1968 y›l›; dünyada ö¤rencilerin hareketlendi¤i özgürlüklerin tart›fl›ld›¤› yeni düflüncelerin gündeme geldi¤i bir dönüm noktas›. Sanattan mimarl›¤a ivmesi artm›fl düflüncelere ve dünyadaki geliflmelere aç›k Akademi ortam›, o y›llarda varoluflçuluktan, Albert Camus, Sartre' dan dialektik materyalizme, Engels'e, Marks 'a geçiyor.
Akademi’de ilk gerçek ö¤renci hareketleri bafll›yor; özgürlükler toplumsal düzen anlay›fl› yeni bir çerçevede tart›fl›l›yor. Böyle bir atmosfere paralel geçirdik mimarl›k e¤itimimizi. ‹lk kapsaml› ö¤renci boykotunu yapt›k. Hedefi akademi e¤itim sisteminin de¤iflmesiydi. Baflar›l› oldu. E¤itimin ana çatk›s› de¤iflti. Türkiye’de ilk defa ö¤renciler yönetime kat›ld›lar.
Bizim 50 kiflilik s›n›f›m›z›n en az 20 kiflisi gerçekten mimar olmak üzere Akademi’ye kararl› gelmifl ö¤rencilerden olufluyordu. Akademi e¤itiminin d›fl›nda kendi aram›zda süren bir e¤itim, tart›flma ve birbirini gelifltiren sinerjik bir ortam vard›. Bu gruptan mimari projede 10 kadar kifli yeni düflüncelere yeni yaklafl›mlara daha aç›k ve imkan veren Bina Kürsüsü etraf›nda topland›k. Ben 4 projemi ikisi Muammer hoca ile olmak üzere Bina Kürsüsü'nde yapt›m. Hoca ile çal›flmak önce çizmek yerine konu üzerinde kapsaml› konuflmak, tart›flmakla bafllard›. Bazen bu konuflmalar çok yükseklere de uçar giderdi. Ancak hepimizi heyecanland›r›r, fena halde havaya sokar, adeta dünya mimarl›¤›na yön veriyoruz zannettirirdi. Karfl›s›nda kendinizi ö¤renci de¤il de bir mimar gibi hissetti¤inizde zaten "zoka"y› yutmufl olurdunuz. Düflüncelere yön vermekten baflka, projelere fiziki müdahale etmez, sizin ad›n›za çözüm üretmez, çözümü size buldurur. Sadece alternatifleri araflt›rmam›z için bizi farkettirmeden zorlar. Yap›lanlar karfl›s›nda heyecanlan›r o heyecan› da inan›lmaz ölçüde size aktar›r. Ö¤renciyi bir kal›p düflünceye, hatta kendi kal›b›na sokmadan, özgür bir biçimde kendi kapasitesinin ve yetene¤inin s›n›rlar›n› bulmas›n›, gelifltirmesini sa¤lard›.
Hocayla yapt›¤›m iki proje de çok kapsaml›yd›. Birinde Niflantafl›-Bomonti-fiiflli bölgesini kentsel tasar›m ölçe¤inde ele alm›flt›k. Uzun uzun çevremizin, tekil bina tasar›mlar›yla geliflemeyece¤i, bunun için kentsel ölçekte müdahalelere gerek oldu¤unu tart›flt›k. O y›llarda mimarl›k ve flehircilik ortam›nda "kentsel tasar›m" laf› bile ortal›kta yoktu. ‹kinci projede, belediyenin talebiyle ve hocan›n önerisiyle Mersin sahil band› ve kent meydan› düzenlemesini yapmak üzere, 3 ö¤renci birlikte çal›flmaya bafllad›k. Boykot sonucu elde etti¤imiz yeni yönetmelik, gruplar olarak tek proje çal›flmaya imkan veriyordu. Böylece ilk defa bu yönetmelik maddesine göre proje yapan biz olduk. Ancak hocan›n motivasyonuyla sahil band›, meydan, kent yaya alanlar›, belediye binas›, ticaret odas›, kültür merkezi, konut geliflme alanlar› ve hatta kent plan›n› yapt›k. Yap›lan tasar›mlar, çizimler, takdim 3 kiflilik de¤il 15 kiflilik eme¤e denk düflüyordu. Neredeyse
Özel say› 2, Ekim 2011
108
Muammer Hoca
Adnan Kazmao¤lu Y Mimar (‹DGSA)
bütün dönem ö¤rencilerinin projelerinin as›ld›¤› mavi salonu sadece bizim projelerimiz doldurmufltu. (ne kadar "gaza" gelmifl oldu¤umuzu düflünün) Projeleri di¤er kürsülerin hocalar›ndan oluflan jüri de¤erlendiriyordu. Jüri tam not verdi. Hoca da heyecanl› ve çok memnundu. Ancak jüri üyelerinden biri bizim için hocan›n fark›n› ortaya ç›karan bir soru sordu. "Çocuklar söyleyin bakal›m hanginiz projenin hangi bölümünü yapt›?" Ö¤retmeye kapsaml› özgür çerçevede bakmakla, dar bakmak aras›ndaki fark. (15 proje kapasitesinde çal›flman›n neresinde olursan ol o not hak edilir.) Hoca bize herfleye bütünden bakmay›, bütünden
de¤erlendirmeyi ö¤retti.
Ö¤renci çal›flmas› d›fl›nda onun bürosunun iki iflinde çal›flt›m. Ama projeleri bürosunun fizik mekan›nda de¤il, istedi¤imiz yerde çal›fl›yorduk. ‹lk çal›flma bir villa projesi idi. Bana ne düflündü¤ünü meflhur dolma kalemiyle 1 cm kare içinde bodrum, zemin, 1. kat, çat› kat›n› karalayarak anlatt›. Sonuçta çizim 1-1,5 santimetre kare ebad›nda dolu bir mürekkep lekesi oldu. Ben "peki hocam" dedim. Projeyi yapt›m, getirdim. O ka¤›d› sak-lamal›ym›fl›m. Muammer Hoca’y› en iyi anlatan dökümand› bence. E¤itimdeki tavr›na paralel konuyu açmak, problemi anlamak, anlatmak, çözümü ö¤renciye buldurmak. 2. proje, Akademi karfl›s›nda eski Koç Holding binas›n›n üstüne ek kat ç›k›lmas› konusuy-du. Çevresiyle ba¤lant›s›n› göstermek, yak›n çevresinin silüetini çizmek, belediyeye ve kurula ifade etmek, projeyi onaylatmak gerekiyordu. Ben kapt›r›p Tophane'den Dolmabahçe'ye kadar bütün fleritin Cihangir tepeleriyle birlikte silüetini ve cephelerini çizdim. Görünce çok heyecanland›. O heyecan ve sevinci an›nda size de aktarabiliyordu. Ben bunlar›n ne demek oldu¤unu baflka bir üniversitede hocal›k yaparken çok daha iyi anlad›m. Mimarl›¤›n çok kapsaml› düflünce ve heyecanla yürüdü¤ünü hocadan gördük, o heyecanla hala gidiyoruz. Sa¤olas›n Muammer Hoca..
Muammer Hoca
