• Sonuç bulunamadı

Karstik kayalar

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Karstik kayalar"

Copied!
10
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Karstik kayalar

2. Hafta

(2)

•Karstik kayaçların jeolojik özellikleri kabaca üç başlıkta toplanabilir. Çözünebilir kaya katmanlarının kalınlığı, stratigrafik-litolojik karakteri ve strüktüral-tektonik yapıları.

Çözünebilir kayalarının dizilerinin kalınlığı karst gelişim

alanını ve sınırını belirler.

(3)

• Stratigrafik ve litolojik karakter kaya tipi litolojik karakter, tane boyu, aksesuar mineral ve çeşitli litolojilerin stratigrafik karışımından oluşan bir ailedir. Karstik kayalar karbonatlı

kayalar, evaporitler ve silisli kayalar olmak üzere üç ana gruba ayrılabilir. Kireçtaşı, dolomit, jips ve tuz dört önemli karstik kayadır. Bunlar arasında en yaygın olarak görülen karbonatlı kayalardır. Karbonatlı kayalar kendi içersinde kireçtaşı,

dolomit gibi kayaları barındırır. Yeryüzünde en aygın olarak

görülen karstik kaya kireçtaşı olup aynı zamanda karstın en iyi

geliştiği ve en yaygın olduğu kaya türüdür.

(4)
(5)

Karbonat kayalar

• Bünyesinde %50 den fazla karbonat içeren kayalara karbonatlı

kayalar denir. Karbonatlar yeryüzünde en çok bulunan sedimanter

kayalardır. Dünya üzerinde karbonat kayalar karaların yaklaşık % 20

sini Türkiye’de ise yüzölçümünün yaklaşık %20 si den fazlasını

kaplar. Karbonat kayalar fiziksel, biyolojik-biyokiyasal yollarla

oluşur. Kalınlıkları çok değişkendir. Örneğin Toroslarda karbonat

platformunun kalınlığı 1000 m den fazladır. Karbonat kayalar

günümüzde ılıman ve tropikal denizlerde oluşmakta ve bilinen en eski

tabaka 3.3x10

9

yaşındadır (Ford and Williams, 1989). Karbonat

kayalar ağırlığının %50 den fazlası karbonat mineralinden oluşur.

(6)

Kireçtaşı katmanları, Toros Dağları

(7)

Kireçtaşı katmanları, Toros Dağları

(8)

Evaporitler

• Evaporitler sudan buharlaşmaya bağlı olarak doğrudan

meydana gelen çökelmeyle oluşan kayaları kapsar. Evaporitler

karbonatlara göre daha az alan kaplarlar. Karstlaşma açısından en

önemli evaporit kayaları jips, anhidrit ve halittir (kayatuzu) Bazen

yüzlerce metre kalınlığa ulaşabilirler. Türkiyenin en önemli

evaporit formasyonlarının bulunduğu Sivas çevresinde jips

formasyonunun kalınlığı 700 m’ yi bulmaktadır. Evaporit kayalar

yeryüzünde %25 oranında bulunur. Deniz suyunda homojen veya

heterojen tortulanmayla oluşur. Lagün ve sabkhalar baskın oluşum

alanlarıdır.

(9)
(10)

Referanslar

Benzer Belgeler

Türkiye’deki bu üç önemli buzullaşma alanından biri olan Kuzey Anadolu Dağları’nda, batıda Karagöl Dağları’ndan başlayıp, doğuda Karçal Dağları’na kadar olan

K›s›rl›¤a yol açan altta yatan bir se- bep bulundu¤u durumlarda ilk olarak bunlar›n tedavi edilmesi gerekiyor.. Ancak tüm araflt›rma- lara ra¤men k›s›r olan

Bütün bunlar gösteriyor ki, «Süleyman Nazif1 29 sene içinde hiç anılmamış değil, fırsat ve imkân zuhura geldikçe hatırla­ tılmış, onun şanma lâyık

Yukarıda numaralandırılan yörelerin hangisinde, karstik şekiller yaygın olarak görülür? www.derscografya.com A) I B) II C) III D) IV E) V 14) Akarsuların taşıdıkları

Yalnız, çok yeğin yağışlarda ya da polyenin batı kenarında yer alan, büyük bir kırık çizgisi üzerinde gelişmiş olan ve büyük su yutma sığasına sahip Ko- ca

Özellikle erime özelliğine sahip olan karbonat, jips ve tuz gibi kaya birimlerinin yo- ğun olduğu yerlerde dolin, lapya, uvala, obruk, düden, körkuyu, karstik koni

Nas l, Tanr ’n n görünü lerin yarat c s oldu unu söylemek bir çeli ki olursa, onun eyleyen varl klar n var olu nedeni olan yarat c olarak, ayn zamanda duyular dünyas

İkinci olarak ise, demografik özelliklerin (yaş, cinsiyet, eğitim, gelir ve medeni durum) çevrimdışı veya çevrimiçi kanal tercihi ile bağlantısı olup