bakılınca” za- man zarfı, B seçeneğinde “âdeta” durum zarfı, D seçe- neğinde “Bugün olanları sıcağı sıcağına anneme anla- tıp” durum zarfı, E seçeneğinde “son olaylardan sonra”
zaman zarfı olarak kullanılmıştır.
10. CEVAP B.
Soru zarfı: Ne zaman. Belirtme sıfatı: bir. Kişi zamiri:
seni. Zaman zarfı: her akşam.
11. CEVAP C.
C seçeneğinde “tertemiz çarşaf” ifadesinde pekiştiril- miş sözcük sıfat görevindedir. Diğer seçeneklerde pe- kiştirilmiş sözcükler zarftır.
12. CEVAP E.
A ve D seçeneklerinde soru “mı” soru edatıyla sorul- muştur. B seçeneğinde soru zamiri, C seçeneğinde soru sıfatı vardır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP E.
Soru zamiri: kimdi. Zaman zarfı: her zaman. Soru zarfı:
ne zaman. Adlaşmış sıfat: giden, kalan.
2. CEVAP C.
C seçeneğinde “yüzyılları aşarak” ifadesi fiili değil, “ula- şan” fiilimsisini niteleyen bir zarftır.
3. CEVAP B.
“Nasıl” soru zarfı, “kök sarmaşıklar gibi” durum zarfı, “o yaz” zaman zarfıdır.
4. CEVAP A.
A seçeneğinde “en” derecelendirme zarfı sıfatı nitele- miştir. Diğer seçeneklerde “daha, ne, çok, epeyce” de- recelendirme zarfları kendi türünden sözcükleri yani zarfları derecelendirmiştir.
5. CEVAP D.
I.dizedeki belirtme eki almış zamir: seni. II.dizedeki sı- fat tamlamaları: dipsiz kuyu, akan yıldız. III.dizedeki derecelendirme zarfı: en. VI.dizedeki iyelik eki almış ad: gözlerini.
6. CEVAP E.
A seçeneğinde “daha” derecelendirme zarfıdır. B seçe- neğinde “yaşamı boyunca” zaman zarfıdır. C seçene- ğinde “haftada iki veya üç gün” zaman zarfıdır. D seçe- neğinde “az çok” miktar zarfıdır.
7. CEVAP E.
Soru kökünde “ne” zarfı derecelendirmiştir, “çok” söz- cüğü de miktar zarfıdır. Benzer şekilde E seçeneğinde
“daha” sözcüğü zarfı derecelendirmiştir, “rahat” söz- cüğü durum zarfıdır.
8. CEVAP A.
Soru kökünde “böyle” sözcüğü sıfattır. Benzer şekilde A seçeneğinde de sıfat olarak kullanılmıştır. Diğer se- çeneklerde ise zarftır.
9. CEVAP A.
Yer-yön sözcükleri ek aldıklarında ad olarak kullanılır- lar. I.cümlede “içeride” sözcüğü zarf değil addır.
10. CEVAP E.
IV.dizedeki “dinmeyen” sözcüğü “çıngırakları” adını ni- telemiştir.
11. CEVAP E.
I.cümlede “bugüne değin” zaman zarfı, II.cümlede “hiç- bir dönemde” zaman zarfı ve “popülerlik aracı olarak”
durum zarfı, III.cümlede “şimdi” zaman zarfı, IV.cüm- lede “Üstelik onunla yarışarak” durum zarfıdır.
12. CEVAP C.
III.cümledeki “özenle” sözcüğü durum zarfıdır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 5: EDAT(İLGEÇ) – BAĞLAÇ - ÜNLEM
TEST-I
1. CEVAP B.
“Yalnız” sözcüğü cümlede “ama, fakat” anlamında kul- lanılıyorsa bağlaçtır.
2. CEVAP E.
İçin, kadar, dek, gibi sözcükleri edattır.
3. CEVAP C.
“hangi” soru sıfatı, “aşkın” ad, “ben” kişi zamiri, “gibi”
edattır.
4. CEVAP C.
“yalnız, da, ama, ile(-yla)” seçeneklerdeki bağlaçlardır.
5. CEVAP E.
“olsun…olsun” tekrarlı bağlaçtır.
6. CEVAP D.
D seçeneğinde “lakin” bağlacı cümleleri bağlamıştır.
7. CEVAP C.
“Ah ah, tüh, heyhat, aman” sözcükleri ünlemdir.
8. CEVAP D.
D seçeneğinde “ah vah” ünlemi ek alarak adlaşmıştır.
9. CEVAP A.
“Zira” sözcüğü “çünkü” anlamına gelen bir bağlaçtır.
10. CEVAP E.
E seçeneğinde ünlem duygu belirtmek için değil, ses- lenmek için kullanılmıştır.
11. CEVAP E.
Parçada “senin için” ifadesiyle verilmek istenen “sana özgü, sana mahsus” anlamıdır.
12. CEVAP C.
C seçeneğinde “ne kadar” sözcüğü tekrarlanmıştır an- cak bağlaç değil zarftır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP C.
“İşte, için, -a doğru” edattır.
2. CEVAP A.
“yalnız” ve “çünkü” sözcükleri bağlaçtır.
3. CEVAP E.
“yahut” bağlaçtır, “göre” edattır, -ki eklendiği sözcüğü sıfat yapmıştır.
4. CEVAP B.
Soru kökünde verilen altı çizili sözcük “ama, fakat” an- lamına gelen bir bağlaçtır. B seçeneğindeki “ne var ki”
bağlacı da aynı anlama gelmektedir.
5. CEVAP C.
-ki eki bu parçada eklendiği sözcüğü sıfat yapmıştır.
6. CEVAP A.
A seçeneğinde “zaman” anlamında kullanılan “gibi”
edatı, diğer seçeneklerde benzerlik anlamı katmıştır.
7. CEVAP C.
Ünlem: ey. Tamlayanı zamir olan ad tamlaması: senin destanın. İkilemeler sıfat görevindedir. Hem tamlayanı hem tamlananı sıfat almış ad tamlaması: mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü. Parçada “ve” bağlacı tamlayanları bağlamıştır.
8. CEVAP C.
“da” bağlacı ve “için” edatı kullanılmıştır.
9. CEVAP E.
E seçeneğinde “adam gibi” edat grubu eylemi niteleye- rek zarf olmuştur. Diğer seçenklerde sıfattır.
10. CEVAP D.
“kadar” edatı ek alarak ad görevini üstlenmiştir.
11. CEVAP E.
“için” ve “üzere” sözcükleri edattır.
12. CEVAP D.
D seçeneğinde “zamanında orada olabilmek amacı”
anlamı katılmıştır. Diğer seçeneklerde neden-sonuç il- gisi vardır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP D.
Bağlaç: ki. Tamlayanı düşmüş ad tamlaması: canım- dan, fikrime. İyelik eki almış adlar: canım, fikrim. Edat:
gibi.
2. CEVAP A.
Parçada “gibi”yle kurulan edat grubu eylemi niteleyerek zarf görevi üstlenmiştir. A seçeneğinde “yağmur gibi”
edat grubu benzer şekilde zarf görevi üstlenmiştir. Di- ğer seçeneklerde sıfat görevindedir.
3. CEVAP C.
I ve II.cümlede “ve” bağlacı, III.cümlede “da” bağlacı vardır.
4. CEVAP D.
“gerek…gerek” tekrarlı bağlaçlarımızdandır.
5. CEVAP E.
I.cümlede “için” edatı, II.cümlede “ama” bağlacı, III.cümlede “da” bağlacı, IV.cümlede “için” edatı vardır.
6. CEVAP A.
A seçeneğinde “olduğun gibi” ve “göründüğün gibi”
edat grupları durum zarfıdır.
7. CEVAP A.
“de/da” bağlacı ile “dahi” bağlacı aynı anlamdadır.
8. CEVAP E.
E seçeneğinde “kadar” edatı büyüklük, genişlik karşı- laştırması yapmıştır.
9. CEVAP C.
Belirtisiz ad tamlaması: bulut parçası, gölge izi. Hem niteleme hem belirtme sıfatı almış isim: kızgın bir fırın.
Bağlaç: ne…ne. Edat: gibi. “Ne…ne” bağlacı iki belirti- siz ad tamlamasını birbirine bağlamıştır. C seçeneği yanlıştır çünkü edat olan sözcük eylemi niteleyerek zarf olmuştur.
10. CEVAP B.
Bağlaçlar: de, bile. Ad tamlamaları: tiyatro oyuncuları, oyunculuk yaşamı. Sıfat görevli sözcükler: tüm, ünlü.
“En ünlü komedyenler” tamlamasında “en” sözcüğü de- recelendirme zarfıdır.
11. CEVAP C.
“ve, ne…ne, ile, de, ile” şeklinde beş bağlaç kullanıl- mıştır.
12. CEVAP C.
Edat: mı. Bağlaç: ve. Ünlem: Eeh.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 6: EYLEMDE KİP – KİŞİ – YAPI
TEST-I
1. CEVAP C.
“görülen, tanıyan, yazarların, vermeleriyle, yaygınlaşıp, gelişmiştir” sözcüklerinin kökleri eylemdir.
2. CEVAP E.
Yüklemin haber bildirmesi, haber (bildirme) kiplerinden birini almasıyla mümkündür. E seçeneğindeki yüklem Şimdiki Zaman eki -yor alarak haber bildirmiştir. Diğer seçeneklerdeki yüklemler dilek bildirmektedir.
3. CEVAP E.
Yüklemde işin devam ettiği anlamı sürerlik birleşik fii- liyle verilir. A, B, C, D seçeneklerinde yüklemler sürerlik birleşik fiilleridir.
4. CEVAP C.
C seçeneğinde “edersek” geniş zamanın şart birleşik zamanıyla, “çalışacakmış” gelecek zamanın rivayet bir- leşik zamanıyla çekimlenmiştir.
5. CEVAP B.
B seçeneğinde “gidebilirsiniz” eylemi ikinci çoğul kişi (siz) ile çekimlenmiştir.
6. CEVAP C.
C seçeneğinde “bekleniyordu” eylemi şimdiki zamanın hikâye birleşik zamanıyla çekimlenmiştir.
7. CEVAP E.
E seçeneğinde “uyuyuverdi” eylemi işin çabuk yapıldı- ğını anlatan tezlik (-ıver-) birleşik eylemidir.
8. CEVAP B.
B seçeneğinde geçmişte yaşanmış bir olay anlatılırken eylemde geniş zaman (-r) eki kullanılmıştır. Buna za- man kayması denir.
9. CEVAP C.
C seçeneğinde “bekleyeyim” eylemi istek kipiyle çekim- lenmiştir, zaman anlamı yoktur.
10. CEVAP C.
C seçeneğinde “fark ettim” birleşik eylemi yardımcı ey- lem olan et- ile kurulmuştur.
11. CEVAP E.
E seçeneğinde “alıverdim” eylemi işin çabuk yapıldığını anlatan tezlik (-ıver-) birleşik eylemidir.
12. CEVAP D.
D seçeneğinde eylemde emir kipi kullanılmış ancak cümlede istek anlamı kastedilmiştir. Bu nedenle anlam kayması olmuştur.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST-II
1. CEVAP C.
C seçeneğinde “vermiyordu” eylemi şimdiki zamanın hikâye birleşik zamanıyla çekimlenmiştir.
2. CEVAP A.
A seçeneğinde “çalıştırayım” eylemi istek kipiyle çe- kimlenmiştir.
3. CEVAP E.
Yalnızca son dizede çekimlenmiş eylem yoktur, diğer dizelerdeki çekimlenmiş eylemler: gidiyorsun, git, du- rur, gidiyorlar, gitsinler, edemem, bilirsin, bilir, uyan- mıştık”. Dilek kipiyle çekimlenmiş eylemler: git, gitsin- ler. Birleşik zamanlı eylem: uyanmıştık. Haber kipiyle çekimlenmiş eylemler: gidiyorsun, durur, gidiyorlar, edemem, bilirsin, bilir, uyanmıştık. Parçada et- eylemi yardımcı eylem değil doğrudan eylem olarak kullanıl- mıştır, bu nedenle yanıt E seçeneğidir.
4. CEVAP C.
C seçeneğinde “çarpayazdık” eylemi işin gerçekleşme- sine çok yaklaşıldığını ancak gerçekleşmediğini anla- tan yaklaşma (-ayaz-) birleşik eylemidir.
5. CEVAP E.
A, B, C, D seçeneklerinde kullanılan kip geniş zaman olmasına rağmen cümlelerin anlamı gelecek zamandır yani kip kaymaları vardır. E seçeneğinde kullanılan kip de cümlenin anlamı da geniş zamandır.
6. CEVAP C.
C seçeneğinde “yapageldiğim” eylemsisi işin sürekli yapıldığını anlatan sürerlik (-gel-) birleşik eylemidir.
7. CEVAP B.
B seçeneğinde “okumalısın” eylemi gereklilik kipiyle çekimlenmiştir, zaman anlamı yoktur.
8. CEVAP D.
D seçeneğinde “öğreniversin” tezlik birleşik eylemi ve
“seyredin” yardımcı eylemle kurulmuş birleşik eylemi vardır.
9. CEVAP E.
E seçeneğinde “bağlamıştı” eylemi duyulan geçmiş za- manın hikâye birleşik zamanıyla çekimlenmiştir.
10. CEVAP C.
C seçeneğinde “yürüyebilecek” eylemi kurallı birleşik eylemlerden yeterlik eylemidir. Diğer seçeneklerde yar- dımcı eylemle kurulan birleşik eylemler vardır.
11. CEVAP B.
B seçeneğinde eylem şimdiki zamanla çekimlenmiştir ve cümle “şimdi”den söz etmektedir. Bu nedenle za- man kayması yoktur.
12. CEVAP D.
Diğer seçeneklerde “yardım et-, yolcu et-, hak et-, rica et-“ birleşik eylemleri kullanılmıştır. Bu ifadelerde “et-“
yardımcı eylemdir. D seçeneğinde ise “et-“ doğrudan eylem olmuştur.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP E.
Parçada “gördüm, baktı, geçti, söyledi, sordum, yıktı, geçti” olmak üzere yedi çekimlenmiş eylem vardır.
2. CEVAP A.
A seçeneğinde “kaldıramıyordu” eylemi yeterlik (-abil-) birleşik eyleminin olumsuzudur ve yetersizlik anlamı vardır.
3. CEVAP D.
A seçeneğinde eylem şimdiki zaman (toplanıyoruz) ile çekimlenmiş, cümle gelecek zaman (toplanacağız) an- latmıştır. B seçeneğinde eylem geniş zamanla (atarım) çekimlenmiş, cümle geçmiş zaman anlatmıştır. C se- çeneğinde eylem gelecek zamanla çekimlenmiş, cümle gereklilik kipini (olasılık, tahmin bildirmek üzere) anlat- mıştır. E seçeneğinde eylem emir kipiyle çekimlenmiş, cümle dilek anlatmıştır. D seçeneğinde ise olay geç- mişte yaşandığı için hikâye birleşik zamanıyla çekim- lenmiş ve zaman kayması olmamıştır.
4. CEVAP E.
Zarf: damla damla. Zamir: sen. Bağlaç: de. Çekimlen- miş eylemler: ol, gir.
5. CEVAP B.
B seçeneğinde “imtihan et-“ yardımcı eylemle kurulan birleşik eylemdir. Diğer seçeneklerde kurallı birleşik ey- lem vardır.
6. CEVAP D.
Türemiş eylemler: sarılacağım, yorulacağım. Kip kay- masına örnek: “Kollarını aç” ifadesi emir kipindedir an- cak dilek anlatmaktadır. Bütün eylemler basit zamanlı- dır. Dilek kipiyle çekimlenmiş eylemler: aç, at, yeter, çağla. Eylemlerin bazıları birinci kişi, bazıları ikinci ki- şiyle çekimlenmiştir.
7. CEVAP A.
“süslüyor, yaralanmıştı, engellediler, düzleştirmişti” ey- lemleri addan türemiştir. A seçeneğinde ise “affetmişti”
türemiş değil birleşik eylemdir.
8. CEVAP A.
Dilek-Şart kip eki -sa/-se bu parçada kullanılmamıştır.
9. CEVAP D.
İsimden türemiş eylem: havalandı. Kılış bildiren eylem:
seviyorum. Basit yapılı eylem: sustu. Durum bildiren eylem: sustu.
10. CEVAP B.
B seçeneğinde “etmemeliymişiz” eylemi gereklilik kipi- nin rivayetiyle çekimlenmiştir.
11. CEVAP B.
Birleşik zamanla çekimlenmiş eylem: bilirdim. Türemiş yapılı eylem: vuruldum. Basit yapılı eylem: dediler. Kılış bildiren eylem: bilirdim.
12. CEVAP C.
“Senin çiçeklerine / onun çiçeklerine”, “senin kalemle- rini / onun kalemlerini” şeklinde anlam belirsizliği vardır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 7: EK FİİL (EK EYLEM) TEST – I
1. CEVAP A.
B seçeneğinde “bulamadıysan”, C seçeneğinde “diler- ken” sözcüklerinde; D ve E seçeneklerinde ise yüklem- lerin ad olmasıyla ek fiil kullanılmıştır.
2. CEVAP A.
Ek eylemin bir görevi de birleşik zaman yapmaktır. I.di- zede “unuturmuş” eylemi geniş zamanın rivayet birleşik zamanıyla çekimlenerek ek eylem almıştır.
3. CEVAP B.
Ek eylemin geniş zaman üçüncü kişiyle çekimlenmiş hâli -dır ekidir. B seçeneğinde bu ek düşmüştür.
4. CEVAP D.
I.dizede “ağlarsam” geniş zamanın şart birleşik zama- nıyla çekimlenerek ek eylem almıştır. IV.dizede “nere- desin” soru sözcüğünde ek eylem kullanılmıştır.
5. CEVAP B.
I ve IV. cümlelerde ek eylem adlara gelerek yüklem yapmıştır. Diğer seçeneklerde ise ek eylem birleşik za- man yapma görevindedir.
6. CEVAP A.
A seçeneğinde ek eylem bir adı yüklem yapmıştır.
7. CEVAP D.
D seçeneğinde “görülmemişti eylemi geçmiş zamanın hikâye birleşik zamanıyla çekimlenmiştir.
8. CEVAP E.
Birleşik yapılı sözcükler: dokunabilir, gözyaşı. İyelik eki almış sözcükler: sesimi, mısralarımda, gözyaşlarıma, ellerinizle. Belirtme eki almış sözcükler: sesimi, oldu- ğunu. Ek eylemler: bilmezdim, kelimelerinse. Parçada sadece bir tane birleşik zamanlı eylem vardır: bilmez- dim.
9. CEVAP D.
Parçadaki tüm eylemler dilek kiplerinden emir kipine sahiptir. Haber kipiyle çekimlenmiş eylem yoktur.
10. CEVAP C.
C seçeneğinde birleşik zaman yoktur. Yüklem ad oldu- ğundan ek eylem vardır.
11. CEVAP D.
Parçada “bir” sözcüğü belgisiz sıfat olarak kullanılmış- tır.
12. CEVAP D.
“Sevdalıyım, yâr değil, sır değil, ar değil, sensin, sen- sin” Parçada altı yerde ek eylem vardır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP D.
“beraberliğimsin, kanımsın, canımsın, çaresizliğimsin, hüzünlerimsin, vazgeçilmezimsin” Parçada altı yerde ek eylem vardır.
2. CEVAP A.
I.cümlenin yüklemi addır ve bunu sağlayan ek eylem- dir.
3. CEVAP A.
A seçeneğinde -dır eki düşmüştür.
4. CEVAP E.
Parçada ek eylem hem adı yüklem yapmada hem de basit zamanlı eylemi birleşik zaman yapmada kullanıl- mıştır. “fen bilgisi defteri” zincirleme ad tamlamasıdır.
“biriktir-“ türemiş eylemdir. “biriktiriyordum” şimdiki za- manın hikâye birleşik zamanıyla çekimlenmiştir.
5. CEVAP C.
DÜZELTME: Soru kökü söylenemez olacaktır.
Parçada haber kipiyle çekimlenmiş yalnızca bir eylem vardır: aldatır.
6. CEVAP C.
“Geçmiş değil, yanımdasın, gecemdesin, şarkılarım- sın.” Parçada dçrt yerde ek eylem vardır.
7. CEVAP A.
İsimden türemiş eylem: gizle-. Edat: gibi. Ek eylem al- mış sözcük: ayrılırken, korkuyordum, ağlarken. Belirtili ad tamlaması: aşkın başı.
8. CEVAP A.
A seçeneğinde zamire, diğer seçeneklerde ada ek ey- lem getirilmiştir.
9. CEVAP E.
E seçeneğinde ek eylem “sen” zamirini yüklem yapmış- tır.
10. CEVAP C.
C seçeneğinde ad, ek eylem alarak yüklem olmuş, di- ğer seçeneklerde ise ek eylem basit zamanlı eylemleri birleşik zamana çevirmiştir.
11. CEVAP E.
I, II ve III.cümlelerin yüklemleri addır ve ek eylem var- dır.
12. CEVAP C.
A, B, D ve E seçeneklerinde ek eylemin görülen geçmiş zamanı; C seçeneğinde ise duyulan birleşik zamanı kullanılmıştır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP E.
E seçeneğinde ek eylem birleşik zaman yapmış, diğer seçeneklerde ise adları yüklem yapmıştır.
2. CEVAP D.
I, II ve III.cümlelerde yüklemler addır ve ek eylem var- dır. V.cümlede “sıcaksa” ve “soğuksa” sözcüklerinde ek eylemin şartı vardır.
3. CEVAP A.
Parçada yalnızca “karadır” sözcüğünde ek eylem var- dır.
4. CEVAP C.
Ek eylemin geniş zamanıyla çekimlenmiş yüklem:
uzaklardasın. Haber kipiyle çekimlenmiş eylemler:
doldu, ayrılamam, oldu, soldu. Zaman zarfı: şimdi. Oluş bildiren eylem: soldu.
5. CEVAP D.
Parçada yüklemi ad olduğu için kullanılan ek eylem dı- şında ek eylem yoktur.
6. CEVAP E.
“gibi” edatı ek eylem alarak yüklem olmuştur. “yeni bir gün” tamlamasında hem niteleme hem belirtme sıfatı vardır. “eksil-“ eyleminin kökü “eksi” adıdır. Her dizede tamlama vardır.
7. CEVAP A.
A seçeneinde yüklem ad olduğundan ek eylem vardır.
Diğer seçeneklerde ise birleşik zamandan kaynakla- nan ek eylem vardır.
8. CEVAP A.
I ve II.cümlelerin yüklemleri ad olduğundan ek eylem kullanılmıştır.
9. CEVAP C.
C seçeneğinde zamir ek eylem alarak yüklem olmuş- tur. Diğer seçeneklerde ise ek eylem adları yüklem yapmıştır.
10. CEVAP C.
Parçadaki zamirler tamlayan eki almıştır.
11. CEVAP E.
I ve III.cümlelerde ek eylem birleşik zaman yapmıştır.
II ve IV.cümlelerde ek eylem adları yüklem yapmıştır.
12. CEVAP A.
“gibiyiz, var, dönersem, değil” Parçada dört yerde ek eylem kullanılmıştır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 8: FİİL ÇATISI (EYLEMDE ÇATI)
TEST – I
1. CEVAP B.
“bildirildi” edilgen eylem olduğundan işi yapan belli de- ğildir.
2. CEVAP D.
“dövüştük” işin karşılıklı yapıldığını anlatan işteş ey- lemdir.
3. CEVAP A.
“gerildi” eylemi cümlede işi kendi kendine yapma an- lamı taşıyan dönüşlü eylemdir.
4. CEVAP E.
“okutuyor” işi başkasına yaptırma anlamı taşıyan ettir- gen eylemdir.
5. CEVAP A.
Yüklemi ad olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
6. CEVAP B.
B seçeneğinde “bölüştüler” işteş eylem olmasına rağ- men cümlede “artan parayı” nesnesi vardır.
7. CEVAP D.
“yakıldı” sözcüğü edilgen olduğundan işi yapan belli değildir.
8. CEVAP C.
“tarandı” sözcüğünde işi yapan ve işten etkilenen aynı- dır yani eylem dönüşlü çatılıdır.
9. CEVAP E.
“soruldu” sözcüğü edilgen olduğundan işi yapan belli değildir.
10. CEVAP E.
“daldırmak” eyleminde işi başkasına yaptırma anlamı yoktur.
11. CEVAP E.
“atışmak” eylemi, işin karşılıklı yapıldığını nlatan işteş eylemdir.
12. CEVAP C.
C seçeneğinde işi yapan ve işten etkilenen aynı varlık- tır çünkü eylem dönüşlüdür.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP C.
“buyur edildik” sözcüğü edilgen olduğundan işi yapan belli değildir.
2. CEVAP E.
“izliyor musunuz” eylemi nesne alabilen eylemdir, za- ten cümlenin nesnesi de vardır.
3. CEVAP C.
II.cümlenin eylemi geçişlidir. V.cümlenin eylemi ettir- gendir. IV.cümlenin eylemi geçişsizdir. İlk cümle dı- şında tüm cümleler etkendir.
4. CEVAP C.
“koymayınız” eylemi nesne alabilen eylemdir ancak cümlede nesne yer almamaktadır.
5. CEVAP C.
“tartışılmaz” eylemi öznesine göre edilgendir. Diğer cümlelerdeki eylemler etkendir.
6. CEVAP B.
Birleşik yapılı eylem: açıklanabilir. Geçişsiz eylem: olu- şur, açıklanabilir, oluşur. Etken eylem: oluşur, gerekir.
Haber kipiyle çekimlenmiş eylem: oluşur, açıklanabilir, gerekir.
7. CEVAP C.
Geçişli eylem: bitirdim. Basit zamanlı eylem: geçsin.
Geçişsiz eylem: gitti. Oldurgan eylem: bitirdim.
8. CEVAP A.
Yüklemi ad olan cümlelerde çatı aranmaz.
9. CEVAP E.
Türemiş eylem: harcatır. Edilgen eylem: kullanılmalıdır.
Ettirgen eylem: harcatır. Ek eylem: fırçalarken, olurken.
10. CEVAP A.
I.cümlenin eylemi nesne alamayan geçişsiz eylemdir.
11. CEVAP C.
Yüklemi isim olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
12. CEVAP E.
“şımartıyorsunuz” eylemi -t oldurganlık eki alarak ge- çişli hâle gelmiştir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP B.
Parçanın son dizesinde etken eylem vardır. B seçene- ğinde de “kurtarır” eylemi etkendir.
2. CEVAP D.
III.cümlenin yüklemi addır ve çatı özelliği aranmaz.
IV.cümlenin yüklemi ise oldurgandır.
3. CEVAP B.
II.cümlenin yüklemi “harcamalıdırlar” etken, geçişlidir.
4. CEVAP B.
II.cümlenin yüklemi “yaygınlaşmıştır” etken çatılıdır.
5. CEVAP B.
II.cümlede “sinirlendirdi” eylemi türemiş yapılı ve oldur- gandır.
6. CEVAP D.
IV.cümledeki “söylenmiştim” eylemi dönüşlü çatılıdır.
7. CEVAP C.
III.cümledeki “bölüyor” eylemi etkendir.
8. CEVAP E.
“dinletti” sözcüğü ettirgen eylemdir, geçişlilik derecesi artmıştır.
9. CEVAP D.
“kaldırmak” eyleminin kökü “kalk-“tır. -dır oldurganlık ekini alırken ünsüz düşmesi olmuştur.
10. CEVAP A.
“azalacaktır” eylemi etkendir.
11. CEVAP C.
“yaptırmış” eylemi ettirgen çatılıdır.
12. CEVAP D.
“bozuldu” eylemi işin kendi kendine gerçekleştiğini an- latan dönüşlü eylemdir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
ÜNİTE 9: FİİLİMSİ (EYLEMSİ) TEST – I
1. CEVAP A.
“gitmeye” sözcüğü isim-fiildir.
2. CEVAP B.
“Söylediklerimizi” sözcüğü sıfat-fiildir.
3. CEVAP C.
“giden” sözcüğü adlaşmış sıfat-fiildir.
4. CEVAP C.
“edince” sözcüğü zarf-fiildir.
5. CEVAP E.
A seçeneğinde altı çizili sözcük zarf-fiildir. B seçene- ğinde altı çizili sözcük geçmiş zamanla çekimlenmiş eylemdir. C seçeneğinde altı çizili sözcük isim-fiildir. D seçeneğinde altı çizili sözcük zarf-fiildir.
6. CEVAP D.
A seçeneğinde “girdikten, gördüğüm”, B seçeneğinde
“vermek, isterken, yükseldiğini”, C seçeneğinde “söyle- diklerini, düşündükçe”, E seçeneğinde “tanıyıp” söz- cükleri fiilimsidir.
7. CEVAP E.
“Fenalaşıp gömleğinin düğmesini açan adam” sıfat-fiil grubunun içerisinde “gömleğinin düğmesi” belirtili ad tamlaması vardır.
8. CEVAP C.
“bekleyen” sözcüğü sıfat-fiildir.
9. CEVAP E.
“bulunan” sözcüğü sıfat-fiildir.
10. CEVAP B.
“bilmeyenler” sıfat-fiilinin nitelediği ad düşmüştür.
11. CEVAP D.
“dolma” sözcüğü yemek adı olarak kalıcı ad olmuştur.
12. CEVAP B.
“geçen” sözcüğü sıfat-fiildir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – II
1. CEVAP A.
“geçmeden” sözcüğü zarf-fiildir.
2. CEVAP B.
“Açılan” sözcüğü sıfat-fiildir.
3. CEVAP E.
“esmeyince” sözcüğü zarf-fiildir.
4. CEVAP B.
“olan” sıfat-fiil, “dolaşan” sıfat-fiil, “ederek” zarf-fiil, “ko- ruma” isim-fiil.
5. CEVAP E.
V.cümlede kullanılan tek fiilimsi “bakış” isim-fiilidir.
6. CEVAP D.
“benzememe, yaratmak, olma, çalışma” sözcükleri se- çeneklerdeki isim-fiillerdir.
7. CEVAP A.
“yayımlanacak” sözcüğü sıfat-fiildir. Diğer seçenek- lerde “-acak/-ecek” eki gelecek zaman olarak kullanıl- mıştır.
8. CEVAP B.
“giyecek” sözcüğü kalıcı ad olmuştur.
9. CEVAP D.
“yanan, bakanından, akanından, bilene, olacakla, öle- ceğe” sözcükleri adlaşmış sıfat-fiildir.
10. CEVAP A.
Soru kökünde verilen cümlede “alan, düşünmeyi, ge- rektiren” şeklinde iki sıfat-fiil, bir isim-fiil kullanılmıştır.
Benzer şekilde A seçeneğinde “içerdikleri, içtiğimiz, ye- menin” sözcükleri iki sıfat-fiil, bir isim-fiildir.
11.CEVAP E.
“edilmekmiş” isim-fiili ek eylem alarak yüklem olmuştur.
12. CEVAP C.
Verilen parçada “-acak” eki yalnızca gelecek zaman görevinde kullanılmıştır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
TEST – III
1. CEVAP D.
II.cümlede “yazdığı”, IV.cümlede “olduğunu, duracağı”
sıfat-fiilleri kullanılmıştır.
2. CEVAP A.
I.cümlede “giderek” zarf-fiil, “rastlanan” sıfat-fiildir.
II.cümlede “olmayan” sıfat-fiil, “çalışma” isim-fiildir.
3. CEVAP B.
“olmasını” isim-fiil, “olarak” zarf-fiil, “gösterilen” sıfat-fi- ildir.
4. CEVAP C.
“koruma, uçuş, yakacak, danışma” sözcükleri kalıcı ad olmuştur.
5. CEVAP C.
Adlaşmış sıfat: çözdüklerimizden, yaptığınla. I, II ve IV.dizelerde yüklemi ad olan cümlelerde ek fiil vardır.
Türemiş fiil: yetinme. Çekimli fiil: geç.
6. CEVAP C.
“bakıldığında, yaparak” sözcükleri zarf-fiildir.
7. CEVAP B.
“saplanan, dönen” sıfat-fiil, “kırıp” zarf-fiil, “demektir”
isim-fiil.
8. CEVAP B.
Zarf-fiil: banıp, uyanarak, dayayıp. Haber kipiyle çekim- lenmiş fiil: seviyorum. Belirtme eki almış zamir: seni.
Edat: gibi.
9. CEVAP C.
A seçeneğinde “çıkıp, gidince, örten”, B seçeneğinde
“yapmak, kalacak”, D seçeneğinde “yaptığın”, E seçe- neğinde “düzeltmeye, yapmak” sözcükleri fiilimsidir.
10. CEVAP B.
I.cümlede “ilerlerken”, V.cümlede “inmeden, geçerek”
sözcükleri zarf-fiildir.
11. CEVAP D.
“dönen, gören, olan, tanıyan, yayımlanmış, açmış” söz- cükleri fiilimsidir.
12. CEVAP B.
“aranan, kaydedildiği” sıfat-fiil, “bulunup” zarf-fiil, “dü- zenlenebilmesi” isim-fiildir.
s a a t
y a y ı n l a r ı
BÖLÜM: 2
KARMA TEST – I
1. CEVAP A.
“Bazı” sözcüğü sıfat, “bizimkilere” sözcüğü kişi zamiri,
“yerli” sözcüğü sıfattır.
2. CEVAP E.
A ve B seçeneklerinde ikilemeler fiilimsileri niteleyerek zarf olmuştur. C ve D seçeneklerinde ikilemeler adları niteleyerek sıfat olmuştur. E seçeneğinde ise ikileme eylemi niteleyen zarftır.
3. CEVAP C.
“Tüm” sıfatı “nehirler” adını nitelemiştir.
4. CEVAP E.
Sıfatlar: sıradan, bir, tehlikeli, yapan, o. Zamir: nedir.
Zarf: hiç. Bağlaç: Oysa.
5. CEVAP D.
“bembeyaz” pekiştirilmiş sıfatı, “yelken” adını nitele- mektedir.
6. CEVAP B.
Sıfat-fiil: alan. Ad tamlaması: kitapların arka kapakları.
“yaklaşırım” eylemi geniş zamanla çekimlenmiş basit zamanlı eylemdir. Zamir: ben.
7. CEVAP E.
“izliyor” sözcüğü türemiş eylemdir. “iz” ad köküne “-le”
isimden fiil yapan ek getirilerek türetilmiştir.
8. CEVAP A.
Adlaşmış sıfat-fiiller: olanlara, çıkaranlar, övünenler, yazdıklarını, çıkardıklarını, edenler. İyelik eki almış ad- lar: seferinde, yazdıklarını, çıkardıklarını, içindeler.
Zarf-fiil: değerlendirmeden. Belirtme sıfatları: o, bu, bir.
9. CEVAP B.
I.cümlede “düşünme, hissetme, verme” isim-fiil. V.cüm- lede “görmek” isim-fiildir.
10. CEVAP B.
“büyük keyifle” eylemi durum yönünden niteleyerek du- rum zarfı olmuştur.
11. CEVAP B.
“sevimli mi sevimli” pekiştirilmiş ifadesi adı niteleyerek sıfat olmuştur.
12. CEVAP E.
Yüklemi ad olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
s a a t
y a y ı n l a r ı
KARMA TEST – II
1. CEVAP D.
IV.cümlede altı çizili ifade sıfat olarak kullanılmış. Diğer cümlelerde ise zarf olmuştur.
2. CEVAP E.
IV.cümlede “etkilemeyi” isim-fiil, V.cümlede “olduğu” sı- fat-fiildir.
3. CEVAP B.
Parçadaki eylemler basit yapılıdır.
4. CEVAP E.
Birleşik zamanlı eylem: yapmazsanız. İşaret zamiri:
bunu. Edat: için. Bağlaç: ve. İsim-fiil: göstermek, yanıl- mak. Sıfat-fiil: inandığınızı, yetişenlerin. Zarf-fiil: dinle- meden, korkmadan, çekinmeden.
5. CEVAP D.
Addan türemiş eylem: önlemek. Belirtme eki almış za- mir: bunu. Soru zamiri: nelerdir. Yönelme eki almış ad:
kente.
6. CEVAP A.
I.si fiilimsiyi nitelediğinden zarftır.
7. CEVAP A.
“yansıyanları” adlaşmış sıfat-fiildir.
8. CEVAP E.
Birleşik yapılı eylem: olamazlar. İlk cümlenin yüklemi ad olduğundan ek eylem vardır. “en” derecelendirme zarfıdır. Bağlaç: bile.
9. CEVAP C.
“Şey” belgisiz zamirdir. “Sütten çıkmış ak kaşık” deyimi son cümkede yüklem olmuştur. Parçada geçen “ilgilen- diren, koyduğu, tutup, çekiştirmek, yapıştırmak, ya- pınca, ayıplayıp, yuhalamak, çıkmış” şeklinde tüm fii- limsi çeşitlerine örnek vardır. “olmalıdır” eylemi dilek kiplerinden gereklilik kipiyle çekimlenmiştir.
10. CEVAP B.
Yüklemi ad olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
11. CEVAP E.
Parçanın eylemi edilgen çatılıdır. E seçeneğindeki ey- lem de edilgen çatılıdır.
12. CEVAP D.
Tamlananı ortak ad tamlaması: dünün ve bugünün ba- vulları. “ediyorum, taşımasın” eylemleri basit zamanlı ve etkendir. “ki” ve “ve” olmak üzere iki bağlaç vardır.
s a a t
y a y ı n l a r ı
KARMA TEST – III
1. CEVAP E.
“yalnız, güzel, hızla, yavaşça” sözcükleri durum zarfı- dır.
2. CEVAP C.
“hazin” sözcüğü “öykü” adını nitelemiştir.
3. CEVAP A.
I.cümlede “yapıldığı, söylenen”, II.cümlede “yapılma- dıkça” eylemsidir.
4. CEVAP B.
“söndü, geldi” eylemleri geçişsizdir.
5. CEVAP C.
Sıfat-fiil: gelen, yöneltilen. Niteleme sıfatı: zehir zem- berek. Yönelme eki almış zamir: bana. “mektuplardan biri” ifadesinde -dan eki tamlayan görevindedir.
6. CEVAP B.
I.cümlenin yüklemi addır ve böyle cümleler nesne al- maz. IV.cümlenin yüklemi geçişsiz olduğundan nesne almaz.
7. CEVAP A.
B seçeneğinde yüklem ad olduğundan, C seçeneğinde birleşik zaman olduğundan ek eylem vardır. D seçene- ğinde ek eylemin zarf hâli -ken ekiyle verilmiştir. E se- çeneğinde de ek eylemin olumsuzu “değil” kullanılmış- tır.
8. CEVAP D.
Yüklem istek kipiyle çekimlenmiştir ancak cümlede an- latılmak istenen geçmiş zamandır.
9. CEVAP D.
“bilinmelidir” eylemi edilgen çatılıdır.
10. CEVAP E.
“öğrenip, getirdiği, geçiren, araştırıp, anlatmayı” şek- linde tüm fiilimsi çeşitlerine örnek vardır. “ve, bile” bağ- laçları vardır. “yaşam tarzı, düşünce sistemi, bilimi ya- şayanların kuklası” ad tamlamalarıdır. “yaşar, gelirler”
eylemleri etkendir. Parçada yalnızca bir tane birleşik zamanı eylem vardır: başaramıyorlarsa.
11. CEVAP B.
I.cümledeki zincirleme ad tamlaması: insan yaşamının en çalkantılı dönemi. III.cümledeki zincirleme ad tam- laması: gençlik günlerinin anısı. IV.cümlede hem tam- layandan önce hem tamlanandan önce sıfat almış ad tamlaması: o günlerin yanlış anlamaları. V.cümlede be- lirtme sıfatıyla yapılmış tamlama: bu anılar.
12. CEVAP E.
Belirtili ad tamlamaları: kapının önü, rüyalarının kızı, hayallerinin ülkesi, bizim memleket. Belirtisiz ad tamla- ması: komşu kızı. Tamlayanı zamir olan ad tamlaması:
bizim memleket. Tamlayanı düşmüş ad tamlaması:
dostum, gönlünden, kapının, gördüğünü, görmedikle- rini.
