Açık Uçlu Maddeler
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu
BAŞARI TESTLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
Açık uçlu maddelerde; öğrenci cevabını kendisi yapılandırmakta, cevabının gerekçelerini açıklama fırsatı bulmakta ve düşüncelerini özgür olarak ifade edebilmektedir.
Cevap özgürlüğü açık uçlu maddelerin en önemli özelliğidir. Bu özgürlük, öğrencinin, deneyimlerinin, sahip olduğu bilginin, görüşlerinin ve anlayışının cevabını zenginleştirmesine izin verir.
Bu nedenle, açık uçlu maddeler, cevaplayıcının özgün ve yaratıcı düşünme gücünü, yazılı anlatım becerisini, belli alanlardaki görüşünü, ilgisini ve tutumunu ölçmede kullanışlıdır.
Uzun yanıt gerektiren açık uçlu maddelerin en belirgin özelliği öğrencilerin maddeyi cevaplarken özgür olmaları, cevabı kendi düşüncelerinden yola çıkarak kendi kelimeleri ile ifade etmeleridir. Bu maddeler cevaplanan kişiye herhangi bir olgusal bilgiden yararlanarak cevabını organize etmesi ve vardığı yargıları kendi düşüncesi içinde ifade etmesine olanak veren maddelerdir (Linn & Milller, 2005). Uzun yanıt gerektiren açık uçlu maddeler de kendi içinde sınırlandırılmış (restricted) ve genişletilmiş (extended) yanıtlar şeklinde ikiye ayrılır (Popham, 2000).
Açık uçlu maddeler cevaplanırken öğrenci cevabını kendi düşünüp bulmak zorundadır.
Açık uçlu maddeler cevaplanırken öğrenci cevabını yazılı olarak ifade etmek zorundadır. Bu özellikten dolayı sınav hızı gibi değişkenler de puana karışır.
Açık uçlu maddelere verilen cevaplar çoğu halde sınırlı değildir. Her öğrenci cevaplarını dilediği gibi ifade etmek bağımsızlığına sahiptir. Genellikle bu tarz sorulara verilen cevapları tamamen yanlış veya tamamen doğru olarak iki sınıfa ayırmak mümkün değildir. Bu özellikten dolayı bir soruya verilen cevabın doğruluğu ve bu sebeple de puanlamanın doğruluğu tartışmalara yol açabilir.
Cevaplama işlemi çok zamanını alır. Bu sebeple sorulabilecek soru sayısı ve çeşitleri objektif testlere göre sınırlıdır.
Hazırlanması kısa, ancak puanlaması çok zaman alır ve subjektiftir.
Öğrencilerin cevaplama bağımsızlığı söz konusudur. Bu yüzden şişirme ifadeler ile puan almak mümkündür. Verilen cevaplara kesin yanlış ya da kesin doğru dememiz mümkün değildir.
Açık uçlu maddenin yantlanmasında kullanılan beceriler (Kubiszyn&Borich 1996):
İlişkileri analiz etme, Durumları karşılaştırma,
Gerekli varsayımları açıklama, Uygun sonuçları belirtme,
Neden sonuç ilişkisini açıklama, Hipotez oluşturma,
Verileri düzenleme,
Güçlü ve zayıf yönleri belirleme, Problem için çözüm üretme,
Farklı kaynaklardan verileri birleştirme
Nitelikli bir açık uçlu madde yazımı için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır(Kubiszyn&Borich, 1996):
Madde yazımına başlamadan önce, o maddeye verilen yanıtlarla öğrencinin hangi zihinsel süreçlerini ortaya çıkarmanın amaçlandığının ve bu amaç için hangi uyarıcı materyallere ihtiyaç duyulduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
Testte öğrencilerin test için belirlenen sürede yanıtlayacakları kadar uzun ve çok sayıda madde yer almalıdır.
Karşılaştırın, orijinal bir örnek verin, nasıl olduğunu açıklayın, eleştirin
…….olsa ne olurdu? gibi ifadeler kullanılmalıdır.
Maddenin yönergesi öğrenciden beklenen görevi açık ve anlaşılır şekilde ifade etmelidir.
Tartışmalı bir konu ile ilgili bir soru sorulmuşsa, verdiği yanıt gösterdiği kanıtlarla birlikte değerlendirilmeli.
Öğretim hedefleri doğrultusunda istenen yanıt için bir çerçeve çizilmelidir.
Kubiszyn, T. ve Borich, G. (1996). Educational testing and measurement: Classroom application and practise (5th edition). NY: Harper Collins.
Linn, R., & Miller, D. (2005). Measurement and Assessment in Teaching. New Jersey:
Pearson Education.
Popham, J. (1999). Modern Educational Measurement : Practical Guidelines for Educational Leaders (3rd Edition). Pearson.
