• Sonuç bulunamadı

PROGRAM DEĞERLENDİRME

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "PROGRAM DEĞERLENDİRME"

Copied!
73
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

PROGRAM DEĞERLENDİRME

(2)

 Program değerlendirme, uygulanmış olan programın etkililiği hakkında karar verme sürecidir.

Ertürk, değerlendirmeyi yetişek

geliştirmenin son ve tamamlayıcı halkası olarak eğitim hedeflerinin gerçekleştirme derecesini tayin etme süreci olarak

tanımlamaktadır.

(3)

 Program değerlendirme, genelde programa dayalı eğitim kaynaklarını kabul etme,

değiştirme ya da ortadan kaldırma kararının verebileceği bilgileri içermektedir.

 Değerlendirme sonuçları, program geliştirme uzmanlarına programa devam, gözden

geçirme ya da yeni bir aşamaya geçme

konusunda bilgi vermektedir.

(4)

 Program değerlendirmede temel amaç, verilen eğitim-öğretim hizmetlerinin

değerlendirilmesidir.

 Bloom, değerlendirme olmadan öğretim

durumu hakkında karar vermenin olanaksız olduğunu ortaya koymakta ve

değerlendirmeyi, hedeflerle belirlenen değişmelerin olup olmadığını, olmuşsa

gerçekleşme derecesini belirlenen kanıtların

toplanıp yargılanması olarak belirlemektedir.

(5)

 Programın uygulanması sonucunda, yetersiz kalan ya da ters işleyen öğelerin olup

olmadığı; varsa aksaklıkların programın hangi öğelerinden kaynaklandığını belirlemek ve

gerekli düzeltmeleri yapmak amacıyla

programın değerlendirilmesi gerekmektedir.

(6)

 Değerlendirme sonucunda elde edilen dönütlerden program geliştirme

çalışmalarında yararlanılır ve böylelikle

program geliştirme çalışmalarına süreklilik kazandırılır.

 Eğitim programının bütün unsurları

değerlendirmeye dahil edilmelidir.

(7)

 Amaçlar, süreç, içerik ve etkinlikler,

kullanılan yöntemler, kullanılan araçlar ve ulaşılan sonuçlar hem ayrı ayrı hem de

birbiriyle olan ilişkileriyle birlikte bir bütün olarak değerlendirilmelidir.

 Değerlendirme, programın tasarlandığı andan tamamlandığı ana kadar devam etmelidir.

 Programla doğrudan ve dolaylı ilgili olan

herkes değerlendirme sürecine katılmalıdır.

(8)

SORU: Bir programa süreklilik kazandırılmasının amacı programın etkili ve işlevsel olmasını sağlamaktır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi programa süreklilik kazandırmada önemli değildir?

A) Programın bölgesel farklılık ve ihtiyaçları dikkate alması

B) Öğretmenlere programın uygulanmasıyla ilgili hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim verilmesi

C) Programın öğretmen ve öğrencilerde bilim okuryazarlığını geliştirmesi

D) Programda dersler arası ilişkilendirmeyi yansıtan öğrenme alanları üzerinde durulması

E) Programda ölçme veya değerlendirme amacıyla sadece sınavların önerilmesi

KPSS

2010

(9)

SORU: Eğitimde program geliştirme sürecinde süreklilik önemlidir.

Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamaya uygun değildir?

A) Okulların bürokratik bir yapı içerisinde örgütlenmiş olması B) İlk uygulamada yüzde yüz öğrenme sağlayacak etkinlikte

program hazırlamanın çok güç olması

C) Konu alanlarındaki bilgi birikiminde önemli değişiklikler olması

D) Eğitim teknolojisinde ilerlemeler kaydedilmesi E) Bilginin sürekli ve birikimli olması

KMS

2001

(10)

Değerlendirme sürecinde eğitim programının etkililiği hakkında karar vermek amacıyla şu basamaklar uygulanır:

1- Veri toplama

2- Toplanan verileri ölçütlerle karşılaştırıp yorumlama

3- Programın etkililiği hakkında karar verme

Programın değerlendirilmesine ilişkin verilen

basamaklar uygulandıktan sonra programın tüm öğelerine tek tek bakmak gerekir.

(11)

 Programın değerlendirilmesi sürecinde veriler toplanıp, toplanan veriler ölçütlerle

karşılaştırılıp yorumlandıktan ve etkililik

hakkında karar verildikten sonra programın tüm öğelerine bakma gereği ortaya çıkarsa farklı amaçlara dayalı farklı yaklaşımlar

kullanılabilir.

(12)

. Kullanılan kıyaslama esasına göre değerlendirme

Norma dayalı değerlendirme

Hedefe dayalı değerlendirme

DEĞERLENDİRME TÜRLERİ

(13)

Norma dayalı değerlendirme, bireyleri birbirleriyle karşılaştırma seçme söz konusu olduğundan

program değerlendirmelerinde hedefe dayalı değerlendirmeler daha tutarlı olmaktadır.

Program geliştirme çalışmalarında öğrencilerin birbirlerine göre durumlarını değil, öğrencilerin uygun program yoluyla gerçekleştirilmesi

hedeflenen istendik özellikleri kazanıp

kazanmadıkları önemlidir.

(14)

.

Amaca göre değerlendirme

Program sürecinde, Biçimlendirici Programa girişte,

Tanılayıcı

Programın çıkışında,

Düzey belirleyici

(15)

1- TANILAYICI DEĞERLENDİRME

 Öğrencilerin programa başlamadan önce ön koşul niteliğindeki bilişsel, duyuşsal ve

devinişsel özelliklerini tanılamak için yapılan değerlendirmedir.

 Öğrencilerin sahip olduğu bu özelliklerin

neler olduğunun belirlenmesi ve öğrencilere kazandırılmak istenen kasıtlı istendik

özelliklerin kazandırılmasına yönelik

uygulamaların planlanması sürecine bilgi

sağlamayı içermektedir.

(16)

 Amaç, öğrenciyi tanıyarak onun özelliklerine en uygun dersi, branşı, mesleği vb.

seçmesine, uygun programa yerleştirilmesine yardım etmek

 Zamanı; dönemin, okulun, programın, ünitenin başında yapılır.

 Tam öğrenme modelinin öğrenci nitelikleri boyutunda en fazla kullanılan bir

değerlendirme modelidir.

(17)

2. BİÇİMLENDİRİCİ DEĞERLENDİRME

 Öğrencilerin program süreci esnasında sürekli olarak değerlendirilmesi esasına dayanmaktadır.

 Öğrenciler süreç içerisinde değerlendirilerek, yaşamış oldukları öğrenme güçlüklerini ve öğrenmeyle ilgili sorunları ortaya çıkararak gerekli düzeltmeleri yapmak

amaçlanmaktadır.

 Bu değerlendirme, programa sürekli dönüt

sağlamakta ve iyileştirici önlemlerin alınması

için de kontrol sistemi oluşturmaktadır.

(18)

 Zamanı, her ünitenin sonu, ders ya da kursun esnasında yapılır.

 Tam öğrenme modelinin öğretim hizmeti niteliği boyutunda en fazla kullanılan

değerlendirme modelidir.

 Tam öğrenme modelinde öğrencilerin giriş davranışları önemlidir. Ancak her şekilde öğrencileri hedefe ulaştırmak için

biçimlendirmeye dayalı değerlendirme daha önemlidir.

 İzleme testleri, ünite ya da konu testleri

yardımıyla yapılır.

(19)

3- DÜZEY BELİRLEYİCİ DEĞERLENDİRME

 Program sonunda öğrencilerin kazanılmış davranış, özellik ve becerilerini ölçmeye yarayan değerlendirme türüdür.

 Bu değerlendirme ile eğitim programının

öğrencilere istenen davranışları kazandırma açısından yeterli olup olmadığı hakkında bir yargıya ulaşılmasını sağlar.

 Daha çok başarı testleri ya da yeterlilik

testleriyle yapılmaktadır.

(20)

 Programların çok yönlü ve yansız bir değerlendirme sürecinden geçmesiyle - amaçların gerçekleştirilme düzeyi

belirlenmekte,

- programın etkililiğine karar verilmekte - zayıf ve eksik yönleri belirlenmekte,

- uygulamada karşılaşılması olası güçlüklerin giderilmesi sağlanmakta,

- geliştirilecek olan program için veriler elde

edilmektedir.

(21)

SORU: Program değerlendirme, eğitim programını ya da programın herhangi bir öğesini kabul etmek,

değiştirmek ya da çıkarmak amacıyla çeşitli ölçme araçları kullanarak toplanan verileri programın

etkililiğinin işaretçileri olan ölçütlerle karşılaştırma sürecidir.

Bu açıklamaya göre program değerlendirmeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A)

Sınıfta öğretmen tarafından yapılan ölçme değerlendirmedir.

B)

Öznel kararların rapor edilmesi sürecidir.

C)

Programın etkililiği konusunda karar verme sürecidir.

D)

Eğitim programında yer alan bilgilerin yeniden düzenlenmesi sürecidir.

E)

Öğretmenlerin yaptığı değerlendirmelerin birleştirilerek rapor edilmesi sürecidir.

KPSS

2008

(22)

Dayandığı gözlem ve ölçmeler açısından

program değerlendirme araştırma yöntemleri beş grupta toplanabilir.

1.

İşlemlerin gözlenmesi ve betimlenmesi; sürece yönelik değerlendirme sağlar.

2.

Çıktıların ölçülmesi; ürüne yönelik değerlendirme sağlar.

3.

İşlemlerin ve çıktıların ölçülmesi; hem sürece hem ürüne yönelik değerlendirme sağlar.

4.

Girdilerin ve çıktıların ölçülmesi; ürüne ve erişiye dayalı değerlendirme sağlar.

5.

Girdilerin, işlemlerin ve çıktıların ölçülmesi;

hem ürüne, hem sürece hem de erişiye yönelik

değerlendirme sağlar.

(23)

SORU: Geliştirilen eğitim programının

değerlendirilmesi, program geliştirme sürecinin temel unsurlarındandır.

Aşağıdakilerin hangisinde, hem sürece hem de ürüne yönelik bir değerlendirme söz konusudur?

A)

İşlemlerin gözlenmesi ve betimlenmesi

B)

Çıktıların ölçülmesi

C)

Girdilerin ve çıktıların ölçülmesi

D)

İşlemlerin ve çıktıların ölçülmesi

E)

Girdilerin ve işlemlerin ölçülmesi

KPSS

2007

(24)

 Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme iç içedir.

 Değerlendirme sonunda, elde edilen

sonuçlarla hedeflerin işaret ettiği özellikler arasında karşılaştırma yapılır ve geliştirilecek olan eğitim programları için ipuçları elde

edilir.

 Değerlendirme için ölçme önkoşuldur.Elde

edilen sonuçların ölçütlere uygunluğu kontrol

edilerek yargıya varılır.

(25)

SORU: Program uygulanmakta iken geliştirilir. Önce

tasarlanır, sonra denenir ve elde edilen dönütlere göre değerlendirme ve düzeltme aşamaları gerçekleştirilir.

Buna göre, eğitim programlarının

değerlendirme ve geliştirme süreciyle ilgili öncelikle hangisi söylenebilir?

A)

Denencel ve operasyonel olduğu

B)

Esnek ve işlevsel olduğu

C)

Nesnel ve bilimsel olduğu

D)

Çok yönlü ve çok amaçlı olduğu

E)

Belli ilke ve sayıltılara dayandığı

(26)

PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNDE DEĞERLENDİRME AMACIYLA BAŞVURULACAK KAYNAKLAR

 Öğretmenler

 Öğrenciler

 Müfettişler

 Okul yöneticileri

 Aileler

 Eğitim Bilim Uzmanı

 Eğitim ile ilgili kuruluşlar sendikalar

 Sivil toplum örgütleri

(27)

PROGRAM DEĞERLENDİRMESİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR

 Ertürk bu yaklaşımları altı grupta toplamıştır:

1. Ortama göre

2. Program tasarısına göre

3. Başarıya göre

4. Erişiye göre

5. Öğrenmeye göre

6. Ürüne göre değerlendirmedir.

(28)

ORTAMA GÖRE DEĞERLENDİRME

 Eğitim programının uygulandığı ortama bakılarak yapılan değerlendirme türüdür.

 Eğitim ortamının hedefleri kazandırmaya

uygunluğu, sınıf, laboratuvar, öğretmen

niteliği okul yönetimi ve kültürü, materyal

değişkenlerinin hepsi değerlendirilir.

(29)

PROGRAM TASARISINA GÖRE DEĞERLENDİRME

 Eğitim programı taslağının program

geliştirme ilkelerine göre uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığına bakılır.

 Eğitim programında hedefler belirlenmiş mi?

İçerik hedeflere uygun mu? soruları sorulur

ve olumlu cevap aranmaya çalışılır.

(30)

BAŞARIYA GÖRE DEĞERLENDİRME

 Öğrencilerin eğitim programının hedeflerine ulaşma derecesine bakılarak karar verilir.

 Sürecin sonunda, öğrencilerin istendik davranışlara ne oranda ulaştığı belirlenir.

 Sadece sürecin sonunda, öğrencilerin

hedeflere ulaşma derecesine bakılarak karar verilir.

 Öğretmen not defterindeki notlara bakar.

(31)

ERİŞİYE GÖRE DEĞERLENDİRME

 Erişi= Girdi->Çıktı

 Öğrencinin programa girişiyle programdan çıkışı arasındaki farka bakılarak yapılan

değerlendirmedir.

 Eğitim programlarının hedef/kazanımları

ölçen bir ön test hazırlanır, program girişinde öğrencilerin sonuç başarısı ölçülür ve aradaki fark programın etkisi olarak değerlendirilir.

 Sık kullanılan program değerlendirme

modelidir.

(32)

ÖĞRENMEYE GÖRE DEĞERLENDİRME

 Öğrencilerin süreç içerisinde kazandıkları davranışların tümüne bakılarak yapılan değerlendirmedir.

 Bir yandan öğrencilerin istendik davranışlara diğer yandan da süreç içerisinde kazanılan istenmeyen davranışlar değerlendirilir.

 İstendik ve istenmedik öğrenmeler tespit edilir. İstenmedik öğrenmelerin hangi

program öğesinden kaynaklandığı belirlenir.

(33)

ÜRÜNE YÖNELİK DEĞERLENDİRME

 En kapsamlı değerlendirme yaklaşımıdır.

 Öğrencinin öğrenme sürecinde ortaya

koyduğu ürüne (proje, test, model, maket,

ödev, performans) ve sahip olduğu hedef-

davranış düzeyine göre yapılır.

(34)

SORU: Sadece sürecin sonunda öğrencilerin

hedeflere ulaşma derecesine bakılarak karar verilen değerlendirme türü aşağıdakilerden hangisidir?

a) Ortama göre değerlendirme

b) Öğrenmeye göre değerlendirme c) Başarıya göre değerlendirme

d) Tasarıya göre değerlendirme

e) Ürüne göre değerlendirme

(35)

SORU: Sema Hanım uygulayacağı programa başlamadan önce hedef davranışları ölçen bir öntest yapmış ve öğrencilerin programdan önceki durumlarını ölçmüştür. Programı

tamamladıktan sonra benzer bir test uygulamıştır. İki testten aldığı farka bakarak programın etkiliğini değerlendirmiştir.

Sema Hanım hangi program değerlendirme yaklaşımını kullanmıştır?

a)

Girdi ve çıktıları ölçmüş, başarıya göre değerlendirme yapmıştır.

b)

Girdi ve çıktıları ölçmüş, sürece yönelik değerlendirme yapmıştır.

c)

Girdi, işlem ve çıktıları ölçmüş, yetişek tasarısına göre değerlendirme yapmıştır.

d)

Girdi ve çıktıları ölçmüş, ürüne bağlı değerlendirme yapmıştır.

e)

Girdi ve çıktıları ölçmüş, erişiye bağlı değerlendirme yapmıştır.

(36)

PROGRAM DEĞERLENDİRME

MODELLERİ

(37)

HEDEFE DAYALI DEĞERLENDİRME

 En yaygın olarak kullanılan program değerlendirme modelidir.

 Öğrenciye kazandırılacak özelliklerin ulaşılma düzeyine göre programın etkililiği hakkında karar verilir.

 Yapılacak ilk iş hedef ve hedef davranışların belirlenmesidir.

 Bunlara dayalı kritik hedef davranışlar belirlenir ve bu hedef davranışlara göre değerlendirme yapılır.

 Hedeflerin gerçekleşme düzeyine göre

programın etkililiği hakkında karar verilir.

(38)

 Modelin temeli Tyler’ın yaptığı dayanmaktadır.

 Çoğunlukla test etme, not verme,

sınıflandırma puanlama ve öğrenci başarısını ölçme gibi düzey belirleyici değerlendirme ölçümleri kullanılmaktadır.

 Önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda bireylerde meydana gelen davranış

değişikliğini belirlemeyi amaçlayan bu

değerlendirme modelinde ürün önemlidir.

(39)

Bu modele temel oluşturan Tyler’a göre değerlendirme yedi adımdan oluşmaktadır.

Programın hedeflerini belirleme

Hedeflerin sınıflandırılması

İşlevsel hedef davranışların tanımlanması

Bireylerin hedefler konusunda başarılarıyla ilgili durumlarının belirlenmesi

Ölçme araçlarının seçimi ve geliştirilmesi

Yeterlilikle ilgili verilerin toplanması

Yeterlilik verileriyle hedef davranışların karşılaştırılması

(40)

SORU: Seçeneklerde sunulanlardan hangisi hedeflere göre program değerlendirme sürecinde yer alan

aşamalardan biri değildir?

A)

Öğretilecek davranışları göz önüne alarak, içeriği modüllere ayırma

B)

Programın amaç veya hedeflerini belirleme

C)

Hedefleri, bunlarda ele alınan özelliğe göre sınıflandırma

D)

Elde edilen verileri hedeflerde ifadesini bulan düzeylerle karşılaştırma

E)

Hedefleri, gözlenebilir nitelikteki belirtileriyle ifade etme

KPSS

2003

(41)

METFESSEL-MİCHAEL DEĞERLENDİRME MODELİ

 Hedefler, öğrenme yaşantıları, süreç ve süreç sonunda kullanılan araç gereçler

değerlendirilerek ileriye yönelik uygulamalar konusunda öneriler geliştirmek amaçlıdır.

 Değerlendirme sürecine ilişkin yapmış oldukları çalışmaları sekiz adımda

açıklamışlardır.

(42)

1) Eğitim sürecinde yer alan kişilerin doğrudan ya da dolaylı olarak değerlendirme sürecinde yer almasını sağlamalıdır.

2) Genelden özele doğru aşamalı olarak

sıralanan öğrencilere kazandırılmak istenen hedeflerin yani değerler dizisinin yoğun

olarak geliştirilmesi gereklidir.

3) İkinci maddeye ilişkin olarak yapılan

çalışmalar sonucunda oluşan özel hedefler programda uygulanabilecek biçime

dönüştürülmelidir.

(43)

4) Belirlenen ve kazandırılmak istenen özellikler doğrultusunda programın

etkililiğine ilişkin olarak hedefe uygun ölçme araçları geliştirilmelidir.

5) Hazırlanan programın uygulandığı sürece öğrenciler üzerinde uygun ölçme araçları kullanılarak düzenli gözlemler yapılmalıdır.

6) Uygulama sürecinde öğrenciler üzerinde

uygulanan testler sonucunda toplanan

bilgiler analiz edilmelidir.

(44)

7) Süreç sonunda programı felsefi anlamda değerlendirebilmek amacıyla kullanılacak olan standartlar ve değerler açıklanmalıdır.

8) Sonuç olarak elde edilen verilere dayalı olarak toplanan bilgiler sonucunda ileriye yönelik uygulamalar konusunda öneriler geliştirilerek programın temellerinden olan genel ve özel hedefler, hedefler

doğrultusunda düzenlenen yaşantılar , süreç ve süreç sonunda kullanılmış olan araç

gereçlerin genel değerlendirilmesi

yapılmalıdır.

(45)

PROVUS ’UN FARKLAR YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRME MODELİ

 Fark kelimesinden de anlaşıldığı üzere

süreç sonunda program çıktılarının benzer program çıktılarıyla karşılaştırılmasıyla ve maliyet yarar analizleri ile değerlendirme yapılır.

 Bu modelde Provus sistem yönetimi kuramına dayalı olarak değerlendirmeyi beş evre ve

dört bileşene ayırarak modelini

oluşturmuştur.

(46)

.

Program standartlarını belirleme Program performansını belirleme Performans ile standartları

karşılaştırma

karşılaştırma sonucunda performans ile standartlar arasında farklılıklar olup olmadığını belirleme

Dört bileşen

(47)

 Bu dört bileşen sonucunda performans ve

standartlar arasında ortaya çıkan farklılıklara ilişkin olarak alınması gereken birtakım

kararlar vardır.

(48)

 Bu durumda karar verecekler için karar seçenekleri şunlardır:

- Bir sonraki evreye geçmek

- Önceki evreyi tekrar gözden geçirerek kullanılacak hale getirmek

- Önceki maddelerde yapılan değişiklikler

doğrultusunda programı yeniden başlatmak - Performans ve standartları yeniden

oluşturmak ya da programı sonlandırmak

(49)

 Provus’un modelinde yer alan beş evre

programın yeterliliği ve belirlenen program standartlarıyla karşılaştırılır.

Tasarım

Oluşturma Süreçler

Ürün-Sonuç

(50)

Tasarım: Önceden hazırlanmış olan ölçütler ya da standartlar yönünden program

tasarımının

karşılaştırılmasını içerir.

Oluşturma:Olanaklar, yöntemler,öğrenci davranışları yani öğrenciyi ve öğrenmeyi etkileme gücüne sahip olan tüm şartların uygun birleşeni, program öğeleri burada değerlendirilir.

Programın oluşumu ile ölçütlerin oluşumu

arasındaki fark yine rapor edilir.

(51)

Süreçler: Süreç içinde yer alan öğrenci ve personelin gerçekleşmiş olduğu etkinlikler, öğrenci personel ilişkileri bakımından

değerlendirme yapılır. Etkinlik, işlev ve ilişkiler bakımından tespit edilen bir

uyumsuzluk varsa rapor edilir.

Ürün- Sonuç: Orijinal hedefler göz önünde bulundurularak programın genel

değerlendirilmesi yapılır. Ürün

değerlendirmeye okul-toplum ilişkisi

açısından bakılır.

(52)

 Süreç sonunda program çıktıları benzer

program çıktılarıyla karşılaştırılarak maliyet- yarar analizleri yapılarak, geliştirilen ve

uygulanan yeni eğitim programının sonuçları, maliyeti karşılayıp karşılamadığı araştırılır.

 Değerlendirme süreci sadece parasal açıdan değerlendirmeyi değil, ekonomik, politik ve toplumsal değerler açısından da

değerlendirme süreçlerini kapsar.

(53)

STAKE’İN UYGUNLUK-OLASILIK MODELİ

 Programın değerlendirmesine ilişkin yapılan çalışmalarda Stake’in düzenli ve düzensiz değerlendirmeyi birbirinden ayırır.

 Stake ’in değerlendirme modeline göre

eğitimciler değerlendirme yaparken sezgisel normları ve göreli yargıyı dışta tutarak

düzenli değerlendirmenin temel ilkelerini oluşturmalıdırlar.

 Düzenli olarak yapılan değerlendirme

süreçleri eğitimcileri objektif sonuçlara

götürür.

(54)

 Stake, değerlendirme sürecinin sonunda yargıya varmanın çok zor olduğunu ancak değerlendirme uzmanının görevinin yargıya varmak olduğunu açıklar ve değerlendirmeye dayalı bilgilerin üç boyutta

düzenlenebileceğini söyler.

(55)

Girdi: Öğrenme- öğretme süreci öncesi var olanlar çıktıyı etkiler.

Süreç: Öğrenme-öğretme sürecinde yer alan kişiler arasında etkileşim, sınıf ortamı, zaman ayarları ve boş zaman düzenlemeleri

değerlendirme sürecinde dikkate alınır.

Çıktı:Uygulanan süreçler sonunda

öğrencilerin akademik başarı tutum ve beceri

düzeylerinde meydana gelen değişikliklerin

değerlendirilmesi söz konusudur.

(56)

STUFFLEBEAM’İN BAĞLAM, GİRDİ, SÜREÇ VE ÜRÜN MODELİ

 Stufflebeam’in geliştirmiş olduğu bu model oldukça geniş kapsamlı ve çok yönlüdür.

 Stufflebeam’a göre yapılacak olan

değerlendirmede amaç program hakkında

karar verme yetkisine sahip olan kişilere bilgi

vermektedir.

(57)

 Program hakkında karar verme yetkisine sahip olan kişilerin program geliştirme sürecinde dört alana ilişkin olarak karar vermeleri beklenir:

Planlama ile ilgili kararlar

Yapılaştırma ile ilgili kararlar Uygulama ile ilgili kararlar

Yeniden düzenleme ile ilgili kararlar

(58)

 Alınacak olan bu kararlarla ilgili olarak da kararlara dayanacak olacak bilgilerin

toplanması için program değerlendirmenin

dört farklı aşamada gerçekleştirilmesi söz

konusudur.

(59)

 Bu aşamalar;

Bağlamın değerlendirilmesi

Girdinin değerlendirilmesi

Sürecin değerlendirilmesi

Ürünün değerlendirilmesi

(60)

Bağlamın değerlendirilmesi:

Programı ilgilendiren, etkileyen tüm mevcut durumun analiz edilmesi gerekmektedir.

Yapılacak olan bu analiz değerlendirme

sürecinde hedeflerin belirlenmesine temel olan bilgilerin toplanarak hedeflerin belirlenmesine yardımcı olur.

Değerlendirme sürecinde yapılacak olan analizlerle özellikle kaçırılmış fırsatlar,

karşılanamayan ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçların

niçin karşılanamadığının nedenleri üzerinde

durulur.

(61)

Girdinin Değerlendirilmesi:

Bu değerlendirme programının hedeflerine

ulaşılabilmesi için gerekli olan şartlar ve bu

şartların nasıl kullanılacağına ilişkin bilgilerin

tespit edilerek değerlendirilmesinin yanı sıra

program ve ögelerinin mikro düzeyde analiz

edilmesini içerir.

(62)

Sürecinin Değerlendirilmesi:

Bu alanla ile ilgili olarak yapılacak olan

değerlendirme programının uygulanması ile ilgili kararların alınması için gereklidir.

Değerlendirme sürecinde süreç sonunda program uygulanırken gerçekleştirilen,

planlanan ile gerçek etkinlikler arasındaki

uyuma bakılır.

(63)

Ürünün Değerlendirilmesi:

Uygulanan programın devam edip

etmeyeceğine ilişkin olarak programda

yapılacak olan değişiklikleri tespit etmek ve bu kararı vermek amacıyla yapılacak olan değerlendirmedir.

Değerlendirme sürecinde süreç sonunda ortaya çıkan ürün hakkında bilgi toplanarak beklenen ürün ile gerçek ürünün

karşılaştırılması söz konusudur.

(64)

EİSNER’İN EĞİTSEL ELEŞTİRİ DEĞERLENDİRME MODELİ

 Uzman olan kişilerce, eleştirel bir bakış

açısıyla yapılan değerlendirme, betimleme, yorumlama ve değerlendirme boyutlarıyla gerçekleştirilir.

Betimleme: Eğitimin niteliğiyle ilgili özellikler Yorumlama: Programın uygulanması sonucu

ortaya çıkan olayların olası bazı sonuçlarının kestirilmesi

Değerlendirme: Betimleme ve yorumlama

sonuçlarına bakılarak program hakkında

karar vermedir.

(65)

 Eğitim programının değerlendirilmesine

ilişkin olarak Eisner, bu konuda geniş bilgisi

olan ve eleştiri yeteneğine sahip olan kişiler

tarafından yapılabileceğini ve değerlendirme

sürecinde elde edilen veriler ile sonuçlardan

daha fazlasını üretmesini gerektiren eğitsel

eleştiri ya da uzmanlık adı verilen süreçleri

içerdiğini öne sürmüştür.

(66)

 Değerlendirme sürecinde eğitimsel eleştiriyi kullanacak olan değerlendirmecilerin sorması gereken sorular olduğunu belirtir. Örn:

- Belli bir programın uygulanması sonucunda öğrenim yılı boyunca neler oldu?

- Anahtar olaylar nelerdi?

- Öğretmen ve öğrenciler bu olaylara nasıl katıldı, tepkileri nasıldı?

- Öğrenciler yeni bir programı denerken ne

öğrendiler?

(67)

 Değerlendirme sonucunda ortaya çıkan sonuçlardan çok süreç ve süreç içinde gerçekleştirilen

etkinlikler üzerinde durmuştur.

Programın öyküsünü anlatır.

Özelliğini anlatır.

Müşterilerini ve personelini tanımlar.

Önemli konularını ve sorunlarını belirtir.

Başarılarını rapor eder.

STAKE’IN İHTİYACA CEVAP VERİCİ PROGRAM DEĞERLENDİRME MODELİ

Değerlendirme

uzmanı

(68)

 Değerlendirmeyi yapacak kişi programın

etkinliği ve içeriğiyle ilgili bir plan geliştirmesi gerekir.

 Planda gözlem yapacak, öykü ve

betimlemelerini hazırlayarak ürün sunumu

gerçekleştirecek kişilere ihtiyaç vardır.

(69)

 Kimi uzmanlar programın değerlendirilmesi ile öğrenci başarısının değerlendirilmesini birbirinden ayırır.

Programı değerlendirenler Öğrenci başarısını değerlendirenler

Programın çıktılarına ve bu çıktıların program

uygulamasının bir sonucu olup olmadığına karar

verirler.

Öğretim programını

tamamlayamayan öğrencinin mezun olmaya yeterli olup olmadığına karar vermek amacıyla öğrenci

performansıyla ilgili verileri

toplamayı içermektedir.

(70)

SORU: Bir eğitim-öğretim programı değerlendirilirken aşağıdaki ölçütlerden hangisi dikkate alınmalıdır?

A)

Programın idealizm, gerçekçilik ve yararcılık eğitim felsefelerine dayandırılmış olması

B)

Programın uygulanmasında çoklu zeka, tam öğrenme ve yapılandırıcı öğrenme kuramlarının işe koşulması

C)

Programın “rasyonel planlama”, “süreç yaklaşımı” ve

“yenilikçi ya da durumsal” modellerden yararlanılarak hazırlanmış olması

D)

Programın hazırlanması için birey, toplum ve konu alanı açılarından ihtiyaç analizi yapılmış olması

E)

Öğretim programının, ait olduğu disiplin alanında uzmanlığını kanıtlamış kişiler tarafından hazırlanmış olması

KPSS

2009

(71)

SORU: Bilgilerin “betimleme, yorumlama, değerlendirme” olmak üzere üç boyutta

düzenlenebileceğini ileri süren program değerlendirme modeli, aşağıdakilerden hangisidir?

A)

Metfessel-Michael değerlendirme modeli

B)

Provus’un farklar yaklaşımı modeli

C)

Eisner’in eğitsel eleştiri değerlendirme modeli

D)

Stufflebeam’in değerlendirme modeli

E)

Stake’in uygunluk-olasılık modeli

(72)

SORU: Program değerlendirmenin karar süreci olduğunu düşünen bir akademisyen bu süreçte planlama,

yapılaştırma, uygulama ve yeniden düzenleme ile ilgili kararları alarak kapsamlı bir çalışma sonucunda

ihtiyaçları, girdiyi, süreci ve ürünü değerlendirmiştir.

Akademisyenin yararlandığı değerlendirme

modelini aşağıdakilerden hangisi ortaya atmıştır?

A)

Eisner

B)

Stufflebeam

C)

Tyler

D)

Provus

E)

Stake

(73)

I.Öğrenciye kazandırılacak özelliklerin ulaşılma düzeyine göre programın etkililiği hakkında karar verilir.

II.Süreç sonunda program çıktılarının benzer program

çıktılarıyla karşılaştırılmasıyla ve maliyet yarar analizleri ile değerlendirme yapılır.

III. Girdi,süreç ve çıktı ile ilgili belirsiz durumların

değerlendirilmesiyle objektif yargıya varmayı amaçlar.

IV. Uzman olan kişilerce, eleştirel bir bakış açısıyla yapılan değerlendirme, betimleme, yorumlama ve değerlendirme boyutlarıyla gerçekleştirilir.

Yukarıda verilen ifadelere göre hangi değerlendirme yaklaşımından söz edilmemiştir?

a)Eisner’ın eğitsel eleştiri değerlendirme modeli b)Hedefe dayalı değerlendirme modeli

c) Metfessel-Miheal değerlendirme modeli

d) Provus’un farklar yaklaşımıyla değerlendirme modeli

e) Stake’ın uygunluk-olasılık modeli.

Referanslar

Benzer Belgeler

Temuçin Faik ERTAN (Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü) Özdemir TURGUT (Haymana Belediye Başkanı).. Gamze BERKTİN (Atatürk Araştırma Merkezi

Bologna sürecinde tanımlanmış olan Öğrenim Çıktıları ve Program Yeterliklerinin sağlanma düzeyinin ölçülebilmesi amacıyla, tüm bölüm dersleri için dersi veren

(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, nakleden, depolayan, satın alan, kabul

Kök hücre biyolojisi, pluripotensite, erişkin ve embriyonik ve kanser kök hücresi gibi önemli biyolojik kavramları ve bilimsel, etik, düzenleyici ve tescilli

What qualifications, skills and competencies would you like a newly hired computer engineer to have?[Yeni işe aldığınız bir bilgisayar mühendisinin hangi niteliklere, becerilere

a) Yukarıda tanım çerçevesindeki projeler Tasarım ve Geliştirme Prosedürüne göre düzenlenir. b) Mevcut projelerin uygulanması ile ilgili her türlü istekler

Sonuç olarak; Makine Resim ve Konstrüksiyonu Programı on adet başlıkta belirtilen değerlendirme ölçütlerine göre; programın amaç ve hedefleri, eğitim planı,

Fatma YETİM (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, TÜRKİYE) Prof.. Leyla VARLIK ŞENTÜRK (Anadolu Üniversitesi, TÜRKİYE)