15
May›s 2008 B‹L‹MveTEKN‹K
Messier Maratonu
Yap›ld›
18. yüzy›l›n büyük gökbilimcisi Charles Messier’nin ad›na düzenlenen Messier maratonlar›n›n bu y›l içinde
düzenlenen onuncusu, ‹ran’›n kuzeyindeki Kavir Ulusal Park›’ndaki Behram Palas’ta yap›ld›. Bu maraton bildi¤iniz maratonlardan çok farkl›. Çünkü maratona koflucular›n yerine amatör gökbilimciler kat›l›yor. Koflunun yerine de güneflin batmas›yla birlikte bafllay›p ertesi sabah güneflin do¤umuna kadar süren bir gökyüzü av› yap›l›yor. Bu avda amaç teleskopla gökyüzünü tarayarak 110 Messier gökcisminden (gökadalar, nebulalar, y›ld›z kümeleri) elden geldi¤ince çok saptamak. ‹ran’da sekizincisi yap›lan etkinli¤e yaklafl›k 200 amatör gökbilimci kat›ld›.
Bir gecede gözlenebilecek Messier cisimlerinin say›s› birtak›m etmenlere göre de¤ifliyor. Bafll›ca etmenler gözlemcinin konumu, gündüz/gece uzunlu¤u ve mevsim. Charles Messier bütün gözlemlerini kuzey yar›mkürede yapt›¤›ndan maraton için en uygun konum alçak kuzey enlemleridir (25° kuzey enlemi dolay›). Zaman olarak da mart›n ortas›ndan nisan bafl›na kadar olan zaman aral›¤› (e¤er uygun bir enlemdeyseniz) çok uygundur. En uygun zaman gerçekte 21 Mart gecesi. Ne ki bu y›l
o gece dolunay oldu¤undan maraton
29-30 Mart gecesi yap›ld›.
E¤er haz›rl›kl›ysan›z, iyi bir zamanlama yapt›ysan›z ve gökcisimlerini en uygun
s›rada ar›yorsan›z gerçekten çok say›da gökcismi bulabilirsiniz. Bunun için 6”lik (15 cm) bir teleskop yeterli. Ama daha büyük bir teleskopunuz varsa, kuflkusuz flans›n›z daha çoktur. Messier Maratonu düflüncesi birbirinden habersiz olarak birkaç ABD’li ve ‹spanyol amatör gökbilimci taraf›ndan 1970’li y›llarda ortaya at›lm›flt›. 1981’de ilk maraton 40 kat›l›mc›yla Arizona’da yap›ld›. 23/24 Mart 1985’te Arizona’da düzenlenen maratonda Gerry Rattley adl› bir amatör gökbilimci 110 gökcismini de bularak maratonu tamamlayan ilk kifli olmufltu. Ç a ¤ l a r S u n a y http://en.wikipedia.org/wiki/Messier_marathon http://seds.lpl.arizona.edu/messier/xtra/marathon/mm2008.html http://seds.lpl.arizona.edu/messier/xtra/marathon/marathon.html http://www.messiermarathon.com/ haberler1 4/28/08 5:56 PM Page 15
