İstanbul Barometresi - Mart 2021
İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul İstatistik Ofisi olarak İstanbul halkının
ev içi gündeminden duygudurum seviyelerine,
ekonomik tercihlerinden iş memnuniyetlerine kadar birçok başlıkta İstanbul’un nabzını tuttuğumuz araştırma serisinin altıncısı olan Mart 2021 raporu çıktı.
İstanbul Barometresi mart ayı raporu, 22 Mart - 5 Nisan 2021 tarihleri arasında 713 İstanbul sakini ile telefon üzerinden görüşülerek hazırlandı.
İstanbul Barometresi ile her ay aynı temada sorular ile yapılan periyodik anketler sayesinde İstanbullunun sıcak gündem konularına dair düşünceleri, belediye hizmetlerine karşı farkındalığı ve tutumu analiz ediliyor.
Katılımcılara mart ayında evde en çok ne konuşulduğu soruldu. Katılımcıların %33,1’i ekonomik sorunların, %30,8’i COVID-19’un mart ayında ev içinde en çok konuşulan konular olduğunu belirtti.
Ev içi gündem:
Ekonomik sorunlar ve COVID-19
Katılımcıların %37,9’u COVID-19’un, %25,3’ü yasakların kalkmasıyla İstanbul’da görülen trafik yoğunluğunun, %24,5’i ise Taksim Gezi Parkı’nın mülkiyetinin İBB’den alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesinin mart ayında İstanbul’un gündemi olduğunu belirtti.
Katılımcıların %27,8’i COVID-19’un, %24,5’i İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin,
%17,7’si ise kadına yönelik şiddet ve cinayetlerin mart ayının Türkiye gündemi olduğunu belirtti.
Bunları %7,1 ile döviz kurlarındaki hareketlilik ve %7 ile Merkez Bankası’nın başkanının değiştirilmesi olayları takip etti.
Mart ayında İstanbul’un gündemi COVID-19 ve İstanbul’da görülen trafik yoğunluğu oldu.
İstanbullulara göre
mart ayında Türkiye’nin
gündemi COVID-19 ve
İstanbul Sözleşmesi’nin
feshedilmesi oldu.
Kadınların %59,5’i, erkeklerin ise %49’u bu kararı uygun bulmadığını belirtti. Katılımcıların sosyoekonomik seviyeleri arttıkça İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin uygun
olmadığını belirtenlerin oranında artış görüldü.
Alt sosyoekonomik seviyedeki gruba dahil olan katılımcıların %40,3’ü fesih kararını uygun bulmuyorken, bu oran orta sosyoekonomik grupta %56,2, üst grupta ise %85,2 olarak ölçüldü.
İstanbulluların
%9,8’i İstanbul Sözleşmesi’ni daha önce duymadığını söyledi;
Katılımcıların %53,4’ü İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
feshedilmesini uygun bulmadığını,
%20,4’ü uygun bulduğunu, %26,2’si ise fikrinin olmadığını belirtti.
Ev kadınlarının %47,5’i İstanbul Sözleşmesi hakkında herhangi bir bilgisi olmadığını
belirtirken, bu oran çalışan kadınlarda %16,2’dir.
Katılımcılara İstanbul Sözleşmesi’ne dair akıllarında kalanlar sorulduğunda %44,8’i İstanbul Sözleşmesi’nin kadına şiddeti azaltma amacı olduğunu, %26,4’ü kadını güçlendirdiğini,
%25’i İstanbul Sözleşmesi’ne dair aklında bir şey kalmadığını, %18,4’ü kadına yönelik negatif ayrımcılığı azalttığını belirtti.
Katılımcıların %53,4’ü İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle feshedilmesini uygun bulmadığını belirtti.
9,8 18,1
13,6
32,4
26,1
%18,1’i duyduğunu ama bilmediğini,
%26,1’i bildiğini, %13,6’sı ise
tamamen bilgi sahibi olduğunu belirtti.
%32,4’ü az bilgi sahibi olduğunu,
Katılımcıların %59,5’i Galata Kulesi’nin ve Taksim Gezi Parkı’nın İBB’nin görev alanından çıkarılarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesini onaylamadığını, %13,4’ü onayladığını, %27,1’i fikrinin olmadığını belirtti.
Katılımcıların %60,4’ü Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini düşündüğünü belirtirken,
%21,2’si ekonominin seyrinin değişmeyeceğini,
%18,4’ü ise ekonominin iyileşeceğini düşündü.
Geçen aya göre Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini düşünenlerin oranının arttığı görüldü. Sosyoekonomik seviye arttıkça Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini söyleyenlerin oranında artış görüldü.
Galata Kulesi’nin ve Taksim Gezi Parkı’nın İBB’nin
görev alanından çıkarılarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne
devredilmesini onaylamayan İstanbulluların oranı %59,5 oldu.
Türkiye’nin ekonomik durumu İstanbulluların %60,4’ü
Türkiye ekonomisinin
kötüleşeceğini düşündüğünü
belirtti.
ekonomik durumu
Mart ayında katılımcıların %50,2’si
geçinecek kadar kazanamadığını belirtti.
Katılımcıların %52,8’i kendi ekonomik durumunun kötüleşeceğini,
%31,6’sı kendi ekonomisinin değişmeyeceğini,
%15,6’sı ise kendi ekonomisinin iyileşeceğini düşündüğünü belirtti.
Katılımcıların %50,2’si mart ayında geçinecek kadar kazanamadığını,
%47,3’ü geçinecek kadar kazandığını,
%2,5’i ise ek birikim yapabildiğini belirtti.
Birikim yapabildiğini belirten katılımcıların; %51,6’sı altın aldığını,
%32,8’i kripto para (Bitcoin vb.), %25’i döviz aldığını belirtti.
Geçen ay altından sonra en fazla orana sahip yatırım aracı dövizken, mart ayında kripto paranın (Bitcoin vb.) döviz alma oranını geçtiği görüldü.
borç aldığını belirtti.
Katılımcıların %29,7’si
kredi kartı borcunun asgari tutarını ödeyebildiğini
belirtti.
Kredi kartı kullananların %46,7’si kredi kartı ekstresinin tamamını, %29,7’si asgari tutarını ödeyebildiğini, %3,6’sı asgari ile tamamı arasında bir tutar ödeyebildiğini, %4,2’si ise asgariden az tutarı ödeyebildiğini belirtirken,
%15,8’i hiç ödeyemediğini belirtti.
%39
’uborç aldığını,
%52,9
’u iseborç verip almadığını belirtti.
%2,9
’uhem borç verip hem borç aldığını,
%5,1
’iborç verdiğini, Katılımcıların;
Katılımcılara 10 üzerinden değerlendirmeleri istenen mart ayındaki duygu halleri
sorulduğunda, geçen aya göre kaygı ve stres seviyesinin azaldığı görüldü.
İstanbulluların stres seviyesi 7, kaygı seviyesi 6,8 olarak ölçüldü.
dönemde iş bulamayacağını düşünüyor.
İstanbulluların stres seviyesi 7,
mutluluk seviyesi 5,2 olarak ölçüldü.
Çalıştığını belirten katılımcıların;
%76,4’ü çalıştığı işten memnun olduğunu,
%72’si işten çıkarılma korkusu duymadığını belirtti.
İş arayan katılımcıların %73,2’si yakın dönemde iş bulamayacağına inandığını belirtti.
Mart ayında katılımcıların %29,5’i yüksek sesli tartışmaya girdiğini belirtti.
Çalışan İstanbulluların %15,5’i Mart ayında iş ortamında tartışma yaşadı.
Ev kadınlarının %24’ü Mart ayında aile ortamında tartışma yaşadı.
Çalışan kadınların %1’inin, çalışan erkeklerin ise %7,3’ünün mart ayında trafik/ulaşımda tartışma yaşadığı görüldü.
Katılımcıların 10 üzerinden değerlendirmeleri istenen Mart ayındaki yaşam memnuniyeti seviyesi geçen ayla aynı seyrederek 4,8 olarak belirlenirken mutluluk seviyesi 5,2 olarak ölçüldü.
yaşam memnuniyeti 4,8 olarak ölçüldü.
Katılımcıların %29,5’i Mart ayında
yüksek sesli tartışmaya
girdiğini belirtti.
Katılımcılara göre İstanbul’un ilk 3 sorunu
%41,2 ile ulaşım, %40,5 ile ekonomik sorunlar ve %36,9 ile olası İstanbul depremi olarak görüldü.
Bu sorunları göçmenler - mülteciler ve kentsel dönüşüm sorunları takip etti. Kadınlara göre İstanbul’un ilk 3 sorunu ekonomik sorunlar, olası İstanbul depremi ve ulaşım oldu. Erkeklere göre ilk sırada ulaşım gelirken ekonomik sorunlar ve olası İstanbul depremi aynı oranda önemli görüldü.
Sosyoekonomik seviyeye göre incelendiğinde alt ve orta sosyoekonomik seviyede sorun başlıkları değişmezken, üst sosyoekonomik seviyede ilk üç sorun %50,9 ile ulaşım, %43,4 ile olası İstanbul depremi ve %32,1 ile Kanal İstanbul olarak belirtildi.
Mart ayında katılımcıların %25,2’si düzenli spor yaptığını belirtti.
Mart ayında spor yapan katılımcıların %63,1’i tempolu yürüyüş yaptığını, %22,9’u fitness ve vücut geliştirme sporu yaptığını, %7,3’ü ise yoga, pilates vb. aktiviteler yaptığını belirtti.
İstanbul’un 3 sorunu:
Ulaşım, ekonomik sorunlar ve olası İstanbul depremi
Metodoloji:
Bu araştırma kapsamında Bilgisayar Destekli Telefon Anketi (CATI) yöntemi kullanılarak 713 hane ile görüşülmüştür. Katılımcılar,
eğitim, meslek ve gelir düzeyine bağlı olarak 8 kategoriyi içeren sosyoekonomik statü (SES) düzeyinden üst (A+, A), üst-orta (B+, B), alt-orta (C+, C) ve alt (D ve E) statülerine göre belirlenmiştir.
Yapılan araştırmanın İstanbul’u temsil etmesi amacıyla tesadüfi örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme kullanılmış olup;
SES kriterine göre tabakalama yapılmıştır.
İstanbul Barometresi mart ayı çalışmasına katılanların %6,8’i E,
%26,5’i D, %30,4’ü C, %12’si C+, %10,7’si B, %6,1’i B+, %5,8’i A,
%1,7’si ise A+ sosyoekonomik statüdeki mahallede ikamet etmekte olan kişilerden oluşmaktadır.
Çalışmaya katılanların %56,5’ini erkek, %43,5’ini kadın katılımcılar oluşturmuştur.
Katılımcıların %36,2’sini 18-34 yaş aralığındaki, %28,4’ünü 35-44 yaş aralığındaki, %26,1’ini 45-59 yaş aralığındaki, %9,3’ünü ise 60 yaş ve üzerindeki kişiler meydana getirmektedir.
Araştırmaya katılan katılımcıların %22,3’ü ilkokul ve altı, %14,3’ü ortaokul, %24,6’sı lise, %30,7’si yüksekokul ve fakülte, %6,6’sı yüksek lisans, %1,5’i doktora mezunu olduğunu belirtmiştir.
Katılımcıların %14,5’i 2.000 TL ve altı, %42,1’i 2.001-4.000 TL arası,
%23,2’si 4.001-6.000 TL arası ve %20,2’si 6.001 TL ve üzeri aylık hane gelirine sahiptir.