Antik Yunan da inang. Bu mitoslar Hesiodos ve Homeros gibi biiyiik ozanlar. 'unanhlar tanri ve tanrigalarm hayatlari He ilgili zertgin bir

Tam metin

(1)Antik Yunan’da inang 'unanhlar tanri ve tanrigalarm hayatlari He. ilgili. zertgin bir. mitoloji kurgulami$lardir.. Bu. mitoslar Hesiodos ve. Homeros. gibi biiyiik ozanlar.

(2) \funan mitosunun Jfomeros ve Jfesiodos. i(e. ba$(ar.. OnCdrtn tanriCarin so yazdiktarina, sonradan ekieme yaj)ilmi§tir..

(3) Homeros (M.O. 8.y.y.’in ikinci yarisi). Smyrna bolgesinde ya§ami§. iyonyali. ozandir.. ilyada ve Odysseia. destanlannin derleyicisidir..

(4) ilyada (Yun. Yunanca Homeros. II. (destanin 1572 yilina ait baskisi; ve Latince oiarak Strasbourg’da basilmi§tir.). ,. un, Troya Sava^rni (M.0. 14.y.y.) anlattigi epik destamdir. Destanda aslinda Bogazlan gegip Karadeniz’deki maden. yataklanna ve buradaki ticarete egemen olmak isteyen Akalar ile Bogaz’a hakim Troya arasinda ticaret yUzlinden gikan. sava§. ion. anlatihr.. M H O UMt,. it. V O XAIJIOJI P. R E H IIIOII. M ttv rcri't. I.

(5) Odysseia (M.O. 8.y.y.). Homeros’un destanlarindan. iinlii. ikincisidir.. llyada’nm devami niteligindedir.. 0AY22EIA ’A. U0{. T£. Mo’JOCt. rroXxpo-ov.. x. Tpoir^ iepov xtoXfrHpov. impor. xAdyyfb},. srrit. xo-AA&iv. 4v3p<y7Ui/* ?5*v. iaxsa. xcrl. ixdtXoe. *co* <*,««.. r.ok Xi o. 6 y e> x6vtu> jedttev iXyta ov xot :'i flpvjtic iO{ f v :* *i^jy. r v *** wSctov eraifx.r ,. (. dt/v. o68‘ <tK. flupov.. i. etipox ipp6aato.. ";ap. wjxto*, 'A v.orA. ^5‘hov cm<ip o. tiuivoc rep-. rtaatlaXtTjat* 6Xov?a,. pox frepiovx. XftXXA. HtAioco. tolatv i^cfXfiTO vootiuov ûap..

(6) Hesiodos O. 8.y.y.’in ikinci yarisi) Yunan. gaginin Homeros’tan sonraki en biiyiik epik ozanidir.. Kyme (Foga’nin kuzeydogusunda) §ehrinde dogduktan sonra, Boiotia’ya (orta Yunanistan) gog etmi§ oian Hesiodos, bir giftginin ogludur. epik eseri giinumiize ula§abilmi§tir: Evrenin, diinyamn ve tanrilarin kokenini anlattigi iki biiyiik. Theogonia { Tanrilarin Dogu?u) ve giftgi ya§amini anlattigi Hemerai) kai (Erga Gunler ve l§ler.

(7) Solda: Hesiodos’un Thegonia adli eserinin 1938 tarihli Yunanca baskisinin kapagi Sagda: Hesiodos’un i$ler ve Gunler adh eserinin M.O. 3.y.y.’a ait iskenderiye nushasinm pargalari.

(8) nesiodos un (M.O.. Theogonia sina gore. 8.y.y.). YUNAN TANRILARININ SOY AGACI KI. I. ROS I. i. riws-îoast. AOS. Rl. BUS. \Mv.S. iYoalii. <i ). •lofctritvi. RANON& GAIA. I. \. .uii. knuli kcmiiiK. »•. I. I. •<*vr. GAIA. I’ONK’S. '. NYMI‘H1 IX.. IJ. tin*. JjiinvjJ «i. *. KXIUNKIOIRI!. X u.r. K. >. Hnne ib. Kronos. <ive*. KVKI OH KMC! UP! \K Mciop< \f»cc Metope Avort. Hr»f>k«. KM. K HI. AM. Vtxpffioit. hpriQi Kii. (tarimsal bereket) ve. uiik. Rhea. HUM. \R TIUui Rhfu rbonu Wwibf Mmrmvh *>l>i. \K OkcAiuit. Koto* knot !. (cinsel bereket). 1. Tanrigalar (Hestia, Demeter, Hera) ve Tanrilar (Hades, Poseidon, Zeus). _. MM.

(9) ^. ^ l, 5^. ‘‘fnli. J. w w w. • w w. tanri, elinde $iro$ek. m w. m w w i. jr% v. vJf I | ^. ya da asa. ilc. oo/ukur.

(10)

(11)

(12) Mezopotamya matematik (cebir) - astronomi. 2. i. .. Misir. ve cerrahi -geometri. - tip. Fenikeliler. 3.. -alfabe 4. Hititler. demir elde etme teknigi 5.. Lidyalilar -. para.

(13)

(14) Yunan. biliminin. dogu§una. etki. ba§lica faktorler:. gu? faktoru Ticaret ve go? faktoru Ekonomik gug faktoru. 1. 2.. .. Politik. 4.. Yazi faktoru. eden.

(15) YUNAN 1.. BILiMiNiN. TEMEL OZELLiKLERi:. Ortaya gikmasi (kaynaklari). 2. Naturalist. ve rasyonalist yakla$im. Bilimde gunliik ihtiyaglarin digina gikilmasi ve teorik yaklafim 3.. Deneysel ve fiziksel ugra§ gerektiren gali§malardan genelde uzak durulmasi 4.. 5.. Asil katkisi.

(16)

(17) 1.. DONEM:. Ilk. 300. yillik. donem. (Klasik Yunan Qagi) (M.O. 624/Thales’in dogumu •. f. Bilim. 2.. alamnda. DONEM:. orijinal fikir. ikinci. 300. -. M.O. 322/Aristoteles. ve eserlerin. yillik. uretildigi. in. olumu). donem. donem. (Helenistik Donem) (M.O. 338/Buyuk iskender’in tahta gegmesi - M.O.30/Romahlann Ptolemiose Kralhgina son vermesi) Eski ve yeni 9 ah§malarm bir araya getirildigi ve geli^tirildigi donem. DONEM: Son. 300 yillik donem (Roma Bilimi Donemi) 3.. (M.O.30 - M Bilime en az. S. 4.y.y.) orijinal. katkmin yapildtgi. donem.

(18) m!. njr.. *.

(19) BATI ANADOLU’DAKi YUNAN KOLONitERi Miletos (Aydin civari) Ekolu Thales (M.O. 624-546) Anaximandros/Anaximander (M.O. 610-546) Anaximenes (M.O. 585-525). Ephesos. (izmir-Selguk) Ekolii Heracleitos (M.O. 535-475).

(20)

(21) a. lyonya Izmir korfezinden Gttlluk korfezine kadar uzanan bolgenin antikgagdaki adidir. Bolgedeki 12 iyon kent devleti: Phokai (Fo<;a) Smyrna (izmir), I Klazomenai, Erythrai, Teos, Kolophon, Lebedos, Ephesos (Efes), Priene, f. Myos, Didyma, Miletos. (Milet),. Khios (Sakiz) ve Samos (Sisam)..

(22)

(23) O. Anaxlm«ndro*, AnaxtmM«t) tern*! sortalari. 1/. Y\J&.

(24) THALES (M.O. 624-546) MiCet'te dognni^ ve diene. kadar faurada yaânu§tir.. Doga JiCozofu, gdft matematikgi ve t. :. BitXmci,. iiccarcCtr.. BaBasimn ismi Txannes oCup, iKaryalidir.. :Misir’a qittigi ye leorilerini, Buradan te rden Bilgt digt n < re >g etfciCenerek oCu$turdu£u. BiCmmektedir..

(25) onceden. tespit etmi§tir..

(26)

(27)

(28) I. Thales in, su tizerinde yiizen yayvan yeryuzu tasavvuru « Dunya, okeanos deniten dev bir su kiitlesi uzerinde yiizen diiz bir tepsidir..

(29)

(30) « Paraleller,. Thales’in, yuksekliqi — Mliramidin — «' Vi piramidin taban uzunlugu+piramidin golgesi r. -. -. -. »nrr. r. l. s. in. sopasinm. ,. sopamn g. l.-qtU Ol. Tlit. bMM. Gmai. PyuAMid Tb*U>* S**ck. »l**dow. 1/2. U«qik of bun. tU*dow.

(31)

(32) yiiksokliginin. bulunmasma benzer. blr geminin kiyidan uzakligi da he$aplanabl!ml$tir. Tales, denizcilerin ksyiya uzakliklarini bulmalari igin, denizde mesafe tespiti Uzerinde gah^malar yapmistir. ‘Benzer usgenlerde, e$it aqilar kar$ismda bulunan kenartar oranttlidir. iki$er a$isi ve hirer kenarlan e$it olan uqgenler birbirine esittir'' onermesini kulianarak, yanina vanlamayan uzakliklann dlQttfcfiesi. ^.

(33)

(34) Tales Teoremi. M. (. c. Birbirine paralel olan dogrulann herhangi digi kar$ilikli. dogru pargalarmm uzunluklan IAB!. d, // d 2. //. d3. iki. n. IOEI dir.. -. ;. kesen uzennde. orantilidir.. ayir-.

(35) ANAXiMANDROS (M.O. 610 - 546 ) fhtilff. oftrctu tsidir te. ttoilet.. “. w. difymwf. *»'far\yenyada s-* - * yafamtf -. coftrah. kitup. •. yaziitfri. dun ya. •. ‘. ;. ;. vc bir. fiaritast <,udifci.

(36) hazirladigi). HHHHHHHdunya haritasi *. &.p. i. Haritasinda Karadeniz ve Akdeniz, Nil nehri ve (Gurcistan dan Karadeniz e dokulen) Phasis/Rioni nehri gosterilmi^tir. Delphot| (Yunanistan) sehri haritanm merkezinde gosterilmiftir..

(37)

(38)

(39) Anaximandros’un, silindir §eklinde oldugunu du§undugu yeryuzu modelinin tasviri « Dunya, geni$ligi yuksekliginin iiq kati olan ve bo$lukta asili duran bir silindir $eklindedir; evrenin tam merkezinde ve bo$lukta, dayanaksiz olarak durmaktadir. Evren kii resin in her yerine e$it uzakUkta butunan diinyanm §u ya da bu yone gitmesi iqin hiqbir neden yoktur.» ,.

(40) ANAXIMENES (M.O. 585-525) A*. * .. ar. un m. y% I I .. 1. 4. ur.. * *. k. <r : ,. r#. i.

(41) ana maddesi ve uzerine. « Ky*.:. ,?Vi'.

(42)

(43) Anaksimenes’in, yassi oldugunu du§undugu yeryuzu modelinin tasviri « Hava. her yeri. de yassi. 11. ku$atir.. g/ sebebiyle. yaprak gibi yuzer, yeryuzu durabilir; ruhumuzun bizi ayakta. Gune$, havada. havada. asili. bir. tuttugu gibi, hava da dunyayi ayakta tutmaktadir. Yildizlar gdkyuzune gakihdiriar ve yeryuziinun etrafmda ddnerler.».

(44) >W*\' t-v* »1r. Ji. r <*. 1. H vB. 1.

(45) HERACLEiTOS _. %. a. 'Mfes'in. v<» 4. 'SOU. \. old iia u dixituia haunt m m d. .. .. *. w. tmhl / >cl,’ 02 bthnnukicdir. .. _. 9. $C\J. t.

(46) nesne kaCsiru .'Her. var ofur ve s<mra. er.. ¥d. nr*. *rj-.

(47)