İşyeri devrinin bireysel iş sözleşmesi
ve işçilik hakları üzerindeki etkisi
İşyeri Devrinin İşçilik Hakları Üzerindeki Etkisi
•İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.
• Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.
• İşyerinin devri halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.
Şekil I.
(X) A.Ş. (Y) A.Ş.
3 yıl 6 ay
Fazla çalışma yapılmış Fazla çalışma yapılmış Şekil II.
«İşyerinin devredildiği tarihe kadar doğmuş bulunan ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil
ücretlerinden 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca devreden işveren ile devralan işveren müştereken
müteselsilen sorumlu olup, devreden açısından bu süre devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlıdır. Devir tarihinden sonraki çalışmalar sebebiyle doğan sözü edilen işçilik
alacakları sebebiyle devreden işverenin sorumluluğunun olmadığı açıktır. Bu bakımdan devirden sonraya ait ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücreti gibi işçilik alacaklarından devralan işveren tek başına sorumludur. (Y9HD, 11.3.2010, 21713)»
İhbar Tazminatı ve Yıllık İzin Ücretinde Sorumluluk
İhbar tazminatından, devreden işveren yanında geçen hizmet süresi de göz önünde tutulmak suretiyle devralan işveren sorumludur. İhbar tazminatında müteselsil
sorumluluk olmaz. Sadece devralan işverene gidilir.
Yıllık ücretli izin alacağında da aynı şekilde yorum yapılır. Zira yıllık ücretli izin alacağı iş sözleşmesinin
sona ermesiyle muaccel hale gelir. Bu nedenle sorumluluk devralan işverene aittir. İşçinin hak kazanıp da
kullanmadığı yıllık ücretli izin süresi devreden işveren dönemine ait olsa da yapılan yorum değişmez.
Kıdem Tazminatında Sorumlulu k
Eski İş Kanunu Madde 14 - İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden, itibaren (1)
işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır.
12/7/1975 tarihinden evvel (2) işyeri devrolmuş veya herhangi bir suretle el değiştirmişse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa işlemiş kıdem tazminatlarından yeni işveren sorumludur.
İşyeri Devrinden Önce Sona Eren İş Sözleşmelerinden Doğan
Alacaklar
Konu ile ilgili bir Yargıtay Kararı;
«Somut olayda, davalı Gün... A.Ş. ne ait işyerinin, davacının hizmet akdinin feshinden sonra davalı Bay... A.Ş. ne devredi ldiği anlaşılmaktadır. Davacı, kısmi davasını her iki davalıya yönelterek dava konusu alacakların müştereken müteselsilen tahsilini istemiştir. Açıklanan nedenlerle, kısmi dava konusu alacaklardan davalı Bay... A.Ş. de sorumlu bulunduğundan a nılan davalı hakkındaki kısmi davanın da kabulüne karar veri lmesi gerekirken yazılı şekilde reddine karar verilmesi hatalı dır.(Y9HD, 3.4.2008, 15619/7304)»
Konu ile ilgili başka bir Yargıtay Kararı;
«Somut olayda işyerinin Tek Özel Eğitim Hizmetleri Limited şirketi tarafından kapatıldığı ve daha sonra yakınlarda eğitim faaliyetini sürdürmekte olan davalı vakfın lise binası ihtiyacı sebebiyle binanın kiralandığı davalı tarafça savunulmuş ve bu yönde 1.9.2005 tarihli bir kira sözleşmesi sunulmuştur.
Mahkemece işyerinin davalı vakfa ne şekilde intikal ettiği tam olarak araştırılmış değildir. Özellikle işyerinin tüm
çalışanlarıyla birlikte ve faal biçimde devredilip devredilmediği, dava dışı Tek Özel Eğitim Hizmetleri Limited şirketi
çalışanlarının çalışmaya devam edip etmedikleri, işyeri özel bir eğitim kurumu olduğuna göre, eğitim öğretim faaliyetinde bir kesinti olup olmadığı araştırılmalıdır.
Yapılacak olan araştırma sonunda 4857 sayılı İş Kanununun 6.
maddesi anlamında bir işyeri devri olduğu anlaşıldığı taktirde, kesinleşen icra takibi nedeniyle mükerrer yararlanmaya yol açmayacak şekilde şimdiki gibi hüküm kurulmalı, aksi halde da valı vakıf yönünden davanın reddine karar verilmelidir. (Y9HD, 27.3.2007, 522/8592)»
