OTOMOTİV KENTİ BURSA’YA HOŞGELDİNİZ
Prof. Dr. Necmi Gürsakal
İşin aslına bakarsanız elektro kardiyografileri doktorlar kullanıyor. Biz ise sadece kullandığımız grafikleri “elekto kardiyografi”ye (EKG) benzettiğimiz için çizdiğimiz grafiklere bu sözcüğü uygun gördük ve kendi kendimize, “Bunlar Bursa için son on yılın elektro kardiyografileri” dedik. Çalışmanın içinde yer alan EKG’ye benzeyen grafikler, sırasıyla 250 Büyük Firma Araştırması’nda yer alan sektörlerin on yıllık değerlerine ilişkin. Bu makaledeki grafikleri değerlendirirken, Tablo 1’de yer alan sıra önemli. Grafikleri sürekli bu sıraya göre yorumlamamız gerekiyor.
Tablo 1. 250 Büyük Firma araştırması’ndaki Sektörlerin Sıraları SEKTÖRLER
1. AĞAÇ ORMAN ÜRÜNLERİ VE MOBİLYA
2. ÇİMENTO TOPRAK ÜRÜNLERİ VE MADENCİLİK 3. DERİ KÜRK VE AYAKKABI
4. ELEKTRİK VE ELEKTRONİK 5. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK 6. İNŞAAT
7. KİMYA
8. MAKİNA VE METAL 9. MUHTELİF
10. NAKLİYE VE ULAŞTIRMA
11. OTOMOTİV ANA VE YAN SANAYİİ 12. PLASTİK VE KAUÇUK
13. TEKSTİL VE KONFEKSİYON
İşe şekil 2’de verilen, “Sektörlerin dolar bazında ciroları (1997-2006)” başlıklı grafikten başlayalım. Grafikte sol taraftan başladığımızda, 5 önemli yükselti görülmektedir.
Bunlardan birbirini izleyen ilk ikisi Elektrik ve Elektronik ile Gıda Tarım ve Hayvancılık sektörlerine üçüncüsü Makine ve Metal’e; grafiğin sonuna doğru gözlenen iki yükseltiden birincisi Otomotiv Ana ve Yan Sanayi’ne sonuncusu ise Tekstil ve Konfeksiyon sektörlerine ilişkindir. Kısaca, son on yıl boyunca Bursa’da öne çıkan beş sektör vardır. Performansları açısından Elektrik ve Elektronik, Gıda Tarım ve Hayvancılık ile Makine ve Metal benzerdir.
Ancak, Otomotiv Ana ve Yan Sanayi Tekstil ve Konfeksiyonun iki katı dolar bazında ciroya ulaşmış durumdadır.
Case 1 Case 11
Case 21 Case 31
Case 41 Case 51
Case 61 Case 71
Case 81 Case 91
Case 101 Case 111
Case 121 -1E9
0 1E9 2E9 3E9 4E9 5E9 6E9 7E9 8E9 9E9
Var1
Şekil 2. Sektörlerin Dolar Bazında Ciroları (1997-2006)
Ancak, dolar bazında karlılıkları incelediğimizde yapıda çok önemli bir farklılaşma ortaya çıkmaktadır. Şekil 3’de verilen “Sektörlerin Dolar Bazında Karlılıkları (1997-2006)”
başlıklı grafiği incelediğimizde, karlılık açısından Otomotiv Ana ve Yan Sanayinin çok öne çıktığını ve diğer sektörler arasında önemli farklılıklar olmadığını görüyoruz. Karlılık açısından Otomotiv Ana ve Yan Sanayi, neredeyse ortada bulunan tek sektördür.
Case 1 Case 11
Case 21 Case 31
Case 41 Case 51
Case 61 Case 71
Case 81 Case 91
Case 101 Case 111
Case 121 -1E8
0 1E8 2E8 3E8 4E8 5E8 6E8
Var1
Şekil 3. Sektörlerin Dolar Bazında Karlılıkları (1997-2006)
İhracat açısından konuya baktığımızda, Şekil 4’ün başlığı “Sektörlerin Dolar Bazında İhracatları (1997-2006)”dır ve bu şekil bize Makine ve Metal sanayinin sürekli artan ihracat performansı ile Otomotiv Ana ve Yan Sanayinin deyim yerindeyse
muhteşem ivmesini göstermektedir. Tekstil ve Konfeksiyonun ihracatı düşmektedir ve ne yazık ki ihracat açısından saydıklarımız dışında ortada önemli bir gelişme yoktur.
Case 1 Case 10
Case 19 Case 28
Case 37 Case 46
Case 55 Case 64
Case 73 Case 82
Case 91 Case 100
Case 109 Case 118
Case 127 -5E8
0 5E8 1E9 1,5E9 2E9 2,5E9 3E9 3,5E9 4E9 4,5E9 5E9
Var2
Şekil 4. Sektörlerin Dolar Bazında İhracatları (1997-2006)
İstihdam açısından konuya baktığımızda Şekil 5’de, “Sektörlerin Çalışan Sayıları (1997-2006)” başlığı ile verilen grafik bize istihdam olanakları açısından Tekstil ve Konfeksiyonun hala ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Ancak, çalışan sayısı açısından da Otomotiv Ana ve Yan Sanayindeki hızlı yükselme ile Tekstil ve Konfeksiyon sektöründeki düşüşü yan yana koyduğumuzda, bu sayıların birbirlerine yaklaşmakta olduklarını görebiliriz.
Case 1 Case 10
Case 19 Case 28
Case 37 Case 46
Case 55 Case 64
Case 73 Case 82
Case 91 Case 100
Case 109 Case 118
Case 127 -5000
0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000
Var2
Şekil 5. Sektörlerin Çalışan Sayıları (1997-2006)
Bursa sanayinin son on yılına baktığımızda, 250 Büyük Firma arasına giren firma sayıları açısından Tekstil ve Konfeksiyon ile Otomotiv Ana ve Yan Sanayi sektörlerini karşılaştırdığımızda karşımıza Tablo 2’deki sayılar ile Şekil 6 çıkıyor. Şekil 6 bize bir kaç yıl içinde 250 Büyük Firma listesine giren iki sektördeki firma sayılarının eğilimler bu şekilde sürerse eşitleneceklerini gösteriyor.
Tablo 2. 250 Büyük Firma Araştırmalarındaki Firma sayıları
Yıllar Tekstil Otomotiv
1997 91 33
1998 90 42
1999 85 42
2000 90 48
2001 100 40
2002 102 49
2003 87 56
2004 81 60
2005 77 57
2006 72 59
Var1 Var2 Case 1 Case 2 Case 3 Case 4 Case 5 Case 6 Case 7 Case 8 Case 9 Case 10
30 40 50 60 70 80 90 100 110
Şekil 6. Tekstil ve Otomotivin 250 Büyük Firma İçindeki Firma Sayıları
.
Sonuç, Bursa sanayinin son on yıldaki EKG’leri incelendiğinde ortaya tek bir sonuç çıkmaktadır:
Otomotiv kenti Bursa’ya hoşgeldiniz...
