R.G. 01 Eylül 2004 - Sayı: 25570
YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ
Yönetmelik
İşsizlik Sigortası Fonu Kaynaklarının Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Karar Sayısı: 2004/7753
Bakanlar Kurulundan:
Ekli "İşsizlik Sigortası Fonu Kaynaklarının Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in yürürlüğe konulması; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 30/06/2004 tarihli ve 29001 sayılı yazısı üzerine, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 53 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu'nca 20/08/2004 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Ahmet Necdet SEZER
CUMHURBAŞKANI
İşsizlik Sigortası Fonu Kaynaklarının Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
Madde 2- Bu Yönetmelik, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun değişik 53 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;
Yönetim Kurulu: Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulunu, Kurum: Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü, Fon: İşsizlik Sigortası Fonunu,
Ücret Garanti Fonu: 4857 sayılı İş Kanununun 33 üncü maddesine göre oluşturulan fonu,
Fonun portföy değeri: Fon portföyünde yer alan Devlet borçlanma senetleri, ters repo işlemleri, mevduat ve yatırım fonlarının değerini,
Fon kaynakları: Fon portföy değerinin yatırıma hazır bir şekilde elde bulunan tutarı toplamını,
Yatırım araçları: Fon kaynaklarının değerlendirileceği Devlet borçlanma senetleri, ters repo işlemleri, mevduat ve yatırım fonlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Fonun Gelir ve Giderleri, Fon Kaynaklarının Değerlendirilmesi, Denetim, İzleme ve Periyodik
Raporlar
Fonun gelir ve giderleri
Madde 4- Fonun gelir ve giderleri aşağıda sıralanan kalemlerden meydana gelir:
a) Fonun gelirleri;
1) İşsizlik sigortası primleri,
Hazırlayan: Av. Füsun Gökçen
01 Eylül 2004 - 31 Ekim 2004 tarihleri arası Resmi Gazete'de
yayımlanmış bulunan ve
Endüstri İlişkileri konularına ilişkin Mevzuat
2) Bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlar,
3) Fonun açık vermesi durumunda Devletçe sağlanacak katkılar,
4) 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince sigortalı ve işverenlerden alınacak ceza, gecikme zammı ve faizler, 5) Diğer gelir ve kazançlar ile bağışlar.
b) Fonun giderleri;
1) Sigortalı işsizlere verilen ödenekler, 2) Hastalık ve analık sigortası primleri,
3) Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi giderleri,
4) İşsizlik sigortası hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için Yönetim Kurulunun onayı üzerine Kurum tarafından yapılan giderler ile hizmet binası kiralanması, hizmet satın alınması, bilgisayar, bilgisayar yazılım ve donanımı alım giderleri,
5) 4857 sayılı İş Kanunu gereği, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak yapılan ödemelerin yıllık toplamından
%1 olarak ayrılan Ücret Garanti Fonu miktarı.
Fonun yönetimi, Fon kaynaklarının değerlendirilmesi ve saklanması
Madde 5- Fon, Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde Kurum tarafından işletilir ve yönetilir.
Yönetim Kurulu, aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Fon kaynaklarının değerlendirilmesini sağlar.
a) Genel esaslar:
1) Fon kaynaklarının piyasa şartlarında değerlendirilmesi esastır.
2) Fon kaynakları, riskin dağıtılması esası ve Fonun aktüeryal dengeleri dikkate alınmak suretiyle yönetilir. Bu çerçevede, piyasa koşulları, yatırım araçlarının riskleri, vadeleri ve Fonun nakit akış durumu dikkate alınır.
3) Fon portföyünde yer alan varlıklar, Fon giderlerini karşılamak amacıyla, yatırımların vadesi ve getiri durumları dikkate alınarak mümkün olan en az getiri kaybı ile nakde dönüştürülür.
4) Portföye alınan varlıklar alım fiyatları ile kayda geçirilir.
Yabancı para cinsinden varlıkların alım fiyatı satın alma günündeki yabancı para cinsinden değerinin T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru ile çarpılması suretiyle bulunur.
Mevduat, ters repo ve Devlet borçlanma senetlerinde, anaparaya günlük olarak faiz tahakkuk ettirilir. Yatırım fonlarına anapara ile ilan edilen günlük değer arasındaki fark tahakkuk ettirilir. Ödünç verilen kıymetler portföydeymiş gibi değerlenmeye devam eder. Ödünç gelirleri tahsil edildiği anda portföye dahil edilir.
b) Yatırım araçları:
1) Devlet borçlanma senetleri
Fon kaynakları Hazine Müsteşarlığının iç ve dış borçlanma programı çerçevesinde, ihale, halka arz ve benzeri yöntemlerle ihraç edilen Devlet borçlanma senetlerine yatırılabilir.
Fon, doğrudan ihale yöntemiyle ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerini, her ihraçta oluşan ortalama faizden alır. Ayrıca, Fon, Devlet iç borçlanma senetlerinin alım satımını, bankalar aracılığıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası tahvil ve bono piyasasından da yapabilir.
Fon, dış borçlanma programı çerçevesinde ihraç edilen Devlet tahvillerinin alım ve satımını bankalar aracılığı ile yapabilir.
2) Ters repo işlemleri
Fon, ters repo işlemlerini doğrudan veya bankalar aracılığıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nezdinde yapabilir.
3) Mevduat
Fon kaynaklarının bankalar nezdinde açtırılacak Türk Lirası ve döviz mevduat hesaplarında değerlendirilmesinde, Türkiye Bankalar Birliğince ilan edilen bir önceki yıl sonu bilançolarındaki aktif büyüklüklerine göre ilk on sırada bulunan ticaret bankalarından faiz oranlarına ilişkin teklifler alınır ve mevduatın hangi bankada değerlendirileceğine karar verilir.
4) Yatırım fonları
Fon kaynakları, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre oluşturulan yatırım fonu katılma belgeleri vasıtasıyla değerlendirilebilir.
c) Fon portföyüne ilişkin diğer işlemler:
1) Repo işlemleri
Fon, repo işlemlerini doğrudan bankalarla veya bankalar aracılığıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nezdinde yapabilir.
2) Ödünç menkul kıymet işlemleri
Fon, portföyündeki Devlet iç borçlanma senetlerini bankalara veya bankalar aracılığı ile ödünç piyasasında gelir elde etmek amacı ile ödünç verebilir.
d) Fon portföyünün saklanması:
Menkul kıymetler, Sermaye Piyasası Kurulunca yetki verilmiş olan merkezi saklama kuruluşlarında saklanır.
e) Portföy sınırları:
1) Tek bir banka nezdinde tutulacak Türk Lirası ve döviz mevduat tutarı, Fonun portöy değerinin % 5'ini geçemez.
2) Yatırım fonu katılma belgelerinin toplam değeri Fon portföy değerinin % 10'unu; her halükarda tek bir kurucu tarafından kurulan yatırım fonu katılma belgelerinin toplam değeri ise Fon portföy değerinin % 3'ünü geçemez.
3) Portföydeki Devlet iç borçlanma senetlerinin en fazla % 25'i ödünç verilebilir. Ödünç verme işlemi en fazla doksan işgünü süre ile yapılabilir. Fon portföyünden ödünç vere işlemi, ödünç verilen kıymetlerin nominal tutarı ile ödünç işleminden elde edilecek gelirler toplamının en az % 100'ü
tutarında nakit veya Devlet iç borçlanma senetlerinin teminat olarak Fon adına saklayıcıda bloke edilmesi şartıyla yapılabilir. Teminatın piyasa değerinin, ödünç verilen kıymetlerin nominal tutarı ile ödünç işleminden elde edilecek gelirler toplamının % 100'ünün altına düşmesi halinde teminatın % 100'e tamamlanması sağlanır.
4) Portföy sınırlamalarına ilişkin oranlar ay sonları itibarıyla kontrol edilir. Söz konusu oranların hesabında, mevduat ve yatırım fonu katılma belgeleri tutarlarının ay içinde yatırımda kaldığı gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktarın, ödünç verilen Devlet iç borçlanma senetlerinin ise ay içinde ödünç verildikleri gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktarın aylık ortalamaları esas alınır. Portföy sınırının aşılması halinde, takip eden ayın ilk on günü içinde düzeltilir.
f) Ücret Garanti Fonu:
Ay içinde Sosyal Sigortalar Kurumundan aktarılan işsizlik sigortası primlerinin işveren payından, aylık olarak %1 oranında Ücret Garanti Fonu ayrılır. Ücret Garanti Fonu, İşsizlik Sigortası Fonu ile aynı usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilir.
Denetim izleme ve periyodik raporlar
Madde 6- Fon, Sayıştay'ın vize ve tesciline tabi değildir.
Sayıştay tarafından denetlenir. Yönetim Kurulu, Fonun gelir ve giderlerini üçer aylık dönemler halinde 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış, denetim yetkisine sahip meslek mensubu yeminli mali müşavirlere denetlettirerek denetim raporlarının kamuoyuna açıklanmasını sağlar. Yılın son üç aylık dönemine ilişkin olanı Fonun aktüeryal denge yönünden de denetimini kapsayacak şekilde yapılır.
Aylık bazda Fonun mali tablolarının düzenlenmesinden, belge, kayıt ve defter düzeninin takibinden Kurum sorumludur. Fonun portföyündeki yatırım araçlarının hareketleri ve performanslarına ilişkin bilgileri içeren aylık ve yıllık raporlar İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanır.
a) Aylık rapor
Aylık rapor, Fon portföy araçlarının ay içerisindeki performansına ilişkin bilgiler ve Fonun aylık durumuna ilişkin bilgileri içerecek şekilde hazırlanır.
b) Yıllık rapor
Fonun yıllık faaliyetleri ile bilançosu, Fon portföyündeki sermaye piyasası araçlarının hareketleri ve performansları ile mevduatta değerlendirilen Fon kaynaklarının performanslarını içerecek şekilde hazırlanır. Fon hesap dönemi takvim yılıdır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yatırım danışmanlığı ve portföy yönetim hizmeti satın alınması
Madde 7- Sermaye Piyasası Kurulu tarafından izin verilmiş yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yetki belgesine sahip kuruluşlardan hizmet satın alınabilir.
İstisna akdi ile hizmet alımı
Madde 8- Fon, konusunda en az üç yıl deneyimli yerli veya yabancı en fazla on uzmandan istisna akdi çerçevesinde yararlanabilir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
Madde 9- 24/08/2000 tarihli ve 2000/1212 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşsizlik Sigortası Fonu Yönetim Kurulunun Çalışmasına ve Fon Kaynaklarının Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 10- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 11- Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
--- Çimento İşveren Mevzuat Eki --- R.G. 30 Eylül 2004 - Sayı: 25599
YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ
Tebliğler
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 21) Yeni Türk Lirası İşlemleri
Maliye Bakanlığından:
I- GİRİŞ
Bilindiği üzere, 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanunda; "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin para birimi Yeni Türk Lirasıdır. Yeni Türk Lirasının alt birimi Yeni Kuruştur. Bir Yeni Türk Lirası (YTL.) yüz Yeni Kuruşa (YKr) eşittir. ...Türk Lirası değerler Yeni Türk Lirasına dönüştürülürken, birmilyon Türk Lirası (1,000,000.- TL.) eşittir bir Yeni Türk Lirası (1 YTL.) değişim oranı esas alınır. Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerde yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanır; yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler dikkate alınmaz. Kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamelelerde, kıymetli evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer belgeler ile ödeme ve değişim araçlarında Türk Lirasına veya liraya yapılan atıflar, 2 nci maddede belirtilen değişim oranında yeni Türk Lirasına yapılmış sayılır."
hükümlerine yer verilmiş ve söz konusu hükümlerin 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Kanunun geçici 1 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında da;
"Bu Kanunun uygulanmasında karşılaşılan tereddütleri gidermeye ve... görev alanlarına giren konularda düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı... yetkilidir."
hükmüne yer verilmiştir.
II- AMAÇ VE KAPSAM
5083 sayılı Kanun gereğince 01.01.2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası uygulamasının başlaması nedeniyle, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin her türlü gelir ve giderlerinin tarh, tahakkuk, tahsil ve ödenmesi ile bu işlemlerin muhasebe kayıtlarına alınmasında uyulacak usul ve esasları belirlemek ve ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek amacıyla bu Tebliğ düzenlenmiştir.
III- GENEL BÜTÇEYE DAHİL DAİRELER VE KATMA BÜTÇELİ İDARELER İLE SAYMANLIKLARCA YAPILACAK İŞLEMLER
1- 10.01.2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası (YTL.) kullanılacağından, idareler, bütçelerinden yapacakları harcamaların gerçekleştirilmesine ve ödenmesine ilişkin düzenleyecekleri belge ve cetvellerde para ile ifade edilen değerleri Yeni Türk Lirası (YTL) cinsinden göstereceklerdir.
Ancak, fatura veya fatura yerine geçen belgeleri 01.01.2005 tarihinden önce düzenlenmiş giderlerin 2005 yılında tahakkuk ettirilerek ödenmesi halinde, tahakkuk müzekkeresi ve verile emri Yeni Türk Lirasına dönüşüm yapılmak suretiyle düzenlenecektir.
Belge ve cetvellerin Yeni Türk Lirası (YTL.) cinsinden düzenlenmesinde veya belge ve cetvellerdeki Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşüm işlemlerinde, yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanacak, yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır. Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşümü ve Yeni Kuruşa tamamlama işlemleri birim fiyatlarda değil işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında gerçekleştirilecektir.
2- say2000i Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon Sistemine dahil olan saymanlıkların, 31.12.2004 tarihi itibariyle muhasebe kayıtlarında yer alan tutarların Yeni Türk Lirasına (YTL) dönüşüm oranı dahilinde güncellenmesi, 2005 yılına devir işlemleri ve 1 numaralı Saymanlık İşlem Fişi ile açılış kayıtlarının Yeni Türk Lirası bazında muhasebeleştirilmesi merkezden otomatik olarak yapılacaktır.
3- say2000i Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon Sistemine dahil olmayan saymanlıklar, 31.12.2004 tarihi itibariyle muhasebe kayıtlarında yer alan Türk Lirası (TL.) tutarları, Yeni Türk Lirasına (YTL) dönüştürerek 2005 yılına devir işlemlerini yapacaklardır.
4- 01.01.2005 tarihinden itibaren tüm muhasebeleştirme belgeleri ve mali raporlar Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenecektir. Geçiş dönemi olan 2005 yılı içerisinde hem Türk Lirasının hem de Yeni Türk Lirasının tedavülde olması, belgelerin, muhasebe kayıtlarının ve mali raporların Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi esasını değiştirmeyecektir. Saymanlıklarca Türk Lirası cinsinden tahsilat yapılması durumunda da alındılar Yeni Türk Lirası
üzerinden düzenlenecek, Kasa Hesabı kayıtları da Yeni Türk Lirası cinsinden yapılacaktır.
5- Ekonomik ömrünü tamamladığı halde fiilen kullanılmasına devam edilen varlıklar ile gerçek değeri tespit edilemeyen veya edilmesi uygun görülmeyen ancak muhasebe kayıtlarında izlenmesi gereken değerlerin, devlet hesaplarında yer verilen en alt tutarı 0,01 YTL olarak kullanılacaktır.
6- Vergi gelirleri ya da vergi dışı sair gelirlerin tahakkuk ve tahsili ile Devlet alacaklarının Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydı ve tahsilinde de Yeni Türk Lirası esası uygulanacaktır.
7- 01.01.2005 tarihinden itibaren ayniyata ilişkin alım faturaları Yeni Türk Lirası cinsinden düzenlenmiş olacağından bunlara ilişkin ayniyat tesellüm makbuzu, muayene ve kabul tutanağı, ambar giriş ve çıkış belgeleri gibi belgeler ile düzenlenecek cetveller faturasına uygun olarak Yeni Türk Lirası cinsinden düzenlenecektir.
Ancak, faturası 2005 yılından önceki tarihlerde Türk Lirası cinsinden düzenlenmiş olan ayniyata ilişkin olarak 01.01.2005 tarihinden sonra düzenlenecek ayniyat tesellüm makbuzu, muayene ve kabul tutanağı gibi belgeler Yeni Türk Lirasına dönüştürülerek düzenlenecektir.
8- Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliği, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği ve Ayniyat Talimatnamesi başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat gereği kullanılan mevcut defter, belge ve cetvellerde yer alan "Lira", "Türk Lirası" veya "TL." gibi ifadeler "YTL" ve "YKr" olarak düzeltilmek ve son üç rakama (000) yer verilmeksizin düzenlemeyi öngören "1000 TL." ibaresi iptal edilmek suretiyle kullanılmaya devam edilecektir.
9- Diğer taraftan, düzenlenen belge ve raporlarda değerlerin rakamla yazılmasında, binlik ayraç için nokta (.), kuruş gösterimi için ise ondalık ayraç olarak virgül (,) kullanılacaktır.
Örnek: 2.543.128,76 YTL.
IV- DİĞER KURUMLARCA YAPILACAK İŞLEMLER
Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler dışındaki kurumlar (Döner Sermaye İşletmeleri dahil) Yeni Türk Lirası uygulamasında bu Tebliğde belirlenen esas ve usullerden yararlanabilirler.
V- YÜRÜRLÜK
Bu Tebliğ, 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
--- Çimento İşveren Mevzuat Eki ---
R.G. 30 Eylül 2004 - Sayı: 25599
YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ
Tebliğler
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Sıra No: 340
Maliye Bakanlığından:
I- AMAÇ
Bu Tebliğle getirilen elektronik beyanname düzenlemesinin amacı, mükelleflerin vergilendirmeye ilişkin ödevlerini yerine getirmede, gelişen bilgi işlem teknolojilerinden yararlanmak, vergi beyannameleri ile bildirim ve eklerinin kolay, hızlı, ekonomik ve güvenilir bir şekilde idareye intikalini sağlamak, vergi beyannamelerinin doldurulmasındaki hataları en aza indirerek mükellef mağduriyetini önlemek, vergi dairesinin beyanname kabul, tarh, tahakkuk ve tahsilat işlemlerini azaltarak iş ve işlemlerini kolaylaştırmak ve diğer alanlarda mükellefe daha iyi hizmet vermesini sağlamaktır.
II- YETKİ
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunun 8 nci maddesiyle değişik mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi, "4. Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle İnternet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya,"
şeklinde değiştirilmiş; anılan kanunla aynı maddenin sonuna eklenen fıkrada da, "Birinci fıkranın (4) numaralı bendi uyarınca Maliye Bakanlığının beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermesi veya zorunluluk getirmesi halinde, (mükellef veya vergi sorumlusu ile gönderme işini yapacak kişiler arasında özel sözleşme düzenlenmek kaydıyla) elektronik ortamda gönderilen beyanname ve bildirimler, mükellef veya vergi sorumlusu tarafından verilmiş addolunur." hükmüne yer verilmiştir.
Maddede yer alan bu düzenleme ile Maliye Bakanlığı, vergi beyannameleri ve bildirimlerinin internet ve diğer elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında doğrudan mükellefler tarafından gönderilmesine izin verebileceği veya zorunluluk getirebileceği gibi, bunların yetki verilmiş gerçek ve tüzel kişiler aracılığıyla gönderilmesine izin vermeye veya zorunluluk getirmeye de yetkili kılınmıştır.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değiştirilen 28 inci maddesinin ikinci
fıkrasında, beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde, tahakkuk fişinin elektronik ortamda düzenleneceği ve mükellef veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletileceği; bu iletinin, tahakkuk fişinin mükellefe tebliği yerine geçeceği hükme bağlanmıştır.
Vergi Usul Kanununun 28 ve mükerrer 257 nci maddelerinde yer alan söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden de anlaşılacağı üzere, beyannameler gerek elektronik ortamda mükellef tarafından doğrudan, gerekse yetki verilmiş aracılar kanalıyla gönderilsin, her iki halde de mükellef tarafından verilmiş addolunacak ve mükellefin kendi beyanı olarak değerlendirilecektir. Buna göre; elektronik ortamda gönderilen beyanname ile kağıt ortamında gönderilen beyanname arasında hukuki sonuçları itibariyle hiçbir fark bulunmamaktadır.
Elektronik ortamda gönderilecek beyannamelerin (e- beyanname) kapsamı, beyannamelerini doğrudan doğruya kendileri gönderebilecek mükellefler ile e-beyanname gönderme konusunda Bakanlığımızca yetkili kılınan gerçek ve tüzel kişiler ve e-beyanname gönderilmesine ilişkin diğer hususlar Tebliğin izleyen bölümlerinde açıklanmıştır.
III- KAPSAM
Bakanlığımız beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi zorunluluğunu getirmeye ve bu zorunluluğu mükellef grupları, faaliyet konuları ile beyanname çeşitleri itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya yetkili bulunmakla birlikte, ilk uygulama olması ve mükelleflerin uyum sürecini sorunsuz bir şekilde geçirebilmeleri amacıyla, bu aşamada uygulamanın ihtiyari olarak başlatılması uygun görülmüştür.
Buna göre, dileyen mükellefler beyannamelerini, aşağıda yer alan açıklamalar çerçevesinde elektronik ortamda gönderebileceklerdir.
1- Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi uygulaması tam otomasyona geçmiş vergi dairelerine verilecek beyannameleri kapsamaktadır. Vergi dairelerinin tam otomasyona geçirilmesi ile ilgili çalışmalar sürdürülmekte olup, bu dairelerin sayısı sürekli olarak arttırılmaktadır. Bu nedenle hangi vergi dairelerinin tam otomasyona geçmiş olduğu, Gelirler Genel Müdürlüğünün internet sitesinden (www.gelirler.gov.tr) güncel olarak izlenebilir.
2- Uygulamanın başlangıç aşamasında, sadece cari döneme ait beyannameler elektronik ortamda gönderilebilecektir. Bu nedenle, kanuni verilme süresi geçmiş bulunan beyannameler ile düzeltme (ek olarak verilenler dahil) ve pişmanlık talebi içeren beyannameler, bağlı bulunulan vergi dairelerine kağıt ortamında verilmeye devam edilecektir.
Uygulamanın ileri aşamalarında kanuni süresi geçmiş beyannameler ile pişmanlık ve düzeltme talebi içeren beyannamelerin de elektronik ortamda alınması hedeflenmektedir. Söz konusu beyannamelerin elektronik ortamda alınmasına karar verildiğinde bu husus mükelleflere ayrıca duyurulacaktır.
3- Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi uygulanmasına 01 Ekim 2004 tarihinden itibaren başlanılacaktır. Bu nedenle, Eylül 2004 dönemine ait olup 01 Ekim 2004 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden aşağıda belirtilenler elektronik ortamda gönderilebilecektir.
a) Katma Değer Vergisi Beyannameleri (1 ve 2 no.lu), b) Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi (2a beyannamesi hariç),
c) Muhtasar Beyanname, d) Damga Vergisi Beyannamesi,
e) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Beyannamesi, f) Özel İletişim Vergisi Beyannamesi,
g) Şans Oyunları Vergisi Beyannamesi.
Diğer taraftan, 01.01.2005 tarihinden itibaren yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin elektronik ortamda gönderilmesi uygulamasının başlatılması hedeflenmekte olup, buna ilişkin açıklamalara internet sitesinde ayrıca yer verilecektir.
IV- BEYANNAMELERİNİ KENDİLERİ GÖNDEREBİ- LECEK MÜKELLEFLER
3568 sayılı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre aktif büyüklükleri veya net satış hasılatlarının belli bir tutarın üzerinde olması nedeniyle, beyannamelerini meslek mensubuna imzalatmak zorunluluğunda bulunmayan mükelelfler istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebileceklerdir.
Bu mükelleflerin söz konusu uygulamadan yararlanabilmesi için, bağlı bulundukları vergi dairelerine örneği bu tebliğin ekinde (Ek: 1) yer alan "Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ve Taahhütnamesi"ni doldurarak müracaat etmeleri gerekmektedir.
Bu şekilde talepte bulunan mükelleflere bağlı bulundukları vergi dairesince, müracaat anında sistemden üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilecektir. Şifre zarfının mükellefe veya yetki verilen kişiye tesliminde, "... Vergi Dairesinin ... vergi kimlik numaralı mükellefi ...'ya beyannamelerini elektronik ortamda gönderebilmesi için kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarf, kapalı olarak teslim edilmiştir." şeklinde bir
"Teslim Tutanağı" tanzim edilecek ve söz konusu tutanak mükellef veya noterde verilmiş vekaletnameyle yetki verdiği kişi ile, vergi dairesi müdürü veya müdür yardımcısı tarafından tarih konulmak suretiyle imzalanacaktır. Tanzim edilen Teslim Tutanağı ile Talep Formunun birer örneği mükellefin dosyasında muhafaza edilecektir.
Mükellef veya kanuni temsilci tarafından imzalanacak formun, bunlar tarafından bizzat vergi dairesine teslim edilemeyecek olması halinde, ilgili vergi dairesine verecekleri bir dilekçe ile kendilerine ait kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarfın vergi dairesince, noterde verilmiş vekaletnameyle yetkili kıldıkları kişiye verilmesini talep edebileceklerdir.
Beyannamelerini elektronik ortamda gönderebilmelerine izin verilen mükellefler diledikleri takdirde bu Tebliğ uyarınca elektronik beyanname göndermeye aracılık yetkisi verilmiş gerçek ve tüzel kişiler vasıtasıyla da beyannamelerini gönderebileceklerdir.
V- ARACILIK YETKİSİ VERİLEN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin (meslek mensuplarının), mükelleflerin vergi beyannameleri, bildirim ve eklerini elektronik ortamda göndermeleri uygun görülmüştür.
Buna göre, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almak isteyen meslek mensuplarının örneği bu Tebliğin ekinde (Ek: 2) yer alan, "Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu ve Taahhütnamesi"ni doldurarak bağlı bulundukları vergi dairesine bizzat, tüzel kişilik şeklinde faaliyette bulunanların ise kanuni temsilcilerinin müracaat etmeleri gerekmektedir.
Elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi talep eden meslek mensubunun mesleği faal olarak icra ettiği hususu vergi dairesince dosya bilgilerinden teyit edildikten sonra müracaat anında sistem tarafından üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf meslek mensubuna verilecektir. Şifre zarfının meslek mensubuna tesliminde, "... Vergi Dairesinin ... vergi kimlik numaralı mükellefi Serbest Muhasebeci/ Serbest Muhasebeci Mali Müşavir/Yeminli Mali Müşavir ...'ya elektronik beyanname göndermeye aracılık etmek üzere kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarf, kapalı olarak teslim edilmiştir." şeklinde bir "Teslim Tutanağı" tanzim edilecek ve söz konusu tutanak meslek mensubu ile vergi dairesi müdürü veya müdür yardımcısı tarafından tarih konulmak suretiyle imzalanacaktır. Tanzim edilen Teslim Tutanağı ile Talep Formunun birer örneği meslek mensubunun dosyasında muhafaza edilecektir.
Elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi verilen meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan müşterilerine ait beyannamelerin yanısıra, münferit olarak talepte bulunan mükelleflerin beyannamelerinin gönderilmesine de aracılık edebileceklerdir. Bu durumda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin son fıkrasında yer alan hüküm uyarınca, meslek mensubu ile mükellef veya vergi sorumlusu arasında buna ilişkin özel bir sözleşme düzenlenmesi gerekecektir.
Aracılık yetkisi verilen meslek mensuplarının kendi mükellefiyetleri ile ilgili vergi beyannamelerini de elektronik ortamda gönderebilecekleri tabiidir.
Yetki verilmiş meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan müşterilerine ait beyannameleri elektronik ortamda gönderebilmeleri için müşterileriyle bu Tebliğin ekinde (Ek: 3) yer alan "Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi"ni, münferit talepte bulunan müşterileriyle de örneği bu Tebliğin ekinde (Ek: 4) yer alan, "Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi"ni düzenleyecekler ve sözleşmelerin bir örneğini müşterilerine
verecekler, bir örneğini de gerektiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edeceklerdir.
VI- ELEKTRONİK BEYANNAME GÖNDERİLMESİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR
1- Beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebilecek mükellefler ile aracılık yetkisi verilen meslek mensupları, her bir beyanname türü için ayrı ayrı hazırlanmış beyanname doldurma programlarını Gelirler Genel Müdürlüğü internet sitesine bağlanarak kendi bilgisayarlarına ücretsiz olarak yükleyeceklerdir.
Beyanname doldurma programları, mevzuatta meydana gelecek değişiklikler dikkate alınarak sürekli güncel tutulacaktır. Dolayısıyla, beyannamelerin şeklinde herhangi bir değişiklik olması halinde, mükelleflerin ve meslek mensuplarının en son versiyonu kullanmaları gerekecektir.
Elektronik beyanname projesinin ileri aşamalarında, kanuni süresi geçmiş beyannamelerin de internet ortamında alınması uygulamasına başlanıldığında, mükelleflerin ve meslek mensuplarının beyannamenin ilgili olduğu dönemde geçerli olan beyanname doldurma programlarını kullanmaları gerekeceği tabiidir.
2- Elektronik beyanname doldurma programları, birkaç bilgi girişiyle beyannamenin ilgili satırlarını otomatik olarak hesaplayıp dolduracak şekilde hazırlanmış olup, kendi içinde matematiksel kontrollere de yer verilmek suretiyle, mükelleflerin ve meslek mensuplarının beyannamelerini kolaylıkla doldurmaları ve matematiksel hataların ortadan kaldırılması hedeflenmiştir.
3- Elektronik beyanname programlarının internet sitesinden alınıp bilgisayarlara yüklenilmesi, beyannamelerin doldurulması, gönderilmesi ve programın kullanımında dikkat edilecek diğer hususlar, ekran görüntülerini de içerecek şekilde hazırlanacak kullanıcı el kitapçıklarıyla internet ortamında mükelleflere ve meslek mensuplarına ayrıca duyurulacaktır.
4- Mükelleflerin ve meslek mensuplarının kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini kullanarak gönderecekleri beyannameler, sistem tarafından ön kontrolleri yapıldıktan sonra kabul edilecektir. Gönderilen beyannamelerde hata tespit edilmesi halinde, bu hatalar hatanın kaynağı ile birlikte mükellef veya meslek mensubuna elektronik ortamda hemen bildirilecek ve söz konusu hatalar düzeltildikten sonra tekrar aynı şekilde gönderilecektir.
Vergi İdaresine gönderilen beyannamelerin geçerliliği ve matematiksel hata içermediği sistem tarafından saptandıktan sonra, beyannameyi gönderen mükellef veya meslek mensubunun ekranından onay vermesi istenecektir. Onaylama işleminin gerçekleşmesiyle birlikte beyanname idareye verilmiş sayılacaktır. Beyannamenin kanuni sürede verilen beyanname olarak kabulü için onaylama işleminin en geç beyannamenin verilmesi gereken son gün saat 24:00'den önce tamamlanmış olması gerekmektedir.
5- Onaylama işlemi tamamlanan beyannamelere ait tahakkuk fişleri aynı anda kesilecek ve ekran görüntüsü olarak mükellefe veya meslek mensubuna gönderilecektir.
Bu gönderiyle birlikte tahakkuk fişinin mükellefe tebliğ
işlemi de tamamlanmış olacaktır. Mükellef veya meslek mensupları diledikleri takdirde tahakkuk fişinin bir örneğini kendi yazıcılarından kağıt olarak alabileceklerdir.
Elektronik ortamda gönderilen beyannamelere ait tahakkuk bilgileri, vergi tahsil yetkisi verilmiş bankalara da açılacak olup, mükelleflerin tahakkuk eden vergilerini bilgisayar ortamında hesaplarının bulunduğu bankadan ödemeleri de mümkün olabilecektir.
6- Elektronik beyanname gönderme yetkisi verilen meslek mensupları, müşterilerinin istemeleri halinde, elektronik ortamda gönderdikleri beyanname ve buna ait tahakkuk fişini, elektronik ileti olarak veya kağıt ortamında kendi yazıcılarından alarak müşterilerine vermek zorundadırlar.
7- Beyannamelerin teknik arızalar nedeniyle elektronik ortamda gönderilmesinin mümkün olmaması halinde, kanuni sürenin son gününe kadar bağlı bulunulan vergi dairesine posta yoluyla taahhütlü olarak gönderilmesi veya elden verilmesi gerekmektedir. Herhangi bir gecikmeye ve mağduriyete neden olmamak için meslek mensuplarının ve mükelleflerin, elektronik beyannamelerini beyannamenin verileceği son günü beklemeksizin göndermeleri yararlı olacaktır.
8- Elektronik beyanname programları, e-beyanname ile birlikte verilmesi gereken bilgi, belge ve listelerin de elektronik ortamda düzenlenerek gönderilebilmesine imkan verecek şekilde hazırlanmıştır. Bununla birlikte bazı belge ve raporların, bu aşamada elektronik ortamda alınması mümkün bulunmadığından, e-beyanname gönderme programında yer almayan belge ve raporlar dilekçe ekinde beyanname verme süresi içerisinde ilgili vergi dairesine verilecektir.
VII- BEYANNAMELERİN İMZALANMASI VE DİĞER HUSUSLAR
1- Beyannamelerini kendileri gönderecek mükellefler ile aracılık yetkisi verilmiş meslek mensupları, e-beyanname göndermek üzere kendilerine verilmiş bulunan kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini başka amaçla kullanamayacakları gibi, bir başkasının kullanmasına da izin vermeyeceklerdir. Beyannamelerini kendileri gönderecek mükellefler ile aracılık yetkisi verilmiş meslek mensupları, kullanıcı kodu, parola ve şifrenin yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrendikleri anda (kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kaybedilmesi, çalınması vb. durumlar dahil) Gelirler Genel Müdürlüğü 444 0 435 no.lu Çağrı Merkezine veya ilgili vergi dairesine derhal bilgi vereceklerdir.
2- Beyannamelerini kendileri göndermek üzere başvuran ve kendisine kullanıcı kodu, parola ve şifre verilen mükellefler, vergi idaresince geçerliliği kabul edilmiş beyannameyi onaylamakla e-beyannameyi imzalamış sayılacaktır.
Beyannamelerini yetki verilmiş meslek mensupları aracılığıyla gönderen mükelleflere ait beyannamelerin onay işleminin meslek mensubunca yapılmasıyla birlikte, bu beyanname mükellef tarafından verilmiş addolunacaktır.
Bu Tebliğ kapsamında gönderilen beyannamenin aynı zamanda;
- Meslek mensubunca da imzalanması gereken bir beyanname olması halinde, beyannamede yer alan
"beyannameyi düzenleyen Serbest Muhasebeci/Serbest Muhasebeci Mali Müşavir" bölümüne,
- Yeminli Mali Müşavirlerce tasdik edilecek bir beyanname olması halinde ise, beyannamede yer alan "beyannameyi tasdik eden Yeminli Mali Müşavir" bölümüne,
meslek mensubuna ilişkin bilgilerin yazılması meslek mensubunun beyannameyi imzalamış/tasdik etmiş sayılması için yeterli olacaktır.
Bu çerçevede, imzalanmış/tasdik edilmiş olan e- beyannameler imzalayan/tasdik eden meslek mensuplarınca gönderilecektir.
3- Elektronik beyanname göndermeye aracılık etme konusunda yetki almış meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan mükelleflere ait beyannameleri elektronik ortamda gönderebilmek için müşterisiyle (Ek:
3)'de yer alan sözleşmeyi, beyannamelerini münferit olarak elektronik ortamda göndermek isteyen mükelleflerle de (Ek:
4)'de yer alan sözleşmeyi imzalamak ve bu sözleşmelerde belirtilen hükümlere uymakla yükümlüdürler.
4- Kağıt ortamda düzenlenip verilen beyannamelerle elektronik ortamda düzenlenip gönderilen beyannamelerin hukuki sonuçları itibariyle hiçbir farkı bulunmamaktadır.
Buna göre, meslek mensuplarının beyannamelerin düzenlenmesi, tasdik edilmesi ve imzalanmasına ilişkin olarak 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve diğer mevzuatta yer alan sorumlulukları, elektronik ortamda düzenledikleri beyannameler için de aynen geçerli olacaktır.
Tebliğ olunur.
EK: 1
ELEKTRONİK BEYANNAME GÖNDERME TALEP FORMU VE TAAHHÜTNAMESİ
.../.../....
... Vergi Dairesi Müdürlüğüne / Başkanlığına
Beyannamelerimi elektronik ortamda göndermek istiyorum.
Talebimin değerlendirilmesini ve tarafıma parola, kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi verilmesini arz ederim.
EK: 1’deki çizelge için Resmi Gazete’ye bakınız.
Tarafıma elektronik beyanname gönderme yetkisinin verilmesi halinde;
1. Bakanlık tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanan genel tebliğ ve diğer ilgili düzenlemelerle getirilecek usul ve esasların tümüne uyacağımı,
2. Tarafıma verilmiş kullanıcı kodu, parola ve şifreden sorumlu olduğumu ve herhangi bir üçüncü kişiye
açıklamayacağımı ve kullanımına izin vermeyeceğimi, kullanıcı kodu, parola ve şifreyi başka amaçlarla kullanmayacağımı, işyerimin satışı, transferi ve işi bırakmada kullanıcı kodu, parola ve şifremi kimseye devretmeyeceğimi, kiralamayacağımı ve satmayacağımı, almış olduğum kullanıcı kodu, parola ve şifrem ile başkaları tarafından işlem yapıldığını öğrendiğim anda Gelirler Genel Müdürlüğü 444 0 435 no.lu Çağrı Merkezine veya bağlı olduğum vergi dairesine bildireceğimi,
3. Kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımı suretiyle yapılan işlemlerin, kendim veya yetkili kişilerce yapılmadığı yönünde bir iddia ileri sürmeyeceğimi ve tüm kullanımlardan sorumlu olduğumu, kullanıcı kodu, parola ve şifrenin yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrendiğim anda (şifrenin, parolanın ve kodun kaybedilmesi, çalınması vb.
durumlar dahil) Gelirler Genel Müdürlüğü 444 0 435 no.lu Çağrı Merkezine veya bağlı olduğum vergi dairesine bildireceğimi, bu bildirim anına kadar yapılan işlemlerden ve kullanımdan bizzat sorumlu olacağımı,
4. Elektronik ortamda yapılan işlemlerin tespit ve tevsikinde ilgili vergi dairesi ve Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Merkezi kayıtlarının esas alınacağını,
5. Kullanıcı kodu, parola ve şifre kullanılarak düzenlenen ve tarafımca onaylanarak manyetik ortamda gönderilen bildirim ve beyannamelerin tarafımdan imzalanmış sayılacağını,
kabul ve taahhüt ediyorum.
Mükellef/Kanuni Temsilci(ler)
Adı Soyadı İmza Tarih
---
(*) Adi ortaklık şeklindeki mükellefiyetlerde ortaklığa ait bilgiler yazılacaktır.
EK: 2
ELEKTRONİK BEYANNAME GÖNDERME ARACILIK YETKİSİ TALEP FORMU VE
TAAHHÜTNAMESİ
.../.../...
... Vergi Dairesi Müdürlüğüne / Başkanlığına
Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi konusunda aracılık yapmak istiyorum. Aracılık yetkisi verilmesi talebimin değerlendirilerek tarafıma parola, kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi verilmesini arz ederim.
EK: 2’deki çizelge için Resmi Gazete’ye bakınız.
1. Bakanlık tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanan Elektronik Beyanname
Genel Tebliği ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve esasların tümüne uyacağımı,
2. a) Tarafıma verilmiş kullanıcı kodu, parola ve şifreden sorumlu olduğumu ve herhangi bir üçüncü kişiye açıklamayacağımı ve kullanımına izin vermeyeceğimi, kullanıcı kodu, parola ve şifreyi başka amaçlarla kullanmayacağımı, işyerimin satışı, transferi ve işi bırakmada kullanıcı kodu, parola ve şifremi kimseye devretmeyeceğimi, kiralayamayacağımı ve satmayacağımı, kullanıcı kodum, parolam ve şifremin yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrendiğim anda (şifrenin, parolanın, ve kodun kaybedilmesi, çalınması vb. durumlar dahil) Gelirler Genel Müdürlüğü 444 0 435 no.lu Çağrı Merkezine veya bağlı olduğum vergi dairesine bildireceğimi,
(*) Adi ortaklık şeklindeki mükellefiyetlerde ortaklığa ait bilgiler yazılacaktır. (**) Şirketlerde sorumlu yetkili birden fazla kişi ise yetkililerden ikisinin adı ve soyadı yazılmalıdır.
b) Kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımı suretiyle yapılan işlemlerin kendim veya yetkili kişilerce yapılmadığı yönünde bir iddia ileri sürmeyeceğimi ve tüm kullanımlardan sorumlu olduğumu, kullanıcı kodu, parola ve şifrenin yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrendiğim anda, (şifrenin, parolanın ve kodun kaybedilmesi, çalınması vb.
durumlar dahil) Gelirler Genel Müdürlüğü 444 0 435 no.lu Çağrı Merkezine veya bağlı olduğum vergi dairesine bildireceğimi, bu bildirim anına kadar yapılan işlemlerden ve kullanımdan bizzat kendim ve/ veya temsil ettiğim tüzel kişiliğin sorumlu olacağını,
c) Kullanıcı kodu, parola ve şifrenin tüzel kişiliğin yetki verdiği kişiye tesliminin tüzel kişiliğe teslim hükmünde olduğunu, tüzel kişiliğin yetki verdiği kişinin bu yetkilerini iptal ettiği takdirde durumu derhal ilgili vergi dairesine yazılı olarak bildirmek zorunda bulunduğumu, bu bildirimin ilgili vergi dairesi kayıtlarına girdiği ana kadar yapılan işlemlerden doğacak hukuki ve mali sorumluluğun tarafıma ait olacağını,
d) Kullanıcı kodu, parola ve şifresi verilen tüzel kişilik yetkilisinin bu yetkisinin sona erdirildiğine dair ilgili vergi dairesine yazılı bildirim yapılmadığı takdirde, tüzel kişiliği temsil yetkisinin devam ettiğinin kabulü gerekeceğini, 3. Mükellefle aramızda düzenlenmiş olan hizmet sözleşmeleri gereği bu mükelleflerin beyannamelerinde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak vergi ziyaı ve buna bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükelleflerle birlikte müşterek ve müteselsil sorumluluğum saklı kalmak üzere, sadece aracılık hizmeti vereceğim mükelleflerle ilgili olarak da mükelleflerce veya kanuni temsilcilerince tarafıma verilen bilgilerin e-beyanname formatına uygulanarak gönderilmesi işleminde, mükelleflerce veya kanuni temsilcilerince tarafıma verilen bilgilerle elektronik ortamda göndererek onayladığım bilgilerin uyumsuzluğu halinde ortaya çıkacak vergi ziyaı ve buna bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müşterek ve müteselsil sorumlu olacağımı,
4. Mesleki kurallara uyacağımı,
5. Elektronik ortamda yapılan işlemlerin tespit ve tevsikinde ilgili vergi dairesi ve Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Merkezi kayıtlarının esas alınacağını,
6. Vergi İdaresinin, tek taraflı olarak taahhütnameye yeni bir madde ilave etme veya taahhütnamenin herhangi bir maddesinde değişiklik yapma veya aracılık yetkisini kaldırma yetkisine sahip olduğunu, ilave veya değişik madde metninin tarafıma elektronik posta veya taahhütlü yazı ile bildirildiği tarih itibariyle yürürlüğe gireceğini, kabul ve taahhüt ediyorum.
Meslek Mensubu/Kanuni Temsilci(ler)
Adı Soyadı İmza Tarih
EK: 3
Sözleşme Numarası:...
ELEKTRONİK BEYANNAME ARACILIK VE SORUMLULUK SÖZLEŞMESİ
İş bu sözleşme, kimlik bilgisi aşağıda yazılı olan kişiler arasında düzenlenmiştir.
1- TARAFLAR(*)
EK: 3’deki çizelge için Resmi Gazete’ye bakınız.
(*) Adi ortaklık şeklindeki mükellefiyetlerde ortaklığa ait bilgiler yazılacaktır.
2- KONU
Bu sözleşmenin konusu, mükellef (kanuni temsilcisi veya vergi sorumlusu dahil) tarafından e-beyanname gönderilmesini sağlamak üzere, e-beyanname göndermeye aracılık etme yetkisine sahip meslek mensubuna sunulan bilgiler çerçevesinde ilgili vergi dairesine e-beyanname gönderilmesi ve karşılığında elektronik ortamda düzenlenerek iletilen ve mükellefe tebliğ yerine geçen tahakkuk fişinin elektronik ortamda alınmasıdır.
3- TARAFLARIN KARŞILIKLI SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1. Meslek mensubu, elektronik beyannamenin gönderilmesi sırasında Bakanlık tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanacak genel tebliğ, sirküler ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslara uyacaktır.
2. Meslek mensubu, mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile elektronik ortamda gönderilmesi ve karşılığında tahakkuk fişinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine karşı sorumludur.
3. Meslek mensubu ile mükellef arasında; mükellefin defterlerini tutmak, bilanço, gelir tablosu ve vergi beyannamelerini düzenlemek/tasdik işlemi yapmak üzere .../.../... tarih ve ... sayılı hizmet sözleşmesi bulunmaktadır. Meslek mensubu, söz konusu sözleşmeye konu teşkil eden ve elektronik ortamda ilgili vergi dairesine gönderilmesine aracılık edilecek olan
beyannamelerde yer alan bilgilerin, defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağı belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak vergi ziyanına bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca ve bu maddenin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 4 Sıra No'lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliğ hükümleri uyarınca mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
4. Mükellef, beyannameye yansıması gereken her türlü bilgiyi meslek mensubuna tam ve doğru olarak sunmakla yükümlüdür. Meslek mensubu kendisine iletilmeyen, eksik iletilen veya yanlış iletilen her türlü bilginin beyannameye yansımasından dolayı sorumlu tutulamaz. Meslek mensubunun sorumluluğu kendisine sunulan bilgilerle sınırlı olup, bu bilgilerin beyannameye doğru yansıtılmaması halinde ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
5. Mükellefin, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesini teminen meslek mensubuyla bu sözleşmeyi düzenlemiş olması, bu konudaki yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olduğu anlamını taşımaz. Meslek mensubu, mükellefin/vergi sorumlusunun talebi halinde, e- beyannamenin vergi dairesince alınıp kabul edildiğinden mükellefi haberdar etmek ve tahakkuk fişinin bir örneğini mükellefe/vergi sorumlusuna vermek zorundadır. e- beyanname gönderme işleminde meydana gelecek herhangi bir arıza veya teknik nedenden dolayı başarısız olunması halinde, beyanname mükellef/vergi sorumlusu tarafından kağıt olarak ve süresi içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilecektir.
6. Beyannamenin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkiye istinaden belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına da imzalatılması/tasdiki gereken nitelikte bir beyanname olması halinde, yetkili aracı e-beyannamede
"Beyannameyi Düzenleyen"/"Beyannameyi Tasdik Eden"
bölümüne kendisi ile ilgili bilgileri kaydedip gönderecektir.
Bu durumda e-beyanname mükellef ve hizmet sözleşmesi bulunan meslek mensubu tarafından imzalanmış/tasdik edilmiş sayılacaktır.
7. Meslek mensubu, sözleşmede öngörülen hususların yerine getirilmesi sırasında, öğrendiği bilgileri mükellefin izni dışında açıklayamaz ve bu yükümlülükle ilgili edinilen bilgi ve belgeler ile suretlerini üçüncü şahıslara veremez.
Meslek mensubu, bu duruma aykırı hareketinden dolayı mükellefin uğrayacağı her türlü zararı tazminle yükümlüdür.
8. Elektronik ortamda gönderilen ve Vergi İdaresi tarafından kabul edilip, meslek mensubunca da onaylanan beyanname, mükellef/vergi sorumlusu tarafından verilmiş beyanname olarak kabul edilecek ve mükellefin/ vergi sorumlusunun kendi yaptığı beyanın sonuçlarını doğuracaktır.
9. Taraflar, karşı tarafa yazı ile bildirmek şartıyla aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler.
İşbu sözleşme .../.../... tarihinde ve ...'da hizmet sözleşmesinin bir eki olarak iki nüsha düzenlenmiş ve taraflarca imzalanmıştır.
Meslek Mensubunun Mükellef veya Kanuni Temsilcinin
Adı Soyadı : Adı Soyadı :
İmza : İmza :
EK: 4
Sözleşme Numarası:...
ELEKTRONİK BEYANNAME ARACILIK SÖZLEŞMESİ
İş bu sözleşme, kimlik bilgisi aşağıda yazılı olan kişiler arasında düzenlenmiştir.
1- TARAFLAR(*)
EK: 4’deki çizelge için Resmi Gazete’ye bakınız.
(*) Adi ortaklık şeklindeki mükellefiyetlerde ortaklığa ait bilgiler yazılacaktır.
2- KONU
Bu sözleşmenin konusu, mükellef (kanuni temsilcisi veya vergi sorumlusu dahil) tarafından e-beyanname gönderilmesini sağlamak üzere, e-beyanname göndermeye aracılık etme yetkisine sahip meslek mensubuna sunulan bilgiler çerçevesinde ilgili vergi dairesine e-beyanname gönderilmesi ve karşılığında elektronik ortamda düzenlenerek iletilen ve mükellefe tebliğ yerine geçen tahakkuk fişinin elektronik ortamda alınmasıdır.
3- TARAFLARIN KARŞILIKLI SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1. Meslek mensubu, elektronik beyannanenin gönderilmesi sırasında Bakanlık tarafından beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili yayımlanacak genel tebliğ, sirküler ve diğer ilgili düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslara uyacaktır.
2. Meslek mensubu, mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile elektronik ortamda gönderilmesi ve karşılığında tahakkuk fişinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine karşı sorumludur.
3. Mükellef, beyannameye yansıması gereken her türlü bilgiyi meslek mensubuna tam ve doğru olarak sunmakla yükümlüdür. Meslek mensubu kendisine iletilmeyen, eksik iletilen veya yanlış iletilen her türlü bilginin beyannameye yansımasından sorumlu tutulamaz. Meslek mensubunun sorumluluğu kendisine sunulan bilgiler çerçevesinde sınırlı olup, bu bilgilerin beyannameye doğru yansıtılmaması halinde ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak
vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müşterek ve müteselsilen sorumludur.
4. Mükellefin, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesini teminen meslek mensubuyla bu sözleşmeyi düzenlemiş olması, bu konudaki yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olduğu anlamını taşımaz. Meslek mensubu, mükellefin/vergi sorumlusunun talebi halinde, e- beyannamenin vergi dairesince alınıp kabul edildiğinden mükellefi haberdar etmek ve tahakkuk fişinin bir örneğini mükellefe/vergi sorumlusuna vermek zorundadır. e- beyanname gönderme işleminde meydana gelecek herhangi bir arıza veya teknik nedenden dolayı başarısız olunması halinde, beyanname mükellef/vergi sorumlusu tarafından kağıt olarak ve süresi içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilecektir.
5. Meslek mensubu, sözleşmede öngörülen hususların yerine getirilmesi sırasında, öğrendiği bilgileri mükellefin izni dışında açıklayamaz ve bu yükümlülükle ilgili edinilen bilgi ve belgeler ile suretlerini üçüncü şahıslara veremez.
Meslek mensubu, bu duruma aykırı hareketinden dolayı mükellefin uğrayacağı her türlü zararı tazminle yükümlüdür.
6. Elektronik ortamda gönderilen ve Vergi İdaresi tarafından kabul edilip, meslek mensubunca da onaylanan beyanname, mükellef/vergi sorumlusu tarafından verilmiş beyanname olarak kabul edilecek ve mükellefin/vergi sorumlusunun kendi yaptığı beyanın sonuçlarını doğuracaktır.
7. Taraflar, karşı tarafı bildirmek şartı ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler.
İş bu sözleşme iki nüsha olarak .../..../...
tarihinde...'da düzenlenmiş ve taraflarca imzalanmıştır.
Meslek Mensubunun Mükellef veya Kanuni Temsilci Adı Soyadı: Adı Soyadı:
İmza : İmza :
--- Çimento İşveren Mevzuat Eki ---
R.G. 12 Ekim 2004 - Sayı: 25611
YASAMA BÖLÜMÜ
Kanun
Türk Ceza Kanunu
Kanun No. 5237
Kabul Tarihi: 26.09.2004 BİRİNCİ KİTAP Genel Hükümler
BİRİNCİ KISIM
Temel İlkeler, Tanımlar ve Uygulama Alanı BİRİNCİ BÖLÜM
Temel İlkeler ve Tanımlar
Ceza Kanununun amacı
MADDE 1.- (1) Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir. Kanunda, bu amacın gerçekleştirilmesi için ceza sorumluluğunun temel esasları ile suçlar, ceza ve güvenlik tedbirlerinin türleri düzenlenmiştir.
Suçta ve cezada kanunilik ilkesi
MADDE 2.- (1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.
Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.
(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.
(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.
Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi
MADDE 3.- (1) Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur.
(2) Ceza Kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamaz.
Kanunun bağlayıcılığı
MADDE 4.- (1) Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz.
(2) Ancak sakınamayacağı bir hata nedeniyle kanunu bilmediği için meşru sanarak bir suç işleyen kimse cezaen sorumlu olmaz.
Özel kanunlarla ilişki
MADDE 5.- (1) Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır.
Tanımlar
MADDE 6.- (1) Ceza kanunlarının uygulanmasında;
a) Vatandaş deyiminden; fiili işlediği sırada Türk vatandaşı olan kişi,
b) Çocuk deyiminden; henüz onsekiz yaşını doldurmamış kişi,
c) Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi, d) Yargı görevi yapan deyiminden; yüksek mahkemeler ve adli, idari ve askeri mahkemeler üye ve hakimleri ile Cumhuriyet savcısı ve avukatlar,
e) Gece vakti deyiminden; güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden zaman süresi,
f) Silah deyiminden;
1. Ateşli silahlar, 2. Patlayıcı maddeler,
3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
4. Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler, 5. Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler,
g) Basın ve yayın yolu ile deyiminden; her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracıyla yapılan yayınlar,
h) İtiyadi suçlu deyiminden; kasıtlı bir suçun temel şeklini ya da daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekillerini bir yıl içinde ve farklı zamanlarda ikiden fazla işleyen kişi,
i) Suçu meslek edinen kişi deyiminden; kısmen de olsa geçimini suçtan elde ettiği kazançla sağlamaya alışmış kişi, j) Örgüt mensubu suçlu deyiminden; bir suç örgütünü kuran, yöneten, örgüte katılan veya örgüt adına diğerleriyle birlikte veya tek başına suç işleyen kişi,
Anlaşılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Kanunun Uygulama Alanı
Zaman bakımından uygulama
MADDE 7.- (1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik
tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.
(2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.
(3) Güvenlik tedbirleri hakkında, infaz rejimi yönünden hüküm zamanında yürürlükte bulunan kanun uygulanır.
(4) Geçici veya süreli kanunların, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında uygulanmasına devam edilir.
Yer bakımından uygulama
MADDE 8.- (1) Türkiye'de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye'de işlenmesi veya neticenin Türkiye'de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye'de işlenmiş sayılır.
(2) Suç;
a) Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında,
b) Açık denizde ve bunun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla,
c) Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlarla,
d) Türkiye'nin kıt'a sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı,
İşlendiğinde Türkiye'de işlenmiş sayılır.
Yabancı ülkede hüküm verilmesi
MADDE 9.- (1) Türkiye'de işlediği suçtan dolayı yabancı ülkede hakkında hüküm verilmiş olan kimse, Türkiye'de yeniden yargılanır.
Görev suçları
MADDE 10.- (1) Yabancı ülkede Türkiye namına memuriyet veya görev üstlenmiş olup da bundan dolayı bir suç işleyen kimse, bu fiile ilişkin olarak yabancı ülkede hakkında mahkumiyet hükmü verilmiş bulunsa bile, Türkiye'de yeniden yargılanır.
Vatandaş tarafından işlenen suç
MADDE 11.- (1) Bir Türk vatandaşı, 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede işlediği ve kendisi Türkiye'de bulunduğu takdirde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması ve Türkiye'de kovuşturulabilirliğin bulunması koşulu ile Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
(2) Suç, aşağı sınırı bir yıldan az hapis cezasını gerektirdiğinde yargılama yapılması zarar görenin veya yabancı hükümetin şikayetine bağlıdır. Bu durumda şikayet, vatandaşın Türkiye'ye girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yapılmalıdır.
Yabancı tarafından işlenen suç
MADDE 12.- (1) Bir yabancı, 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı en az bir yıl hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede Türkiye'nin zararına işlediği ve kendisi Türkiye'de bulunduğu takdirde, Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
Yargılama yapılması Adalet Bakanının istemine bağlıdır.
(2) Yukarıdaki fıkrada belirtilen suçun bir Türk vatandaşının veya Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisinin zararına işlenmesi ve failin Türkiye'de bulunması halinde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması koşulu ile suçtan zarar görenin şikayeti üzerine fail, Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
(3) Mağdur yabancı ise, aşağıdaki koşulların varlığı halinde fail, Adalet Bakanının istemi ile yargılanır:
a) Suçun, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı üç yıldan az olmayan hapis cezasını gerektirmesi.
b) Suçluların geri verilmesi anlaşmasının bulunmaması veya geri verilme isteminin suçun işlendiği ülkenin veya failin uyruğunda bulunduğu devletin hükümeti tarafından kabul edilmemiş olması.
(4) Birinci fıkra kapsamına giren suçtan dolayı yabancı mahkemce mahkum edilen veya herhangi bir nedenle davası veya cezası düşen veya beraat eden yahut suçu kovuşturulabilir olmaktan çıkan yabancı hakkında Adalet Bakanının istemi üzerine Türkiye'de yeniden yargılama yapılır.
Diğer suçlar
MADDE 13.- (1) Aşağıdaki suçların, vatandaş veya yabancı tarafından, yabancı ülkede işlenmesi halinde, Türk kanunları uygulanır:
a) İkinci Kitap, Birinci Kısım altında yer alan suçlar.
b) İkinci Kitap, Dördüncü Kısım altındaki Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci ve Sekizinci Bölümlerde yer alan suçlar.
c) İşkence (madde 94, 95).
d) Çevrenin kasten kirletilmesi (madde 181).
e) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188), uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190).
f) Parada sahtecilik (madde 197), para ve kıymetli damgaları imale yarayan araçların üretimi ve ticareti (madde 200), mühürde sahtecilik (madde 202).
g) Fuhuş (madde 227).
h) Rüşvet (madde 252).
i) Deniz, demiryolu veya havayolu ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması (madde 223, fıkra 2, 3) ya da bu araçlara karşı işlenen zarar verme (madde 152) suçları.
(2) Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yazılı suçlar dolayısıyla yabancı bir ülkede mahkumiyet veya beraat kararı verilmiş olsa bile, Adalet Bakanının talebi üzerine Türkiye'de yargılama yapılır.
Seçimlik cezalarda soruşturma
MADDE 14.- (1) 11 ve 12 nci maddelerde belirtilen hallerde, soruşturma konusu suçun yer aldığı kanun maddesinde hapis cezası ile adli para cezasından birinin uygulanması seçimlik sayılmış ise soruşturma veya kovuşturma açılmaz.
Soruşturma koşulu olan cezanın hesaplanması MADDE 15.- (1) Miktarının soruşturma koşulu oluşturduğu hallerde ceza, soruşturma evresinde ileri sürülen kanuni ağırlaştırıcı nedenlerin aşağı sınırı ve kanuni hafifletici nedenlerin yukarı sınırı göz önünde bulundurularak hesaplanır.
Cezadan mahsup
MADDE 16.- (1) Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye'de verilecek cezadan mahsup edilir.
Hak yoksunlukları
MADDE 17.- (1) Yukarıdaki maddelerde açıklanan hallerde mahkeme, yabancı mahkemelerden verilen ve Türk hukuk düzenine aykırı düşmeyen hükmün, Türk kanunlarına göre bir haktan yoksunluğu gerektirmesi halinde, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine Türk kanunlarındaki sonuçlarının geçerli olmasına karar verir.
Geri verme
MADDE 18.- (1) Yabancı bir ülkede işlenen veya işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle hakkında ceza kovuşturması başlatılan veya mahkumiyet kararı verilmiş olan bir yabancı, talep üzerine, kovuşturmanın yapılabilmesi veya hükmedilen cezanın infazı amacıyla geri verilebilir. Ancak, geri verme talebine esas teşkil eden fiil;
a) Türk kanunlarına göre suç değilse,
b) Düşünce suçu veya siyasi ya da askeri suç niteliğinde ise,
c) Türkiye Devletinin güvenliğine karşı, Türkiye Devletinin veya bir Türk vatandaşının ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş bir tüzel kişinin zararına işlenmişse,
d) Türkiye'nin yargılama yetkisine giren bir suç ise,
e) Zamanaşımına veya affa uğramış ise,
Geri verme talebi kabul edilmez.
(2) Uluslararası Ceza Divanına taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere, vatandaş suç sebebiyle yabancı bir ülkeye verilemez.
(3) Kişinin, talep eden devlete geri verilmesi halinde ırkı, dini, vatandaşlığı, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi görüşleri nedeniyle kovuşturulacağına veya cezalandırılacağına ya da işkence ve kötü muameleye maruz kalacağına dair kuvvetli şüphe sebepleri varsa, talep kabul edilmez.
(4) Kişinin bulunduğu yer ağır ceza mahkemesi, geri verme talebi hakkında bu madde ve Türkiye'nin taraf olduğu ilgili uluslararası sözleşme hükümlerine göre karar verir. Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulabilir.
(5) Mahkeme geri verme talebinin kabul edilebilir olduğuna karar verirse, bu kararın yerine getirilip getirilmemesi Bakanlar Kurulunun takdirine bağlıdır.
(6) Geri verilmesi istenen kişi hakkında koruma tedbirlerine başvurulmasına, Türkiye'nin taraf olduğu ilgili uluslararası sözleşme hükümlerine göre karar verilebilir.
(7) Geri verme talebinin kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi halinde, ayrıca Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerine göre tutuklama kararı verilebilir veya diğer koruma tedbirlerine başvurulabilir.
(8) Geri verme halinde, kişi ancak geri verme kararına dayanak teşkil eden suçlardan dolayı yargılanabilir veya mahkum olduğu ceza infaz edilebilir.
Yabancı kanunun göz önünde bulundurulması
MADDE 19.- (1) Türkiye'nin egemenlik alanı dışında işlenen suçlar dolayısıyla Türkiye'de yargılama yapılırken, Türk kanununa göre verilecek olan ceza, suçun işlendiği ülke kanununda öngörülen cezanın üst sınırından fazla olamaz.
(2) Ancak suçun;
a) Türkiye'nin güvenliğine karşı veya zararına olarak, b) Türk vatandaşına karşı ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına olarak,
İşlenmesi durumunda, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.
İKİNCİ KISIM
Ceza Sorumluluğunun Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği, Kast ve Taksir
Ceza sorumluluğunun şahsiliği
MADDE 20.- (1) Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz.
(2) Tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanamaz.
Ancak, suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindeki yaptırımlar saklıdır.
Kast
MADDE 21.- (1) Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır.
Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir.
(2) Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. Bu halde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur;
diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir.
Taksir
MADDE 22.- (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır.
(2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.
(3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
(4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir.
(5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.
(6) Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.
Netice sebebiyle ağırlaşmış suç
MADDE 23.- (1) Bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir.
İKİNCİ BÖLÜM
Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
Kanunun hükmü ve amirin emri
MADDE 24.- (1) Kanunun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilmez.
(2) Yetkili bir merciden verilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu olmaz.
(3) Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur.
(4) Emrin, hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hallerde, yerine getirilmesinden emri veren sorumlu olur.
Meşru savunma ve zorunluluk hali
MADDE 25.- (1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden
