A h m e t V e f i k A l p İngilizce, 161 Sahife Doktora Tezi, «Rice University», Texas, ABD, 1979 m i m a r î d e f a r k l ı g e o m e t r i k d ü z e n l e e s t e t i k e t k i l e r i
Araştırma farklı geometrik organi- zasyonların estetik etkilerini incelemek- tedir. «Mimari Psikoloji» ve diğer ilgi a- ianlarından yorumlarla tamamlanan tez yeni bir bakış, yeni bir düşünce ortaya koymaktadır.
Öncelikle insan ve çevresini ele a- lan çalışma ikinci bölümde mimari çevre ile insan arasındaki vazgeçilmez bağı o- luşturan görsel algı'ya eğilmektedir.
Geçmişten bugüne algı teorileri, görsel algıyı yoğuran öznel ve nesner değişken- ler analiz edilmekte, görsel alanın iki ve üç boyutlu organizasyonu yorumlanmak- tadır. Üçüncü bölüm mimari mekanın ya- şamsal (experiential) karakterine ağırlık vermektedir. Burada mimarinin işlevsel, -teknik ve mekânsal boyutları, ve duygu- sal ve estetik potansiyeli ele arınmakta- dır. Bu bölüm yeni bir mimari anlayış or- taya koymaktadır.
Dördüncü bölüm mimari mekânın görsel değişkenlerini «renk», «aydınlan- ma», «doku», «boyut» ve «geometri» ola- rak tarif etmekte ve sonuncusunu irde- lemektedir. Geometrinin temel eleman- ları, ana yönler formlar ve cisimler ve bunların özellileri işlenmektedir.
Beşinci bölüm ise mekânın geomet- ri değişkeninin estetik etkilerini ölçen ve kıyaslayan araştırmayı tanıtmaktadır.
Tüm görsel değişkenleri eşdeğer kılın- mış ancak geometrik düzenleri farklı o- lan modeller, önceki araştırmacıların ge- liştirmiş olduğu çeşitli anlamsal (seman- tik) akalaların revizyonu ve sentezi ile elde edilen «estetik cetvel» vasıtasiyle
ve iki ayrı denek grubu kullanılarak la- boratuar kontrolünde ölçümlenmiştir.
Araştırma geometri değişkeninin estetik beğeniyi şekillendiren kuvvetti bir fak- tör olduğunu, ve estetik değerlendirme- de öznel değişkenlerinde etkin olduğunu işaret etmektedir.
Çalışma, öncelikle, mimarinin en çe- lişkili ve sübjektif yönlerinin dahi kabul edilir bir güvenirlik sınırı dahilinde öl- çüml'emeye götürülebileceğini örnekle- mekte, ayrıca mimarlar ile hizmet ver- dikleri- kişi ve kullanıcılar arasında yeni teknikler kullanarak daha sıhhatli ve an- lamlı iletişim olabileceğini haberdar et- mektedir. Bu son nokta meslek adamı ile onun tasarlayıp yarattıklarını kulla- nan, algılayan, hissedenler arasındaki değer uçurumunu daraltması ve özellikle öznel değişkenler açısından daha tatmin- kar ve insancıl bir çevre elde edilmesi- ne yardımcı olması itibariyl'e önem ka- zanmaktadır. Meslek, bir tek kişi olsun veya tüm bir mahalle olsun, mimari faa- liyetin pratik ve fiziksel yönlerine ilave- ten sembolik karakterini ve bu açıdan kişilerin tercih ve beğenilerini, gereksin- me, arzu ve zevklerini tanımakla, öğren- mekle yükümlüdür. Ancak bu bilgilenme tasarım safhasında yapılabilmelidir ki neticeler kuHanılablIsIn ve mimari ürün'e aksedebilsin. İşte böyle bir iletişimi ger- çekleştirebilecek bir tekniği ortaya ko- yan ve Uygulayan tez bir tartışma bölü- mü ile bitmekte ve zengin bir referans listesi sunmaktadır. Bu liste incelendi- ğinde paralel çalışma ve araştırmaların süratle çoğaldığı ancak henüz sağlam bir temel oluşturulamadığı ve burada tasvir edilen tekniklerin mimari bürolara mal- edilemediği görülmektedir. Hızla bozu- lan fiziksel çevremiz dikkate alınırsa mi- marlık mesreğinin bu alana el atması ka- çınılmazdır.
Kitap, İTÜ Mimarlık Fakültesi Kitap- lığında incelenebilir. Ayrıca, «University Microfilms International» Ann Arbor, Michigan, USA veya London, England ad- reslerinden fotokopi veya mikrofilm ha- linde tedarik edilebilir.
• İ l e t - 1 e - D u D i c t i o n n a i ı r c h i t e c t u r ı e v e s e t o b s e Philippe Boudon ve
Phılippe Deshayes (Mimarî Araştırmalar) kolleksiyonu Kolleksiyon yöneticisi : Geert Bekaert
yayımcısı : Pierre Mardaga Eugöne «Viollet-le-Duc» ün 1854 ve 1868 yıllan arasında yayınlanmış olan
«XI. ile XVI. yüzyıl Fransız Mimarisinin delilli (açıklamalı) sözlük'ü» nün kısaltı- larak yayınlanmasındaki amaç :
«Büyük boyutları ile sanki mütehas- sıs ve sınırlı bir okuyucu kitlesi için dü- şünülmüş gibi zannedilmesini önleyip, geniş bir okuyucu kitlesine okuma ola- nağını vermektir.»
* Eugöne Viollet-le-Duc Fransız mi- mar ve yazarlarındandır. (1814 - 1879) yılları arasında yaşamış ve bir çok Or- ta Çağ'a ait binanın ve Carcassonne ka- sabasının restorasyonunu yapmıştır, iki 'sözlük de yayınlamıştır.
G ü n e ş
Türkiye çevre koruma ve yeşillen- dirme derneği tarafından güneş enerji- sinden bahsetmek üzere yayınlanmağa başlayan bu derginin yazı işleri müdür- lüğünü Y. .Makina mühendisi Neşe Deriş kabul etmiştir. Derginin danışma kuru- lunu Eşher Berköz, Zafer Namoğlu, Eralp Özil, Aydın Sezginer teşkil ediyor- lar. Güneş enerjisinin ülkemizde yay- gınlaşması için, mühendlsreri ve halkı bi- linçlendirmek, bu sahada dünyadaki ge- lişmeleri takip etmek amaoile çıkarılan derginin Hk sayısında M.T.A. nin Marma- ris güneş enerjisi araştırma merkezi hakkımda geniş bilgi veren bir makale ile Türkiyede üretilen pencere camının geçiş katsayısı. Okyanusların enerjisi, PVC borudan yapılan güneş toplayıcı baş- lıklı yazılar vardır.
Güneş'i tavsiye eder. başarın bir ya- yın hayatı dileriz.
