TURİZMDE GÜNCEL KONULAR 10.HAFTA (Gastronomi Turizmi)

(1)

TURİZMDE GÜNCEL KONULAR 10.HAFTA

(Gastronomi Turizmi)

(2)

Gastronomi Turizmi

1. Gastronomi Kavramı 2. Gastronomi Turizmi

3. Gastronomi Turizmi Bileşenleri

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

(3)

1. Gastronomi Kavramı

Gastronomi yiyecek ve içecekleri hazırlamada geçen zamanı tanımlamanın ötesinde bölge veya ülkelerin ideolojik, ekonomik, kültürel ve sosyolojik yapılarını da inceleyen bir bilim dalıdır. Yeme ve içme sanatı olarak tanımlanan gastronomi yiyecek ve içeceklerin tarihsel süreç içinde gelişmesinden başlayarak sahip olduğu bütün özelliklerinin anlaşılması ve günümüz şartlarında uygulanmasını sağlayan bir bilim dalı olarak MÖ. 4. yüzyılda Antik Yunan’da Akdeniz bölgesi için yazılan yiyecek ve şarap rehberi olarak tanımlanan Gastronomia kitabında yer almıştır.

(4)

2. Gastronomi Turizmi

Toplumların birbirinden farklılaşmasına neden olan beslenme alışkanlıkları, besinlerin alınmasından pişirilmesine, pişirilmesinden sunulmasına, sunulmasından depolanmasına ve birçok konuda farklılıklar yaratmasına neden olmaktadır.

Meydana gelen bu değişimler ise yeme-içme kültürü olarak ifade edilmektedir.

(5)

2. Gastronomi Turizmi

İnsanları seyahate yönlendiren ve turistik faaliyetlere katılmalarını sağlayan çok sayıda neden olmakla birlikte, günümüzde gastronomik değerlere olan ilginin de artmış olması ve insanların bu nedenle seyahat etmeye motive olmaları sonucunda gastronomi turizmi önem kazanmaya başlamıştır.

Gastronomi turizmi en genel şekliyle, insanların diğer toplumların kültürlerini yiyecekleri aracılığıyla öğrenmelerini ifade etmektedir.

(6)

3. Gastronomi Turizmi Bileşenleri

• Gastronomi Turizmi Bileşenleri

• Özel restoranlar

• Yerel olarak üretilmiş yiyecekler

• Özel yemek üretim sistemleri

• Yemek festivalleri

• Özel yemek organizasyonları

• Doğal alışveriş merkezleri

• Doğal ve tarihi alışveriş mekânları

• Yerel yaşam kültürü

• Organik tarım ve organik ürünler

• Yerel yemek üretimi

• Geleneksel üretim

(7)

3. Gastronomi Turizmi Bileşenleri

Gastronomi turizmini diğer turizm türlerinden ayıran belli başlı özellikler şu şekilde sıralanabilir:

• Turistler yöresel yemekleri ve insanları tanıma fırsatı elde etmek için seyahatleri esnasında dışarıda yemek yerler.

• Yemek pişirme ya da gastronomi sanatı ve şarap tadımı, beş insan duyusunu da görme, ses, koku, tat ve dokunma- etkileyen bir sanattır.

• Seyahat esnasında mutfağa duyulan ilgi belirli bir yaş grubu, cinsiyet ya da etnik grupla sınırlı değildir.

(8)

3. Gastronomi Turizmi Bileşenleri

• Diğer seyahat aktiviteleri ve çekiciliklerinden farklı olarak gastronomi turizmine katılım her hava koşulunda, günün her anı ve yıl boyu mümkündür.

• Gastronomi turistleri keşif odaklı turistlerdir.

• Gastronomi, her yeni turistin etkileşim yoluyla, yaşayarak deneyimleme talebini karşılayabildiğinden deneyimseldir.

(9)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri- Dörtlü Hiyerarşi

1. Derece Göstergeler 2. Derece Göstergeler

• Web sitesi

• Broşürler

• Yerel ürünlerin tanımı

• Yerel ürünlerin marka sayıları

• Restoran sayıları

• Restoranların tanınmışlığı/ imajı

• Planlaması yapılan yeni restoranlar

• Konaklama tesisleri (kentsel ve kırsal)

• Yerel ürünlerin sunum kalitesi

• Ürünlerin ve restoranların kalite standartlarını belirleyen ve

denetleyen kurumların varlığı

• Sertifikalı kaliteli ürünlerin

turizm broşürlerinde yer alması

• Broşürlerin bölgesel turizm sorumlularınca turistlere ulaştırılıyor olması (ajans, müdürlük)

(10)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

• Yerel ürünlerin sunum tarzları (estetik, paketleme)

• Yerel gastronomi aktivite ve etkinlikleri

• Turistlere yerel ürünleri tanıtma çabası

• Yerel yiyeceklerin günümüz

koşullarına ve taleplerine hitap edecek şekilde uyarlanmış

olması

(11)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

• Yemeğin yerel aktivite ve etkinlikler ile tanıtımı

• Turistleri restoranlara çekecek yarışma, eğlence gibi

çekiciliklerin varlığı

• Gerçek doğal yemek- çiftlik konseptli tatil opsiyonlarının varlığı

• Gastronomi broşürlerin görsel açıdan zenginliği

• Turizm eğitim kurumları ve gastronomi konusunda arge çalışmaları

• Yerel gastronomi ve gastronomi turizmi topluluklarının varlığı örgütlenme

(12)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

• Turistik gastronomi

broşürlerinin, internet sitelerinin hangi sayıda yabancı dile

çevrildiği

• Turistlere yönelik yöresel

yemekleri pişirme kurslarının varlığı

• Tarımsal üretim alanlarının turizme açılması

• Şarap akslarının yaratılmış olması

• Gastronomi müzelerinin varlığı

• Yerel gastronominin ulusal ve yerel medyada yer alışı

• Yerel gastronomi üzerine

yazılmış akademik çalışmalar ve tezlerin sayısı

(13)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

Tablodan da görüldüğü gibi bir destinasyonda gastronomi turizmi ve onun gelişmişliği, sadece yerel ürünlerin tanımı, markaları, sunumu, restoranların sayısı, imajı, tanıtım faaliyetleri vb. ile değil, ayrıca yerel gastronomi ve gastronomi turizmi toplulukları, yerel gastronominin ulusal ve yerel medyada yer alışı, bu konuda yapılan akademik çalışmalar vb.

ölçütlerle değerlendirilmektedir.

(14)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

Günümüzde alternatif turizm türleri arasında öne çıkan gastronomi turizmi, Türk turizmi açısından da hak ettiği değeri kazanmaya başlamıştır. Coğrafi özellikleri bakımından çeşitli bitki, sebze ve meyve zenginliğine de sahip olan Türkiye, köklü geçmişiyle birlikte gastronomi alanında tam bir ahenk oluşturmaktadır.

(15)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

Gaziantep 2015 yılında Gastronomi alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na kabul edilmiştir. Bununla birlikte UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi’nde Türkiye’den Geleneksel Tören Keşkeği, Mesir Macunu Festivali, Türk Kahvesi ve Geleneği ile İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Kültürü (Lavaş, Katırma, Jupka, Yufka) bulunmaktadır.

(16)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

Türkiye’nin sahip olduğu coğrafi işaretli ürünlerden bazıları arasında Antep fıstığı, Erzincan tulum peyniri, Giresun fındığı, Urfa biberi, Maraş biberi, Mersin tantunisi, Mersin cezeryesi, Çorum leblebisi, Malatya kayısısı, Anzer balı, Kayseri mantısı, Kayseri pastırması, Maraş dondurması, Finike portakalı, Ezine peyniri, Istıranca yoğurdu, Rize çayı, Nevşehir köftürü, Kaymaklı kuru kaymağı, Adana şalgamı, Antep baklavası, Ezine peyniri, İzmir üzümü, Nevşehir üzümü, Diyarbakır karpuzu, Develi cıvıklısı, Oltu çağ kebabı, Arnavut ciğeri, Şanlıurfa çiğ köftesi, Afyon kaymağı, Trabzon ekmeği, Bafra pidesi sayılabilir.

(17)

4. Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Göstergeleri

TÜRSAB Gastronomi Turizm Raporu’na (2014) göre Türkiye’ye gelen turistlerin toplam harcamalarının %19’unu yiyecek içecek harcamalarına ayırdıkları belirtilmektedir. Bu nedenle birçok ilimize ait yerel mutfaklar ön plan çıkarılarak, ülkeye daha fazla turistin gelmesi sağlanabilir. Bu başarıldığında ise turist başına düşen yiyecek içecek harcaması daha yukarılara çıkarılabilir.

(18)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

Destinasyonlarda düzenlenen etkinliklerin gerçekleştirildiği yerlere sağladığı avantajlar şu şekilde sıralanabilir:

• Turizm sezonunun uzamasına katkı sağlar.

• Turizmi çeşitlendirerek destinasyonun çekiciliğinin artmasına katkı sağlar.

• Turizm talebinin destinasyonlara eşit dağılımını sağlar.

• Destinasyonların turizm gelirlerinin artmasına katkı sağlar.

• Destinasyonların çekiciliğini artırarak turistik talebin artmasını sağlar.

(19)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

• Destinasyondaki belediyecilik hizmetlerinin iyileşmesine katkı sağlar.

• Destinasyonun kültürel değerlerinin ön plana çıkmasına katkı sağlar.

• Destinasyon markalaşmasına katkı sağlar.

• Destinasyonun tanıtımının yapılmasına katkı sağlar.

• Destinasyonun yeni gelir kaynakları elde etmesini sağlar.

(20)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

Dünyada düzenlenen bu festivallerden bazıları şunlardır:

• Napa Trüf Mantarı Festivali- California/ Amerika

• Melbourne Yiyecek ve Şarap Festivali- Melbourne/ Avustralya

• Veg Food Fest- Toronto/ Kanada

• Alba Trüf Festivali- İtalya

• Maine Istakoz Festivali- Amerika

• Hokitika Vahşi Yaşam Yemek Festivali- Yeni Zelanda

• Lezzet Zirvesi (Dünya Gurme Zirvesi)- Singapur

• Yemek ve Şarap Festivali- Hawai/ Amerika

• İstiridye Festivali- İrlanda

• Sarımsak Festivali- İngiltere

(21)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

Türkiye genelinde gastronomi turizmi kapsamında ele alınabilecek bazı festival etkinliklerinden bazıları:

• Uluslararası Bağ Bozumu Festivali (Nevşehir)

• Mesir Macunu Festivali (Manisa)

• Uluslararası Urla Enginar Festivali (İzmir)

• Kuşburnu Pestili Festivali (Gümüşhane)

• Hermias Deniz Şenliği ve Balıkçılık Festivali (Muğla)

• Uluslararası Kayısı Festivali (Malatya)

• Altın Fındık Festivali (Ordu)

• Karpuz Festivali (Diyarbakır)

(22)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

• Sultan Divani ve Şifalı Aşure Günü (Afyon)

• Uluslararası Mutfak Günleri (İstanbul)

• Kiraz Festivali (Tekirdağ)

• Tarihi Evler El Sanatları Havuç ve Güveç Festivali (Ankara)

• Kaymak Festivali (Bolvadin-Afyon)

• Bozova Keşkek Festivali (Korkuteli-Antalya)

• Nar Festivali (Gazipaşa-Antalya)

• Anfaş Uluslararası Gıda ve İçecek Fuarı (Antalya)

• Balıkesir Zeytin Şenliği (Edremit-Balıkesir)

• Ceviz ve Bal Festivali (Batman)

• Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali (Bolu)

(23)

5. Gastronomi Turizmi Kapsamında Yapılan Etkinlikler

Örneğin; İstanbul’da 15 yıldır “Uluslararası Mutfak Günleri”

adı altında Türkiye’nin en büyük gastronomi festivali ve yarışması düzenlenmektedir.

Dünya Aşçılar Birliği (WACS) iş birliği ile düzenlenen bu etkinlikte, uluslararası gastronomi dünyası Türkiye’de ağırlanmaktadır. Ulusal gastronomi markaları açısından büyük bir tanıtım noktası oluşturan Uluslararası İstanbul Mutfak Günleri, festival alanı içinde özel açılarla markalara kendilerini tanıtma ve bilinirliklerini artırma imkânı sunmaktadır.