UGETAM HİZMETLER KATALOĞU

(1)

• Applied Trainings

• Personnel Certification

• Inspection and Supervision

• Test and Calibration

• Product Certification

• Technological Services and Consulting

• Renewable Energy

• Uygulamalı Eğitimler

• Personel Belgelendirme

• Muayene ve Denetim

• Deney ve Kalibrasyon

• Ürün Belgelendirme

• Teknolojik Hizmetler ve Danışmanlık

• Yenilenebilir Enerji

/ugetam

UGETAM HİZMETLER KATALOĞU

UGETAM Services Catalog

KASIM 2016 www.ugetam.istanbul

(2)

2 3

Kurulduğu günden beri doğal gaz sektöründe eğitim, test, sertifikasyon, belgelendirme ve enerji alanlarında hizmet vermek üzere çıktığımız yolda bugün sayılı kuruluşlar arasında yer almaktayız.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olarak ülkemizin teknolojik ilerleme ve iktisa- di yönden büyümesi doğrultusunda üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmek için çalışmalarımızı UGETAM A.Ş. olarak yürütüyoruz. Sanayi ve teknolojisiyle gün geçtikçe gelişen ülkemizin talepleri de bu doğrultuda artmaktadır. UGETAM ise tam bu noktada hizmet vermek üzere yeni bir yapılanmaya gitmeyi hedefliyor.

Değişen şartlarda duyulan ihtiyaçların giderilmesinin eğitim ile mümkün olacağına inanıyor, bu doğrultuda eğitimlerimizi geniş bir yelpazede vermeyi hedefliyoruz.

UGETAM tüm faaliyet alanlarını kapsayacak büyük bir AKADEMİYE dönüşmek üzere yeni bir yola giriyor. UGETAM faaliyet alanları kapsamında hizmet veren sek- törlerin ihtiyaç duyduğu kalifiye insan kaynağını yetiştirmek yeterliliklerini tespit etmek ve teknolojik çalışmalara destek olmak amacıyla personel belgelendirme muayene deney ve ürün belgelendirme sistemlerinde akredite olarak bağımsız ve tarafsız bir şekilde hizmet verirken diğer taraftan bu alandaki kalite seviyesinin artırılmasına yönelik bilinç ve farkındalığı artırma çalışmaları her geçen gün daha da artmaktadır. İlgili tüm konularda hizmet veren çalışmaları ile kampüs çatısı altında yetkinliklerini artırma gayretinde olan UGETAM, bu kapsamda yalnız eğitim veren bir kurum değil uluslararası alanda insan kaynakları politikaları üreten, performans yönetimi bir yapı olmayı hedefliyor.

UGETAM vermiş olduğu hizmetlerde en yeni teknolojileri kullanmayı ilke edinmiş, kaynakları etkili ve çevreye zarar vermeden ve iş kaybına sebep olmadan uzman personeller tarafından gerçekleştirmektedir. Sektöre katkı sağlamak adına vizyon ve misyonumuz doğrultusunda hizmet vermeye devam edeceğiz.

We have come to be one of the leading companies today on the way that we have taken since we were established with the aim to provide training, testing, certification, and documentation services, and services in the fields of energy in the natural gas industry.

As UGETAM AŞ, an affiliate of İstanbul Metropolitan Municipality, our endeavor is to fulfill our responsibility on technological development and economic growth of our company. As a matter of course, our nation’s demands are growing in line with the industry and technology developing on our soil. It is exactly these partic- ular developments, for which UGETAM aims a reorganization to provide services.

We believe that the trainings are the only possible ways to meet the needs, and with this respect, we aim to provide trainings in a wide range of fields. UGETAM is now to evolve into an ACADEMY that shall cover all the fields of activity. UGETAM provides the markets, serving in the fields covered by UGETAM, with accredited, independent, unbiased services for training qualified human resources needed, and determining their qualifications, and for personnel certification, inspection, testing and product certification systems, to support the technological improve- ments, as well as increasing the number of activities to raise consciousness and awareness on the improvement of quality in this field. Acting in an endeavor to improve its competency, with practices in all relevant fields in its campus, UG- ETAM aims not only to be a body for training but also an international body of performance management, which develops new human resources policies.

In providing its services, it is an UGETAM policy to benefit from new technologies, using the resources eco-friendly and efficiently, and without leading to loss of workforce, under the supervision of specialists. Being guided by our mission and vision, we will continue to serve with the aim of contributing to the industry.

Genel Müdürden / From The General Manager

GENEL MÜDÜRDEN

FROM THE GENERAL MANAGER

Dr. Şenol YILDIZ

Genel Müdür / General Manager

(3)

4 5 UGETAM Hakkında / About UGETAM

insan kaynağını yetiştirmek amacıyla hayata geçirdiği Per- sonel Belgelendirme ile beraber deney, ürün ve muayene faaliyetlerinde akredite olmasıyla Türkiye’de ilk kez bir kurum, TÜRKAK’tan alanında 4 sertifika birden alma başarısını gösterdi. Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından 01 yetki nu- marası ile yetkilendirilen ilk kuruluş olan UGETAM, ulusal ve uluslararası düzeyde bu alanda ilk belgelendirmeleri yapan kuruluş oldu. Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu getirilen meslekler için MYK onaylı belgelendirme yaparak sektörün yetkin personel ihtiyacını karşılama konusunda lider bir rol üstlendi. UGETAM, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hat- tı Projesi’nde (TANAP) bir kamu şirketi olarak gözetim işi ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) adına doğal gaz dağıtım şirketlerinin 5 yıllık yatırım yükümlülüklerinin yerine getirilip/getirilmediğinin tespitini yapma işi gibi ilk- leri başardı.

UGETAM; üstün hizmet profilini, seçkin kadrosuyla, son teknoloji ile donatılmış tesislerinde, ilgili tüm kurum ve ku- ruluşlar ile geliştirdiği örnek iş birlikleri ve sektöre değer katan yayınları ile sahip olduğu bilgi ve tecrübeyi sektörle paylaşarak, enerjinin geleceğine yön veren uluslararası bir referans merkezi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

company which was the first to implement the Film Digiti- sation system in Turkey, it has ensured that the work pro- cess is able to progress faster and in a healthier manner. By using the Phased Array method, which was a first in Tur- key, it succeeded in performing the welding controls of the polyethylene pipes in a flawless manner. With the accreditation of its testing, product and examination activities as well as its Staff Certification activities, which it brought to life with the aim of developing the qualified human resources needed by the sector, an organisation succeeded in obtaining 4 certificates in its field from TÜRKAK, for the first time in Turkey. UGETAM, which is the first organisation to be authorised by the Professional Competency Board (MYK) – with the authorisation number 01 – was the first organisation to issue certifications at a national and international level, in this field. It took on a leading role on the subject of meeting the needs of the sector for competent personnel, by issuing MYK approved certifications for the professions where a Profes- sional Competency certificate became mandatory. UGETAM has also broken ground in areas such as the procurement of the work of supervision as a public sector company, in the Trans-Anatolia Natural Gas Pipeline Project (TANAP), and the determination of whether natural gas distribution companies have fulfilled their 5 year obligations, on behalf of EMRA.

With its outstanding service profile and select team, and facilities which have been equipped with the latest technol- ogy, as well as the exemplary collaborations it has entered into with all of the related authorities and organisations, and its publications which add value to the sector, UGETAM continues its activities as an international centre of reference which directs the future of energy by sharing the knowledge and experience it possesses with the sector, UGETAM Hakkında / About UGETAM

“Eğitim, Test ve Denetimin geleceğine yön veren uluslararası bir referans merkezi”

“An international centre of reference which directs the future of Training, Test and Supervision”

UGETAM; ülkemizin yanı sıra Doğu Avrupa, Orta Doğu, Asya ve Afrika’nın en büyük eğitim, belgelendirme ve teknolojik hizmetler merkezi olarak enerji sektörüne yüksek kalitede çözümler sunan bir kurumdur. Her geçen gün, gerçekleştirdiği yenilikçi projelerle başarısını uluslararası boyutlara taşımaktadır.

1996 yılında projelendirme çalışmaları başlayan ve döne- min İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Cumhur- başkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından kurulan UGETAM, bütün karar vericilerin ve yöneticilerin vizyonları, inançları ve destekleri sayesinde, günümüzde enerji sektörünün odak kuruluşlarından biri oldu.

Deney ve Kalibrasyon, Muayene ve Denetim, Teknolojik Hizmetler ve Danışmanlık, Ürün Belgelendirme, Personel Belgelendirme, Uygulamalı Eğitimler ve Yenilenebilir Enerji olmak üzere hizmetlerini 7 ana başlıkta toplayan UGETAM, sahip olduğu yeterlilikleriyle ve referans kabul ettiği kalite standartları çerçevesinde doğal gaz, enerji ve su dağıtım pi- yasasına tarafsız, bağımsız ve akredite hizmetler vermektedir.

Her geçen gün giderek büyüyen ve uluslararası niteliği güçlenen bir marka olarak “İLK”leri başaran UGETAM, kaynak radyografi filmlerinin dijital ortama aktarılmasını sağlayan Film Digitisation sistemini Türkiye’de ilk kez uygulayan şirket olarak, iş sürecinin daha sağlıklı ve hızlı ilerlemesini sağladı.

Türkiye’de bir ilk olan Phased Array yöntemini kullanarak polietilen boruların kaynak kontrollerini kusursuz bir şekilde gerçekleştirmeyi başardı. Sektörün ihtiyaç duyduğu kalifiye

As the largest training, certification and technological ser- vices centre of Eastern Europe, the Middle East, Asia and Africa, as well as our country, UGETAM is an organisation which offers high quality solutions to the energy sector. It carries its successes to the international scale, with the in- novative projects it develops with every passing day.

UGETAM, the planning activities for which began in 1996, and which was formed by our President, Mr. Recep Tayyip ERDOĞAN, who was the Mayor of the Metropolitan Munici- pality of Istanbul at the time, has today become one of the pivotal organisations of the energy sector, due to the vision, belief and support of all of the decision makers and managers.

UGETAM, which collects together its services under 7 prin- cipal headings – Testing and Calibration, Examination and Inspecting, Technological Services and Consultancy, Product Certification, Staff Certification, Practical Training and Re- newable Energy – provides objective, independent and accredited services to the natural gas, energy and water distribution markets with the competences it possesses and within the framework of the quality standards which it has accepted as a point of reference.

As a brand, which continues to grow, and the international qualifications of which become stronger with every passing day, UGETAM is an organisation which achieves “FIRSTS”.

As the company which ensured that welding radiography films were transferred to the digital environment, and the

UGETAM Hakkında

About UGETAM

(4)

6 7

Teknolojik Hizmetler, Deney, Kalibrasyon ve Ürün

Belgelendirme

Technological Services, Testing, Calibration and Product Certification

Teknolojik Hizmetler ve Belgelendirme Müdürlüğü, laboratuvar faaliyetlerine 2003 yılında doğal gaz malzemelerinin testleriyle başladı. Deney Laboratuvarları 2006 yılında, Ürün Belgelendirme Hizmetleri 2011 yılında Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilerek verilen hizmetler akreditasyon kapsamına alındı. Türk Akreditasyon Kurumunun, Avrupa Akreditasyon Birliği (EA), Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon Birliği (ILAC) ve Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile yapmış olduğu karşılıklı tanı- ma anlaşmaları neticesinde, kuruluşlar tarafından akredite olarak verilen rapor ve belgelerin aynı zamanda uluslararası geçerliliğe sahip olması sağlandı.

Teknolojik Hizmetler ve Belgelendirme Müdürlüğü kapsamında yürütülen faaliyetler:

- Deney Hizmetleri - Kalibrasyon Hizmetleri

- Gaz Sayaçları Kalibrasyon Hizmetleri - Gaz Sayaçları Değişim Hizmetleri - Ürün Belgelendirme Hizmetleri - Danışmanlık Hizmetleri

The Technological Services and Certification Directorate be- gan its laboratory activities in 2003, with the testing of natural gas materials. The testing laboratories were accredited in 2006 and the Product Certification Services in 2011, by the Turkish Accreditation Authority (TÜRKAK), thus placing the services being provided under the scope of accreditation.

As a result of the mutual recognition agreements entered into between the Turkish Accreditation Authority and the European Accreditation Association (EA), the International Laboratory Accreditation Association (ILAC) and the Inter- national Accreditation Forum (IAF), it was also ensured that the reports and certificates issued by accredited organisa- tions also possessed international validity.

The activities being conducted within the scope of the Technological Services and Certification Directorate:

- Testing Services - Calibration Services

- Gas Meter Calibration Services - Gas Meter Changing Services - Product Certification Services - Consultancy Services

Deney, Kalibrasyon ve Ürün Belgelendirme Hizmetleri

Testing, Calibration and Product Certification Services

Teknolojik Hizmetler, Deney, Kalibrasyon ve Ürün Belgelendirme Technological Services, Testing, Calibration and Product Certification

(5)

8 9

Plastik malzeme sektöründe yaşanan gelişmeler, bu malzemelerin her geçen gün daha fazla kullanılmasını sağlamak- tadır. Ülkemizde her yıl kamu ve özel sektör eliyle binlerce km uzunlukta plastik boruların altyapıda kullanıldığı dik- kate alındığında, bu malzemelerin kalitesinin standarda uy- gunluğunun kontrolü de işin ehemmiyeti bakımından ciddi bir önem kazanmaktadır. Bu kontrollerin de akredite bir laboratuvarda, tarafsız ve bağımsız bir kuruluşta yaptırıl- ması da özellikle talep edilmektedir.

UGETAM deney laboratuvarları, konusunda uzmanlaşmış personelleri ve imkanlarıyla birlikte, özellikle su ve doğal gaz sektörüne tarafsız ve bağımsız bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.

AB-0094-T numarasıyla TÜRKAK tarafından TS EN ISO/

IEC 17025 standardına göre akredite edilen laboratuvar- larımızda başlıca deneyleri yapılan ürünler:

The developments in the plastic materials sector are resulting in these materials being used more and more with every passing day. When it is taken into account that thousands of km of plastic piping is used in our country every year – both by the public and private sectors – in the infrastructure, the control of the compliance of the quality of these materials with the standards, is also extremely important. And it is especially requested that these controls are carried out at an accredited laboratory, by an objective and independent organisation.

Together with their expert personnel and facilities, the UGETAM testing laboratories provide services to the water and natural gas sectors in particular, as an objective and independent organisation.

The principal products which are tested in our laboratories, which have been accredited by TÜRKAK, with the number AB-0094-T, in accordance with the TS EN ISO/IEC 17025 standards:

Deney Hizmetleri

Testing Services

- PE Boru ve Ekleme Parçaları - PVC Borular ve Ekleme Parçaları - Koruge Borular ve Ekleme Parçaları - PP Borular ve Ekleme Parçaları - Fiber Optik Kablo Muhafaza Boruları - Gaz Regülatörleri

- Çelik Malzemeler

- Kaynaklı PE ve Çelik Malzemeler

Bu ürünlerin haricinde kapsamımızda yer alan deneyler benzer ürünlere de yapılabilmektedir.

Çekme Özelliklerinin Tayini Deneyi

TS EN ISO 527-2, TS EN ISO 527-3, TS EN ISO 6259-3, TS EN ISO 6892-1, TS EN 1393, TS EN 1394, TS ISO 8513, TS ISO 8521, ASTM D 638

Çekme deneyi; polimer, metalik ve kompozit malzemelerin, tek eksende, belirli bir hızda ve sabit sıcaklıkta test numunesine çekme gerilmesi uygulanması, bu gerilme altında- ki mekanik özellikleri hakkında bilgi edinilmesi amacı ile yapılan bir testtir. Bu test sonucunda, malzemenin Yüzde Uzama, Çekme Mukavemeti, Çekmedeki Elastiklik Modülü gibi mekanik özellikleri belirlenmektedir.

- PE Piping and Joining Parts - PVC Piping and Joining Parts - Corrugated Piping and Joining Parts - PP Piping and Joining Parts

- Fibre Optic Cable Protection Piping - Gas Regulators

- Steel Materials

- Welded PE and Steel Materials

The available tests are also able to be conducted on similar products, other than those stated above.

The Test for the Determination of the Tensile Properties

TS EN ISO 527-2, TS EN ISO 527-3, TS EN ISO 6259-3, TS EN ISO 6892-1, TS EN 1393, TS EN 1394, TS ISO 8513, TS ISO 8521, ASTM D 638

The traction test is a test which is carried out with the pur- pose of applying a tensile stress to the test sample of poly- mer, metallic and composite materials, on a single axis, at a certain speed and at a fixed temperature, in order to obtain information concerning the mechanical properties under this stress. Mechanical properties such as the Surface Ex- pansion, Tensile Resistance, and Tensile Flexibility Module of the material is determined as a result of this test.

(6)

10 11

Kütlesel Erime Akış Hızı (MFR) Tayini Deneyi

TS EN ISO 1133-1

Erime akış endeksi, belirli yük ve sıcaklıkta ve belirli bir uzunluk ve çaptaki kalıptan akan plastik malzemenin is- tenilen süredeki akış miktarının ölçümüdür. MFR değeri, malzemenin zincir uzunluğu ve yoğunluk değerlerine göre değişkenlik göstermektedir. Malzemelerin, işlenme ve kaynak proseslerindeki parametrelerin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır.

The Test for the Determination of the Mass Melting Flow Rate (MFR)

TS EN ISO 1133-1

The melting flow index is the measure of the amount of the flow of the material flowing from a mould of a certain length and size, at a specific volume and temperature, during the required period. The MFR value varies according to the chain length and density values of the material. It plays an important role in the determination of the parameters in the processing and welding processes of the materials.

Yoğunluk Tayini

TS EN ISO 1183-1

Plastik malzemelerde yoğunluk değeri, malzemenin zincir yapısına göre değişkenlik göstermektedir. Yoğunluk, bir malzemenin kristalinite derecesi ve sınıfı hakkında bilgi vermektedir. Kristalinite oranı arttıkça malzemenin genel olarak yoğunluğu ve mukavemet değerleri de artış göstermektedir.

The Determination of Density

TS EN ISO 1183-1

The density value in plastic materials varies according to the chain structure of the material. Density provides information concerning the class and degree of crystallinity of a material.

As the crystallinity rate increases, the density and resistance values of the material also display an increase in general.

Sabit Sıcaklık Altında İç Basınca Mukavemetin Tayini Deneyi

TS EN ISO 1167-1, ASTM D 1599

Hidrostatik basınç deneyi, boru ve boru bağlantı parçalarının öngörülen kullanım ömrünü karşılayıp karşılamadığının bir göstergesidir. Belirlenen sıcaklık, basınç ve sürelerde, deney numuneleri hidrostatik iç basınca maruz bırakılmak- ta ve numunelerin standartlarda belirlenen deney sürelerini tamamlamaları beklenmektedir.

Sıyırarak Ayrılma Deneyi

TS ISO 13954, TS EN 12814-4 Madde 7

Akışkanların dağıtımında kullanılan ve anma dış çapı 90 mm veya daha büyük olan polietilen (PE) elektrik eritmeli boru manşon ve keplerin ayrılma mukavemeti tayin edilmektedir. Elektrik ergitmeli kaynakla birleştirilmiş boru ve boru bağlantı parçalarının, kaynaklı bölgelerdeki kaynak kalitesinin uygunluğunu göstermektedir. Elektrofüzyon tip fittinglerin kaynak parametrelerinin uygunluğunu gösteren önemli bir test olmaktadır.

The Test for the Determination of Resistance to Internal Pressure at a Fixed Temperature

TS EN ISO 1167-1, ASTM D 1599

The hydro-static pressure test is an indicator of whether the pipes and piping joinery parts adhere to their expected lifespan. The test samples are subjected to hydro-static in- ternal pressure at pre-determined temperatures and levels of pressure and for pre-determined periods of time, and the samples are expected to complete the determined testing times in accordance with the standards.

The Skinning Off Test

TS ISO 13954, TS EN 12814-4, Article 7

The resistance to separation of the polyethylene (PE) electro-fusion couplings and bearing caps, which are used in the distribution of liquids and which have a nominal diameter of 90 mm or more, are determined. It shows the compliance of the quality of the welding of the pipes and piping joinery parts, which have been bonded by welding, in the welded areas. It is an important test which shows the compliance of the welding parameters of the elec- tro-fusion type fittings.

(7)

12 13

Sıkıştırarak Ayırma Deneyi

TS ISO 13955, TS EN 12814-4 Madde 8

Akışkanların dağıtımında kullanılan ve anma dış çapı 16 mm ile 225 mm arasında olan polietilen (PE) elektrik eritmeli boru başı veya semerlerin ayrılma mukavemeti tayin edilmektedir. Deney takımının ayrılma mukavemeti erimiş malzeme düzlemindeki hasarlanma yapısıyla ve ayrılma yüzdesiyle tanımlanmaktadır. Deney takımının ayrılma mukavemetinin değerlendirilmesinde, hasarın görünüşü ve yeri göz önünde bulundurulmaktadır.

Yırtılma Deneyi

TS ISO 13956

Ayrılma Mukavemeti Testi gibi bu test de, Elektrik ergitmeli kaynakla birleştirilmiş boru ve boru bağlantı parçalarının kaynaklı bölgelerinin dayanımının yeterli olup olmadığını göstermektedir. Elektrofüzyon tip fittinglerin kaynak parametrelerinin uygunluğunu gösteren önemli bir testtir.

The Separation by Compression Test

TS ISO 13955, TS EN 12814-4, Article 8

The resistance to separation of the polyethylene (PE) elec- tro-fusion of the pipe sockets and saddles, are used in the distribution of liquids and which have a nominal diameter of between 16 mm – 225 mm, are determined. It is defined with the damage structure on the plane of the molten ma- terial of the separation resistant test sample and the per- centage rate of separation. The appearance and location of the damage is taken into consideration in the evaluation of the resistance to separation of the test sample.

Tearing Test

TS ISO 13956

As with the Resistance to Separation Test, this test also shows whether the endurance of the welded areas of the pipes and piping joinery parts, which have been bonded through electro-fusion welding, is sufficient. It is an im- portant test which shows the compliance of the welding parameters of the electro-fusion type fittings.

Oksidasyon İndüksiyon Süresinin Tayini Deneyi

TS EN ISO 11357-6, TS EN 728

Plastik malzemenin yüksek sıcaklık ve oksijen yoğunluğun- daki ısıl kararlılığının tespiti için yapılan bir deneydir. Deney parçaları, belirli bir sıcaklıkta oksijen akımı içinde tutu- lurken; antioksidanlar, stabilizatörler ve diğer maddeleri ih- tiva eden katkı sistemiyle birlikte bulunan malzemede oksidasyon başlayıncaya kadar geçen süre ile ölçülmektedir.

Sıkıştırma Sonrası Sabit Sıcaklık Altında İç Basınca Mukavemetin Tayini Deneyi

TS EN 12106

Bazı ülkelerde, polietilen boru sistemlerinde tamir ve bakım işlemlerinin yapılması esnasında gaz akışını kesmek için sıkma tekniği kullanılmaktadır. Kullanıcı tekniğin kullanıl- masını isterse yöntemin uygulanmasından sonra, borunun hidrostatik mukavemet özelliklerini sağladığından emin ol- ması gerekmektedir.

Boyutsal Kararlılık Deneyi

TS EN ISO 2505

Plastik boruların sıcaklık değişimleri altında ne kadar kalıcı deformasyona maruz kaldığını gösteren bir deney metodudur. Belirli sürelerde ısı etkisine maruz bırakılan boruların boyca eski halini alabilme oranları belirlenmektedir.

The Test for the Determination of the Oxidation Induction Period

TS EN ISO 11357-6, TS EN 728

This is a test which is conducted in order to determine the thermal stability of the plastic material at high tempera- tures and concentrated levels of oxygen. The test samples are kept within a flow of oxygen, at a specific temperature, and the time which passes until oxidation begins in the material which is present together with antioxidants, stabi- lisers and the supplement system which contains the other materials.

The Test for the Determination of the Internal Pressure under a Specific Temperature Following Compressing

TS EN 12106

In certain countries, the compression technique is used in order to interrupt the flow of gas during the procedures of the repair and maintenance of the polyethylene piping systems. Should the user wish that this technique is used, it will be necessary to make sure that the pipe possesses the required hydro-static resistance properties, after the pro- cedure is implemented.

The Dimensional Stability Test

TS EN ISO 2505

This is a testing method which shows the level of deforma- tion the plastic pipes have been subjected to under changes of temperature. The rate at which the pipes, which have been subjected to the effects of heat for certain periods, are able to regain their former shape in full, is determined.

(8)

14 15

PE Delicili T Düşey Darbe Mukavemetinin Tayini Deneyi

TS EN 1716

PE delicili T’lerin darbe mukavemetinin tayini için kullanılan bir metottur. Borunun ana eksenine paralel olan birbirine zıt iki yönde darbe uygulandıktan sonra, delicili T’de görülebilir bir hasar olup olmadığı kontrol edilmekte ve hava sızdırıp sızdırmadığı tespit edilmektedir.

Çentikli Borular Üzerinde Yavaş Çatlak İlerlemesine Mukavemet Deneyi

(Çentik Deneyi)

TS ISO 13479

Hidrostatik basınca maruz bırakılan bir poliolefin borunun, hasarlanma süresi cinsinden, yavaş çatlak ilerlemesine karşı koyan mukavemetin tayinine dair bir deney metodudur.

Boru dış yüzeyinde oluşturulan çentiklerin, boru mukave- metine olan etkisi incelenmektedir. Bu deney metodu et kalınlığı 5 mm’den daha büyük olan borulara uygulanmak- tadır.

Yavaş Çatlak Büyümesine Mukavemet- Koni Deneyi

TS ISO 13480

Polietilen borunun yavaş çatlak büyümesine direncinin tayini için bir deney metodu olmaktadır. Yavaş çatlak büyümesi, sabit bir çeper genişlemesine maruz bırakılan ve yüksek sıcaklıktaki bir yüzey aktif çözeltiye daldırılan, üzerine çentik açılmış bir boru halkasında meydana gelen çatlak büyüme hızı olarak ifade edilir. Deney, et kalınlığı 5 mm’ye kadar olan (5 mm dahil) borulara uygulanmaktadır.

The Test for the Determination of the Resistance to a Perpendicular Impact of Ts with a PE Perforator

TS EN 1716

This is a method used in order to determine the resistance of Ts with a PE Perforator to an impact. Impact is applied in opposite directions, parallel to the main axis of the pipe, and it is checked to see whether there is any damage on the Ts, and whether any air has seeped out.

The Test for Resistance against the Advance of Slow Cracks on Jagged Pipes (Notch Test)

TS ISO 13479

This is a method of testing directed at the determination of the resistance to the advance of slow cracks on a polyolefin pipe, which has been subjected to hydro-static pressure (in terms of the time it takes for damage to occur). The impact of the notches on the external surface of the pipe, to the resistance of the pipe is examined. This testing method is applied to pipes with a wall thickness of higher than 5 mm.

Cone Test for Resistance to the Growth of Slow Cracks

TS ISO 13480

This is a testing method for the determination of the re- sistance of the polyethylene pipe to slow crack growth.

Slow crack growth is expressed as the speed with which the crack, which occurs on the ring of a pipe, which has been subjected to a fixed expansion of its perimeter, which has been submerged in a surface active solution at a high temperature and on which notches have been established, grows. The test is applied to pipes with a wall thickness of up to and including 5 mm.

Karbon Siyahı Miktarı Tayini Deneyi

TS ISO 6964, TS 7792

Güneş ışınları zamanla plastik malzemelerin hem görünüşlerini değiştirmekte hem de mekanik özelliklerini düşürmektedir. Bu deney ile, UV etkisine karşı plastik mal- zemelere ilave edilen karbon siyahı dolgu malzemesinin oranının belirlenmesi sağlanmaktadır.

Poliolefin Borular, Ekleme Parçaları ve Granüllerdeki Pigment veya Karbon

Siyahının Dağılım Derecesinin Tayini Deneyi

TS ISO 18553, TS 6688, BS 2782-8:Method 823 A

Poliolefin borular, ekleme parçaları ve granülleri içindeki pigment veya karbon siyahı parçacıkları ve aglomera boyut ve dağılım derecesinin değerlendirilmesi için uygulanan bir deney metodudur. Ham malzeme granülü, boru veya fitting malzemesinden alınan küçük numuneler mikroskop lam ve lamelleri arasında ısıtılıp sıkıştırılmaktadır. Hazırlanan numuneler, mikroskop altında incelenmekte; parçacık ve aglomeraların boyutları ve dağılımlarının homojenliği, ilgili standartta verilen derecelendirme sistemine göre ölçül- mekte ve derecelendirilmektedir.

The Test for the Determination of the Amount of Carbon Black

TS ISO 6964, TS 7792

Solar rays both change the appearance of plastic materials and reduce their mechanical properties. With this test, it is ensured that the rate of the carbon black filling material added to the plastic materials to protect against the im- pact of UV, can be determined.

PThe Test for the Determination of the Level of Distribution of the Pigments or Carbon Black on the Polyolefin Pipes, the Joining Parts and Granules

TS ISO 18553, TS 6688, BS 2782-8: Method 823 A

This is a testing method implemented in order to deter- mine the size and distribution of the pigments or carbon black and agglomerates within polyolefin pipes, their join- ing parts and granules. Small samples taken from the raw material granules and pipes or the fitting materials are heated and compressed between microscope slides and lamella. The samples which have been prepared are exam- ined underneath the microscope and the homogeneity of the sizes and distributions of the granules and agglomerates are measured and categorised according to the classifica- tion system given in the relevant standard.

(9)

16 17

Çember Rijitliğinin Tayini Deneyi

TS EN ISO 9969, TS EN 1228, TS ISO 7685, TS EN 61386-24 Madde 10.2

Rijitlik değeri, sabit bir hızda boru iç çapının %3’üne karşılık gelecek bir deformasyon meydana getirmek için gerekli olan kuvvetin bir fonksiyonu olarak hesaplanmaktadır. Bu test sonucunda borunun rijitlik sınıfı belirlenmektedir.

Halka Esnekliğinin Tayini Deneyi

TS EN ISO 13968

Bir borunun halka esnekliği, borudan alınan halka şeklindeki bir kısmın üzerinde, sabit hızda, çap yönünde en az %30’luk bir deformasyon meydana gelinceye kadar veya bu deformasyona ulaşılmadan boruda kırılma meydana gelinceye kadar uygulanan kuvvetin ve oluşan deformasyonun ölçülmesi ile tayin edilmektedir.

The Test for the Determination of the Rigidity of the Ring

TS EN ISO 9969, TS EN 1228, TS ISO 7685, TS EN 61386-24, Article 10.2

The rigidity value is calculated as a function of the power required to create a deformation equivalent to 3% of the internal diameter at a fixed speed. The rigidity class of the pipe is determined as a result of this test.

The Test for the Determination of the Flexibility of the Ring

TS EN ISO 13968

The ring flexibility of a pipe is determined by measuring the strength applied until a deformation of a minimum of 30% occurs on the diameter of a ring-shaped section of the pipe, at a fixed speed, or until breakage occurs before such a level of deformation is reached, and the measurement of the deformation which occurs.

Vicat Yumuşama Sıcaklığının Tayini Deneyi

TS EN ISO 306, ISO 2507-1, TS EN 727

Vicat yumuşama sıcaklığı, belirli ağırlık altında ve sıcaklık artışı karşısında, batma ucunun, test numunesine 1 mm bat- tığı andaki sıcaklık değeri olmaktadır. Yumuşama sıcaklığı, malzemenin ön seçiminde kullanıcıya bilgi vermektedir.

Alın Kaynaklı Malzeme Çekme Deneyi

TS ISO 13953

Alın kaynaklı polietilen boru sistemlerinin çekme mukavemeti, çekme hasar tipinin belirlenmesi ve alın kaynaklı bağlantıların kalitesini değerlendirmek üzere kullanılan bir deney metodudur.

Uçucu Madde Muhtevasının Tayini Deneyi

TS EN 12099

Kalıplama ve ekstrüzyon malzemeleri ile polietilen boru sistemlerinde kullanılan elemanlara uygulanan ve malzemenin içerisinde bulunan uçucu maddelerin muhtevasının tayin edilmesini sağlamaktadır.

The Test for the Determination of the Vicat Softening Temperature

TS EN ISO 306, ISO 2507-1, TS EN 727

The Vicat Softening Temperature is the temperature value at the moment the submerging edge is submerged 1 mm into the test sample, under a specific weight and increase in temperature. The softening temperature provides infor- mation for the user during the preliminary selection of the material.

Butt Welded Material Tension Test

TS ISO 13953

This is a testing method used in order to determine the tension resistance of butt welded pipe systems, the deter- mination of the type of tension damage and the evaluation of the quality of the butt welded connections.

The Test for the Determination of the Contents of Volatile Substances

TS EN 12099

This ensures that the contents of the volatile substances applied to the components used in the casting and extrusion materials and the polyethylene pipe systems, and which are contained within the materials, are determined.

(10)

18 19

Eğilme Özelliklerinin Tayini Deneyi

TS EN ISO 178, ASTM D 790

Eğme deneyi; polimer, metalik ve kompozit malzemelerin, belirli bir hızda ve sabit sıcaklıkta test numunesine eğme gerilmesi uygulanması, bu gerilme altındaki mekanik özel- likleri hakkında bilgi edinilmesi amacı ile yapılan bir deneydir. Bu deney sonucunda, malzemenin Eğme Mukavemeti, Eğmedeki Elastiklik Modülü gibi mekanik özellikleri belirlenmektedir.

Etüv Deneyi

TS ISO 12091

Etüvdeki ısıtmanın etkilerinin, profilli termoplâstik boruların düzgün olmayan cidarlarının homojenliğini tayin etmek için kullanılan bir metodu kapsamaktadır. Belirli sürelerde ısı etkisine maruz bırakılan numunelerde oluşan kusurlar belirlenmektedir.

Darbe Deneyi

TS EN 744, ISO 3127, TS EN 61386-24 Madde 10.3

Plastik boruların darbe mukavemetinin tayini için kullanılan bir metottur. Bir partiyi veya ekstruderden alınan bir üretim birimini temsil eden borulardan kesilen deney parçalarının dış çevresi boyunca belirli yerlere belirli yükseklikten bir kütle düşürülerek darbe deneyi uygulanmaktadır.

The Test for the Determination of the Flexural Properties

TS EN ISO 178, ASTM D 790

The bending test is a test which is performed with the aim of obtaining information concerning the mechanical properties under tension, where bending tension has been applied to a test sample of the polymer, metallic and com- posite materials, at a certain speed and fixed temperature.

Mechanical properties such as the Bend Resistance and Bending Elasticity Module of the material are determined as a result of this test.

The Oven Test

TS ISO 12091

This covers a method which is used to determine the ho- mogeneity of the irregular walls of profiled thermoplastic pipes, as a result of the impact of heating in an oven. The faults, which emerge in samples, which have been subjected to heat for certain amounts of time, are determined.

Impact Test

TS EN 744, ISO 3127, TS EN 61386-24, Article 10.3

This is a method used to determine the resistance of plastic pipes to impact. A mass is dropped on the external area of the test samples cut from pipes, which represent a party or a unit of production taken from the extruder, from a certain height, in order to carry out the impact test.

Boyut Ölçümü

TS EN ISO 3126

Plastik boru ve ekleme parçalarının, standartların müsaade ettiği limitlere uygunluğunu kontrol etmek için, et kalın- lıkları, çapları, uzunlukları ve ovaliteleri gibi özelliklerinin ölçülerek kontrol edilmesi gerekmektedir.

Gaz Debisi / Basınç Düşüşü Deneyi

TS EN 17778

Basınç düşmesini değerlendirmek için bir boru elemanı içindeki havanın debisi, sabit bir ana basınç uygulanarak belirli sınırlar arasında değiştirilmektedir. Kullanılan gaz için bu elemanın boyutuna uygun bir basınç düşmesi meydana getirecek ortalama hava debisi değeri tayin edilmektedir.

Kaynaklı Metal Malzeme Deneyi

API 1104 Madde 5.6.2, API 1104 Madde 5.6.3,

API 1104 Madde 5.6.4, API 1104 Madde 5.6.5, TS EN ISO 5173, TS EN ISO 4136

Kaynakçıların yapmış oldukları kaynakların kalitesinin belirlenmesinde uygulanan bazı tahribatlı deneyler bulunmak- tadır. Bunlar Çekme Deneyi, Çentikli Kırma Deneyi, Kök ve Yüzey Eğme Deneyi, Yan Bükme Deneyi gibi deneyler ol- maktadır.

Gaz Regülatörleri Deneyi

TS 10624, TS EN 334

Doğal gaz servis hatlarında kullanılan, giriş basıncı 0.2-4 bar olan servis regülatörlerinin kapasite, regülasyon, sızdır- mazlık, gövde dayanım ve tahliye testleri gibi testleri yapıl- maktadır.

Bu deneylerde, standardın öngörmüş olduğu;

1- Servis regülatörlerinin değişik gaz debileri altında belli tolerans aralığında (ÇT) olmak üzere sabit basınçta gaz sağlaması,

2- Çıkış hattında oluşabilecek hasarlarda gaz akışını sızdır- maz olarak kapatması,

3- Belirlenmiş basınç değeri aşıldığında belli debide gaz tahliye edip-edemediğini, iç sızdırmazlık, dış sızdırmazlık ve kapama basıncı kontrolü deneyleri yapılmaktadır.

Dimensioning

TS EN ISO 3126

In order to check whether the plastic pipes and joining parts adhere to the limits allowed in the standards, it is necessary to measure and check properties such as their wall thicknesses, diameters, lengths and ovalities.

Gas Flow Rate / Pressure Reduction Test

TS EN 17778

The rate of flow of the air in a pipe component is changed between a certain range, by applying a fixed principal pressure, in order to assess the fall in pressure. An average air flow rate, which will induce a fall in pressure appropri- ate to the dimensions of this component for the gas being used, is determined.

Welded Metal Material Test

API 1104, Article 5.6.2, API 1104, Article 5.6.3, API 1104, Article 5.6.4, API 1104, Article 5.6.5, TS EN ISO 5173 TS EN ISO 4136 There are certain destructive tests, which are used to de- termine the quality of the welding performed by the welders.

These are tests such as the Tension Test, Notched Breakage Test, Root and Surface Bending Test and the Side Twisting Test.

Gas Regulator Test

TS 10624, TS EN 334

Tests, such as the capacity, regulation, sealing, body endur- ance and discharge tests of the service regulators used in the natural gas service lines (input pressure: 0.2 – 4 bars), are carried out.

The standard stipulates as follows in these tests:

1. The service regulators should supply gas at a fixed pressure with varied rates of flow of gas within a certain level of tolerance;

2. The flow of gas should be sealed off in instances of damage which may occur on the exit line;

3. Tests to determine whether a certain rate of flow of gas is being discharged when a pre-determined pressure value is exceeded, as well as internal sealing, external sealing and closing pressure control tests are carried out.

(11)

20 21

Elektronik Hacim Düzeltici

(EHD-Korrektör) Doğruluk Deneyi

Elektronik hacim düzeltme cihazlarından Tip-1 olanlar yay- gın olarak korrektör adıyla anılmakta ve sayaçtan gelen birim zamandaki gaz hacmini sıcaklık, basınç ve sıkıştırabi- lirlik dönüşümleri ile birlikte düzeltilmiş hacme dönüştür- mektedir. Bu süreç doğal gazın faturalandırılmasında önemli bir aşamayı oluşturmaktadır.

Benzer biçimde elektronik hacim düzeltme cihazlarından Tip-2 olanlar yaygın olarak Akış Bilgisayarı (Flow Com- puter) olarak bilinir ve RMS-A istasyonlarında, sayaçtan ölçülen hacmi düzeltilmiş hacme dönüştürür. UGETAM Korrektör Laboratuvarı’nda, TS EN 12405-1+A2 standardı- na uygun olarak, faturalandırmaya esas teşkil eden dü- zeltilmiş gerçek gaz hacminin doğru hesaplanmış olması için düzeltme işlemi yapan elektronik hacim düzeltici (kor- rektör) cihazlarının referans şartlarda doğruluk deneyleri yapılmaktadır.

UGETAM Deney Laboratuvarı’nda, izlenebilir hassas kalibratör- ler ile korrektörlerin; basınç, sıcaklık sensörleri ve hesap- layıcı birimin toplam hata oranının TS EN 12405-1+A2 stan- dardında müsaade edilen en büyük hata değerlerini aşıp aşmadığı referans şartlarda kontrol edilmektedir.

Kalibrasyon Hizmetleri

UGETAM Kalibrasyon Laboratuvarı’nda, özellikle doğal gaz dağıtım sektörüne yönelik olmak üzere çeşitli cihaz ve ekipmanların kalibrasyonları yapılabilmektedir. Gerek- tiğinde bu cihaz ve ekipmanlar; bakım, tamir işlemleri ve diğer ayar işlemleri gerçekleştirebilmektedir. Kalibrasyon hizmeti verilen bazı cihaz ekipmanlar şunlardır:

- Gaz Dedektörleri Kalibrasyonları

- Elektrofüzyon Kaynak Makineleri Kalibrasyonu - Basınç Kalibrasyonu

- Sıcaklık Kalibrasyonu

Electronic Volume Corrector Accuracy Test

Type—1 devices of the Electronic Volume Correction devices are widely known as Correctors, and convert the volume of gas arriving from the meter within the unit of time to the corrected volume, together with changes in the tempera- ture, pressure and compression. This process constitutes an important stage in the invoicing of natural gas.

Similarly, Type-2 devices of the Electronic Volume Correc- tion devices are widely known as Flow Computers, and convert the volume measured from the meter into corrected volume, at the RMS-A stations. The UGETAM Corrector Laboratory performs the accuracy tests of the electronic volume corrector devices, which perform the correction process in order to ensure that the corrected real volume of gas is accurately calculated, under reference conditions.

This corrected volume is what the invoices are based on, and the whole process is carried out in compliance with the TS EN 12405-1+A2 standard.

The UGETAM Testing Laboratory also performs the controls of whether the total error rate of the observable sensitive calibrators and correctors, the pressure and heat sensors and calculation unit exceeds the maximum allowable error values in the TS EN 12405-1+A2 standard, under reference conditions.

Calibration Services

The EGETAM Calibration Laboratory is able to perform the calibration of various devices and equipment, directed espe- cially at the natural gas distribution sector. Where necessary, it is also possible to perform the maintenance, repair and other adjustment procedures of the devices and equip- ment. Some of the devices and equipment for which calibration services are provided are as follows:

- The calibration of gas detectors

- The calibration of electro-fusion welding machinery - Pressure calibrations

- Temperature calibrations

Gaz Dedektör Kalibrasyon, Bakım ve Tamirleri

UGETAM Kalibrasyon Laboratuvarı’nda çeştli tip ve modelde gaz dedektörlerin kalibrasyon, bakım ve tamirleri üretici fir- ma tavsiyeleri ve kullanma kılavuzlarına göre yapılmaktadır.

Kalibrasyon sertifikalı referans gazlar kullanılarak yapılmak- tadır. Gaz dedektörlerinin kalibrasyon ve bakımları, gaz operatörleri ve kullanıcıların can ve mal emniyeti bakımın- dan son derece önem arz etmektedir.

Elektrofüzyon Kaynak Makinelerinin Kalibrasyonu

Polietilen boru ve fittinglerin kaynak işleminde kullanılan elektrofüzyon kaynak makineleri, kaynak işlemi sırasında otomatik olarak; çevre sıcaklığı, direnç ölçümü gibi işlem- leri ölçüm sensörleri vasıtasıyla gerçekleştirmektedir. Bu sensörlerin doğru ölçüm yapması, yapılan kaynağın kalitesini doğrudan etkileyecektir. Bu amaçla bu cihazlarda direnç, giriş ve çıkış voltajı, kaynak süresi, ortam sıcaklığı parametrelerinin kalibre edilmesi gerekmektedir.

Basınç Kalibrasyonu

Basınç ölçerler endüstrinin tüm alanlarında olduğu gibi doğal gaz ve su dağıtım sektöründe yaygın olarak kullanılan ölçme ekipmanlarıdır. Bu ölçüm ekipmanlarının kalibrasyonu kullanıldığı noktaların hizmet kalitesini doğrudan etkilemekte- dir. UGETAM Kalibrasyon Laboratuvarı’nda, çeşitli tipteki dijital, analog, U tipi civalı ve sulu manometrelerin kalibrasyonları TS EN 837-1, -2, DKD-R 6-1, EURAMET/cg-17/v.01 standart- larına göre yapılmaktadır.

Sıcaklık Kalibrasyonu

Sıcaklık ölçerler, basınç ölçerler gibi doğal gaz ve su dağıtım sektöründe yaygın olarak kullanılmaktadır. UGETAM kalibrasyon laboratuvarında dijital ve analog tip sıcaklık ölçerler, sıcak- lık transmitterleri ve direnç termometrelerinin kalibrasyon- ları -20 ila 125 °C sıcaklık aralığında yapılmaktadır.

Gas Detector Calibration, Maintenance and Repair

The calibration, maintenance and repair of various types and models of gas detectors are performed, in accordance with the recommendations and guidelines of the manufac- turing companies, at the UGETAM Calibration Laboratory.

Calibration is performed with certified reference gases. The calibration, maintenance and repair of the gas detectors are extremely important from the aspect of the safety of the life and property of the gas operators and users.

The Calibration of the Electro-Fusion Welding Machines

The electro-fusion welding machines, which are used in the welding procedures for the polyethylene pipes and fittings automatically carry out procedures such as atmospheric temperature and resistance measurements, via measure- ment sensors. The accuracy of the measurements of these sensors will have a direct impact on the quality of the welding.

Therefore, the resistance, input and output voltage, welding time and atmospheric temperature parameters in these devices need to be calibrated.

Pressure Calibration

As in every area of industry, pressure measuring devices are measuring equipment which are widely used in the natural gas and water distribution sectors too. The calibra- tion of this equipment has a direct impact on the quality of the points where it is used. The calibration of various types of digital, analogue, U type lead containing and wa- ter containing manometers is carried out at the UGETAM Calibration Laboratory, in accordance with the TS EN 837-1, -2, DKD-R 6-1, EURAMET/cg-17/v.01 standards.

Temperature Calibration

Like pressure measuring devices, temperature measuring devices are also widely used in the natural gas and water distribution sectors. The calibration of digital and analogue type temperature measuring devices, heat transmitters and resistance thermometers is carried out in the temperature range of -20 to 125 C, at the UGETAM calibration laboratory.

(12)

22 23

Laboratuvar Deney / Kalibrasyon Listesi (TS EN ISO/IEC 17025)

Laboratory Test / Calibration List (TS EN ISO/IEC 17025)

DENEYİN ADI / TEST NAME DENEY METODU / STANDARDI

TEST METHOD / STANDARD

1- Çekme Özelliklerinin Tayini (Kopma Uzaması) (Aynı tip için 1-5 adet)

1- Determination of Tensile Properties (Breaking Elongation) (1-5 pieces for the same type)

TS EN ISO 6259-1/3 TS EN ISO 527 -1

TS EN ISO 527-2 TS EN ISO 527-3

2- Kütlesel Erime Akış Hızı (MFI, MFR) Tayini - (Metot A) 2- Determination of Melt Mass Flow Rate (MFI, MFR) - (Method A)

TS EN ISO 1133

3- Plastikler - Yoğunluk Deneyi (Metot A: Daldırma Metodu) 3- Plastics – Density Test (Method A: Dipping Method)

TS EN ISO 1183-1

4- Termoplastik Borular ve Fittingler, Sabit Sıklıkta İç Basınca Mukavemetin Tayini (EN 921)

4-Thermoplastics Pipes, Fittings and Assemblies for Convayance of Fluids-Determination of the Resistance to Internal Pressure- Part 1: General Method

TS EN ISO 1167-1

5- Oksidasyon İndüksiyon Süresinin Tayini (DIT)

5-Determination of the Oxidation Induction Time (with DSC Method)

TS EN 728 (DSC metodu) TS EN ISO 11357-6

6- Yavaş Çatlak İlerlemesi Deneyi (e≤ 5mm - Cone Test) 6- Slow Crack Growth Test (e≤ 5mm - Cone Test)

TS ISO 13480

7- Yavaş Çatlak İlerlemesi Deneyi (e>5mm - Notch Test) 7- Slow Crack Growth Test (e>5mm - Notch Test)

TS ISO 13479

8- Boyutsal Kararlılık Deneyi 8- The Dimensional Stability Test

TS EN ISO 2505

9- Boğma Sonrası Hidrostatik Basınç Deneyi 9- Hydrostatic Pressure Test After Choking

TS EN 12106

10- Polietilen Boru ve Fitting Görünüş ve Renk Kontrolü

10- Polyethylene Pipe and Fittings Appearance and Color Inspection

TS EN 1555-2

11- Polietilen Boru ve Fitting Boyut Kontrolü (Çap, Et Kalınlığı, Ovalite, Uzunluk)

11- Polyethylene Pipe and Fittings Dimension Measurement (Diameter, Wall Thickness, Out of roundness, Length)

TS ISO 3126, TS EN 1555-2

12- Polietilen Fitting Direnç Kontrolü

12-Polyethylene Fittings Electrial Resistance Control

TS EN 1555-3

13- Polietilen Borular ve Fittingler - Alın Kaynaklı Birleşme Noktasından Alınan Deney Parçalarının Gerilme Mukavemetinin ve Bozulma Modunun Tayin Edilmesi

13- Polyethylene Pipes and Fittings - Determination of the Tensile Strength and Failure Mode of Test Ppieces from a Buttfused Joint

TS ISO 13953

14- Ayrılma Mukavemeti Testi (D ≥ 90 mm) (Decohesive Resistance - Peeling) 14- Cohesive Resistance Test (D ≥ 90 mm) (Decohesive Resistance - Peeling)

TS ISO 13954

15- Ayrılma Mukavemeti Testi (16 ≤ D ≤ 125 mm) (Decotiesive Resistance) 15- Cohesive Resistance Test (16 ≤ D ≤ 125 mm) (Decohesive Resistance)

TS ISO 13955

16- Ayrılma Mukavemeti Testi (Cohesive Resistance) 16- Cohesive Resistance Test (Cohesive Resistance)

TS ISO 13956

17- Plastik Boru Sistemleri - Polietilen Boru Malzemeleri ve Elemanları - Uçucu Madde Muhtevasının Tayini 17- Plastics Piping Systems- Polyethylene Piping Materials and Components-Determination of Volatile Content

TS EN 12099

18- Debi Basınç Düşüşü İlişkisinin Tayini

18- Determination of Flowrate and Pressure Decrease Relation

TS EN ISO 17778

(13)

24 25

Türkiye’de gaz sayaçlarının kalibrasyon ve tamir bakım- larının yapılabileceği, bağımsız ve referans bir sayaç kalibrasyon merkezi oluşturmak amacıyla UGETAM, 2005 yılında G2,5’ten G1600 kapasiteye kadar olan sayaçları kapsayan bir laboratuvar projesini hayata geçirdi. 2006 yılı başında Sanayi ve Ticaret Bakanlığından gerekli denetim- lerden geçerek gaz sayaçları kalibrasyon tamir-bakım faaliyetlerine başladı.

Laboratuvar, 2007 yılında “TS EN ISO/IEC 17025 – Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği için Genel Şart- lar” standardına göre TÜRKAK tarafından akredite edil- miştir. Sayaç laboratuvarında 4 farklı kalibrasyon ünitesi bulunmaktadır:

1) G2,5-G6 diyaframlı tip sayaç kalibrasyon ünitesi (Sonic Nozül)

2) G2,5-G6 diyaframlı tip sayaç kalibrasyon ünitesi (Sonic Nozül)

3) G10-G40 diyaframlı tip sayaç kalibrasyon ünitesi (Sonic Nozül)

4) G40-G1600 (0,4-2500 m3/saat) Rotari / Türbin /Ultra- sonik tip sayaç kalibrasyon ünitesi

(Master Referans Sayaç)

UGETAM implemented a laboratory project in 2005 on me- ters rang¬ing from a capacity of G2,5 to G1600 in order to create an indepen¬dent, reference calibration centre where natural gas meters in Turkey can be calibrated, maintained and repaired. The laboratory was authorised by the Ministry of Commerce and Industry at the beginning of 2006, fol- lowing the necessary inspections, and started its services of natural gas meter calibration, maintenance and repair.

The laboratory accredited by Turkish Accredita¬tion Authority in 2007 according to the “TS EN ISO/IEC 17025-General Con- ditions for the Competence of an Experiment and Calibra- tion laboratory” standard. The following 4 different calibra- tion units can be found in the meter laboratory:

1. Calibration unit for meters with G2,5-G6 diaphragm type (Sonic Nozzle)

2. Calibration unit for meters with G2,5-G6 diaphragm type (Sonic Nozzle)

3. Calibration unit for meters with G10-G40 diaphragm type (Sonic Nozzle)

4. Calibration unit for meters of G40-G1600 (O,4-2500 m3/h) rotary/turbine/ultrasonic type (Master Refer¬ence Meter).

Gaz Sayaçları Kalibrasyon Hizmetleri

Calibration Services for Gas Meters

Teknolojik Hizmetler, Deney, Kalibrasyon, ve Ürün Belgelendirme Technological Services, Testing, Calibration and Product Certification

19- Delicili T Düşey Darbe Mukavemetinin Tayini

19- Determination of T Vertical Resistance to Impact with Perforator TS EN 1716

20- Elektrik Eritmeli Polietilen Takımlar için Ezme Deneyi

20- Crushing Test for Polyethylene Electrofusion Assemblies TS EN 12814-4: Madde8

21- Polietilen Saddle Gaz Kaçak Miktarının Tayini ve Sızdırmazlık Deneyi

21- Polyethylene Saddle and Tapping Tee Tightness Test NFT 54-079

22- Kalsinasyon ve Piroliz ile Karbon Siyahı Miktarının Tayini

22- Determination of Carbon Black Conpent by Calcination and Pyrolysis TS ISO 6964

23- Pigment veya Karbon Siyahının Dağılım Derecesinin Değerlendirilmesi

23- Determination of the Degree of Pigment or Carbon Black Dispertion TS IEN ISO 18553

BS 2782 - 8: Method 823A 24- Enjeksiyon Kalıplamalı Termoplastik Ekleme Parçaları - Sıcaklık Etkisinin Muayene Metotları

24- Injection- Moulded Thermoplastics Fittings- Methods for Visually Assessing the Effects of Heating ISO 580 25- Termoplastik Borular - Protilli - Etüv Deney

25- Structured-Wall Thermoplastics Pipes- Oven test TS ISO 12091

26- Plastikler - Eğilme Özelliklerinin Tayini

26- Plastics- Determination of Flexural Properties TS EN ISO 178

27- Kısa Süreli Hidrostatik Basınca Mukavemetin Tayini (Patlatma Testi)

27- Determination of Resistance for Short-Time Hydrostatic Pressure (Blasting Test) ASTM D 1599 28- Termoplastik Borular - Profilli - Çember Rijitliğinin Tayini

28- Structured-Wall Thermoplastics Pipes- Determination of Ring Stiffness Test TS EN ISO 9969 29- Termoplastik Borular - Profilli - Halka Esnekliğinin Tayini

29- Structured-Wall Thermoplastics Pipes- Determination of Ring Flexibility TS EN ISO 13968 30- Metalik Malzemeler Çekme Deneyi

30- Metallic Materials - Tensile test TS EN ISO 6892-1

31- API 1104 Çelik Kaynakçı Sınav Numuneleri için; Çekme Dayanım Deneyi, Çentikli Kurma Deneyi Kök ve Yüzey Eğme Deneyi 31- Tensile Strength Test, Notched Assembly Test, and Surface Tilting Test for API 1104 Steel Welder Examination Samples

API 1104: 5.6.2, 5.6.3, 5.6.4

32- Gaz Regülatörleri Testleri

32- Gas Pressure Regulators TS 10624

33- Gaz Dedektör Kalibrasyonu (Yedek Parça Hariç)

33- Gas Detector Calibration and Maintenance (Excluding Spare Parts) İlgili cihaz talimatı ve üretici tavsiyelerine göre 34- Elektronik Hacim Düzeltici (EHD-Korrektör) Doğruluk Deneyi

34- Accuracy Test of Electronic Gas Volume Conversion (Corrector) Devices TS EN 12405-1

35- Basınç Kalibrasyon (KL: 0.03 - 4% FS)

35- Pressure Calibration (Class= 0,03 - 4% FS) TS EN 837, DKR-R.6.1 EURAMENT / cg / 17

36- Elektrofüzyon Kaynak Makinası Kalibrasyonu

36- Calibrations of Electrofusion Welding Machines- Internal Test Method Laboratuvar İçi Metot 37- Lastik ve Plastik Hortumlar ve Hortum Takımları - Hidrostatik Basınç Deneyi

37- Rubber and Plastic Hoses and Hose Assemblies – Hydrostatic Pressure Test TS EN ISO 1402 38- Vicat Yumuşama Sıcaklığının Tayini

38-Rubber and PlasticsHoses and Hose Assemblies Testing TS EN ISO 306, ISO 2507

39- Plastik Boru ve Kanal Sistemleri-Termoplastik Borular-Çevre Boyunca Dış Darbeye Mukavemet Deneyi

39-Plastic - Vicat Softening Temperature TS EN 744

40- Boru Sistemleri - Kablo Tesisi için - Bölüm 24: İlgili Özellikler -Yer Altına Gömülü Boru Sistemleri Madde 10.3 Darbe Deneyi, Madde 10.2 Sıkıştırma Deneyi

40- Conduit Systems for Cable Management - Part 24: Particular Requirements - Conduit Systems Buried Underground

TS EN 61386-24

41- Plastik Boru Sistemleri-Cam Elyaf Takviyeli Termoset Plastik (CTP) Borular-Başlangıç Spesifik Çember Rijitliğinin Tayini 42- Plastics Piping Systems-Glass-Reinforced Thermosetting Plastics (GRP) Pipes-Determination of Initial Specific Ring Stiffness

TS EN 1228

42- Plastik Boru Sistemleri-Cam Elyaf Takviyeli Termoset Plastik (CTP) Borular-Başlangıç Boyca Çekme Özelliklerinin Tayini 40- Conduit Systems - for Wire Installation - Section 24: Relevant Features- Conduit Systems Buried Underground Article 10.3 Impact Test, Article 10.2 Compression Test

TS EN 1393

43- Plastik Boru Sistemleri-Cam Elyaf Takviyeli Termoset Plastik (GRP) Borular-Başlangıç Görünür Çember Çekme Mukave- metinin Tayini

42- Plastics Piping Systems-Glass Reinforced Thermosetting Plastics (GRP) Pipes-Determination of the Apparent Initial Circumferential Tensile Strength

TS EN 1394

44- Metalik Malzemelerin Kaynakları Üzerinde Tahribatlı Deneyler-Enine Çekme Deneyi

42- Destructive Tests on Welds in Metallic Materials - Transverse Tensile Test TS EN ISO 4136 45- Metalik malzemelerde kaynak dikişleri üzerinde tahribatlı muayeneler- Eğme deneyleri

42- Destructive tests on welds in metallic materials - Bend tests TS EN ISO 5173